古诗词

和子瞻凤翔八观八首

苏辙

【石鼓】
岐山之阳石为鼓,叩之不鸣悬无虞。qí shān zhī yáng shí wèi gǔ,kòu zhī bù míng xuán wú yú。
以为无用百无直,以为有用万物祖。yǐ wèi wú yòng bǎi wú zhí,yǐ wèi yǒu yòng wàn wù zǔ。
置身无用有用间,自托周宣谁敢侮。zhì shēn wú yòng yǒu yòng jiān,zì tuō zhōu xuān shuí gǎn wǔ。
宣王没后坟垅平,秦野苍茫不知处。xuān wáng méi hòu fén lǒng píng,qín yě cāng máng bù zhī chù。
周人旧物惟存山,文武遗民尽囚虏。zhōu rén jiù wù wéi cún shān,wén wǔ yí mín jǐn qiú lǔ。
鼎锺无在铸戈戟,宫殿已倒生禾黍。dǐng zhōng wú zài zhù gē jǐ,gōng diàn yǐ dào shēng hé shǔ。
厉宣子孙窜四方,昭穆错乱不存谱。lì xuān zi sūn cuàn sì fāng,zhāo mù cuò luàn bù cún pǔ。
时有过客悲先王,绸缪牖户彻桑土。shí yǒu guò kè bēi xiān wáng,chóu móu yǒu hù chè sāng tǔ。
思宣不见幸鼓存,由鼓求宣近为愈。sī xuān bù jiàn xìng gǔ cún,yóu gǔ qiú xuān jìn wèi yù。
彼皆有用世所好,天地能生不能主。bǐ jiē yǒu yòng shì suǒ hǎo,tiān dì néng shēng bù néng zhǔ。
君看项籍猛如狼,身死未冷割为脯。jūn kàn xiàng jí měng rú láng,shēn sǐ wèi lěng gē wèi pú。
马童杨喜岂不仁,待汝封侯非怨汝。mǎ tóng yáng xǐ qǐ bù rén,dài rǔ fēng hóu fēi yuàn rǔ。
何况外物固已轻,毛擒翡翠尾执麈。hé kuàng wài wù gù yǐ qīng,máo qín fěi cuì wěi zhí zhǔ。
惟有苍石于此时,独以无用不见数。wéi yǒu cāng shí yú cǐ shí,dú yǐ wú yòng bù jiàn shù。
形骸偃蹇任苔藓,文字皴剥困风雨。xíng hái yǎn jiǎn rèn tái xiǎn,wén zì cūn bō kùn fēng yǔ。
遭乱既以无用全,有用还为太平取。zāo luàn jì yǐ wú yòng quán,yǒu yòng hái wèi tài píng qǔ。
古人不见见遗物,如见方召与申甫。gǔ rén bù jiàn jiàn yí wù,rú jiàn fāng zhào yǔ shēn fǔ。
文非科斗可穷诘,简编不载无训诂。wén fēi kē dòu kě qióng jí,jiǎn biān bù zài wú xùn gǔ。
字形漫汗随石缺,苍蛇生角龙折股。zì xíng màn hàn suí shí quē,cāng shé shēng jiǎo lóng zhé gǔ。
亦如老人遭暴横,颐下髭秃口齿龉。yì rú lǎo rén zāo bào héng,yí xià zī tū kǒu chǐ yǔ。
形虽不具意可知,有云杨柳贯鲂鱮。xíng suī bù jù yì kě zhī,yǒu yún yáng liǔ guàn fáng xù。
鲂鱮岂厌居溪谷,自投网罟入君俎。fáng xù qǐ yàn jū xī gǔ,zì tóu wǎng gǔ rù jūn zǔ。
柳条柔弱长百尺,挽之不断细如缕。liǔ tiáo róu ruò zhǎng bǎi chǐ,wǎn zhī bù duàn xì rú lǚ。
以柳贯鱼鱼不伤,贯不伤鱼鱼乐死。yǐ liǔ guàn yú yú bù shāng,guàn bù shāng yú yú lè sǐ。
登之庙中鬼神格,锡女丰年多黍稌。dēng zhī miào zhōng guǐ shén gé,xī nǚ fēng nián duō shǔ tú。
宣王用兵征四国,北摧犬戎南服楚。xuān wáng yòng bīng zhēng sì guó,běi cuī quǎn róng nán fú chǔ。
将帅用命士卒欢,死生不顾阚虓虎。jiāng shuài yòng mìng shì zú huān,sǐ shēng bù gù hǎn xiāo hǔ。
问之何术能使然,抚之如子敬如父。wèn zhī hé shù néng shǐ rán,fǔ zhī rú zi jìng rú fù。
弱柳贯鱼鱼弗违,仁人在上民不怒。ruò liǔ guàn yú yú fú wéi,rén rén zài shàng mín bù nù。
请看石鼓非徒然,长笑太山刻秦语。qǐng kàn shí gǔ fēi tú rán,zhǎng xiào tài shān kè qín yǔ。
【诅楚文】
诅楚楚如桀,诅秦秦则纣。zǔ chǔ chǔ rú jié,zǔ qín qín zé zhòu。
桀罪使信然,纣语安足受。jié zuì shǐ xìn rán,zhòu yǔ ān zú shòu。
牲肥酒醪洁,夸诞鬼不佑。shēng féi jiǔ láo jié,kuā dàn guǐ bù yòu。
鬼非东诸侯,岂信辩士口。guǐ fēi dōng zhū hóu,qǐ xìn biàn shì kǒu。
碑埋祈年下,意绕章华走。bēi mái qí nián xià,yì rào zhāng huá zǒu。
得楚不付孙,但为刘季取。dé chǔ bù fù sūn,dàn wèi liú jì qǔ。
吾闻秦穆公,与晋实甥舅。wú wén qín mù gōng,yǔ jìn shí shēng jiù。
盟郑绝晋欢,结楚将自救。méng zhèng jué jìn huān,jié chǔ jiāng zì jiù。
使秦诅楚人,晋亦议其后。shǐ qín zǔ chǔ rén,jìn yì yì qí hòu。
诸侯迭相诅,祸福果谁有。zhū hóu dié xiāng zǔ,huò fú guǒ shuí yǒu。
世人不知道,好古无可否。shì rén bù zhī dào,hǎo gǔ wú kě fǒu。
何当投泾流,浑浊盖鄙丑。hé dāng tóu jīng liú,hún zhuó gài bǐ chǒu。
【王维吴道子画】
吾观天地间,万事同一理。wú guān tiān dì jiān,wàn shì tóng yī lǐ。
扁也工斫轮,乃知读文字。biǎn yě gōng zhuó lún,nǎi zhī dú wén zì。
我非画中师,偶亦识画旨。wǒ fēi huà zhōng shī,ǒu yì shí huà zhǐ。
