古诗词

琵琶行

白居易

浔阳江头夜送客,枫叶荻花秋瑟瑟。xún yáng jiāng tóu yè sòng kè,fēng yè dí huā qiū sè sè。
主人下马客在船,举酒欲饮无管弦。zhǔ rén xià mǎ kè zài chuán,jǔ jiǔ yù yǐn wú guǎn xián。
醉不成欢惨将别,别时茫茫江浸月。zuì bù chéng huān cǎn jiāng bié,bié shí máng máng jiāng jìn yuè。
忽闻水上琵琶声,主人忘归客不发。hū wén shuǐ shàng pí pá shēng,zhǔ rén wàng guī kè bù fā。
寻声暗问弹者谁?琵琶声停欲语迟。xún shēng àn wèn dàn zhě shuí?pí pá shēng tíng yù yǔ chí。
移船相近邀相见,添酒回灯重开宴。yí chuán xiāng jìn yāo xiāng jiàn,tiān jiǔ huí dēng zhòng kāi yàn。
千呼万唤始出来,犹抱琵琶半遮面。qiān hū wàn huàn shǐ chū lái,yóu bào pí pá bàn zhē miàn。
转轴拨弦三两声,未成曲调先有情。zhuǎn zhóu bō xián sān liǎng shēng,wèi chéng qū diào xiān yǒu qíng。
弦弦掩抑声声思,似诉平生不得志。xián xián yǎn yì shēng shēng sī,shì sù píng shēng bù dé zhì。
低眉信手续续弹,说尽心中无限事。dī méi xìn shǒu xù xù dàn,shuō jǐn xīn zhōng wú xiàn shì。
轻拢慢捻抹复挑,初为《霓裳》后《六幺》。qīng lǒng màn niǎn mǒ fù tiāo,chū wèi ní shang hòu liù yāo。
大弦嘈嘈如急雨,小弦切切如私语。dà xián cáo cáo rú jí yǔ,xiǎo xián qiè qiè rú sī yǔ。
嘈嘈切切错杂弹,大珠小珠落玉盘。cáo cáo qiè qiè cuò zá dàn,dà zhū xiǎo zhū luò yù pán。
间关莺语花底滑,幽咽泉流冰下难。jiān guān yīng yǔ huā dǐ huá,yōu yàn quán liú bīng xià nán。
冰泉冷涩弦凝绝,凝绝不通声暂歇。bīng quán lěng sè xián níng jué,níng jué bù tōng shēng zàn xiē。
别有幽愁暗恨生,此时无声胜有声。bié yǒu yōu chóu àn hèn shēng,cǐ shí wú shēng shèng yǒu shēng。
银瓶乍破水浆迸,铁骑突出刀枪鸣。yín píng zhà pò shuǐ jiāng bèng,tiě qí tū chū dāo qiāng míng。
曲终收拨当心画,四弦一声如裂帛。qū zhōng shōu bō dāng xīn huà,sì xián yī shēng rú liè bó。
东船西舫悄无言,唯见江心秋月白。dōng chuán xī fǎng qiāo wú yán,wéi jiàn jiāng xīn qiū yuè bái。
沉吟放拨插弦中,整顿衣裳起敛容。chén yín fàng bō chā xián zhōng,zhěng dùn yī shang qǐ liǎn róng。
自言本是京城女,家在虾蟆陵下住。zì yán běn shì jīng chéng nǚ,jiā zài xiā má líng xià zhù。
十三学得琵琶成,名属教坊第一部。shí sān xué dé pí pá chéng,míng shǔ jiào fāng dì yī bù。
曲罢曾教善才服,妆成每被秋娘妒。qū bà céng jiào shàn cái fú,zhuāng chéng měi bèi qiū niáng dù。
五陵年少争缠头,一曲红绡不知数。wǔ líng nián shǎo zhēng chán tóu,yī qū hóng xiāo bù zhī shù。
钿头银篦击节碎,血色罗裙翻酒污。diàn tóu yín bì jī jié suì,xuè sè luó qún fān jiǔ wū。
今年欢笑复明年,秋月春风等闲度。jīn nián huān xiào fù míng nián,qiū yuè chūn fēng děng xián dù。
弟走从军阿姨死,暮去朝来颜色故。dì zǒu cóng jūn ā yí sǐ,mù qù cháo lái yán sè gù。
门前冷落鞍马稀,老大嫁作商人妇。mén qián lěng luò ān mǎ xī,lǎo dà jià zuò shāng rén fù。
商人重利轻别离,前月浮梁买茶去。shāng rén zhòng lì qīng bié lí,qián yuè fú liáng mǎi chá qù。
去来江口守空船,绕船月明江水寒。qù lái jiāng kǒu shǒu kōng chuán,rào chuán yuè míng jiāng shuǐ hán。
夜深忽梦少年事,梦啼妆泪红阑干。yè shēn hū mèng shǎo nián shì,mèng tí zhuāng lèi hóng lán gàn。
我闻琵琶已叹息,又闻此语重唧唧。wǒ wén pí pá yǐ tàn xī,yòu wén cǐ yǔ zhòng jī jī。
同是天涯沦落人,相逢何必曾相识!tóng shì tiān yá lún luò rén,xiāng féng hé bì céng xiāng shí!
我从去年辞帝京,谪居卧病浔阳城。wǒ cóng qù nián cí dì jīng,zhé jū wò bìng xún yáng chéng。
浔阳地僻无音乐,终岁不闻丝竹声。xún yáng dì pì wú yīn lè,zhōng suì bù wén sī zhú shēng。
住近湓江地低湿,黄芦苦竹绕宅生。zhù jìn pén jiāng dì dī shī,huáng lú kǔ zhú rào zhái shēng。
其间旦暮闻何物?杜鹃啼血猿哀鸣。qí jiān dàn mù wén hé wù?dù juān tí xuè yuán āi míng。
春江花朝秋月夜,往往取酒还独倾。chūn jiāng huā cháo qiū yuè yè,wǎng wǎng qǔ jiǔ hái dú qīng。
岂无山歌与村笛,呕哑嘲哳难为听。qǐ wú shān gē yǔ cūn dí,ǒu yǎ cháo zhā nán wèi tīng。
今夜闻君琵琶语,如听仙乐耳暂明。jīn yè wén jūn pí pá yǔ,rú tīng xiān lè ěr zàn míng。
莫辞更坐弹一曲,为君翻作琵琶行。mò cí gèng zuò dàn yī qū,wèi jūn fān zuò pí pá xíng。
感我此言良久立,却坐促弦弦转急。gǎn wǒ cǐ yán liáng jiǔ lì,què zuò cù xián xián zhuǎn jí。
凄凄不似向前声,满座重闻皆掩泣。qī qī bù shì xiàng qián shēng,mǎn zuò zhòng wén jiē yǎn qì。
座中泣下谁最多?江州司马青衫湿。zuò zhōng qì xià shuí zuì duō?jiāng zhōu sī mǎ qīng shān shī。
白居易

