古诗词

刘基

秋夕有感柬石末公

刘基

独立西风闻莫蝉,起看时物怆流年。dú lì xī fēng wén mò chán,qǐ kàn shí wù chuàng liú nián。
星临野树辉辉动,露出庭莎的的圆。xīng lín yě shù huī huī dòng,lù chū tíng shā de de yuán。
无柰素丝侵绿鬓,却嫌黄菊似金钱。wú nài sù sī qīn lǜ bìn,què xián huáng jú shì jīn qián。
烟尘满眼难回首,惆怅高堂坐细毡。yān chén mǎn yǎn nán huí shǒu,chóu chàng gāo táng zuò xì zhān。

次韵和石末公自讼之作

刘基

绿駬骅骝不服骖,王良造父亦难堪。lǜ ěr huá liú bù fú cān,wáng liáng zào fù yì nán kān。
羡君名重中台上,勋业终光北斗南。xiàn jūn míng zhòng zhōng tái shàng,xūn yè zhōng guāng běi dòu nán。
露井凄风残绿少,霜林落日乱红酣。lù jǐng qī fēng cán lǜ shǎo,shuāng lín luò rì luàn hóng hān。
侯封职在同藩屏,班爵无劳阿化男。hóu fēng zhí zài tóng fān píng,bān jué wú láo ā huà nán。

立冬日作

刘基

忽见桃花出小红,因惊十月起温风。hū jiàn táo huā chū xiǎo hóng,yīn jīng shí yuè qǐ wēn fēng。
岁功不得归颛顼,冬令何堪付祝融。suì gōng bù dé guī zhuān xū,dōng lìng hé kān fù zhù róng。
未有星辰能好雨,转添云气漫成虹。wèi yǒu xīng chén néng hǎo yǔ,zhuǎn tiān yún qì màn chéng hóng。
虾蟆蛱蝶偏如意,旦夕蜚鸣白露丛。xiā má jiá dié piān rú yì,dàn xī fēi míng bái lù cóng。

冬至日泊舟戈溪

刘基

日薄云阴雪在山,野寒溪静客舟还。rì báo yún yīn xuě zài shān,yě hán xī jìng kè zhōu hái。
乾坤簸荡逾三载,风俗乖张似百蛮。qián kūn bǒ dàng yú sān zài,fēng sú guāi zhāng shì bǎi mán。
废井衰芜霜后白,空村乔木晓馀殷。fèi jǐng shuāi wú shuāng hòu bái,kōng cūn qiáo mù xiǎo yú yīn。
独怜节序逢冬至,不得安栖学闭关。dú lián jié xù féng dōng zhì,bù dé ān qī xué bì guān。

次韵和石末公红树诗

刘基

红树漫山驻岁华,玄冬惊见眼生花。hóng shù màn shān zhù suì huá,xuán dōng jīng jiàn yǎn shēng huā。
井陉旗帜军容盛,汴水帆樯御气赊。jǐng xíng qí zhì jūn róng shèng,biàn shuǐ fān qiáng yù qì shē。
春草凄迷金谷障,夕阳照灼赤城霞。chūn cǎo qī mí jīn gǔ zhàng,xī yáng zhào zhuó chì chéng xiá。
靡蓱丹木扶桑里,惆怅谁乘博望槎。mí píng dān mù fú sāng lǐ,chóu chàng shuí chéng bó wàng chá。

丙申岁十月还乡作七首

刘基

溪上寒山淡落晖,溪边风送客帆归。xī shàng hán shān dàn luò huī,xī biān fēng sòng kè fān guī。
故家文物今何在,平世人民半巳非。gù jiā wén wù jīn hé zài,píng shì rén mín bàn sì fēi。
华发老翁啼进酒,蓬头稚子笑牵衣。huá fā lǎo wēng tí jìn jiǔ,péng tóu zhì zi xiào qiān yī。
自嗟薄质行衰朽,未睹门廷赋采薇。zì jiē báo zhì xíng shuāi xiǔ,wèi dǔ mén tíng fù cǎi wēi。

丙申岁十月还乡作七首

刘基

风急霜飞天地寒,草黄木落水泉乾。fēng jí shuāng fēi tiān dì hán,cǎo huáng mù luò shuǐ quán qián。
千村乱后荒榛满,孤客归来抆泪看。qiān cūn luàn hòu huāng zhēn mǎn,gū kè guī lái wěn lèi kàn。
野宿狐狸鸣户外,巢居烟火出云端。yě sù hú lí míng hù wài,cháo jū yān huǒ chū yún duān。
黍苗处处思阴雨,王粲诗成损肺肝。shǔ miáo chù chù sī yīn yǔ,wáng càn shī chéng sǔn fèi gān。