勇怯不必同,要以各善耳。yǒng qiè bù bì tóng,yào yǐ gè shàn ěr。
壮马脱衔放平陆,步骤风雨百夫靡。zhuàng mǎ tuō xián fàng píng lù,bù zhòu fēng yǔ bǎi fū mí。
美人婉娩守闲独,不出庭户修容止。měi rén wǎn miǎn shǒu xián dú,bù chū tíng hù xiū róng zhǐ。
女能嫣然笑倾国,马能一蹴致千里。nǚ néng yān rán xiào qīng guó,mǎ néng yī cù zhì qiān lǐ。
优柔自好勇自强,各自胜绝无彼此。yōu róu zì hǎo yǒng zì qiáng,gè zì shèng jué wú bǐ cǐ。
谁言王摩诘,乃过吴道子。shuí yán wáng mó jí,nǎi guò wú dào zi。
试谓道子来,置女所挟从软美。shì wèi dào zi lái,zhì nǚ suǒ xié cóng ruǎn měi。
道子掉头不肯应,刚杰我已足自恃。dào zi diào tóu bù kěn yīng,gāng jié wǒ yǐ zú zì shì。
雄奔不失驰,精妙实无比。xióng bēn bù shī chí,jīng miào shí wú bǐ。
老僧寂灭生虑微,侍女闲洁非复婢。lǎo sēng jì miè shēng lǜ wēi,shì nǚ xián jié fēi fù bì。
丁宁勿相违,幸使二子齿。dīng níng wù xiāng wéi,xìng shǐ èr zi chǐ。
二子遗迹今岂多,岐阳可贵能独备。èr zi yí jì jīn qǐ duō,qí yáng kě guì néng dú bèi。
但使古壁常坚完,尘土虽积光艳长不毁。dàn shǐ gǔ bì cháng jiān wán,chén tǔ suī jī guāng yàn zhǎng bù huǐ。
【杨惠之塑维摩像】
金粟如来瘦如腊,坐上文殊秋月圆。jīn sù rú lái shòu rú là,zuò shàng wén shū qiū yuè yuán。
法门论极两相可,言语不复相通传。fǎ mén lùn jí liǎng xiāng kě,yán yǔ bù fù xiāng tōng chuán。
至人养心遗四体,瘦不为病肥非妍。zhì rén yǎng xīn yí sì tǐ,shòu bù wèi bìng féi fēi yán。
谁人好道塑遗像,鲐皮束骨筋扶咽。shuí rén hǎo dào sù yí xiàng,tái pí shù gǔ jīn fú yàn。
兀然隐几心已灭,形如病鹤竦两肩。wù rán yǐn jǐ xīn yǐ miè,xíng rú bìng hè sǒng liǎng jiān。
骨节支离体疏缓,两目视物犹炯然。gǔ jié zhī lí tǐ shū huǎn,liǎng mù shì wù yóu jiǒng rán。
长嗟灵运不知道,强剪美须插两颧。zhǎng jiē líng yùn bù zhī dào,qiáng jiǎn měi xū chā liǎng quán。
彼人视身若枯木,割去右臂非所患。bǐ rén shì shēn ruò kū mù,gē qù yòu bì fēi suǒ huàn。
何况塑画已身外,岂必夺尔庸自全。hé kuàng sù huà yǐ shēn wài,qǐ bì duó ěr yōng zì quán。
真人遗意世莫识,时有游僧施钵钱。zhēn rén yí yì shì mò shí,shí yǒu yóu sēng shī bō qián。
【东湖】
不到东湖上,但闻东湖吟。bù dào dōng hú shàng,dàn wén dōng hú yín。
诗词已清绝,佳境亦可寻。shī cí yǐ qīng jué,jiā jìng yì kě xún。
蜿蜒苍石螭,蟠拏据湖心。wān yán cāng shí chī,pán ná jù hú xīn。
倒腹吐流水,奔注为重深。dào fù tǔ liú shuǐ,bēn zhù wèi zhòng shēn。
清风荡微波,渺渺平无音。qīng fēng dàng wēi bō,miǎo miǎo píng wú yīn。
有鳖行在沙,有鱼跃在浔。yǒu biē xíng zài shā,yǒu yú yuè zài xún。
鳖圆如新荷,鱼细如蠹蟫。biē yuán rú xīn hé,yú xì rú dù yín。
梧桐生两涯,萧萧自成林。wú tóng shēng liǎng yá,xiāo xiāo zì chéng lín。
孙枝复生孙,已中瑟与琴。sūn zhī fù shēng sūn,yǐ zhōng sè yǔ qín。
秋虫噪蜩虬,春鸟鸣鴂鵀。qiū chóng zào tiáo qiú,chūn niǎo míng jué rén。
有客来无时,濯足荫清阴。yǒu kè lái wú shí,zhuó zú yīn qīng yīn。
自忘府中官,取酒石上斟。zì wàng fǔ zhōng guān,qǔ jiǔ shí shàng zhēn。
醉倒卧石上,野虫上其襟。zuì dào wò shí shàng,yě chóng shàng qí jīn。
醒来不知莫,湖月翻黄金。xǐng lái bù zhī mò,hú yuè fān huáng jīn。
油然上马去,纵意不自箴。yóu rán shàng mǎ qù,zòng yì bù zì zhēn。
作诗招路人,行乐宜及今。zuò shī zhāo lù rén,xíng lè yí jí jīn。
人生不满百,一瞬何所任。rén shēng bù mǎn bǎi,yī shùn hé suǒ rèn。
路人掉头笑,去马何駸駸。lù rén diào tóu xiào,qù mǎ hé qīn qīn。
子有不肖弟,有冠未尝簪。zi yǒu bù xiào dì,yǒu guān wèi cháng zān。
愿身化为线,使子为之针。yuàn shēn huà wèi xiàn,shǐ zi wèi zhī zhēn。
子欲烹鲤鱼,为子溉釜鬵。zi yù pēng lǐ yú,wèi zi gài fǔ qín。
子欲枕山石,为子求布衾。zi yù zhěn shān shí,wèi zi qiú bù qīn。
异乡虽云乐,不如反故岑。yì xiāng suī yún lè,bù rú fǎn gù cén。
瘦田可凿耕,桑柘可织紝。shòu tián kě záo gēng,sāng zhè kě zhī rèn。
东有轩辕泉,隐隐如牛涔。dōng yǒu xuān yuán quán,yǐn yǐn rú niú cén。
西有管辂宅,尚存青石砧。xī yǒu guǎn lù zhái,shàng cún qīng shí zhēn。