白居易

白居易(772年-846年),字乐天,号香山居士,又号醉吟先生,祖籍太原,到其曾祖父时迁居下邽,生于河南新郑。是唐代伟大的现实主义诗人,唐代三大诗人之一。白居易与元稹共同倡导新乐府运动,世称“元白”,与刘禹锡并称“刘白”。白居易的诗歌题材广泛,形式多样,语言平易通俗,有“诗魔”和“诗王”之称。官至翰林学士、左赞善大夫。公元846年,白居易在洛阳逝世,葬于香山。有《白氏长庆集》传世,代表诗作有《长恨歌》、《卖炭翁》、《琵琶行》等。 白居易的作品>>

猜您喜欢

读史五首

白居易

含沙射人影,虽病人不知。hán shā shè rén yǐng,suī bìng rén bù zhī。
巧言搆人罪,至死人不疑。qiǎo yán gòu rén zuì,zhì sǐ rén bù yí。
掇蜂杀爱子,掩鼻戮宠姬。duō fēng shā ài zi,yǎn bí lù chǒng jī。
弘恭陷萧望,赵高谋李斯。hóng gōng xiàn xiāo wàng,zhào gāo móu lǐ sī。
阴德既必报,阴祸岂虚施。yīn dé jì bì bào,yīn huò qǐ xū shī。
人事虽可罔,天道终难欺。rén shì suī kě wǎng,tiān dào zhōng nán qī。
明则有刑辟,幽则有神祗。míng zé yǒu xíng pì,yōu zé yǒu shén zhī。
苟免勿私喜,鬼得而诛之。gǒu miǎn wù sī xǐ,guǐ dé ér zhū zhī。

读史五首

白居易

季子憔悴时,妇见不下机。jì zi qiáo cuì shí,fù jiàn bù xià jī。
买臣负薪日,妻亦弃如遗。mǎi chén fù xīn rì,qī yì qì rú yí。
一朝黄金多,佩印衣锦归。yī cháo huáng jīn duō,pèi yìn yī jǐn guī。
去妻不敢视,妇嫂强依依。qù qī bù gǎn shì,fù sǎo qiáng yī yī。
富贵家人重,贫贱妻子欺。fù guì jiā rén zhòng,pín jiàn qī zi qī。
奈何贫富间,可移亲爱志。nài hé pín fù jiān,kě yí qīn ài zhì。
遂使中人心,汲汲求富贵。suì shǐ zhōng rén xīn,jí jí qiú fù guì。
又令下人力,各竞锥刀利。yòu lìng xià rén lì,gè jìng zhuī dāo lì。
随分归舍来,一取妻孥意。suí fēn guī shě lái,yī qǔ qī nú yì。