丙申岁十月还乡作七首

刘基

故园梅蕊依时发,异县归人见却悲。gù yuán méi ruǐ yī shí fā,yì xiàn guī rén jiàn què bēi。
花自别来难独立,人今老去复何之。huā zì bié lái nán dú lì,rén jīn lǎo qù fù hé zhī。
未能荷锸除丛棘,且可随方著短篱。wèi néng hé chā chú cóng jí,qiě kě suí fāng zhù duǎn lí。
等待薰风暄暖后,枝间看取实离离。děng dài xūn fēng xuān nuǎn hòu,zhī jiān kàn qǔ shí lí lí。

丙申岁十月还乡作七首

刘基

手种庭前安石榴,开花结子到深秋。shǒu zhǒng tíng qián ān shí liú,kāi huā jié zi dào shēn qiū。
可怜枝叶从人折,尚有根株为客留。kě lián zhī yè cóng rén zhé,shàng yǒu gēn zhū wèi kè liú。
枳枸悲风吹白日,苕华高影隔青丘。zhǐ gǒu bēi fēng chuī bái rì,sháo huá gāo yǐng gé qīng qiū。
坏垣蟋蟀知离恨,长夜凄凉吊独愁。huài yuán xī shuài zhī lí hèn,zhǎng yè qī liáng diào dú chóu。

丙申岁十月还乡作七首

刘基

舍北草池寒巳枯,草中时复见菰蒲。shě běi cǎo chí hán sì kū,cǎo zhōng shí fù jiàn gū pú。
滥泉觱沸无留鲋,弱藻蒙茸不系凫。làn quán bì fèi wú liú fù,ruò zǎo méng rōng bù xì fú。
绿叶红花空代谢,春蛙秋蚓任喧呼。lǜ yè hóng huā kōng dài xiè,chūn wā qiū yǐn rèn xuān hū。
窥临最忆琴高鲤,腾驾风雷定有无。kuī lín zuì yì qín gāo lǐ,téng jià fēng léi dìng yǒu wú。

丙申岁十月还乡作七首

刘基

小舟冲雨清溪上,雨密溪深宿雾昏。xiǎo zhōu chōng yǔ qīng xī shàng,yǔ mì xī shēn sù wù hūn。
游子到家无旧物,故人留客叹空尊。yóu zi dào jiā wú jiù wù,gù rén liú kè tàn kōng zūn。
荒畦蔓草缠蒿草,落日青猿叫白猿。huāng qí màn cǎo chán hāo cǎo,luò rì qīng yuán jiào bái yuán。
语罢不须还秉烛,耳闻目见总销魂。yǔ bà bù xū hái bǐng zhú,ěr wén mù jiàn zǒng xiāo hún。

丙申岁十月还乡作七首

刘基

五载辞家未卜归,归来如客鬓成丝。wǔ zài cí jiā wèi bo guī,guī lái rú kè bìn chéng sī。
亲知过眼还成梦,事势伤心不可思。qīn zhī guò yǎn hái chéng mèng,shì shì shāng xīn bù kě sī。
且喜松楸仍旧日,莫嗟闾井异前时。qiě xǐ sōng qiū réng jiù rì,mò jiē lǘ jǐng yì qián shí。
修文偃武君王意,铸甲销戈会有期。xiū wén yǎn wǔ jūn wáng yì,zhù jiǎ xiāo gē huì yǒu qī。

次韵和石末公元夜之作

刘基

八表流云澄夜色,九霄华月动春城。bā biǎo liú yún chéng yè sè,jiǔ xiāo huá yuè dòng chūn chéng。
条风细细吹旗影,香蔼微微引漏声。tiáo fēng xì xì chuī qí yǐng,xiāng ǎi wēi wēi yǐn lòu shēng。
河汉虹桥应断绝,沧溟鳌足漫峥嵘。hé hàn hóng qiáo yīng duàn jué,cāng míng áo zú màn zhēng róng。
愁来更听渔阳操,独倚阑干坐到明。chóu lái gèng tīng yú yáng cāo,dú yǐ lán gàn zuò dào míng。