彭女留膝踝,礼拜意已钦。péng nǚ liú xī huái,lǐ bài yì yǐ qīn。
慈母抱众子,乱石寒萧森。cí mǔ bào zhòng zi,luàn shí hán xiāo sēn。
朝往莫可还,此岂不足临。cháo wǎng mò kě hái,cǐ qǐ bù zú lín。
慎勿语他人,此意子独谌。shèn wù yǔ tā rén,cǐ yì zi dú chén。
【真兴寺阁】
秦川不为广,南山不为高。qín chuān bù wèi guǎng,nán shān bù wèi gāo。
嵯峨真兴阁,杰立陵风飙。cuó é zhēn xīng gé,jié lì líng fēng biāo。
危槛俯翔鸟,跳檐落飞猱。wēi kǎn fǔ xiáng niǎo,tiào yán luò fēi náo。
上有傲世人,身衣白鹤毛。shàng yǒu ào shì rén,shēn yī bái hè máo。
下视市井喧,奔走何嗷嗷。xià shì shì jǐng xuān,bēn zǒu hé áo áo。
萧然倚楹啸,遗响入云霄。xiāo rán yǐ yíng xiào,yí xiǎng rù yún xiāo。
清风吹其裾,冉冉不可操。qīng fēng chuī qí jū,rǎn rǎn bù kě cāo。
不知何所为,岂即非卢敖。bù zhī hé suǒ wèi,qǐ jí fēi lú áo。
游目万里间,远山如伏羔。yóu mù wàn lǐ jiān,yuǎn shān rú fú gāo。
遗语谢世俗,钓鱼当钓鳖。yí yǔ xiè shì sú,diào yú dāng diào biē。
【李氏园】
有客骑白驹,扬鞭入青草。yǒu kè qí bái jū,yáng biān rù qīng cǎo。
悠悠无远近,但择林亭好。yōu yōu wú yuǎn jìn,dàn zé lín tíng hǎo。
萧条北城下,园号李家媪。xiāo tiáo běi chéng xià,yuán hào lǐ jiā ǎo。
系马古车门,随意无洒扫。xì mǎ gǔ chē mén,suí yì wú sǎ sǎo。
鸣禽惊上屋,飞蝶纷入抱。míng qín jīng shàng wū,fēi dié fēn rù bào。
竹林净如灌,流水清可澡。zhú lín jìng rú guàn,liú shuǐ qīng kě zǎo。
闲花不着行,香梨独依岛。xián huā bù zhe xíng,xiāng lí dú yī dǎo。
松枝贯今昔,林影变昏早。sōng zhī guàn jīn xī,lín yǐng biàn hūn zǎo。
草木皆苍颜,亭宇已新造。cǎo mù jiē cāng yán,tíng yǔ yǐ xīn zào。
临风置酒樽,庭下取栗枣。lín fēng zhì jiǔ zūn,tíng xià qǔ lì zǎo。
今人强欢笑,古人已枯槁。jīn rén qiáng huān xiào,gǔ rén yǐ kū gǎo。
欲求百年事,不见白须老。yù qiú bǎi nián shì,bù jiàn bái xū lǎo。
秦中古云乐,文武在丰镐。qín zhōng gǔ yún lè,wén wǔ zài fēng gǎo。
置囿通樵苏,养兽让麀{上鹿下夭}。zhì yòu tōng qiáo sū,yǎng shòu ràng yōu shàng lù xià yāo。
池鱼跃金碧,白鸟飞紵缟。chí yú yuè jīn bì,bái niǎo fēi zhù gǎo。
牛羊感仁恕,行苇亦自保。niú yáng gǎn rén shù,xíng wěi yì zì bǎo。
当年歌灵台,后世咏鱼藻。dāng nián gē líng tái,hòu shì yǒng yú zǎo。
古诗宛犹在,遗处不可考。gǔ shī wǎn yóu zài,yí chù bù kě kǎo。
悲哉李氏末,王霸出奴皂。bēi zāi lǐ shì mò,wáng bà chū nú zào。
城中开芳园,城外罗战堡。chéng zhōng kāi fāng yuán,chéng wài luó zhàn bǎo。
击鼓鸣巨钟,百姓皆懊恼。jī gǔ míng jù zhōng,bǎi xìng jiē ào nǎo。
及夫圣人出,战国卷秋潦。jí fū shèng rén chū,zhàn guó juǎn qiū lǎo。
园田赋贫民,耕破园前道。yuán tián fù pín mín,gēng pò yuán qián dào。
高原种菽粟,陂泽满粳稻。gāo yuán zhǒng shū sù,bēi zé mǎn jīng dào。
春耕杂壶浆,秋赋输秸稿。chūn gēng zá hú jiāng,qiū fù shū jiē gǎo。
当年王家孙,自庇无尺橑。dāng nián wáng jiā sūn,zì bì wú chǐ lǎo。
空余百岁木,妄为夭巫祷。kōng yú bǎi suì mù,wàng wèi yāo wū dǎo。
游人足讥骂,百世遭舌讨。yóu rén zú jī mà,bǎi shì zāo shé tǎo。
老翁不愿见,垂涕祝襁褓。lǎo wēng bù yuàn jiàn,chuí tì zhù qiǎng bǎo。
持用戒满盈,饮酒无醉倒。chí yòng jiè mǎn yíng,yǐn jiǔ wú zuì dào。
【秦穆公墓】
泉上秦伯坟,下埋三良士。quán shàng qín bó fén,xià mái sān liáng shì。
三良百夫特,岂为无益死。sān liáng bǎi fū tè,qǐ wèi wú yì sǐ。
当年不幸见迫胁,诗人尚记临穴惴。dāng nián bù xìng jiàn pò xié,shī rén shàng jì lín xué zhuì。
岂如田横海中客,中原皆汉无报所。qǐ rú tián héng hǎi zhōng kè,zhōng yuán jiē hàn wú bào suǒ。
秦国吞西周,康公穆公子。qín guó tūn xī zhōu,kāng gōng mù gōng zi。
尽力事康公,穆公不为负。jǐn lì shì kāng gōng,mù gōng bù wèi fù。
岂必杀身从之游,夫子乃以侯嬴所为疑三子。qǐ bì shā shēn cóng zhī yóu,fū zi nǎi yǐ hóu yíng suǒ wèi yí sān zi。
王泽既未竭,君子不为诡。wáng zé jì wèi jié,jūn zi bù wèi guǐ。
三良狥秦穆,要自不得已。sān liáng xùn qín mù,yào zì bù dé yǐ。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

