古诗词

陆游

寒夜遣怀

陆游

临觞本不饮,忧多自成醉。lín shāng běn bù yǐn,yōu duō zì chéng zuì。
四方行万里,不见埋忧地。sì fāng xíng wàn lǐ,bù jiàn mái yōu dì。
忆昔入京都,宝马摇香鬃。yì xī rù jīng dōu,bǎo mǎ yáo xiāng zōng。
酣饮青楼夜,歌声在半空。hān yǐn qīng lóu yè,gē shēng zài bàn kōng。
去日不可挽,华发忽垂领。qù rì bù kě wǎn,huá fā hū chuí lǐng。
娟娟峨眉月,相对作凄冷。juān juān é méi yuè,xiāng duì zuò qī lěng。
月落照空床,不寐听寒螀。yuè luò zhào kōng chuáng,bù mèi tīng hán jiāng。
早知忧随人,何用去故乡。zǎo zhī yōu suí rén,hé yòng qù gù xiāng。

十月一日浮桥成以故事宴客凌云

陆游

阴风吹雨白昼昏,谁扫云雾升朝暾。yīn fēng chuī yǔ bái zhòu hūn,shuí sǎo yún wù shēng cháo tūn。
三江水缩献洲渚,九顶秀色欲塞门。sān jiāng shuǐ suō xiàn zhōu zhǔ,jiǔ dǐng xiù sè yù sāi mén。
西山下竹十万个,江面便可驰车辕。xī shān xià zhú shí wàn gè,jiāng miàn biàn kě chí chē yuán。
巷无居人亦何怪,释耒来看空山村。xiàng wú jū rén yì hé guài,shì lěi lái kàn kōng shān cūn。
竹枝宛转秋猿苦,桑落潋滟春泉浑。zhú zhī wǎn zhuǎn qiū yuán kǔ,sāng luò liàn yàn chūn quán hún。
众宾共醉忘烛跋,一径却下缘云根。zhòng bīn gòng zuì wàng zhú bá,yī jìng què xià yuán yún gēn。
走沙人语若潮卷,争桥炬火如星繁。zǒu shā rén yǔ ruò cháo juǎn,zhēng qiáo jù huǒ rú xīng fán。
肩舆睡兀到东郭,空有醉墨留衫痕。jiān yú shuì wù dào dōng guō,kōng yǒu zuì mò liú shān hén。
十年万事俱变灭,点检自觉惟身存。shí nián wàn shì jù biàn miè,diǎn jiǎn zì jué wéi shēn cún。
寒灯夜永照耿耿,卧赋长句招羁魂。hán dēng yè yǒng zhào gěng gěng,wò fù zhǎng jù zhāo jī hún。

闻王嘉叟讣报有作

陆游

呜呼嘉叟今信死,哭君寝门泪如水。wū hū jiā sǒu jīn xìn sǐ,kū jūn qǐn mén lèi rú shuǐ。
我初入都不妄交,倾倒如君数人耳。wǒ chū rù dōu bù wàng jiāo,qīng dào rú jūn shù rén ěr。
笼灯蹋雪夜相过,剧论悬河骇邻里。lóng dēng tà xuě yè xiāng guò,jù lùn xuán hé hài lín lǐ。
地炉燔栗美刍豢,石鼎烹茶当醪醴。dì lú fán lì měi chú huàn,shí dǐng pēng chá dāng láo lǐ。
上书去国何勇决,作诗送君犹壮伟。shàng shū qù guó hé yǒng jué,zuò shī sòng jūn yóu zhuàng wěi。
十年偶复过都门,君方草制西垣里。shí nián ǒu fù guò dōu mén,jūn fāng cǎo zhì xī yuán lǐ。
鬓须班白面骨生,心颇疑君遽如此。bìn xū bān bái miàn gǔ shēng,xīn pǒ yí jūn jù rú cǐ。
西来例不候达官,每欲寄声中辄止。xī lái lì bù hòu dá guān,měi yù jì shēng zhōng zhé zhǐ。
只鸡絮酒纵有时,双鱼素书长已矣。zhǐ jī xù jiǔ zòng yǒu shí,shuāng yú sù shū zhǎng yǐ yǐ。
生前客屦纷满户,身后人情薄于纸。shēng qián kè jù fēn mǎn hù,shēn hòu rén qíng báo yú zhǐ。
悬知海内莆阳公,独念遗孤为经纪。xuán zhī hǎi nèi pú yáng gōng,dú niàn yí gū wèi jīng jì。

