古诗词

竹枝歌

苏辙

可怜楚人足悲诉,岁乐年丰尔何苦。kě lián chǔ rén zú bēi sù,suì lè nián fēng ěr hé kǔ。
钓鱼长江江水深,耕田种麦畏狼虎。diào yú zhǎng jiāng jiāng shuǐ shēn,gēng tián zhǒng mài wèi láng hǔ。

竹枝歌

苏辙

俚人风俗非中原,处子不嫁如等闲。lǐ rén fēng sú fēi zhōng yuán,chù zi bù jià rú děng xián。
双鬟垂顶发已白,负水采薪长苦艰。shuāng huán chuí dǐng fā yǐ bái,fù shuǐ cǎi xīn zhǎng kǔ jiān。

竹枝歌

苏辙

上山采薪多荆棘,负水入溪波浪黑。shàng shān cǎi xīn duō jīng jí,fù shuǐ rù xī bō làng hēi。
天寒斫木手如龟,水重还家足无力。tiān hán zhuó mù shǒu rú guī,shuǐ zhòng hái jiā zú wú lì。

竹枝歌

苏辙

山深瘴暖霜露干,夜长无衣犹苦寒。shān shēn zhàng nuǎn shuāng lù gàn,yè zhǎng wú yī yóu kǔ hán。
平生有似麋与鹿,一旦白发已百年。píng shēng yǒu shì mí yǔ lù,yī dàn bái fā yǐ bǎi nián。

竹枝歌

苏辙

江上乘舟何处客,列肆喧哗占平碛。jiāng shàng chéng zhōu hé chù kè,liè sì xuān huā zhàn píng qì。
远来忽去不记州,罢市归船不相识。yuǎn lái hū qù bù jì zhōu,bà shì guī chuán bù xiāng shí。

竹枝歌

苏辙

去家千里未能归,忽听长歌皆惨悽。qù jiā qiān lǐ wèi néng guī,hū tīng zhǎng gē jiē cǎn qī。
空船独宿无与语,月满长江归路迷。kōng chuán dú sù wú yǔ yǔ,yuè mǎn zhǎng jiāng guī lù mí。

竹枝歌

苏辙

路迷乡思渺何极,长怨歌声苦凄急。lù mí xiāng sī miǎo hé jí,zhǎng yuàn gē shēng kǔ qī jí。
不知歌者乐与悲,远客乍闻皆掩泣。bù zhī gē zhě lè yǔ bēi,yuǎn kè zhà wén jiē yǎn qì。

渔家傲·和门人祝寿

苏辙

七十馀年真一梦。qī shí yú nián zhēn yī mèng。
朝来寿斝儿孙奉。cháo lái shòu jiǎ ér sūn fèng。
忧患已空无复痛。yōu huàn yǐ kōng wú fù tòng。
心不动。xīn bù dòng。
此间自有千钧重。cǐ jiān zì yǒu qiān jūn zhòng。
早岁文章供世用。zǎo suì wén zhāng gōng shì yòng。
中年禅味疑天纵。zhōng nián chán wèi yí tiān zòng。
石塔成时无一缝。shí tǎ chéng shí wú yī fèng。
谁与共。shuí yǔ gòng。
人间天上随他送。rén jiān tiān shàng suí tā sòng。

效韦苏州调啸词二首其二

苏辙

归雁归雁,饮啄江南南岸。guī yàn guī yàn,yǐn zhuó jiāng nán nán àn。
将飞却下盘桓,塞北春来苦寒。jiāng fēi què xià pán huán,sāi běi chūn lái kǔ hán。
苦寒苦寒寒苦,藻荇欲生且住。kǔ hán kǔ hán hán kǔ,zǎo xìng yù shēng qiě zhù。