陪毛君夜游北园

苏辙

池塘草生春尚浅,桃李飞花初片片。chí táng cǎo shēng chūn shàng qiǎn,táo lǐ fēi huā chū piàn piàn。
一尊花下夜忘归,灯火寻春畏春晚。yī zūn huā xià yè wàng guī,dēng huǒ xún chūn wèi chūn wǎn。
春风暗度人不知,满园红白已离披。chūn fēng àn dù rén bù zhī,mǎn yuán hóng bái yǐ lí pī。
江南春雨少晴日,露坐青天能几时。jiāng nán chūn yǔ shǎo qíng rì,lù zuò qīng tiān néng jǐ shí。
折花只恐伤花意,携客就花花定喜。zhé huā zhǐ kǒng shāng huā yì,xié kè jiù huā huā dìng xǐ。
落蕊飘香翠袖中,交柯接叶灯光里。luò ruǐ piāo xiāng cuì xiù zhōng,jiāo kē jiē yè dēng guāng lǐ。
雨练风柔雪不如,精神炫转影扶疏。yǔ liàn fēng róu xuě bù rú,jīng shén xuàn zhuǎn yǐng fú shū。
夜看飞燕胜朝日,月暗还须明月珠。yè kàn fēi yàn shèng cháo rì,yuè àn hái xū míng yuè zhū。
美人劝我殊非恶,明日雨来无此乐。měi rén quàn wǒ shū fēi è,míng rì yǔ lái wú cǐ lè。
醉归不用怕山公,马上接䍦先倒著。zuì guī bù yòng pà shān gōng,mǎ shàng jiē lí xiān dào zhù。

江州周寺丞泳

苏辙

行过庐山不得上,湓江城边一惆怅。xíng guò lú shān bù dé shàng,pén jiāng chéng biān yī chóu chàng。
羡君山下有夷亭,千岩万壑长相向。xiàn jūn shān xià yǒu yí tíng,qiān yán wàn hè zhǎng xiāng xiàng。
山中李生好读书,出山作郡山前居。shān zhōng lǐ shēng hǎo dú shū,chū shān zuò jùn shān qián jū。
手开平湖浸山脚,未肯即与庐山疏。shǒu kāi píng hú jìn shān jiǎo,wèi kěn jí yǔ lú shān shū。
道州一去应嫌远,千里思山梦中见。dào zhōu yī qù yīng xián yuǎn,qiān lǐ sī shān mèng zhōng jiàn。
青山长见恐君嫌,要须罢郡归来看。qīng shān zhǎng jiàn kǒng jūn xián,yào xū bà jùn guī lái kàn。