和答诗十首·其一·和思归乐

白居易

山中不栖鸟,夜半声嘤嘤。shān zhōng bù qī niǎo,yè bàn shēng yīng yīng。
似道思归乐,行人掩泣听。shì dào sī guī lè,xíng rén yǎn qì tīng。
皆疑此山路,迁客多南征。jiē yí cǐ shān lù,qiān kè duō nán zhēng。
忧愤气不散,结化为精灵。yōu fèn qì bù sàn,jié huà wèi jīng líng。
我谓此山鸟,本不因人生。wǒ wèi cǐ shān niǎo,běn bù yīn rén shēng。
人心自怀土,想作思归鸣。rén xīn zì huái tǔ,xiǎng zuò sī guī míng。
孟尝平居时,娱耳琴泠泠。mèng cháng píng jū shí,yú ěr qín líng líng。
雍门一言感,未奏泪沾缨。yōng mén yī yán gǎn,wèi zòu lèi zhān yīng。
魏武铜雀妓,日与欢乐并。wèi wǔ tóng què jì,rì yǔ huān lè bìng。
一旦西陵望,欲歌先涕零。yī dàn xī líng wàng,yù gē xiān tì líng。
峡猿亦何意,陇水复何情。xiá yuán yì hé yì,lǒng shuǐ fù hé qíng。
为入愁人耳,皆为肠断声。wèi rù chóu rén ěr,jiē wèi cháng duàn shēng。
请看元侍御,亦宿此邮亭。qǐng kàn yuán shì yù,yì sù cǐ yóu tíng。
因听思归鸟,神气独安宁。yīn tīng sī guī niǎo,shén qì dú ān níng。
问君何以然,道胜心自平。wèn jūn hé yǐ rán,dào shèng xīn zì píng。
虽为南迁客,如在长安城。suī wèi nán qiān kè,rú zài zhǎng ān chéng。
云得此道来,何虑复何营。yún dé cǐ dào lái,hé lǜ fù hé yíng。
穷达有前定,忧喜无交争。qióng dá yǒu qián dìng,yōu xǐ wú jiāo zhēng。
所以事君日,持宪立大庭。suǒ yǐ shì jūn rì,chí xiàn lì dà tíng。
虽有回天力,挠之终不倾。suī yǒu huí tiān lì,náo zhī zhōng bù qīng。
况始三十馀,年少有直名。kuàng shǐ sān shí yú,nián shǎo yǒu zhí míng。
心中志气大,眼前爵禄轻。xīn zhōng zhì qì dà,yǎn qián jué lù qīng。
君恩若雨露,君威若雷霆。jūn ēn ruò yǔ lù,jūn wēi ruò léi tíng。
退不苟免难,进不曲求荣。tuì bù gǒu miǎn nán,jìn bù qū qiú róng。
在火辨玉性,经霜识松贞。zài huǒ biàn yù xìng,jīng shuāng shí sōng zhēn。
展禽任三黜,灵均长独醒。zhǎn qín rèn sān chù,líng jūn zhǎng dú xǐng。
获戾自东洛,贬官向南荆。huò lì zì dōng luò,biǎn guān xiàng nán jīng。
再拜辞阙下,长揖别公卿。zài bài cí quē xià,zhǎng yī bié gōng qīng。
荆州又非远,驿路半月程。jīng zhōu yòu fēi yuǎn,yì lù bàn yuè chéng。
汉水照天碧,楚山插云青。hàn shuǐ zhào tiān bì,chǔ shān chā yún qīng。
江陵橘似珠,宜城酒如饧。jiāng líng jú shì zhū,yí chéng jiǔ rú táng。
谁谓谴谪去,未妨游赏行。shuí wèi qiǎn zhé qù,wèi fáng yóu shǎng xíng。
人生百岁内,天地暂寓形。rén shēng bǎi suì nèi,tiān dì zàn yù xíng。
太仓一稊米,大海一浮萍。tài cāng yī tí mǐ,dà hǎi yī fú píng。
身委逍遥篇,心付头陀经。shēn wěi xiāo yáo piān,xīn fù tóu tuó jīng。
尚达死生观,宁为宠辱惊。shàng dá sǐ shēng guān,níng wèi chǒng rǔ jīng。
中怀苟有主,外物安能萦。zhōng huái gǒu yǒu zhǔ,wài wù ān néng yíng。
任意思归乐,声声啼到明。rèn yì sī guī lè,shēng shēng tí dào míng。

和答诗十首·其二·和阳城驿

白居易

商山阳城驿,中有叹者谁。shāng shān yáng chéng yì,zhōng yǒu tàn zhě shuí。
云是元监察,江陵谪去时。yún shì yuán jiān chá,jiāng líng zhé qù shí。
忽见此驿名,良久涕欲垂。hū jiàn cǐ yì míng,liáng jiǔ tì yù chuí。
何故阳道州,名姓同于斯。hé gù yáng dào zhōu,míng xìng tóng yú sī。
怜君一寸心,宠辱誓不移。lián jūn yī cùn xīn,chǒng rǔ shì bù yí。
疾恶若巷伯,好贤如缁衣。jí è ruò xiàng bó,hǎo xián rú zī yī。
沉吟不能去,意者欲改为。chén yín bù néng qù,yì zhě yù gǎi wèi。
改为避贤驿,大署于门楣。gǎi wèi bì xián yì,dà shǔ yú mén méi。
荆人爱羊祜,户曹改为辞。jīng rén ài yáng hù,hù cáo gǎi wèi cí。
一字不忍道,况兼姓呼之。yī zì bù rěn dào,kuàng jiān xìng hū zhī。
因题八百言,言直文甚奇。yīn tí bā bǎi yán,yán zhí wén shén qí。
诗成寄与我,锵若金和丝。shī chéng jì yǔ wǒ,qiāng ruò jīn hé sī。
上言阳公行,友悌无等夷。shàng yán yáng gōng xíng,yǒu tì wú děng yí。
骨肉同衾裯,至死不相离。gǔ ròu tóng qīn chóu,zhì sǐ bù xiāng lí。
次言阳公迹,夏邑始栖迟。cì yán yáng gōng jì,xià yì shǐ qī chí。
乡人化其风,少长皆孝慈。xiāng rén huà qí fēng,shǎo zhǎng jiē xiào cí。
次言阳公道,终日对酒卮。cì yán yáng gōng dào,zhōng rì duì jiǔ zhī。
兄弟笑相顾,醉貌红怡怡。xiōng dì xiào xiāng gù,zuì mào hóng yí yí。
次言阳公节,謇謇居谏司。cì yán yáng gōng jié,jiǎn jiǎn jū jiàn sī。
誓心除国蠹,决死犯天威。shì xīn chú guó dù,jué sǐ fàn tiān wēi。
终言阳公命,左迁天一涯。zhōng yán yáng gōng mìng,zuǒ qiān tiān yī yá。
道州炎瘴地,身不得生归。dào zhōu yán zhàng dì,shēn bù dé shēng guī。
一一皆实录,事事无孑遗。yī yī jiē shí lù,shì shì wú jié yí。
凡是为善者,闻之恻然悲。fán shì wèi shàn zhě,wén zhī cè rán bēi。
道州既已矣,往者不可追。dào zhōu jì yǐ yǐ,wǎng zhě bù kě zhuī。
何世无其人,来者亦可思。hé shì wú qí rén,lái zhě yì kě sī。
愿以君子文,告彼大乐师。yuàn yǐ jūn zi wén,gào bǐ dà lè shī。
附于雅歌末,奏之白玉墀。fù yú yǎ gē mò,zòu zhī bái yù chí。
天子闻此章,教化如法施。tiān zi wén cǐ zhāng,jiào huà rú fǎ shī。
直谏从如流,佞臣恶如疵。zhí jiàn cóng rú liú,nìng chén è rú cī。
宰相闻此章,政柄端正持。zǎi xiāng wén cǐ zhāng,zhèng bǐng duān zhèng chí。
进贤不知倦,去邪勿复疑。jìn xián bù zhī juàn,qù xié wù fù yí。
宪臣闻此章,不敢怀依违。xiàn chén wén cǐ zhāng,bù gǎn huái yī wéi。
谏官闻此章,不忍纵诡随。jiàn guān wén cǐ zhāng,bù rěn zòng guǐ suí。
然后告史氏,旧史有前规。rán hòu gào shǐ shì,jiù shǐ yǒu qián guī。
若作阳公传,欲令后世知。ruò zuò yáng gōng chuán,yù lìng hòu shì zhī。
不劳叙世家,不用费文辞。bù láo xù shì jiā,bù yòng fèi wén cí。
但于国史上,全录元稹诗。dàn yú guó shǐ shàng,quán lù yuán zhěn shī。