观大散关图有感

陆游

上马击狂胡,下马草军书。shàng mǎ jī kuáng hú,xià mǎ cǎo jūn shū。
二十抱此志,五十犹癯儒。èr shí bào cǐ zhì,wǔ shí yóu qú rú。
大散陈仓间,山川郁盘纡。dà sàn chén cāng jiān,shān chuān yù pán yū。
劲气钟义士,可与共壮图。jìn qì zhōng yì shì,kě yǔ gòng zhuàng tú。
坡陀咸阳城,秦汉之故都。pō tuó xián yáng chéng,qín hàn zhī gù dōu。
王气浮夕霭,宫室生春芜。wáng qì fú xī ǎi,gōng shì shēng chūn wú。
安得从王师,汛扫迎皇舆。ān dé cóng wáng shī,xùn sǎo yíng huáng yú。
黄河与函谷,四海通舟车。huáng hé yǔ hán gǔ,sì hǎi tōng zhōu chē。
士马发燕赵,布帛来青徐。shì mǎ fā yàn zhào,bù bó lái qīng xú。
先当营七庙,次第画九衢。xiān dāng yíng qī miào,cì dì huà jiǔ qú。
偏师缚可汗,倾都观受俘。piān shī fù kě hàn,qīng dōu guān shòu fú。
上寿大安宫,复如正观初。shàng shòu dà ān gōng,fù rú zhèng guān chū。
丈夫毕此愿,死与蝼蚁殊。zhàng fū bì cǐ yuàn,sǐ yǔ lóu yǐ shū。
志大浩无期,醉胆空满躯。zhì dà hào wú qī,zuì dǎn kōng mǎn qū。

嘉州守宅旧无后圃因农事之隙为种花筑亭观甫成而归戏作长句

陆游

吾州山水西州冠,正欠雄楼并杰观。wú zhōu shān shuǐ xī zhōu guān,zhèng qiàn xióng lóu bìng jié guān。
奇峰秀岭待弹压,明月清风须判断。qí fēng xiù lǐng dài dàn yā,míng yuè qīng fēng xū pàn duàn。
三峨旧不到郡斋,创为诗人供几案。sān é jiù bù dào jùn zhāi,chuàng wèi shī rén gōng jǐ àn。
烟云舒卷水墨图,草木青红锦绣段。yān yún shū juǎn shuǐ mò tú,cǎo mù qīng hóng jǐn xiù duàn。
一时冠盖共登临,百年父老俱惊惋。yī shí guān gài gòng dēng lín,bǎi nián fù lǎo jù jīng wǎn。
萦回舞袖试弓弯,宛转歌声学珠贯。yíng huí wǔ xiù shì gōng wān,wǎn zhuǎn gē shēng xué zhū guàn。
佳人蜂蝶争绕鬓,上客龙蛇看挥翰。jiā rén fēng dié zhēng rào bìn,shàng kè lóng shé kàn huī hàn。
寓公虽作一月留,梅发东湖归思乱。yù gōng suī zuò yī yuè liú,méi fā dōng hú guī sī luàn。
儿戏聊成此段奇,陈迹应留后人叹。ér xì liáo chéng cǐ duàn qí,chén jì yīng liú hòu rén tàn。
明朝艇子溯平羌,却伴谪仙游汗漫。míng cháo tǐng zi sù píng qiāng,què bàn zhé xiān yóu hàn màn。

言怀

陆游

兰碎作香尘,竹裂成直纹。lán suì zuò xiāng chén,zhú liè chéng zhí wén。
炎火炽昆冈,美玉不受焚。yán huǒ chì kūn gāng,měi yù bù shòu fén。
孤生抱寸志,流离敢忘君。gū shēng bào cùn zhì,liú lí gǎn wàng jūn。
酿桂餐菊英,洁斋三沐熏。niàng guì cān jú yīng,jié zhāi sān mù xūn。
孰云九关远,精意当彻闻。shú yún jiǔ guān yuǎn,jīng yì dāng chè wén。
捐躯诚有地,贾勇先三军。juān qū chéng yǒu dì,jiǎ yǒng xiān sān jūn。
不然赍恨死,犹冀扬清芬。bù rán jī hèn sǐ,yóu jì yáng qīng fēn。
愿乞一棺地,葬近要离坟。yuàn qǐ yī guān dì,zàng jìn yào lí fén。