江涨

苏辙

山中三日雨,江水一丈高。shān zhōng sān rì yǔ,jiāng shuǐ yī zhàng gāo。
崩腾没洲渚,淫溢浸蓬蒿。bēng téng méi zhōu zhǔ,yín yì jìn péng hāo。
凌晨我有适,出门舟自操。líng chén wǒ yǒu shì,chū mén zhōu zì cāo。
中廛已易肆,下道先容舠。zhōng chán yǐ yì sì,xià dào xiān róng dāo。
鸡犬萃坟冢,牛羊逾圈牢。jī quǎn cuì fén zhǒng,niú yáng yú quān láo。
厨薪散流蘖,囷米为浮糟。chú xīn sàn liú niè,qūn mǐ wèi fú zāo。
卧席不遑卷,剥茧仍未缫。wò xí bù huáng juǎn,bō jiǎn réng wèi sāo。
老弱但坐视,闾里将安逃。lǎo ruò dàn zuò shì,lǘ lǐ jiāng ān táo。
徙居共扰扰,来势方滔滔。xǐ jū gòng rǎo rǎo,lái shì fāng tāo tāo。
嗟余偶同病,哀尔为生劳。jiē yú ǒu tóng bìng,āi ěr wèi shēng láo。
晴日慰人愿,寒风送惊涛。qíng rì wèi rén yuàn,hán fēng sòng jīng tāo。
藩篱出旧趾,蠃蚌遗平皋。fān lí chū jiù zhǐ,luǒ bàng yí píng gāo。
流窜非择地,艰难理宜遭。liú cuàn fēi zé dì,jiān nán lǐ yí zāo。
胡为苦戚戚,一夕生二毛。hú wèi kǔ qī qī,yī xī shēng èr máo。

和子瞻铁拄杖

苏辙

截竹为杖瘦且轻,石坚竹破误汝行。jié zhú wèi zhàng shòu qiě qīng,shí jiān zhú pò wù rǔ xíng。
削木为杖轻且好,道远木折恐不到。xuē mù wèi zhàng qīng qiě hǎo,dào yuǎn mù zhé kǒng bù dào。
闽君铁杖七尺长,色如黑蛇气如霜。mǐn jūn tiě zhàng qī chǐ zhǎng,sè rú hēi shé qì rú shuāng。
提携但恐汝无力,撞坚过崄安能伤。tí xié dàn kǒng rǔ wú lì,zhuàng jiān guò xiǎn ān néng shāng。
柳公虽老尚强健,闭门却扫不复将。liǔ gōng suī lǎo shàng qiáng jiàn,bì mén què sǎo bù fù jiāng。
知公足力无险阻,怜公未有登山侣。zhī gōng zú lì wú xiǎn zǔ,lián gōng wèi yǒu dēng shān lǚ。
回生四海惟一身,袖中长剑为两人。huí shēng sì hǎi wéi yī shēn,xiù zhōng zhǎng jiàn wèi liǎng rén。
洞庭漫天不觉过,半酣起舞惊鬼神。dòng tíng màn tiān bù jué guò,bàn hān qǐ wǔ jīng guǐ shén。
愿公此杖亦如此,适意遨游日千里。yuàn gōng cǐ zhàng yì rú cǐ,shì yì áo yóu rì qiān lǐ。
归来倚壁示时人,海外苍茫空自记。guī lái yǐ bì shì shí rén,hǎi wài cāng máng kōng zì jì。

试院唱酬十一首试罢后偶作

苏辙

重门闭不开,乌鸟相呼乐。zhòng mén bì bù kāi,wū niǎo xiāng hū lè。
晨晖转帘影,微风响松末。chén huī zhuǎn lián yǐng,wēi fēng xiǎng sōng mò。
喧哗适已定,寂历方有觉。xuān huā shì yǐ dìng,jì lì fāng yǒu jué。
人生竟何事,外物巧相缚。rén shēng jìng hé shì,wài wù qiǎo xiāng fù。
当时不自悟,已过空成怍。dāng shí bù zì wù,yǐ guò kōng chéng zuò。
耕耘亦何苦,游宦殊自恶。gēng yún yì hé kǔ,yóu huàn shū zì è。
弃彼既已误,就此良应错。qì bǐ jì yǐ wù,jiù cǐ liáng yīng cuò。
谁能即两忘,随缘更无作。shuí néng jí liǎng wàng,suí yuán gèng wú zuò。

雪中洞山黄檗二禅师相访

苏辙

江南气暖冬未回,北风吹雪真快哉。jiāng nán qì nuǎn dōng wèi huí,běi fēng chuī xuě zhēn kuài zāi。
雪中访我二大士,试问此雪从何来。xuě zhōng fǎng wǒ èr dà shì,shì wèn cǐ xuě cóng hé lái。
君不见六月赤日起冰雹,又不见腊月幽谷寒花开。jūn bù jiàn liù yuè chì rì qǐ bīng báo,yòu bù jiàn là yuè yōu gǔ hán huā kāi。
纷然变化一弹指,不妨明镜无纤埃。fēn rán biàn huà yī dàn zhǐ,bù fáng míng jìng wú xiān āi。