石末公再赋元夕见寄用韵酬之

刘基

东方月出鱼龙窟,北极云开虎豹关。dōng fāng yuè chū yú lóng kū,běi jí yún kāi hǔ bào guān。
渤澥青丘金作水,昆仑赤岸玉为山。bó xiè qīng qiū jīn zuò shuǐ,kūn lún chì àn yù wèi shān。
风光岂减常时好,灯火嗟逢此夜悭。fēng guāng qǐ jiǎn cháng shí hǎo,dēng huǒ jiē féng cǐ yè qiān。
听尽残钟成不寐,那无飞羽入玄间。tīng jǐn cán zhōng chéng bù mèi,nà wú fēi yǔ rù xuán jiān。

丁酉七月十四夜望月仍蚀且既而司天报亦不至因感去年作此寄石末公

刘基

山城望月中元夜,天运循环四序周。shān chéng wàng yuè zhōng yuán yè,tiān yùn xún huán sì xù zhōu。
顾兔又从银汉灭,磔蟆空抱玉川忧。gù tù yòu cóng yín hàn miè,zhé má kōng bào yù chuān yōu。
清台视梫当箕尾,仙使乘槎隔斗牛。qīng tái shì qǐn dāng jī wěi,xiān shǐ chéng chá gé dòu niú。
安得寄书凭去燕,为言桂树不胜秋。ān dé jì shū píng qù yàn,wèi yán guì shù bù shèng qiū。

题烟波泛舟图

刘基

旧游忆鼓湘湖棹,自净风微江练平。jiù yóu yì gǔ xiāng hú zhào,zì jìng fēng wēi jiāng liàn píng。
小艇曲穿花底出,游鱼相伴镜中行。xiǎo tǐng qū chuān huā dǐ chū,yóu yú xiāng bàn jìng zhōng xíng。
别来漫想心徒切,画里重看眼亦明。bié lái màn xiǎng xīn tú qiè,huà lǐ zhòng kàn yǎn yì míng。
素石苍松是何处,愿从巢父濯冠缨。sù shí cāng sōng shì hé chù,yuàn cóng cháo fù zhuó guān yīng。

为王彦和赋槐堂

刘基

晋公庭上三槐树,千载流传是德符。jìn gōng tíng shàng sān huái shù,qiān zài liú chuán shì dé fú。
今日耳孙思继述,昔年手泽叹荒芜。jīn rì ěr sūn sī jì shù,xī nián shǒu zé tàn huāng wú。
当窗欲看屯云叶,夹径先栽带雨株。dāng chuāng yù kàn tún yún yè,jiā jìng xiān zāi dài yǔ zhū。
会见枝头金粟蕊,秋风吹送上天衢。huì jiàn zhī tóu jīn sù ruǐ,qiū fēng chuī sòng shàng tiān qú。

社日偶成奉呈石末公

刘基

昔闻同社燕鸡豚,今见操戈竞一飧。xī wén tóng shè yàn jī tún,jīn jiàn cāo gē jìng yī sūn。
松柏空坛饥鼠出,枌榆落日乱鸦喧。sōng bǎi kōng tán jī shǔ chū,fén yú luò rì luàn yā xuān。
地连吴会嗟何蹙,民是周馀不半存。dì lián wú huì jiē hé cù,mín shì zhōu yú bù bàn cún。
疏懒浑愁闻世事,治聋有酒漫盈尊。shū lǎn hún chóu wén shì shì,zhì lóng yǒu jiǔ màn yíng zūn。

次韵和林彦文刘山驿作诗

刘基

青泥九折度危峰,翠木千章集远风。qīng ní jiǔ zhé dù wēi fēng,cuì mù qiān zhāng jí yuǎn fēng。
欲为流离安堡障,宁辞辛苦涉蒿蓬。yù wèi liú lí ān bǎo zhàng,níng cí xīn kǔ shè hāo péng。
梧桐叶落无栖凤,荆棘枝寒有怨鸿。wú tóng yè luò wú qī fèng,jīng jí zhī hán yǒu yuàn hóng。
旦夕升虚聊望楚,何时重赋定方中?dàn xī shēng xū liáo wàng chǔ,hé shí zhòng fù dìng fāng zhōng?

次韵和余嘉宾御史见寄

刘基

二纪相思欲奋飞,百年心事苦相违。èr jì xiāng sī yù fèn fēi,bǎi nián xīn shì kǔ xiāng wéi。
风尘跋涉容颜改,豺虎纵横信使稀。fēng chén bá shè róng yán gǎi,chái hǔ zòng héng xìn shǐ xī。
忽枉缄书如见面,不胜悲喜却沾衣。hū wǎng jiān shū rú jiàn miàn,bù shèng bēi xǐ què zhān yī。
有怀欲语无由写,骢马天涯几日归。yǒu huái yù yǔ wú yóu xiě,cōng mǎ tiān yá jǐ rì guī。