和答诗十首·其三·答桐花

白居易

山木多蓊郁,兹桐独亭亭。shān mù duō wěng yù,zī tóng dú tíng tíng。
叶重碧云片,花簇紫霞英。yè zhòng bì yún piàn,huā cù zǐ xiá yīng。
是时三月天,春暖山雨晴。shì shí sān yuè tiān,chūn nuǎn shān yǔ qíng。
夜色向月浅,闇香随风轻。yè sè xiàng yuè qiǎn,àn xiāng suí fēng qīng。
行者多商贾,居者悉黎氓。xíng zhě duō shāng jiǎ,jū zhě xī lí máng。
无人解赏爱,有客独屏营。wú rén jiě shǎng ài,yǒu kè dú píng yíng。
手攀花枝立,足蹋花影行。shǒu pān huā zhī lì,zú tà huā yǐng xíng。
生怜不得所,死欲扬其声。shēng lián bù dé suǒ,sǐ yù yáng qí shēng。
截为天子琴,刻作古人形。jié wèi tiān zi qín,kè zuò gǔ rén xíng。
云待我成器,荐之于穆清。yún dài wǒ chéng qì,jiàn zhī yú mù qīng。
诚是君子心,恐非草木情。chéng shì jūn zi xīn,kǒng fēi cǎo mù qíng。
胡为爱其华,而反伤其生。hú wèi ài qí huá,ér fǎn shāng qí shēng。
老龟被刳肠,不如无神灵。lǎo guī bèi kū cháng,bù rú wú shén líng。
雄鸡自断尾,不愿为牺牲。xióng jī zì duàn wěi,bù yuàn wèi xī shēng。
况此好颜色,花紫叶青青。kuàng cǐ hǎo yán sè,huā zǐ yè qīng qīng。
宜遂天地性,忍加刀斧刑。yí suì tiān dì xìng,rěn jiā dāo fǔ xíng。
我思五丁力,拔入九重城。wǒ sī wǔ dīng lì,bá rù jiǔ zhòng chéng。
当君正殿栽,花叶生光晶。dāng jūn zhèng diàn zāi,huā yè shēng guāng jīng。
上对月中桂,下覆阶前蓂。shàng duì yuè zhōng guì,xià fù jiē qián míng。
泛拂香炉烟,隐映斧藻屏。fàn fú xiāng lú yān,yǐn yìng fǔ zǎo píng。
为君布绿阴,当暑荫轩楹。wèi jūn bù lǜ yīn,dāng shǔ yīn xuān yíng。
沈沈绿满地,桃李不敢争。shěn shěn lǜ mǎn dì,táo lǐ bù gǎn zhēng。
为君发清韵,风来如叩琼。wèi jūn fā qīng yùn,fēng lái rú kòu qióng。
泠泠声满耳,郑卫不足听。líng líng shēng mǎn ěr,zhèng wèi bù zú tīng。
受君封植力,不独吐芬馨。shòu jūn fēng zhí lì,bù dú tǔ fēn xīn。
助君行春令,开花应晴明。zhù jūn xíng chūn lìng,kāi huā yīng qíng míng。
受君雨露恩,不独含芳荣。shòu jūn yǔ lù ēn,bù dú hán fāng róng。
戒君无戏言,剪叶封弟兄。jiè jūn wú xì yán,jiǎn yè fēng dì xiōng。
受君岁月功,不独资生成。shòu jūn suì yuè gōng,bù dú zī shēng chéng。
为君长高枝,凤皇上头鸣。wèi jūn zhǎng gāo zhī,fèng huáng shàng tóu míng。
一鸣君万岁,寿如山不倾。yī míng jūn wàn suì,shòu rú shān bù qīng。
再鸣万人泰,泰阶为之平。zài míng wàn rén tài,tài jiē wèi zhī píng。
如何有此用,幽滞在岩坰。rú hé yǒu cǐ yòng,yōu zhì zài yán jiōng。
岁月不尔驻,孤芳坐凋零。suì yuè bù ěr zhù,gū fāng zuò diāo líng。
请向桐枝上,为余题姓名。qǐng xiàng tóng zhī shàng,wèi yú tí xìng míng。
待余有势力,移尔献丹庭。dài yú yǒu shì lì,yí ěr xiàn dān tíng。