十月九

陆游

去年纵猎韩坛侧,玉鞭自探南山雪。qù nián zòng liè hán tán cè,yù biān zì tàn nán shān xuě。
今年痛饮蜀江边,金杯却吸峨嵋月。jīn nián tòng yǐn shǔ jiāng biān,jīn bēi què xī é méi yuè。
竹枝歌舞新教成,凄怨传得三巴声。zhú zhī gē wǔ xīn jiào chéng,qī yuàn chuán dé sān bā shēng。
城头筑观出云雨,峨嵋正与阑干平。chéng tóu zhù guān chū yún yǔ,é méi zhèng yǔ lán gàn píng。
酒酣诗就掷杯去,醉蹋玻瓈江上路。jiǔ hān shī jiù zhì bēi qù,zuì tà bō lí jiāng shàng lù。
悬知幽涧断桥边,已有梅花开半树。xuán zhī yōu jiàn duàn qiáo biān,yǐ yǒu méi huā kāi bàn shù。

十月十四夜月终夜如昼

陆游

月从海东来,径尺镕银盘。yuè cóng hǎi dōng lái,jìng chǐ róng yín pán。
西行到峨嵋,玉宇万里宽。xī xíng dào é méi,yù yǔ wàn lǐ kuān。
幽人耿不寐,弄影清夜阑。yōu rén gěng bù mèi,nòng yǐng qīng yè lán。
五城十二楼,缥缈香雾间。wǔ chéng shí èr lóu,piāo miǎo xiāng wù jiān。
不知何仙人,亭亭倚高寒。bù zhī hé xiān rén,tíng tíng yǐ gāo hán。
欲语不得往,怅望冰雪颜。yù yǔ bù dé wǎng,chàng wàng bīng xuě yán。
叩头傥见哀,容我蹑素鸾。kòu tóu tǎng jiàn āi,róng wǒ niè sù luán。
掬露以为浆,屑玉以为餐。jū lù yǐ wèi jiāng,xiè yù yǐ wèi cān。
泠泠漱齿颊,皓皓濯肺肝。líng líng shù chǐ jiá,hào hào zhuó fèi gān。
逝将从君游,人间苦无欢。shì jiāng cóng jūn yóu,rén jiān kǔ wú huān。

胡无人

陆游

须如猬毛磔,面如紫石棱。xū rú wèi máo zhé,miàn rú zǐ shí léng。
丈夫出门无万里,风云之会立可乘。zhàng fū chū mén wú wàn lǐ,fēng yún zhī huì lì kě chéng。
追奔露宿青海月,夺城夜蹋黄河冰。zhuī bēn lù sù qīng hǎi yuè,duó chéng yè tà huáng hé bīng。
铁衣度碛雨飒飒,战鼓上陇雷凭凭。tiě yī dù qì yǔ sà sà,zhàn gǔ shàng lǒng léi píng píng。
三更穷虏送降款,天明积甲如丘陵。sān gèng qióng lǔ sòng jiàng kuǎn,tiān míng jī jiǎ rú qiū líng。
中华初识汗血马,东夷再贡霜毛鹰。zhōng huá chū shí hàn xuè mǎ,dōng yí zài gòng shuāng máo yīng。
群阴伏,太阳升,胡无人,宋中兴。qún yīn fú,tài yáng shēng,hú wú rén,sòng zhōng xīng。
丈夫报主有如此,笑人白首篷窗灯。zhàng fū bào zhǔ yǒu rú cǐ,xiào rén bái shǒu péng chuāng dēng。