为兄轼下狱上书

苏辙

臣闻困急而呼天,疾痛而呼父母者,人之至情也。chén wén kùn jí ér hū tiān,jí tòng ér hū fù mǔ zhě,rén zhī zhì qíng yě。
臣虽草芥之微,而有危迫之恳,惟天地父母哀而怜之。chén suī cǎo jiè zhī wēi,ér yǒu wēi pò zhī kěn,wéi tiān dì fù mǔ āi ér lián zhī。
臣早失怙恃,惟兄轼一人相须为命。chén zǎo shī hù shì,wéi xiōng shì yī rén xiāng xū wèi mìng。
今者窃闻其得罪,逮捕赴狱,举家惊号,忧在不测。jīn zhě qiè wén qí dé zuì,dǎi bǔ fù yù,jǔ jiā jīng hào,yōu zài bù cè。
臣窃思念轼居家在官,无大过恶。chén qiè sī niàn shì jū jiā zài guān,wú dà guò è。
惟是赋性愚直,好谈古今得失,前后上章论事,其言不一。wéi shì fù xìng yú zhí,hǎo tán gǔ jīn dé shī,qián hòu shàng zhāng lùn shì,qí yán bù yī。
陛下圣德广大,不加谴责。bì xià shèng dé guǎng dà,bù jiā qiǎn zé。
轼狂狷寡虑,窃恃天地包含之恩,不自抑畏。shì kuáng juàn guǎ lǜ,qiè shì tiān dì bāo hán zhī ēn,bù zì yì wèi。
顷年通判杭州及知密州日,每遇物托兴,作为歌诗,语或轻发。qǐng nián tōng pàn háng zhōu jí zhī mì zhōu rì,měi yù wù tuō xīng,zuò wèi gē shī,yǔ huò qīng fā。
向者曾经臣寮缴进,陛下置而不问。xiàng zhě céng jīng chén liáo jiǎo jìn,bì xià zhì ér bù wèn。
轼感荷恩贷,自此深自悔咎,不敢复有所为,但其旧诗已自传播。shì gǎn hé ēn dài,zì cǐ shēn zì huǐ jiù,bù gǎn fù yǒu suǒ wèi,dàn qí jiù shī yǐ zì chuán bō。
臣诚哀轼愚于自信,不知文字轻易,迹涉不逊。chén chéng āi shì yú yú zì xìn,bù zhī wén zì qīng yì,jì shè bù xùn。
虽改过自新,而已陷于刑辟,不可救止。suī gǎi guò zì xīn,ér yǐ xiàn yú xíng pì,bù kě jiù zhǐ。
轼之将就逮也,使谓臣曰:「轼早衰多病,必死于牢狱,死固分也。shì zhī jiāng jiù dǎi yě,shǐ wèi chén yuē shì zǎo shuāi duō bìng,bì sǐ yú láo yù,sǐ gù fēn yě。
然所恨者,少抱有为之志,而遇不世出之主,虽龃龉于当年,终欲效尺寸于晚节。rán suǒ hèn zhě,shǎo bào yǒu wèi zhī zhì,ér yù bù shì chū zhī zhǔ,suī jǔ yǔ yú dāng nián,zhōng yù xiào chǐ cùn yú wǎn jié。
今遇此祸,虽欲改过自新,洗心以事明主,其道无由。jīn yù cǐ huò,suī yù gǎi guò zì xīn,xǐ xīn yǐ shì míng zhǔ,qí dào wú yóu。
况立朝最孤,左右亲近,必无为言者。kuàng lì cháo zuì gū,zuǒ yòu qīn jìn,bì wú wèi yán zhě。
惟兄弟之亲,试求哀于陛下而已。wéi xiōng dì zhī qīn,shì qiú āi yú bì xià ér yǐ。
」臣窃哀其志,不胜手足之情,故为冒死一言。chén qiè āi qí zhì,bù shèng shǒu zú zhī qíng,gù wèi mào sǐ yī yán。
昔汉淳于公得罪,其女子缇萦请没为官婢,以赎其父,汉文因之遂罢肉刑。xī hàn chún yú gōng dé zuì,qí nǚ zi tí yíng qǐng méi wèi guān bì,yǐ shú qí fù,hàn wén yīn zhī suì bà ròu xíng。
今臣蝼蚁之诚,虽万万不及缇萦,而陛下聪明仁圣,过于汉文远甚。jīn chén lóu yǐ zhī chéng,suī wàn wàn bù jí tí yíng,ér bì xià cōng míng rén shèng,guò yú hàn wén yuǎn shén。
臣欲乞纳在身官以赎兄轼,非敢望末减其罪,但得免下狱死为幸。chén yù qǐ nà zài shēn guān yǐ shú xiōng shì,fēi gǎn wàng mò jiǎn qí zuì,dàn dé miǎn xià yù sǐ wèi xìng。
兄轼所犯,若显有文字,必不敢拒抗不承,以重得罪。xiōng shì suǒ fàn,ruò xiǎn yǒu wén zì,bì bù gǎn jù kàng bù chéng,yǐ zhòng dé zuì。
若蒙陛下哀怜,赦其万死,使得出于牢狱,则死而复生,宜何以报?臣愿与兄轼,洗心改过,粉骨报效,惟陛下所使,死而后已。ruò méng bì xià āi lián,shè qí wàn sǐ,shǐ dé chū yú láo yù,zé sǐ ér fù shēng,yí hé yǐ bào?chén yuàn yǔ xiōng shì,xǐ xīn gǎi guò,fěn gǔ bào xiào,wéi bì xià suǒ shǐ,sǐ ér hòu yǐ。
臣不胜孤危迫切,无所告诉,归诚陛下。chén bù shèng gū wēi pò qiè,wú suǒ gào sù,guī chéng bì xià。
惟宽其狂妄,特许所乞。wéi kuān qí kuáng wàng,tè xǔ suǒ qǐ。
臣无任祈天请命激切陨越之至。chén wú rèn qí tiān qǐng mìng jī qiè yǔn yuè zhī zhì。

