古诗词

陆游

夏夜

陆游

风便更漏明,室虚蚊蚋静。fēng biàn gèng lòu míng,shì xū wén ruì jìng。
筋骸日益衰,厌事乐幽屏。jīn hái rì yì shuāi,yàn shì lè yōu píng。
清灯北窗下,突兀写孤影。qīng dēng běi chuāng xià,tū wù xiě gū yǐng。
进学无新功,赋诗聊自警。jìn xué wú xīn gōng,fù shī liáo zì jǐng。

瓮池

陆游

薶瓮东阶下,滟滟一石水。mái wèng dōng jiē xià,yàn yàn yī shí shuǐ。
买鱼畜其间,鱍鱍三十尾。mǎi yú chù qí jiān,bō bō sān shí wěi。
力微思及物,为惠止于此。lì wēi sī jí wù,wèi huì zhǐ yú cǐ。
无风水不摇,得志鱼自喜。wú fēng shuǐ bù yáo,dé zhì yú zì xǐ。
涵泳藻与蒲,永不畏刀几。hán yǒng zǎo yǔ pú,yǒng bù wèi dāo jǐ。
饭罢时来观,相娱从此始。fàn bà shí lái guān,xiāng yú cóng cǐ shǐ。

北窗

陆游

晏婴长不满五尺,淳于饮能至一石。yàn yīng zhǎng bù mǎn wǔ chǐ,chún yú yǐn néng zhì yī shí。
老无功名未足叹,滑稽玩世亦非昔。lǎo wú gōng míng wèi zú tàn,huá jī wán shì yì fēi xī。
当年交友倾一时,谁料蓬门今寂寂。dāng nián jiāo yǒu qīng yī shí,shuí liào péng mén jīn jì jì。
陈山李石千载士,早死当为天下惜。chén shān lǐ shí qiān zài shì,zǎo sǐ dāng wèi tiān xià xī。
斯文显晦端有命,道悠运促非人力。sī wén xiǎn huì duān yǒu mìng,dào yōu yùn cù fēi rén lì。
我今稽山一老农,百岁不死知何益。wǒ jīn jī shān yī lǎo nóng,bǎi suì bù sǐ zhī hé yì。
后生可畏要有人,谁能隐若一敌国。hòu shēng kě wèi yào yǒu rén,shuí néng yǐn ruò yī dí guó。
狂言勿发心自惊,归卧北窗还默默。kuáng yán wù fā xīn zì jīng,guī wò běi chuāng hái mò mò。

暴雨

陆游

黑云如龙爪,白雨如博棋。hēi yún rú lóng zhǎo,bái yǔ rú bó qí。
老屋处处漏,此夕将何之。lǎo wū chù chù lòu,cǐ xī jiāng hé zhī。
岂惟移床避,殆欲悬釜炊。qǐ wéi yí chuáng bì,dài yù xuán fǔ chuī。
扰扰舍中人,具食不以时。rǎo rǎo shě zhōng rén,jù shí bù yǐ shí。
儿女乃可怜,赤脚啼午饥。ér nǚ nǎi kě lián,chì jiǎo tí wǔ jī。
语儿姑少忍,开霁会有期。yǔ ér gū shǎo rěn,kāi jì huì yǒu qī。

病起杂言

陆游

国不可以无菑眚,身不可以无疢疾。guó bù kě yǐ wú zāi shěng,shēn bù kě yǐ wú chèn jí。
无菑之国乱或更速,无疾之身死或无日。wú zāi zhī guó luàn huò gèng sù,wú jí zhī shēn sǐ huò wú rì。
昆夷猃狁无害于周之王,辟土富国无救于隋之亡。kūn yí xiǎn yǔn wú hài yú zhōu zhī wáng,pì tǔ fù guó wú jiù yú suí zhī wáng。
壮夫一卧多不起,速死未必皆羸尪。zhuàng fū yī wò duō bù qǐ,sù sǐ wèi bì jiē léi wāng。
古来恶疾弃空谷,往往更得度世方。gǔ lái è jí qì kōng gǔ,wǎng wǎng gèng dé dù shì fāng。
我年九十理不长,况复三日病在床。wǒ nián jiǔ shí lǐ bù zhǎng,kuàng fù sān rì bìng zài chuáng。
天公念之亦已至,儆戒不使须臾忘。tiān gōng niàn zhī yì yǐ zhì,jǐng jiè bù shǐ xū yú wàng。
起居饮食每自省,常若严师畏友在我傍。qǐ jū yǐn shí měi zì shěng,cháng ruò yán shī wèi yǒu zài wǒ bàng。
跻民仁寿则非职,且为老惫针膏肓。jī mín rén shòu zé fēi zhí,qiě wèi lǎo bèi zhēn gāo huāng。