送杨腾山人

苏辙

胸中万卷书,不如一囊钱。xiōng zhōng wàn juǎn shū,bù rú yī náng qián。
不见杨夫子,岁晚走道边。bù jiàn yáng fū zi,suì wǎn zǒu dào biān。
夜归空床卧,两手摩涌泉。yè guī kōng chuáng wò,liǎng shǒu mó yǒng quán。
窗前雪花落,真火中自然。chuāng qián xuě huā luò,zhēn huǒ zhōng zì rán。
涣然发微润,飞上昆仑颠。huàn rán fā wēi rùn,fēi shàng kūn lún diān。
霏霏雨甘露,稍稍流丹田。fēi fēi yǔ gān lù,shāo shāo liú dān tián。
闭目内自视,色如黄金妍。bì mù nèi zì shì,sè rú huáng jīn yán。
至阳不独凝,当与纯阴坚。zhì yáng bù dú níng,dāng yǔ chún yīn jiān。
一穷百不遂,此事终无缘。yī qióng bǎi bù suì,cǐ shì zhōng wú yuán。
君看抱朴子,共推古神仙。jūn kàn bào pǔ zi,gòng tuī gǔ shén xiān。
无钱买丹砂,遗恨盈尘编。wú qián mǎi dān shā,yí hèn yíng chén biān。
归去守茅屋,道成要有年。guī qù shǒu máo wū,dào chéng yào yǒu nián。

送毛君致仕还乡

苏辙

古人避世事,岂问家有无。gǔ rén bì shì shì,qǐ wèn jiā yǒu wú。
但言鸿鹄性,不受樊笼拘。dàn yán hóng gǔ xìng,bù shòu fán lóng jū。
公家昔盛时,阡陌连三衢。gōng jiā xī shèng shí,qiān mò lián sān qú。
仓廪济寒饿,婚嫁营羁孤。cāng lǐn jì hán è,hūn jià yíng jī gū。
千金赴高义,脱手曾须臾。qiān jīn fù gāo yì,tuō shǒu céng xū yú。
晚为二千石,得不偿所逋。wǎn wèi èr qiān shí,dé bù cháng suǒ bū。
抚掌不复言,但以文字娱。fǔ zhǎng bù fù yán,dàn yǐ wén zì yú。
我恨见公迟,冉冉垂霜须。wǒ hèn jiàn gōng chí,rǎn rǎn chuí shuāng xū。
高吟看落笔,剧饮惊倒壶。gāo yín kàn luò bǐ,jù yǐn jīng dào hú。
负罪不自知,适意忘忧虞。fù zuì bù zì zhī,shì yì wàng yōu yú。
忽闻叩天阍,言旋故山庐。hū wén kòu tiān hūn,yán xuán gù shān lú。
朋友不及谋,亲戚亦惊呼。péng yǒu bù jí móu,qīn qī yì jīng hū。
人生各有意,何暇问俗徒。rén shēng gè yǒu yì,hé xiá wèn sú tú。
嗟我好奇节,叹公真丈夫。jiē wǒ hǎo qí jié,tàn gōng zhēn zhàng fū。
天高片帆远,目断清风徂。tiān gāo piàn fān yuǎn,mù duàn qīng fēng cú。
惟应东宫保,迎笑相携扶。wéi yīng dōng gōng bǎo,yíng xiào xiāng xié fú。

次韵孔平仲著作见寄四首

苏辙

昔在京城南,成均对茅屋。xī zài jīng chéng nán,chéng jūn duì máo wū。
清晨屣履过,不顾车击毂。qīng chén xǐ lǚ guò,bù gù chē jī gǔ。
时有江南生,能使多士服。shí yǒu jiāng nán shēng,néng shǐ duō shì fú。
同侪畏锋锐,兄弟更驰逐。tóng chái wèi fēng ruì,xiōng dì gèng chí zhú。
文成剧翻水,赋罢有馀烛。wén chéng jù fān shuǐ,fù bà yǒu yú zhú。
连收颔底髭,未耗髀中肉。lián shōu hàn dǐ zī,wèi hào bì zhōng ròu。
飞腾困中路,黾勉啄场粟。fēi téng kùn zhōng lù,mǐn miǎn zhuó chǎng sù。
归来九江上,家有十亩竹。guī lái jiǔ jiāng shàng,jiā yǒu shí mǔ zhú。
一官粗包裹,万卷中自足。yī guān cū bāo guǒ,wàn juǎn zhōng zì zú。
还如白司马,日听杜鹃哭。hái rú bái sī mǎ,rì tīng dù juān kū。
我来万里外,命与江波触。wǒ lái wàn lǐ wài,mìng yǔ jiāng bō chù。
罪重惭故人,囊空仰微禄。zuì zhòng cán gù rén,náng kōng yǎng wēi lù。
已为达士笑,尚谓愚者福。yǐ wèi dá shì xiào,shàng wèi yú zhě fú。
米盐日草草,奔走常碌碌。mǐ yán rì cǎo cǎo,bēn zǒu cháng lù lù。
尺书慰贫病,佳句烂圭玉。chǐ shū wèi pín bìng,jiā jù làn guī yù。
多难畏人知,胡为强题目。duō nán wèi rén zhī,hú wèi qiáng tí mù。
徂年慕桑梓,归念寄鸿鹄。cú nián mù sāng zǐ,guī niàn jì hóng gǔ。
但愿洗馀愆,躬耕江一曲。dàn yuàn xǐ yú qiān,gōng gēng jiāng yī qū。