念奴娇

徐俯

素光练静,照青山隐隐,修眉横绿。sù guāng liàn jìng,zhào qīng shān yǐn yǐn,xiū méi héng lǜ。
鳷鹊楼高天似水,碧瓦寒生银粟。zhī què lóu gāo tiān shì shuǐ,bì wǎ hán shēng yín sù。
万丈辉光,奔云涌雾,飞过卢鸿屋。wàn zhàng huī guāng,bēn yún yǒng wù,fēi guò lú hóng wū。
更无尘翳,皓然冷浸梧竹。gèng wú chén yì,hào rán lěng jìn wú zhú。
因念鹤发仙翁,当时曾共赏,紫岩飞瀑。yīn niàn hè fā xiān wēng,dāng shí céng gòng shǎng,zǐ yán fēi pù。
对影三人聊痛饮,一洗闲愁千斛。duì yǐng sān rén liáo tòng yǐn,yī xǐ xián chóu qiān hú。
斗转参移,翻然归去,万里骑黄鹄。dòu zhuǎn cān yí,fān rán guī qù,wàn lǐ qí huáng gǔ。
一川霜晓,叫云吹断横玉。yī chuān shuāng xiǎo,jiào yún chuī duàn héng yù。

浣溪沙

徐俯

章水何如颍水清。zhāng shuǐ hé rú yǐng shuǐ qīng。
江山明秀发诗情。jiāng shān míng xiù fā shī qíng。
七言还我是长城。qī yán hái wǒ shì zhǎng chéng。
小小钿花开宝靥,纤纤玉笋见云英。xiǎo xiǎo diàn huā kāi bǎo yè,xiān xiān yù sǔn jiàn yún yīng。
十千名酒十分倾。shí qiān míng jiǔ shí fēn qīng。

虞美人

徐俯

梅花元自江南得。méi huā yuán zì jiāng nán dé。
还醉江南客。hái zuì jiāng nán kè。
雪中雨里为谁香。xuě zhōng yǔ lǐ wèi shuí xiāng。
闻道数枝清笑、出东墙。wén dào shù zhī qīng xiào chū dōng qiáng。
多情宋玉还知否。duō qíng sòng yù hái zhī fǒu。
梁苑无寻处。liáng yuàn wú xún chù。
胭脂为萼玉为肌。yān zhī wèi è yù wèi jī。
却恨恼人桃杏、不同时。què hèn nǎo rén táo xìng bù tóng shí。