题望海亭亭在卧龙绝顶

陆游

瑞龙千丈何蜿蜒,苍鳞翠鬣翔江边。ruì lóng qiān zhàng hé wān yán,cāng lín cuì liè xiáng jiāng biān。
路逢镜湖乃下驻,玩珠不去知何年。lù féng jìng hú nǎi xià zhù,wán zhū bù qù zhī hé nián。
七州元帅拥画戟,全家终日楼居仙。qī zhōu yuán shuài yōng huà jǐ,quán jiā zhōng rì lóu jū xiān。
霜笳一曲入银汉,碧瓦万叠浮岚烟。shuāng jiā yī qū rù yín hàn,bì wǎ wàn dié fú lán yān。
其间望海最杰观,疏豁坐占蓬莱先。qí jiān wàng hǎi zuì jié guān,shū huō zuò zhàn péng lái xiān。
风云变化几席上,蛟鼍出没阑干前。fēng yún biàn huà jǐ xí shàng,jiāo tuó chū méi lán gàn qián。
手扪心房倚北斗,眼中万象俱森然。shǒu mén xīn fáng yǐ běi dòu,yǎn zhōng wàn xiàng jù sēn rán。
尚书唤客共领略,远坊十里闻管弦。shàng shū huàn kè gòng lǐng lüè,yuǎn fāng shí lǐ wén guǎn xián。
从容赋诗出妙思,超绝欲拍微之肩。cóng róng fù shī chū miào sī,chāo jué yù pāi wēi zhī jiān。
坐中有客垂九十,追逐无路空自怜。zuò zhōng yǒu kè chuí jiǔ shí,zhuī zhú wú lù kōng zì lián。
夜阑客散公归院,笙歌隐隐在半天。yè lán kè sàn gōng guī yuàn,shēng gē yǐn yǐn zài bàn tiān。
向来老客今何处,菱唱三更起钓船。xiàng lái lǎo kè jīn hé chù,líng chàng sān gèng qǐ diào chuán。

清暑

陆游

穿竹清我魂,散发吹我顶。chuān zhú qīng wǒ hún,sàn fā chuī wǒ dǐng。
虚窗听鸣蝉,小槛看汲井。xū chuāng tīng míng chán,xiǎo kǎn kàn jí jǐng。
扫地长物空,漱泉齿颊冷。sǎo dì zhǎng wù kōng,shù quán chǐ jiá lěng。
厨人具浆粉,童子煮山茗。chú rén jù jiāng fěn,tóng zi zhǔ shān míng。
微云未必雨,且喜收树影。wēi yún wèi bì yǔ,qiě xǐ shōu shù yǐng。
残书置不视,乐此清昼永。cán shū zhì bù shì,lè cǐ qīng zhòu yǒng。
既夕即榜舟,门外绿千顷。jì xī jí bǎng zhōu,mén wài lǜ qiān qǐng。
世事何足论,平生慕箕颍。shì shì hé zú lùn,píng shēng mù jī yǐng。

黄氏冲和堂

陆游

冲和堂中和气袭,堆笏满床群从集。chōng hé táng zhōng hé qì xí,duī hù mǎn chuáng qún cóng jí。
宜州太史一纸书,百年笔墨犹山立。yí zhōu tài shǐ yī zhǐ shū,bǎi nián bǐ mò yóu shān lì。
使君所学何超然,要是胸中不负天。shǐ jūn suǒ xué hé chāo rán,yào shì xiōng zhōng bù fù tiān。
王畿奉使才廿日,忠厚风流天下传。wáng jī fèng shǐ cái niàn rì,zhōng hòu fēng liú tiān xià chuán。
国家多事民力困,正要设施先百郡。guó jiā duō shì mín lì kùn,zhèng yào shè shī xiān bǎi jùn。
但令一念与天通,河南南阳亦可问。dàn lìng yī niàn yǔ tiān tōng,hé nán nán yáng yì kě wèn。