次韵孔平仲著作见寄四首

苏辙

共居天地间,大类一间屋。gòng jū tiān dì jiān,dà lèi yī jiān wū。
推排出高下,何异车转毂。tuī pái chū gāo xià,hé yì chē zhuǎn gǔ。
死生本昼夜,祸福固倚伏。sǐ shēng běn zhòu yè,huò fú gù yǐ fú。
谁令尘垢昏,浪与纷华逐。shuí lìng chén gòu hūn,làng yǔ fēn huá zhú。
譬如薪中火,外照不自烛。pì rú xīn zhōng huǒ,wài zhào bù zì zhú。
感君探至道,劝我减粱肉。gǎn jūn tàn zhì dào,quàn wǒ jiǎn liáng ròu。
虚心有遗味,实腹不须粟。xū xīn yǒu yí wèi,shí fù bù xū sù。
芬敷谢桃杏,清劲比松竹。fēn fū xiè táo xìng,qīng jìn bǐ sōng zhú。
息微知气定,睡少验神足。xī wēi zhī qì dìng,shuì shǎo yàn shén zú。
胡为嗜一饱,坐使百神哭。hú wèi shì yī bǎo,zuò shǐ bǎi shén kū。
要知丹砂异,不受腥腐触。yào zhī dān shā yì,bù shòu xīng fǔ chù。
可怜山林姿,自缚斗升禄。kě lián shān lín zī,zì fù dòu shēng lù。
君看出世士,肯屑世间福。jūn kàn chū shì shì,kěn xiè shì jiān fú。
宁从市井游,与众同碌碌。níng cóng shì jǐng yóu,yǔ zhòng tóng lù lù。
不愿束冠裳,腰金佩鸣玉。bù yuàn shù guān shang,yāo jīn pèi míng yù。
斯人今何在,未易识凡目。sī rén jīn hé zài,wèi yì shí fán mù。
恐在庐山中,飞翔逐黄鹄。kǒng zài lú shān zhōng,fēi xiáng zhú huáng gǔ。
试用物色寻,应歌紫芝曲。shì yòng wù sè xún,yīng gē zǐ zhī qū。

次韵孔平仲著作见寄四首

苏辙

百病侵形骸,渐老同破屋。bǎi bìng qīn xíng hái,jiàn lǎo tóng pò wū。
中有一寸空,能用辐与毂。zhōng yǒu yī cùn kōng,néng yòng fú yǔ gǔ。
忽如丹砂走,不受凡火伏。hū rú dān shā zǒu,bù shòu fán huǒ fú。
前瞻已不远,后蹑愈难逐。qián zhān yǐ bù yuǎn,hòu niè yù nán zhú。
将炊甑中饭,未悟窗下烛。jiāng chuī zèng zhōng fàn,wèi wù chuāng xià zhú。
聪明役声形,口腹嗜鱼肉。cōng míng yì shēng xíng,kǒu fù shì yú ròu。
尘泥翳泉井,荆棘败禾粟。chén ní yì quán jǐng,jīng jí bài hé sù。
未知按妙指,漫欲理丝竹。wèi zhī àn miào zhǐ,màn yù lǐ sī zhú。
庐山多名缁,过客礼白足。lú shān duō míng zī,guò kè lǐ bái zú。
达观等存亡,世俗强歌哭。dá guān děng cún wáng,shì sú qiáng gē kū。
确然金石心,不畏蚊蚋触。què rán jīn shí xīn,bù wèi wén ruì chù。
顺忍为裳衣,供施谢荣禄。shùn rěn wèi shang yī,gōng shī xiè róng lù。
真人我自有,渡海笑徐福。zhēn rén wǒ zì yǒu,dù hǎi xiào xú fú。
众皆指庸庸,自顾非碌碌。zhòng jiē zhǐ yōng yōng,zì gù fēi lù lù。
愧君诗意厚,桃李报琼玉。kuì jūn shī yì hòu,táo lǐ bào qióng yù。
举网罗众禽,有获非一目。jǔ wǎng luó zhòng qín,yǒu huò fēi yī mù。
喧啾定无用,要自取黄鹄。xuān jiū dìng wú yòng,yào zì qǔ huáng gǔ。
君看大方家,慎勿留一曲。jūn kàn dà fāng jiā,shèn wù liú yī qū。

次韵孔平仲著作见寄四首

苏辙

治生非所长,儿女惊满屋。zhì shēng fēi suǒ zhǎng,ér nǚ jīng mǎn wū。
作官又迂疏,不望载朱毂。zuò guān yòu yū shū,bù wàng zài zhū gǔ。
因缘挂罪罟,未许即潜伏。yīn yuán guà zuì gǔ,wèi xǔ jí qián fú。
空馀读书病,日与古人逐。kōng yú dú shū bìng,rì yǔ gǔ rén zhú。
老妻怜眼昏,入夜屏灯烛。lǎo qī lián yǎn hūn,rù yè píng dēng zhú。
上官念贫寠,时节馈醪肉。shàng guān niàn pín jù,shí jié kuì láo ròu。
衰年类蒲柳,世事剧麻粟。shuāi nián lèi pú liǔ,shì shì jù má sù。
数日望归田,寄语先栽竹。shù rì wàng guī tián,jì yǔ xiān zāi zhú。
文章亦细事,勤苦定何足。wén zhāng yì xì shì,qín kǔ dìng hé zú。
君诗四相攻,欲看守陴哭。jūn shī sì xiāng gōng,yù kàn shǒu pí kū。
愧无即墨巧,不解火牛触。kuì wú jí mò qiǎo,bù jiě huǒ niú chù。
自非太学生,雕琢事干禄。zì fēi tài xué shēng,diāo zuó shì gàn lù。
安心已近道,闭口岂非福。ān xīn yǐ jìn dào,bì kǒu qǐ fēi fú。
胡为调狂词,玉石相落碌。hú wèi diào kuáng cí,yù shí xiāng luò lù。
腹中抱丹砂,舌下漱白玉。fù zhōng bào dān shā,shé xià shù bái yù。
作诗虽云好,未免乱心目。zuò shī suī yún hǎo,wèi miǎn luàn xīn mù。
奕秋教二人,不取志鸿鹄。yì qiū jiào èr rén,bù qǔ zhì hóng gǔ。
摩诘非不言,遗韵寄终曲。mó jí fēi bù yán,yí yùn jì zhōng qū。