长信宫词

陆游

忆年十七兮初入未央,获侍步辇兮恭承宠光。yì nián shí qī xī chū rù wèi yāng,huò shì bù niǎn xī gōng chéng chǒng guāng。
地寒祚薄兮自贻不祥,谗言乘之兮罪衅日彰。dì hán zuò báo xī zì yí bù xiáng,chán yán chéng zhī xī zuì xìn rì zhāng。
祸来嵯峨兮势如壤墙,当伏重诛兮鼎耳剑铓。huò lái cuó é xī shì rú rǎng qiáng,dāng fú zhòng zhū xī dǐng ěr jiàn máng。
长信虽远兮匪弃路旁,岁给絮帛兮月赐稻粱。zhǎng xìn suī yuǎn xī fěi qì lù páng,suì gěi xù bó xī yuè cì dào liáng。
君举玉食兮犀箸谁尝,君御朝衣兮谁进熏香。jūn jǔ yù shí xī xī zhù shuí cháng,jūn yù cháo yī xī shuí jìn xūn xiāng。
婕妤才人兮俨其分行,千秋万岁兮永奉君王。jié yú cái rén xī yǎn qí fēn xíng,qiān qiū wàn suì xī yǒng fèng jūn wáng。
妾虽益衰兮尚供蚕桑,愿置茧馆兮组织玄黄。qiè suī yì shuāi xī shàng gōng cán sāng,yuàn zhì jiǎn guǎn xī zǔ zhī xuán huáng。
欲诉不得兮仰呼苍苍,佩服忠贞兮之死敢忘。yù sù bù dé xī yǎng hū cāng cāng,pèi fú zhōng zhēn xī zhī sǐ gǎn wàng。

得韩无咎书寄使虏时宴东都驿中所作小阕

陆游

大梁二月杏花开,锦衣公子乘传来。dà liáng èr yuè xìng huā kāi,jǐn yī gōng zi chéng chuán lái。
桐阴满地扫不得,金辔玲珑上源驿。tóng yīn mǎn dì sǎo bù dé,jīn pèi líng lóng shàng yuán yì。
上源驿中捶画鼓,汉使作客谁作主。shàng yuán yì zhōng chuí huà gǔ,hàn shǐ zuò kè shuí zuò zhǔ。
舞女不记宣和妆,庐儿尽能女真语。wǔ nǚ bù jì xuān hé zhuāng,lú ér jǐn néng nǚ zhēn yǔ。
书来寄我宴时诗,归鬓知添几缕丝。shū lái jì wǒ yàn shí shī,guī bìn zhī tiān jǐ lǚ sī。
有志未须深感慨,筑城会据拂云祠。yǒu zhì wèi xū shēn gǎn kǎi,zhù chéng huì jù fú yún cí。

断碑叹

陆游

二萧同起南兰陵,正如文叔与伯升。èr xiāo tóng qǐ nán lán líng,zhèng rú wén shū yǔ bó shēng。
至今人悲大萧死,赍恨不见梁家兴。zhì jīn rén bēi dà xiāo sǐ,jī hèn bù jiàn liáng jiā xīng。
崇崇之陵久为谷,岂惟群盗分珠玉。chóng chóng zhī líng jiǔ wèi gǔ,qǐ wéi qún dào fēn zhū yù。
断碑槎牙弃道边,文字班班犹可读。duàn bēi chá yá qì dào biān,wén zì bān bān yóu kě dú。
剥剜苔藓一悽然,俯仰人间几变迁。bō wān tái xiǎn yī qī rán,fǔ yǎng rén jiān jǐ biàn qiān。
世人作碑君勿哂,千载园林须石笋。shì rén zuò bēi jūn wù shěn,qiān zài yuán lín xū shí sǔn。

夜行至平羌憩大悲院

陆游

忆昨游天台,夜投石桥宿。yì zuó yóu tiān tái,yè tóu shí qiáo sù。
水声乱人语,炬火散山谷。shuǐ shēng luàn rén yǔ,jù huǒ sàn shān gǔ。
穿林有惊鹘,截道多奔鹿。chuān lín yǒu jīng gǔ,jié dào duō bēn lù。
今夕复何夕,此境忽在目。jīn xī fù hé xī,cǐ jìng hū zài mù。
苍茫陂十里,清浅溪数曲。cāng máng bēi shí lǐ,qīng qiǎn xī shù qū。
微霜结裘茸,落叶拂帽屋。wēi shuāng jié qiú rōng,luò yè fú mào wū。
下马憩村寺,颓然睡清熟。xià mǎ qì cūn sì,tuí rán shuì qīng shú。
觉来窗已白,残灯犹煜煜。jué lái chuāng yǐ bái,cán dēng yóu yù yù。

