古诗词

谭垣

巡社纪事

谭垣

夙驾淡溪东,遥指搭楼路。sù jià dàn xī dōng,yáo zhǐ dā lóu lù。
曲涧架小桥,红英冒绿树。qū jiàn jià xiǎo qiáo,hóng yīng mào lǜ shù。
社厝隐云林,笆篱深深护。shè cuò yǐn yún lín,bā lí shēn shēn hù。
堂中列图鼎,典则犹可数。táng zhōng liè tú dǐng,diǎn zé yóu kě shù。
帝德浃雕题,覆育时煦妪。dì dé jiā diāo tí,fù yù shí xù yù。
番黎沾化久,爱戴深且固。fān lí zhān huà jiǔ,ài dài shēn qiě gù。
童子四五人,能诵诗书句。tóng zi sì wǔ rén,néng sòng shī shū jù。
咨询实可欣,奖劝不妨屡。zī xún shí kě xīn,jiǎng quàn bù fáng lǚ。
众番亦欣然,笑请轩车驻。zhòng fān yì xīn rán,xiào qǐng xuān chē zhù。

巡社纪事

谭垣

稻陇转平埔,驱车入武洛。dào lǒng zhuǎn píng pǔ,qū chē rù wǔ luò。
旌竿绕寒云,戍楼晓明柝。jīng gān rào hán yún,shù lóu xiǎo míng tuò。
土目跪前迎,庶番互联络。tǔ mù guì qián yíng,shù fān hù lián luò。
社丁虽稀少,勇壮俱超跃。shè dīng suī xī shǎo,yǒng zhuàng jù chāo yuè。
昔在大泽机,旧址连岩崿。xī zài dà zé jī,jiù zhǐ lián yán è。
日与生番伍,趋走类猿玃。rì yǔ shēng fān wǔ,qū zǒu lèi yuán jué。
自从归化来,薰蒸销狞恶。zì cóng guī huà lái,xūn zhēng xiāo níng è。
移社向中田,妇子安耕穫。yí shè xiàng zhōng tián,fù zi ān gēng huò。
我来宣皇仁,毋使逢不若。wǒ lái xuān huáng rén,wú shǐ féng bù ruò。
山鬼应从风,祥和遍村落。shān guǐ yīng cóng fēng,xiáng hé biàn cūn luò。

巡社纪事

谭垣

山行复出山,远见溪云起。shān xíng fù chū shān,yuǎn jiàn xī yún qǐ。
阿猴当中权,阛阓列村市。ā hóu dāng zhōng quán,huán huì liè cūn shì。
城门固鱼钥,修篁如列雉。chéng mén gù yú yào,xiū huáng rú liè zhì。
编茅备堂奥,削土崇阶戺。biān máo bèi táng ào,xuē tǔ chóng jiē shì。
天使持节来,骢马历至止。tiān shǐ chí jié lái,cōng mǎ lì zhì zhǐ。
番目为我陈,此社非他比。fān mù wèi wǒ chén,cǐ shè fēi tā bǐ。
素称物力饶,众社归经纪。sù chēng wù lì ráo,zhòng shè guī jīng jì。
年来生齿繁,不复追前趾。nián lái shēng chǐ fán,bù fù zhuī qián zhǐ。
我为番目言,物盛难可恃。wǒ wèi fān mù yán,wù shèng nán kě shì。
应须敦俭约,慎勿踵奢侈。yīng xū dūn jiǎn yuē,shèn wù zhǒng shē chǐ。

巡社纪事

谭垣

淡水向南趋,乘涨多纡折。dàn shuǐ xiàng nán qū,chéng zhǎng duō yū zhé。
古社依上流,番社参差列。gǔ shè yī shàng liú,fān shè cān chà liè。
日暮乃停骖,乍望心如结。rì mù nǎi tíng cān,zhà wàng xīn rú jié。
篱缺见溪光,沙岸水方啮。lí quē jiàn xī guāng,shā àn shuǐ fāng niè。
谋将社寮移,众番情辞切。móu jiāng shè liáo yí,zhòng fān qíng cí qiè。
我与番众谋,非可一言决。wǒ yǔ fān zhòng móu,fēi kě yī yán jué。
相度宜周详,经费宜樽节。xiāng dù yí zhōu xiáng,jīng fèi yí zūn jié。
暂施堤防功,且待秋潦竭。zàn shī dī fáng gōng,qiě dài qiū lǎo jié。
秉烛坐中庭,劝谕均晓彻。bǐng zhú zuò zhōng tíng,quàn yù jūn xiǎo chè。
老番共扶携,幼番各持挈。lǎo fān gòng fú xié,yòu fān gè chí qiè。
惇庞诚可嘉,整肃尤可悦。dūn páng chéng kě jiā,zhěng sù yóu kě yuè。
忧劳长善心,此理信前哲。yōu láo zhǎng shàn xīn,cǐ lǐ xìn qián zhé。