暴雨

陆游

苍龙挂东南,夭矫拿万仞。cāng lóng guà dōng nán,yāo jiǎo ná wàn rèn。
虽然杂云气,爪尾略可认。suī rán zá yún qì,zhǎo wěi lüè kě rèn。
明日暴雨来,继以雷大震。míng rì bào yǔ lái,jì yǐ léi dà zhèn。
平地成江河,吞卷才一瞬。píng dì chéng jiāng hé,tūn juǎn cái yī shùn。
吾庐久倾坏,不压真堇堇。wú lú jiǔ qīng huài,bù yā zhēn jǐn jǐn。
所欣憔悴中,一饱天不吝。suǒ xīn qiáo cuì zhōng,yī bǎo tiān bù lìn。
馀功到场圃,草木皆绿润。yú gōng dào chǎng pǔ,cǎo mù jiē lǜ rùn。
萧然岸角巾,三叹抚庭楯。xiāo rán àn jiǎo jīn,sān tàn fǔ tíng dùn。

连日作雨苦热

陆游

天地一气尔,阴阳司阖开。tiān dì yī qì ěr,yīn yáng sī hé kāi。
郁蒸以为雨,回薄以为雷。yù zhēng yǐ wèi yǔ,huí báo yǐ wèi léi。
久郁无所泄,造化安在哉。jiǔ yù wú suǒ xiè,zào huà ān zài zāi。
方其欲雨时,虽天不能回。fāng qí yù yǔ shí,suī tiān bù néng huí。
此岂降自天,其实有自来。cǐ qǐ jiàng zì tiān,qí shí yǒu zì lái。
所以屈宋辈,千载有馀哀。suǒ yǐ qū sòng bèi,qiān zài yǒu yú āi。

寓规三首

陆游

百疾皆有源,虽愚犹自知。bǎi jí jiē yǒu yuán,suī yú yóu zì zhī。
惟其忽不念,所以悔莫追。wéi qí hū bù niàn,suǒ yǐ huǐ mò zhuī。
微隙为无伤,一坏谁能支。wēi xì wèi wú shāng,yī huài shuí néng zhī。
宴安比鸩毒,先民不吾欺。yàn ān bǐ zhèn dú,xiān mín bù wú qī。

寓规三首

陆游

分量各有穷,升龠不受斗。fēn liàng gè yǒu qióng,shēng yuè bù shòu dòu。
满盈靡怀惧,覆败乃自取。mǎn yíng mí huái jù,fù bài nǎi zì qǔ。
衣笥无复裈,食案有三韭。yī sì wú fù kūn,shí àn yǒu sān jiǔ。
贫狭虽可嗤,比汝差耐久。pín xiá suī kě chī,bǐ rǔ chà nài jiǔ。

寓规三首

陆游

人生孰无疾,治疾惟欲瘳。rén shēng shú wú jí,zhì jí wéi yù chōu。
疾瘳药不止,乃有过剂忧。jí chōu yào bù zhǐ,nǎi yǒu guò jì yōu。
节食戒属餍,养气常致柔。jié shí jiè shǔ yàn,yǎng qì cháng zhì róu。
金丹无此功,往哉勤自修。jīn dān wú cǐ gōng,wǎng zāi qín zì xiū。

昼睡

陆游

体中小不佳,惟睡可以休。tǐ zhōng xiǎo bù jiā,wéi shuì kě yǐ xiū。
睡美自成梦,去为万里游。shuì měi zì chéng mèng,qù wèi wàn lǐ yóu。
万里游尚可,乃复有得丧。wàn lǐ yóu shàng kě,nǎi fù yǒu dé sàng。
漂摇一叶舟,掀舞千重浪。piāo yáo yī yè zhōu,xiān wǔ qiān zhòng làng。
午鸡忽惊起,向梦安在哉。wǔ jī hū jīng qǐ,xiàng mèng ān zài zāi。
童子解原梦,篝火具茶杯。tóng zi jiě yuán mèng,gōu huǒ jù chá bēi。