鹧鸪天

徐俯

西塞山前白鹭飞。xī sāi shān qián bái lù fēi。
桃花流水鳜鱼肥。táo huā liú shuǐ guì yú féi。
朝廷若觅元真子,晴在长江理钓丝。cháo tíng ruò mì yuán zhēn zi,qíng zài zhǎng jiāng lǐ diào sī。
青箬笠,绿蓑衣。qīng ruò lì,lǜ suō yī。
斜风细雨不须归。xié fēng xì yǔ bù xū guī。
浮云万里烟波客,惟有沧浪孺子知。fú yún wàn lǐ yān bō kè,wéi yǒu cāng làng rú zi zhī。

卜算子·其二

徐俯

天生百种愁,挂在斜阳树。tiān shēng bǎi zhǒng chóu,guà zài xié yáng shù。
绿叶阴阴占得春,草满莺啼处。lǜ yè yīn yīn zhàn dé chūn,cǎo mǎn yīng tí chù。
不见生尘步。bù jiàn shēng chén bù。
空忆如簧语。kōng yì rú huáng yǔ。
柳外重重叠叠山,遮不断、愁来路。liǔ wài zhòng zhòng dié dié shān,zhē bù duàn chóu lái lù。

卜算子·其二

徐俯

清池过雨凉,暗有清香度。qīng chí guò yǔ liáng,àn yǒu qīng xiāng dù。
缥缈娉婷绝代歌,翠袖风中举。piāo miǎo pīng tíng jué dài gē,cuì xiù fēng zhōng jǔ。
忽敛双眉去。hū liǎn shuāng méi qù。
总是关情处。zǒng shì guān qíng chù。
一段江山一片云,又下阳台雨。yī duàn jiāng shān yī piàn yún,yòu xià yáng tái yǔ。

鹧鸪天

徐俯

七泽三湘碧草连。qī zé sān xiāng bì cǎo lián。
洞庭江汉水如天。dòng tíng jiāng hàn shuǐ rú tiān。
朝廷若觅元真子,不在云边则酒边。cháo tíng ruò mì yuán zhēn zi,bù zài yún biān zé jiǔ biān。
明月棹,夕阳船。míng yuè zhào,xī yáng chuán。
鲈鱼恰似镜中悬。lú yú qià shì jìng zhōng xuán。
丝纶钓饵都收却,八字山前听雨眠。sī lún diào ěr dōu shōu què,bā zì shān qián tīng yǔ mián。

鹧鸪天

徐俯

满眼纷纷恰似花。mǎn yǎn fēn fēn qià shì huā。
飘飘泊泊自天涯。piāo piāo pō pō zì tiān yá。
雨中添得无穷湿,风里吹成一道斜。yǔ zhōng tiān dé wú qióng shī,fēng lǐ chuī chéng yī dào xié。
银作屋,玉为车。yín zuò wū,yù wèi chē。
姮娥青女过人家。héng é qīng nǚ guò rén jiā。
应嫌素面微微露,故着轻云薄薄遮。yīng xián sù miàn wēi wēi lù,gù zhe qīng yún báo báo zhē。

鹧鸪天

徐俯

绿水名园不是村。lǜ shuǐ míng yuán bù shì cūn。
淡妆浓笑两生春。dàn zhuāng nóng xiào liǎng shēng chūn。
笛中已自多愁怨,雨里因谁有泪痕。dí zhōng yǐ zì duō chóu yuàn,yǔ lǐ yīn shuí yǒu lèi hén。
香旖旎,酒氤氲。xiāng yǐ nǐ,jiǔ yīn yūn。
多情生怕落纷纷。duō qíng shēng pà luò fēn fēn。
旧来好事浑如梦,年少风流付与君。jiù lái hǎo shì hún rú mèng,nián shǎo fēng liú fù yǔ jūn。

南歌子·山樊

徐俯

细蕊黄金嫩,繁花白雪香。xì ruǐ huáng jīn nèn,fán huā bái xuě xiāng。
共谁连璧向河阳。gòng shuí lián bì xiàng hé yáng。
自是不须汤饼、试何郎。zì shì bù xū tāng bǐng shì hé láng。
婀娜松髻,轻盈淡薄妆。ē nà sōng jì,qīng yíng dàn báo zhuāng。
莫令韩寿在伊傍。mò lìng hán shòu zài yī bàng。
便逐游蜂惊蝶、过东墙。biàn zhú yóu fēng jīng dié guò dōng qiáng。