和答诗十首·其四·和大觜乌

白居易

乌者种有二,名同性不同。wū zhě zhǒng yǒu èr,míng tóng xìng bù tóng。
觜小者慈孝,觜大者贪庸。zī xiǎo zhě cí xiào,zī dà zhě tān yōng。
觜大命又长,生来十馀冬。zī dà mìng yòu zhǎng,shēng lái shí yú dōng。
物老颜色变,头毛白茸茸。wù lǎo yán sè biàn,tóu máo bái rōng rōng。
飞来庭树上,初但惊儿童。fēi lái tíng shù shàng,chū dàn jīng ér tóng。
老巫生奸计,与乌意潜通。lǎo wū shēng jiān jì,yǔ wū yì qián tōng。
云此非凡鸟,遥见起敬恭。yún cǐ fēi fán niǎo,yáo jiàn qǐ jìng gōng。
千岁乃一出,喜贺主人翁。qiān suì nǎi yī chū,xǐ hè zhǔ rén wēng。
祥瑞来白日,神圣占知风。xiáng ruì lái bái rì,shén shèng zhàn zhī fēng。
阴作北斗使,能为人吉凶。yīn zuò běi dòu shǐ,néng wèi rén jí xiōng。
此乌所止家,家产日夜丰。cǐ wū suǒ zhǐ jiā,jiā chǎn rì yè fēng。
上以致寿考,下可宜田农。shàng yǐ zhì shòu kǎo,xià kě yí tián nóng。
主人富家子,身老心童蒙。zhǔ rén fù jiā zi,shēn lǎo xīn tóng méng。
随巫拜复祝,妇姑亦相从。suí wū bài fù zhù,fù gū yì xiāng cóng。
杀鸡荐其肉,敬若禋六宗。shā jī jiàn qí ròu,jìng ruò yīn liù zōng。
乌喜张大觜,飞接在虚空。wū xǐ zhāng dà zī,fēi jiē zài xū kōng。
乌既饱膻腥,巫亦飨甘浓。wū jì bǎo shān xīng,wū yì xiǎng gān nóng。
乌巫互相利,不复两西东。wū wū hù xiāng lì,bù fù liǎng xī dōng。
日日营巢窟,稍稍近房栊。rì rì yíng cháo kū,shāo shāo jìn fáng lóng。
虽生八九子,谁辨其雌雄。suī shēng bā jiǔ zi,shuí biàn qí cí xióng。
群雏又成长,众觜逞残凶。qún chú yòu chéng zhǎng,zhòng zī chěng cán xiōng。
探巢吞燕卵,入蔟啄蚕虫。tàn cháo tūn yàn luǎn,rù cù zhuó cán chóng。
岂无乘秋隼,羁绊委高墉。qǐ wú chéng qiū sǔn,jī bàn wěi gāo yōng。
但食乌残肉,无施搏击功。dàn shí wū cán ròu,wú shī bó jī gōng。
亦有能言鹦,翅碧觜距红。yì yǒu néng yán yīng,chì bì zī jù hóng。
暂曾说乌罪,囚闭在深笼。zàn céng shuō wū zuì,qiú bì zài shēn lóng。
青青窗前柳,郁郁井上桐。qīng qīng chuāng qián liǔ,yù yù jǐng shàng tóng。
贪乌占栖息,慈乌独不容。tān wū zhàn qī xī,cí wū dú bù róng。
慈乌尔奚为,来往何憧憧。cí wū ěr xī wèi,lái wǎng hé chōng chōng。
晓去先晨鼓,暮归后昏钟。xiǎo qù xiān chén gǔ,mù guī hòu hūn zhōng。
辛苦尘土间,飞啄禾黍丛。xīn kǔ chén tǔ jiān,fēi zhuó hé shǔ cóng。
得食将哺母,饥肠不自充。dé shí jiāng bǔ mǔ,jī cháng bù zì chōng。
主人憎慈乌,命子削弹弓。zhǔ rén zēng cí wū,mìng zi xuē dàn gōng。
弦续会稽竹,丸铸荆山铜。xián xù huì jī zhú,wán zhù jīng shān tóng。
慈乌求母食,飞下尔庭中。cí wū qiú mǔ shí,fēi xià ěr tíng zhōng。
数粒未入口,一丸已中胸。shù lì wèi rù kǒu,yī wán yǐ zhōng xiōng。
仰天号一声,似欲诉苍穹。yǎng tiān hào yī shēng,shì yù sù cāng qióng。
反哺日未足,非是惜微躬。fǎn bǔ rì wèi zú,fēi shì xī wēi gōng。
谁能持此冤,一为问化工。shuí néng chí cǐ yuān,yī wèi wèn huà gōng。
胡然大觜乌,竟得天年终。hú rán dà zī wū,jìng dé tiān nián zhōng。