蜀酒歌

陆游

汉州鹅黄鸾凤雏,不鸷不搏德有馀。hàn zhōu é huáng luán fèng chú,bù zhì bù bó dé yǒu yú。
眉州玻瓈天马驹,出门已无万里涂。méi zhōu bō lí tiān mǎ jū,chū mén yǐ wú wàn lǐ tú。
病夫少年梦清都,曾赐虚皇碧琳腴。bìng fū shǎo nián mèng qīng dōu,céng cì xū huáng bì lín yú。
文德殿门晨奏书,归局黄封罗百壶。wén dé diàn mén chén zòu shū,guī jú huáng fēng luó bǎi hú。
十年流落狂不除,遍走人间寻酒垆。shí nián liú luò kuáng bù chú,biàn zǒu rén jiān xún jiǔ lú。
青丝玉瓶到处酤,鹅黄玻瓈一滴无。qīng sī yù píng dào chù gū,é huáng bō lí yī dī wú。
安得豪士致连车,倒瓶不用杯与盂。ān dé háo shì zhì lián chē,dào píng bù yòng bēi yǔ yú。
琵琶如雷聒坐隅,不愁渴死老相如。pí pá rú léi guā zuò yú,bù chóu kě sǐ lǎo xiāng rú。

醉后草书歌诗戏作

陆游

朱楼矫首隘八荒,绿酒一举累百觞。zhū lóu jiǎo shǒu ài bā huāng,lǜ jiǔ yī jǔ lèi bǎi shāng。
洗我堆阜峥嵘之胸次,写为淋漓放纵之词章。xǐ wǒ duī fù zhēng róng zhī xiōng cì,xiě wèi lín lí fàng zòng zhī cí zhāng。
墨翻初若鬼神怒,字瘦忽作蛟螭僵。mò fān chū ruò guǐ shén nù,zì shòu hū zuò jiāo chī jiāng。
宝刀出匣挥雪刃,大舸破浪驰风樯。bǎo dāo chū xiá huī xuě rèn,dà gě pò làng chí fēng qiáng。
纸穷掷笔霹雳响,妇女惊走儿童藏。zhǐ qióng zhì bǐ pī lì xiǎng,fù nǚ jīng zǒu ér tóng cáng。
往时草檄喻西域,飒飒声动中书堂。wǎng shí cǎo xí yù xī yù,sà sà shēng dòng zhōng shū táng。
一收朝迹忽十载,西掠三巴穷夜郎。yī shōu cháo jì hū shí zài,xī lüè sān bā qióng yè láng。
山川荒绝风俗异,赖有酒美犹能狂。shān chuān huāng jué fēng sú yì,lài yǒu jiǔ měi yóu néng kuáng。
醉中自脱头上帻,绿发未许侵微霜。zuì zhōng zì tuō tóu shàng zé,lǜ fā wèi xǔ qīn wēi shuāng。
人生得丧良细事,孰谓老大多悲伤。rén shēng dé sàng liáng xì shì,shú wèi lǎo dà duō bēi shāng。

古藤杖歌

陆游

我有古藤杖,夭矫蛟龙形。wǒ yǒu gǔ téng zhàng,yāo jiǎo jiāo lóng xíng。
生于峭壁绝涧上,乃是会稽山阴之兰亭。shēng yú qiào bì jué jiàn shàng,nǎi shì huì jī shān yīn zhī lán tíng。
历吴入楚上巴硖,北游直看秦山青。lì wú rù chǔ shàng bā xiá,běi yóu zhí kàn qín shān qīng。
夜飞或随暴雨去,旦归常带流漦腥。yè fēi huò suí bào yǔ qù,dàn guī cháng dài liú chí xīng。
与子扶携各老大,勿复狡狯夸神灵。yǔ zi fú xié gè lǎo dà,wù fù jiǎo kuài kuā shén líng。
愔愔从此常倚壁,听我夜诵黄庭经。yīn yīn cóng cǐ cháng yǐ bì,tīng wǒ yè sòng huáng tíng jīng。