披仙亭晚饮

苏辙

落日欲没多云烟,南山暝鸦归北山。luò rì yù méi duō yún yān,nán shān míng yā guī běi shān。
楼台城上半明灭,灯火桥头初往还。lóu tái chéng shàng bàn míng miè,dēng huǒ qiáo tóu chū wǎng hái。
江西八月热犹在,坐中迁客头欲班。jiāng xī bā yuè rè yóu zài,zuò zhōng qiān kè tóu yù bān。
何时解网听归去,黄花白酒疏篱间。hé shí jiě wǎng tīng guī qù,huáng huā bái jiǔ shū lí jiān。

次韵子瞻感旧见寄

苏辙

少年耽世味,徘徊不能去。shǎo nián dān shì wèi,pái huái bù néng qù。
老来悟前非,尚愧昔游处。lǎo lái wù qián fēi,shàng kuì xī yóu chù。
君才最高峙,鹤行鸡群中。jūn cái zuì gāo zhì,hè xíng jī qún zhōng。
我虽非君对,顾以兄弟同。wǒ suī fēi jūn duì,gù yǐ xiōng dì tóng。
结发皆读书,明月入我牖。jié fā jiē dú shū,míng yuè rù wǒ yǒu。
纵横万馀卷,临纸但挥手。zòng héng wàn yú juǎn,lín zhǐ dàn huī shǒu。
学成竟无用,掩卷空自疑。xué chéng jìng wú yòng,yǎn juǎn kōng zì yí。
却寻故山友,重赴幽居期。què xún gù shān yǒu,zhòng fù yōu jū qī。
秋风送馀热,冉冉如人老。qiū fēng sòng yú rè,rǎn rǎn rú rén lǎo。
衣裘当及时,田庐亦须早。yī qiú dāng jí shí,tián lú yì xū zǎo。
种竹竹生笋,种稻稻亦成。zhǒng zhú zhú shēng sǔn,zhǒng dào dào yì chéng。
浩歌归来曲,曲终有遗声。hào gē guī lái qū,qū zhōng yǒu yí shēng。

同孔常父作张夫人诗

苏辙

女子勿言弱,男儿何必强。nǚ zi wù yán ruò,nán ér hé bì qiáng。
君看张夫人,身举十五丧。jūn kàn zhāng fū rén,shēn jǔ shí wǔ sàng。
头上脱笄珥,箧中斥襦裳。tóu shàng tuō jī ěr,qiè zhōng chì rú shang。
筑坟连丘山,松柏郁苍苍。zhù fén lián qiū shān,sōng bǎi yù cāng cāng。
亲戚不为助,涕泣感道傍。qīn qī bù wèi zhù,tì qì gǎn dào bàng。
昔有王氏老,身为尚书郎。xī yǒu wáng shì lǎo,shēn wèi shàng shū láng。
亲死弃不葬,簪裾日翱翔。qīn sǐ qì bù zàng,zān jū rì áo xiáng。
白骨委庐陵,宦游在岐阳。bái gǔ wěi lú líng,huàn yóu zài qí yáng。
一旦有丈夫,轩轩类佯狂。yī dàn yǒu zhàng fū,xuān xuān lèi yáng kuáng。
相面识心腹,开口言灾祥。xiāng miàn shí xīn fù,kāi kǒu yán zāi xiáng。
嗟汝平生事,不了令谁当。jiē rǔ píng shēng shì,bù le lìng shuí dāng。
汝身暖丝绵,汝口甘稻粱。rǔ shēn nuǎn sī mián,rǔ kǒu gān dào liáng。
衣食未尝废,此事乃可忘。yī shí wèi cháng fèi,cǐ shì nǎi kě wàng。
一言中肝心,投身拜其床。yī yán zhōng gān xīn,tóu shēn bài qí chuáng。
傍人漫不知,相视空茫茫。bàng rén màn bù zhī,xiāng shì kōng máng máng。
终言汝不悛,物理久必偿。zhōng yán rǔ bù quān,wù lǐ jiǔ bì cháng。
儿女病手足,相随就沦亡。ér nǚ bìng shǒu zú,xiāng suí jiù lún wáng。
鄙夫本愚悍,过耳风吹墙。bǐ fū běn yú hàn,guò ěr fēng chuī qiáng。
明年及前期,长子忧骭疡。míng nián jí qián qī,zhǎng zi yōu gàn yáng。
一麾守巴峡,双柩还故乡。yī huī shǒu bā xiá,shuāng jiù hái gù xiāng。
弱息虽仅存,蹒跚亦非良。ruò xī suī jǐn cún,pán shān yì fēi liáng。
谁言天地宽,网目固自张。shuí yán tiān dì kuān,wǎng mù gù zì zhāng。
古事远不信,近事世所详。gǔ shì yuǎn bù xìn,jìn shì shì suǒ xiáng。
企张非求福,祸败当惩王。qǐ zhāng fēi qiú fú,huò bài dāng chéng wáng。