和答诗十首·其五·答四皓庙

白居易

天下有道见,无道卷怀之。tiān xià yǒu dào jiàn,wú dào juǎn huái zhī。
此乃圣人语,吾闻诸仲尼。cǐ nǎi shèng rén yǔ,wú wén zhū zhòng ní。
矫矫四先生,同禀希世资。jiǎo jiǎo sì xiān shēng,tóng bǐng xī shì zī。
随时有显晦,秉道无磷缁。suí shí yǒu xiǎn huì,bǐng dào wú lín zī。
秦皇肆暴虐,二世遘乱离。qín huáng sì bào nüè,èr shì gòu luàn lí。
先生相随去,商岭采紫芝。xiān shēng xiāng suí qù,shāng lǐng cǎi zǐ zhī。
君看秦狱中,戮辱者李斯。jūn kàn qín yù zhōng,lù rǔ zhě lǐ sī。
刘项争天下,谋臣竟悦随。liú xiàng zhēng tiān xià,móu chén jìng yuè suí。
先生如鸾鹤,去入冥冥飞。xiān shēng rú luán hè,qù rù míng míng fēi。
君看齐鼎中,焦烂者郦其。jūn kàn qí dǐng zhōng,jiāo làn zhě lì qí。
子房得沛公,自谓相遇迟。zi fáng dé pèi gōng,zì wèi xiāng yù chí。
八难掉舌枢,三略役心机。bā nán diào shé shū,sān lüè yì xīn jī。
辛苦十数年,昼夜形神疲。xīn kǔ shí shù nián,zhòu yè xíng shén pí。
竟杂霸者道,徒称帝者师。jìng zá bà zhě dào,tú chēng dì zhě shī。
子房尔则能,此非吾所宜。zi fáng ěr zé néng,cǐ fēi wú suǒ yí。
汉高之季年,嬖宠钟所私。hàn gāo zhī jì nián,bì chǒng zhōng suǒ sī。
冢嫡欲废夺,骨肉相忧疑。zhǒng dí yù fèi duó,gǔ ròu xiāng yōu yí。
岂无子房口,口舌无所施。qǐ wú zi fáng kǒu,kǒu shé wú suǒ shī。
亦有陈平心,心计将何为。yì yǒu chén píng xīn,xīn jì jiāng hé wèi。
皤皤四先生,高冠危映眉。pó pó sì xiān shēng,gāo guān wēi yìng méi。
从容下南山,顾盼入东闱。cóng róng xià nán shān,gù pàn rù dōng wéi。
前瞻惠太子,左右生羽仪。qián zhān huì tài zi,zuǒ yòu shēng yǔ yí。
却顾戚夫人,楚舞无光辉。què gù qī fū rén,chǔ wǔ wú guāng huī。
心不画一计,口不吐一词。xīn bù huà yī jì,kǒu bù tǔ yī cí。
闇定天下本,遂安刘氏危。àn dìng tiān xià běn,suì ān liú shì wēi。
子房吾则能,此非尔所知。zi fáng wú zé néng,cǐ fēi ěr suǒ zhī。
先生道既光,太子礼甚卑。xiān shēng dào jì guāng,tài zi lǐ shén bēi。
安车留不住,功成弃如遗。ān chē liú bù zhù,gōng chéng qì rú yí。
如彼旱天云,一雨百谷滋。rú bǐ hàn tiān yún,yī yǔ bǎi gǔ zī。
泽则在天下,云复归稀夷。zé zé zài tiān xià,yún fù guī xī yí。
勿高巢与由,勿尚吕与伊。wù gāo cháo yǔ yóu,wù shàng lǚ yǔ yī。
巢由往不返,伊吕去不归。cháo yóu wǎng bù fǎn,yī lǚ qù bù guī。
岂如四先生,出处两逶迤。qǐ rú sì xiān shēng,chū chù liǎng wēi yí。
何必长隐逸,何必长济时。hé bì zhǎng yǐn yì,hé bì zhǎng jì shí。
由来圣人道,无朕不可窥。yóu lái shèng rén dào,wú zhèn bù kě kuī。
卷之不盈握,舒之亘八陲。juǎn zhī bù yíng wò,shū zhī gèn bā chuí。
先生道甚明,夫子犹或非。xiān shēng dào shén míng,fū zi yóu huò fēi。
愿子辨其惑,为予吟此诗。yuàn zi biàn qí huò,wèi yǔ yín cǐ shī。