巡社纪事

谭垣

出门仍沿溪,自上而及下。chū mén réng yán xī,zì shàng ér jí xià。
溪流远回汀,番厝藏中野。xī liú yuǎn huí tīng,fān cuò cáng zhōng yě。
此处丁盈千,林总甲诸社。cǐ chù dīng yíng qiān,lín zǒng jiǎ zhū shè。
罗拜纷难数,注名不停写。luó bài fēn nán shù,zhù míng bù tíng xiě。
圣朝湛濊恩,雕题绥福嘏。shèng cháo zhàn huì ēn,diāo tí suí fú gǔ。
试观生息多,谁非被化者。shì guān shēng xī duō,shuí fēi bèi huà zhě。
番老不言寿,番女亦云姹。fān lǎo bù yán shòu,fān nǚ yì yún chà。
由来沾雨露,亦自谋弓冶。yóu lái zhān yǔ lù,yì zì móu gōng yě。
我为番目言,社丁不患寡。wǒ wèi fān mù yán,shè dīng bù huàn guǎ。
衣食所必需,犁锄正堪把。yī shí suǒ bì xū,lí chú zhèng kān bǎ。
行见尔番庶,击鼓吹豳雅。xíng jiàn ěr fān shù,jī gǔ chuī bīn yǎ。

巡社纪事

谭垣

晚过力力溪,溪水清可掬。wǎn guò lì lì xī,xī shuǐ qīng kě jū。
皎月悬林端,修竹如新沐。jiǎo yuè xuán lín duān,xiū zhú rú xīn mù。
下马入番社,番众一何肃。xià mǎ rù fān shè,fān zhòng yī hé sù。
灯前试细认,尔雅殊被服。dēng qián shì xì rèn,ěr yǎ shū bèi fú。
咨访听语音,通晓更娴熟。zī fǎng tīng yǔ yīn,tōng xiǎo gèng xián shú。
圣治开文明,光被及番族。shèng zhì kāi wén míng,guāng bèi jí fān zú。
应知久渐摩,秀发此先卜。yīng zhī jiǔ jiàn mó,xiù fā cǐ xiān bo。
拱手进番童,经书果能读。gǒng shǒu jìn fān tóng,jīng shū guǒ néng dú。
忠信自有基,礼义须涵育。zhōng xìn zì yǒu jī,lǐ yì xū hán yù。
劝勉且丁宁,披月前村宿。quàn miǎn qiě dīng níng,pī yuè qián cūn sù。

巡社纪事

谭垣

凌晨赴茄藤,绕社乔木古。líng chén fù jiā téng,rào shè qiáo mù gǔ。
宿鸟鸣高枝,疏花缀深圃。sù niǎo míng gāo zhī,shū huā zhuì shēn pǔ。
番众拥我前,衣被半蓝缕。fān zhòng yōng wǒ qián,yī bèi bàn lán lǚ。
升堂细咨询,一一诉贫苦。shēng táng xì zī xún,yī yī sù pín kǔ。
众番叩头说,番愚为人侮。zhòng fān kòu tóu shuō,fān yú wèi rén wǔ。
我谓番本愚,圣朝所安抚。wǒ wèi fān běn yú,shèng cháo suǒ ān fǔ。
谁欤或侮之,我能为尔剖。shuí yú huò wǔ zhī,wǒ néng wèi ěr pōu。
慎勿学奸刁,贫苦乃自取。shèn wù xué jiān diāo,pín kǔ nǎi zì qǔ。
老番共点头,少番首亦俯。lǎo fān gòng diǎn tóu,shǎo fān shǒu yì fǔ。
开道至再三,不觉日亭午。kāi dào zhì zài sān,bù jué rì tíng wǔ。

巡社纪事

谭垣

振策向平埔,已过茄藤港。zhèn cè xiàng píng pǔ,yǐ guò jiā téng gǎng。
瞥见小琉球,瀛海遥相望。piē jiàn xiǎo liú qiú,yíng hǎi yáo xiāng wàng。
番社辟南隅,放䌇乃保障。fān shè pì nán yú,fàng huì nǎi bǎo zhàng。
编竹起连廒,仓庚数千量。biān zhú qǐ lián áo,cāng gēng shù qiān liàng。
边海土虽瘠,近山地仍旷。biān hǎi tǔ suī jí,jìn shān dì réng kuàng。
佥称归化后,我皇恩浩荡。qiān chēng guī huà hòu,wǒ huáng ēn hào dàng。
番赋既全蠲,番丁不加饷。fān fù jì quán juān,fān dīng bù jiā xiǎng。
更以所蠲租,一半给番养。gèng yǐ suǒ juān zū,yī bàn gěi fān yǎng。
老者亦已耋,少者日以壮。lǎo zhě yì yǐ dié,shǎo zhě rì yǐ zhuàng。
共依覆帱中,尊亲永无忘。gòng yī fù chóu zhōng,zūn qīn yǒng wú wàng。
我职司拊循,咨诹颇谐畅。wǒ zhí sī fǔ xún,zī zōu pǒ xié chàng。
暇日仍来此,勿使耕耘妨。xiá rì réng lái cǐ,wù shǐ gēng yún fáng。