雨中登楼望大像

陆游

去年寒雨中,骑驴度剑阁。qù nián hán yǔ zhōng,qí lǘ dù jiàn gé。
今年当此时,卧听边城柝。jīn nián dāng cǐ shí,wò tīng biān chéng tuò。
巍巍千尺像,与我两寂寞。wēi wēi qiān chǐ xiàng,yǔ wǒ liǎng jì mò。
交游阅四海,此老差可托。jiāo yóu yuè sì hǎi,cǐ lǎo chà kě tuō。
但当频自省,诸恶誓莫作。dàn dāng pín zì shěng,zhū è shì mò zuò。
时时一凭高,相望要不怍。shí shí yī píng gāo,xiāng wàng yào bù zuò。
桑间戒三宿,坚坐岂渠乐。sāng jiān jiè sān sù,jiān zuò qǐ qú lè。
却应输老夫,新春买芒屩。què yīng shū lǎo fū,xīn chūn mǎi máng juē。

迎赦呈王志夫李德孺师伯浑

陆游

平明置骑传诏函,帝意欲与东皇参。píng míng zhì qí chuán zhào hán,dì yì yù yǔ dōng huáng cān。
青城回仗国人喜,金鸡衔赦天恩覃。qīng chéng huí zhàng guó rén xǐ,jīn jī xián shè tiān ēn tán。
吾君爱民靡不到,黄纸字密如吴蚕。wú jūn ài mín mí bù dào,huáng zhǐ zì mì rú wú cán。
纪元故事极用九,圣政尽美方登三。jì yuán gù shì jí yòng jiǔ,shèng zhèng jǐn měi fāng dēng sān。
嗟余久已去魏阙,梦想豹尾犹毵毵。jiē yú jiǔ yǐ qù wèi quē,mèng xiǎng bào wěi yóu sān sān。
过郊一月方拜赦,始知身落天西南。guò jiāo yī yuè fāng bài shè,shǐ zhī shēn luò tiān xī nán。
欢呼已怪衰病愈,蹈舞更觉春风酣。huān hū yǐ guài shuāi bìng yù,dǎo wǔ gèng jué chūn fēng hān。
何当与子归共载,二月起柁江如蓝。hé dāng yǔ zi guī gòng zài,èr yuè qǐ duò jiāng rú lán。

十二月十一日视筑堤

陆游

江水来自蛮夷中,五月六月声摩空。jiāng shuǐ lái zì mán yí zhōng,wǔ yuè liù yuè shēng mó kōng。
巨鱼穹龟牙须雄,欲取阛市为龙宫。jù yú qióng guī yá xū xióng,yù qǔ huán shì wèi lóng gōng。
横堤百丈卧霁虹,始谁筑此东平公。héng dī bǎi zhàng wò jì hóng,shǐ shuí zhù cǐ dōng píng gōng。
今年乐哉适岁丰,吏不相倚勇赴功。jīn nián lè zāi shì suì fēng,lì bù xiāng yǐ yǒng fù gōng。
西山大竹织万笼,船舸载石来亡穷。xī shān dà zhú zhī wàn lóng,chuán gě zài shí lái wáng qióng。
横陈屹立相叠重,置力尤在水庙东。héng chén yì lì xiāng dié zhòng,zhì lì yóu zài shuǐ miào dōng。
我登高原相其冲,一盾可受百箭攻。wǒ dēng gāo yuán xiāng qí chōng,yī dùn kě shòu bǎi jiàn gōng。
蜿蜿其长高隆隆,截如长城限羌戎。wān wān qí zhǎng gāo lóng lóng,jié rú zhǎng chéng xiàn qiāng róng。
安得椽笔记始终,插江石崖坚可砻。ān dé chuán bǐ jì shǐ zhōng,chā jiāng shí yá jiān kě lóng。

题龙鹤菜帖

陆游

先生直玉堂,日羞太官羊。xiān shēng zhí yù táng,rì xiū tài guān yáng。
如何梦故山,晓枕春蔬香。rú hé mèng gù shān,xiǎo zhěn chūn shū xiāng。
春蔬尚云尔,况我旧朋友。chūn shū shàng yún ěr,kuàng wǒ jiù péng yǒu。
万里一纸书,殷勤问安否。wàn lǐ yī zhǐ shū,yīn qín wèn ān fǒu。
先生高世人,独恨不早归。xiān shēng gāo shì rén,dú hèn bù zǎo guī。
坐令龙鹤菜,犹愧首阳薇。zuò lìng lóng hè cài,yóu kuì shǒu yáng wēi。