和答诗十首·其六·和雉媒

白居易

吟君雉媒什,一哂复一叹。yín jūn zhì méi shén,yī shěn fù yī tàn。
和之一何晚,今日乃成篇。hé zhī yī hé wǎn,jīn rì nǎi chéng piān。
岂唯鸟有之,抑亦人复然。qǐ wéi niǎo yǒu zhī,yì yì rén fù rán。
张陈刎颈交,竟以势不完。zhāng chén wěn jǐng jiāo,jìng yǐ shì bù wán。
至今不平气,塞绝泜水源。zhì jīn bù píng qì,sāi jué zhī shuǐ yuán。
赵襄骨肉亲,亦以利相残。zhào xiāng gǔ ròu qīn,yì yǐ lì xiāng cán。
至今不善名,高于磨笄山。zhì jīn bù shàn míng,gāo yú mó jī shān。
况此笼中雉,志在饮啄间。kuàng cǐ lóng zhōng zhì,zhì zài yǐn zhuó jiān。
稻粱暂入口,性已随人迁。dào liáng zàn rù kǒu,xìng yǐ suí rén qiān。
身苦亦自忘,同族何足言。shēn kǔ yì zì wàng,tóng zú hé zú yán。
但恨为媒拙,不足以自全。dàn hèn wèi méi zhuō,bù zú yǐ zì quán。
劝君今日后,养鸟养青鸾。quàn jūn jīn rì hòu,yǎng niǎo yǎng qīng luán。
青鸾一失侣,至死守孤单。qīng luán yī shī lǚ,zhì sǐ shǒu gū dān。
劝君今日后,结客结任安。quàn jūn jīn rì hòu,jié kè jié rèn ān。
主人宾客去,独住在门阑。zhǔ rén bīn kè qù,dú zhù zài mén lán。

和答诗十首·其七·和松树

白居易

亭亭山上松,一一生朝阳。tíng tíng shān shàng sōng,yī yī shēng cháo yáng。
森耸上参天,柯条百尺长。sēn sǒng shàng cān tiān,kē tiáo bǎi chǐ zhǎng。
漠漠尘中槐,两两夹康庄。mò mò chén zhōng huái,liǎng liǎng jiā kāng zhuāng。
婆娑低覆地,枝干亦寻常。pó suō dī fù dì,zhī gàn yì xún cháng。
八月白露降,槐叶次第黄。bā yuè bái lù jiàng,huái yè cì dì huáng。
岁暮满山雪,松色郁青苍。suì mù mǎn shān xuě,sōng sè yù qīng cāng。
彼如君子心,秉操贯冰霜。bǐ rú jūn zi xīn,bǐng cāo guàn bīng shuāng。
此如小人面,变态随炎凉。cǐ rú xiǎo rén miàn,biàn tài suí yán liáng。
共知松胜槐,诚欲栽道傍。gòng zhī sōng shèng huái,chéng yù zāi dào bàng。
粪土种瑶草,瑶草终不芳。fèn tǔ zhǒng yáo cǎo,yáo cǎo zhōng bù fāng。
尚可以斧斤,伐之为栋梁。shàng kě yǐ fǔ jīn,fá zhī wèi dòng liáng。
杀身获其所,为君构明堂。shā shēn huò qí suǒ,wèi jūn gòu míng táng。
不然终天年,老死在南冈。bù rán zhōng tiān nián,lǎo sǐ zài nán gāng。
不愿亚枝叶,低随槐树行。bù yuàn yà zhī yè,dī suí huái shù xíng。

和答诗十首·其八 ·答箭镞

白居易

矢人职司忧,为箭恐不精。shǐ rén zhí sī yōu,wèi jiàn kǒng bù jīng。
精在利其镞,错磨锋镝成。jīng zài lì qí zú,cuò mó fēng dī chéng。
插以青竹簳,羽之赤雁翎。chā yǐ qīng zhú gǎn,yǔ zhī chì yàn líng。
勿言分寸铁,为用乃长兵。wù yán fēn cùn tiě,wèi yòng nǎi zhǎng bīng。
闻有狗盗者,昼伏夜潜行。wén yǒu gǒu dào zhě,zhòu fú yè qián xíng。
摩弓拭箭镞,夜射不待明。mó gōng shì jiàn zú,yè shè bù dài míng。
一盗既流血,百犬同吠声。yī dào jì liú xuè,bǎi quǎn tóng fèi shēng。
狺狺嘷不已,主人为之惊。yín yín háo bù yǐ,zhǔ rén wèi zhī jīng。
盗心憎主人,主人不知情。dào xīn zēng zhǔ rén,zhǔ rén bù zhī qíng。
反责镞太利,矢人获罪名。fǎn zé zú tài lì,shǐ rén huò zuì míng。
寄言控弦者,愿君少留听。jì yán kòng xián zhě,yuàn jūn shǎo liú tīng。
何不向西射?西天有狼星。hé bù xiàng xī shè?xī tiān yǒu láng xīng。
何不向东射?东海有长鲸。hé bù xiàng dōng shè?dōng hǎi yǒu zhǎng jīng。
不然学仁贵,三矢平虏庭。bù rán xué rén guì,sān shǐ píng lǔ tíng。
不然学仲连,一发下燕城。bù rán xué zhòng lián,yī fā xià yàn chéng。
胡为射小盗,此用无乃轻。hú wèi shè xiǎo dào,cǐ yòng wú nǎi qīng。
徒沾一点血,虚污箭头腥。tú zhān yī diǎn xuè,xū wū jiàn tóu xīng。