得子虡濠上书

陆游

日暮坐柴门,怀抱方烦纡。rì mù zuò chái mén,huái bào fāng fán yū。
铃声从西来,忽得濠州书。líng shēng cóng xī lái,hū dé háo zhōu shū。
开缄读未半,喜极涕泗俱。kāi jiān dú wèi bàn,xǐ jí tì sì jù。
父子老惜别,况经患难馀。fù zi lǎo xī bié,kuàng jīng huàn nán yú。
羁旅易生疾,霜露行载涂。jī lǚ yì shēng jí,shuāng lù xíng zài tú。
思归虽甚苦,且复忍须臾。sī guī suī shén kǔ,qiě fù rěn xū yú。

庭草

陆游

阶前西风摇百草,郁郁逢秋殊未槁。jiē qián xī fēng yáo bǎi cǎo,yù yù féng qiū shū wèi gǎo。
雪霜要当次第来,恰似人生怕衰老。xuě shuāng yào dāng cì dì lái,qià shì rén shēng pà shuāi lǎo。
百草荣悴则有时,人于养生当自知。bǎi cǎo róng cuì zé yǒu shí,rén yú yǎng shēng dāng zì zhī。
金丹九转傥未办,简敛冲默真吾师。jīn dān jiǔ zhuǎn tǎng wèi bàn,jiǎn liǎn chōng mò zhēn wú shī。
摄调小失岂遽死,二竖眉端先溢喜。shè diào xiǎo shī qǐ jù sǐ,èr shù méi duān xiān yì xǐ。
但令神气常守形,莫畏梦中呼起起。dàn lìng shén qì cháng shǒu xíng,mò wèi mèng zhōng hū qǐ qǐ。

文章

陆游

文章本天成,妙手偶得之。wén zhāng běn tiān chéng,miào shǒu ǒu dé zhī。
粹然无疵瑕,岂复须人为。cuì rán wú cī xiá,qǐ fù xū rén wèi。
君看古彝器,巧拙两无施。jūn kàn gǔ yí qì,qiǎo zhuō liǎng wú shī。
汉最近先秦,固已殊淳漓。hàn zuì jìn xiān qín,gù yǐ shū chún lí。
胡部何为者,豪竹杂哀丝。hú bù hé wèi zhě,háo zhú zá āi sī。
后夔不复作,千载谁与期。hòu kuí bù fù zuò,qiān zài shuí yǔ qī。

秋日遣怀八首

陆游

离离上药苗,郁郁灵芝荣。lí lí shàng yào miáo,yù yù líng zhī róng。
我昔逢异人,琐细皆能名。wǒ xī féng yì rén,suǒ xì jiē néng míng。
击石以取火,薪桂持煎烹。jī shí yǐ qǔ huǒ,xīn guì chí jiān pēng。
五云夜覆鼎,谈笑得长生。wǔ yún yè fù dǐng,tán xiào dé zhǎng shēng。

秋日遣怀八首

陆游

胸中何所有,世界如河沙。xiōng zhōng hé suǒ yǒu,shì jiè rú hé shā。
区区吞云梦,何至为客夸。qū qū tūn yún mèng,hé zhì wèi kè kuā。
初见卖苑冰,青门已无瓜。chū jiàn mài yuàn bīng,qīng mén yǐ wú guā。
天河正不远,秋风乘客槎。tiān hé zhèng bù yuǎn,qiū fēng chéng kè chá。

秋日遣怀八首

陆游

西来浮涛江,东眺俯镜湖。xī lái fú tāo jiāng,dōng tiào fǔ jìng hú。
其中绵千里,郁郁桑麻区。qí zhōng mián qiān lǐ,yù yù sāng má qū。
禹葬有遗窆,粤亡无故墟。yǔ zàng yǒu yí biǎn,yuè wáng wú gù xū。
秋风吹短褐,望古空踌躇。qiū fēng chuī duǎn hè,wàng gǔ kōng chóu chú。