和答诗十首·其九·和古社

白居易

废村多年树,生在古社隈。fèi cūn duō nián shù,shēng zài gǔ shè wēi。
为作妖狐窟,心空身未摧。wèi zuò yāo hú kū,xīn kōng shēn wèi cuī。
妖狐变美女,社树成楼台。yāo hú biàn měi nǚ,shè shù chéng lóu tái。
黄昏行人过,见者心裴回。huáng hūn xíng rén guò,jiàn zhě xīn péi huí。
饥雕竟不捉,老犬反为媒。jī diāo jìng bù zhuō,lǎo quǎn fǎn wèi méi。
岁媚少年客,十去九不回。suì mèi shǎo nián kè,shí qù jiǔ bù huí。
昨夜云雨合,烈风驱迅雷。zuó yè yún yǔ hé,liè fēng qū xùn léi。
风拔树根出,雷劈社坛开。fēng bá shù gēn chū,léi pī shè tán kāi。
飞电化为火,妖狐烧作灰。fēi diàn huà wèi huǒ,yāo hú shāo zuò huī。
天明至其所,清旷无氛埃。tiān míng zhì qí suǒ,qīng kuàng wú fēn āi。
旧地葺村落,新田辟荒莱。jiù dì qì cūn luò,xīn tián pì huāng lái。
始知天降火,不必常为灾。shǐ zhī tiān jiàng huǒ,bù bì cháng wèi zāi。
勿谓神默默,勿谓天恢恢。wù wèi shén mò mò,wù wèi tiān huī huī。
勿喜犬不捕,勿夸雕不猜。wù xǐ quǎn bù bǔ,wù kuā diāo bù cāi。
寄言狐媚者,天火有时来。jì yán hú mèi zhě,tiān huǒ yǒu shí lái。

和答诗十首·其十·和分水岭

白居易

高岭峻棱棱,细泉流亹亹。gāo lǐng jùn léng léng,xì quán liú wěi wěi。
势分合不得,东西随所委。shì fēn hé bù dé,dōng xī suí suǒ wěi。
悠悠草蔓底,溅溅石罅里。yōu yōu cǎo màn dǐ,jiàn jiàn shí xià lǐ。
分流来几年,昼夜两如此。fēn liú lái jǐ nián,zhòu yè liǎng rú cǐ。
朝宗远不及,去海三千里。cháo zōng yuǎn bù jí,qù hǎi sān qiān lǐ。
浸润小无功,山苗长旱死。jìn rùn xiǎo wú gōng,shān miáo zhǎng hàn sǐ。
萦纡用无所,奔迫流不已。yíng yū yòng wú suǒ,bēn pò liú bù yǐ。
唯作呜咽声,夜入行人耳。wéi zuò wū yàn shēng,yè rù xíng rén ěr。
有源殊不竭,无坎终难止。yǒu yuán shū bù jié,wú kǎn zhōng nán zhǐ。
同出而异流,君看何所似。tóng chū ér yì liú,jūn kàn hé suǒ shì。
有似骨肉亲,派别从兹始。yǒu shì gǔ ròu qīn,pài bié cóng zī shǐ。
又似势利交,波澜相背起。yòu shì shì lì jiāo,bō lán xiāng bèi qǐ。
所以赠君诗,将君何所比。suǒ yǐ zèng jūn shī,jiāng jūn hé suǒ bǐ。
不比山上泉,比君井中水。bù bǐ shān shàng quán,bǐ jūn jǐng zhōng shuǐ。

有木诗八首

白居易

有木名弱柳,结根近清池。yǒu mù míng ruò liǔ,jié gēn jìn qīng chí。
风烟借颜色,雨露助华滋。fēng yān jiè yán sè,yǔ lù zhù huá zī。
峨峨白雪花,袅袅青丝枝。é é bái xuě huā,niǎo niǎo qīng sī zhī。
渐密阴自庇,转高梢四垂。jiàn mì yīn zì bì,zhuǎn gāo shāo sì chuí。
截枝扶为杖,软弱不自持。jié zhī fú wèi zhàng,ruǎn ruò bù zì chí。
折条用樊圃,柔脆非其宜。zhé tiáo yòng fán pǔ,róu cuì fēi qí yí。
为树信可玩,论材何所施。wèi shù xìn kě wán,lùn cái hé suǒ shī。
可惜金堤地,栽之徒尔为。kě xī jīn dī dì,zāi zhī tú ěr wèi。

有木诗八首

白居易

有木名樱桃,得地早滋茂。yǒu mù míng yīng táo,dé dì zǎo zī mào。
叶密独承日,花繁偏受露。yè mì dú chéng rì,huā fán piān shòu lù。
迎风暗摇动,引鸟潜来去。yíng fēng àn yáo dòng,yǐn niǎo qián lái qù。
鸟啄子难成,风来枝莫住。niǎo zhuó zi nán chéng,fēng lái zhī mò zhù。
低软易攀玩,佳人屡回顾。dī ruǎn yì pān wán,jiā rén lǚ huí gù。
色求桃李饶,心向松筠妒。sè qiú táo lǐ ráo,xīn xiàng sōng yún dù。
好是映墙花,本非当轩树。hǎo shì yìng qiáng huā,běn fēi dāng xuān shù。
所以姓萧人,曾为伐樱赋。suǒ yǐ xìng xiāo rén,céng wèi fá yīng fù。

有木诗八首

白居易

有木秋不凋,青青在江北。yǒu mù qiū bù diāo,qīng qīng zài jiāng běi。
谓为洞庭橘,美人自移植。wèi wèi dòng tíng jú,měi rén zì yí zhí。
上受顾盼恩,下勤浇溉力。shàng shòu gù pàn ēn,xià qín jiāo gài lì。
实成乃是枳,臭苦不堪食。shí chéng nǎi shì zhǐ,chòu kǔ bù kān shí。
物有似是者,真伪何由识。wù yǒu shì shì zhě,zhēn wěi hé yóu shí。
美人默无言,对之长叹息。měi rén mò wú yán,duì zhī zhǎng tàn xī。
中含害物意,外矫凌霜色。zhōng hán hài wù yì,wài jiǎo líng shuāng sè。
仍向枝叶间,潜生刺如棘。réng xiàng zhī yè jiān,qián shēng cì rú jí。