古诗词

上云乐

刘基

混沌结,玄黄开,人生其中,称为三才。hùn dùn jié,xuán huáng kāi,rén shēng qí zhōng,chēng wèi sān cái。
一人身有一天地,形质虽异众理该。yī rén shēn yǒu yī tiān dì,xíng zhì suī yì zhòng lǐ gāi。
欲淫物诱滋巧伪,遂使真淳耗斁玄风颓。yù yín wù yòu zī qiǎo wěi,suì shǐ zhēn chún hào yì xuán fēng tuí。
乃有朝生而暮死者,本根浅短无栽培。nǎi yǒu cháo shēng ér mù sǐ zhě,běn gēn qiǎn duǎn wú zāi péi。
惟有西天老胡名文康,自从盘古到今日,不老不少,气体充实如婴孩。wéi yǒu xī tiān lǎo hú míng wén kāng,zì cóng pán gǔ dào jīn rì,bù lǎo bù shǎo,qì tǐ chōng shí rú yīng hái。
性情和易颜色好,恰似初酿匐萄醅。xìng qíng hé yì yán sè hǎo,qià shì chū niàng fú táo pēi。
激之而不见其怒,挠之而不见其咍,甘之而不见其喜,苦之而不见其款。jī zhī ér bù jiàn qí nù,náo zhī ér bù jiàn qí hāi,gān zhī ér bù jiàn qí xǐ,kǔ zhī ér bù jiàn qí kuǎn。
所以于物无所忤,于人无所猜,于事无所碍,于艺无所能。suǒ yǐ yú wù wú suǒ wǔ,yú rén wú suǒ cāi,yú shì wú suǒ ài,yú yì wú suǒ néng。
不生不死在人世,借问老胡何修得此哉?老胡答言我亦不自解,请说伏羲神农皇帝在日一二事,不知得失汝自挨。bù shēng bù sǐ zài rén shì,jiè wèn lǎo hú hé xiū dé cǐ zāi?lǎo hú dá yán wǒ yì bù zì jiě,qǐng shuō fú xī shén nóng huáng dì zài rì yī èr shì,bù zhī dé shī rǔ zì āi。
伏羲始画八八六十有四卦,罗天网地括五材。fú xī shǐ huà bā bā liù shí yǒu sì guà,luó tiān wǎng dì kuò wǔ cái。
老胡不识单与耦,谓是乌曹重叠堆砖坯。lǎo hú bù shí dān yǔ ǒu,wèi shì wū cáo zhòng dié duī zhuān pī。
仓颉制文字,鬼母夜哭声哀哀。cāng jié zhì wén zì,guǐ mǔ yè kū shēng āi āi。
老胡不识点与画,谓是蜗牛之泪萦莓苔。lǎo hú bù shí diǎn yǔ huà,wèi shì wō niú zhī lèi yíng méi tái。
容成隶首造历数,上收坤灵之精爽,下掇乾象之根荄。róng chéng lì shǒu zào lì shù,shàng shōu kūn líng zhī jīng shuǎng,xià duō qián xiàng zhī gēn gāi。
大挠作甲子,编户星宿来当差。dà náo zuò jiǎ zi,biān hù xīng sù lái dāng chà。
老胡不识一二三四五,但见暖则出,寒则伏,一似虫豸听命霜与雷。lǎo hú bù shí yī èr sān sì wǔ,dàn jiàn nuǎn zé chū,hán zé fú,yī shì chóng zhì tīng mìng shuāng yǔ léi。
羲和常仪占日月,拘束乌飞兔走、翼足相排挼。xī hé cháng yí zhàn rì yuè,jū shù wū fēi tù zǒu yì zú xiāng pái ruá。
鬼臾区占星气,指斥王蓬絮,周伯老子、无所藏匿其祥灾。guǐ yú qū zhàn xīng qì,zhǐ chì wáng péng xù,zhōu bó lǎo zi wú suǒ cáng nì qí xiáng zāi。
老胡不识金木水火土,但见昊天森列众光怪,大者如缶小者如杯。lǎo hú bù shí jīn mù shuǐ huǒ tǔ,dàn jiàn hào tiān sēn liè zhòng guāng guài,dà zhě rú fǒu xiǎo zhě rú bēi。
伶伦截竹作律吕,中间实以葭莩灰。líng lún jié zhú zuò lǜ lǚ,zhōng jiān shí yǐ jiā fú huī。
玄问老鬼二十四,俯首受命同舆佁。xuán wèn lǎo guǐ èr shí sì,fǔ shǒu shòu mìng tóng yú yǐ。
又用子谷秬黍起度量,教得蠢动狡猾而不呆。yòu yòng zi gǔ jù shǔ qǐ dù liàng,jiào dé chǔn dòng jiǎo huá ér bù dāi。
老胡不识轻重长短多与寡,但觉饥则食,饱则止,明则起,暗则卧,有力即往倦即回。lǎo hú bù shí qīng zhòng zhǎng duǎn duō yǔ guǎ,dàn jué jī zé shí,bǎo zé zhǐ,míng zé qǐ,àn zé wò,yǒu lì jí wǎng juàn jí huí。
轩辕黄帝与岐伯,口尝毒药一日生死八九遍,皮肉黑瘦生烟煤。xuān yuán huáng dì yǔ qí bó,kǒu cháng dú yào yī rì shēng sǐ bā jiǔ biàn,pí ròu hēi shòu shēng yān méi。
老胡但见颜色差异即不吃,牙齿牢,硬无龇。lǎo hú dàn jiàn yán sè chà yì jí bù chī,yá chǐ láo,yìng wú zī。
九天玄女说兵法,风云鸟蛇掌上排。jiǔ tiān xuán nǚ shuō bīng fǎ,fēng yún niǎo shé zhǎng shàng pái。
教人斗阋逞雄杰,致使阪泉涿鹿之野,它它藉藉撑枯骸。jiào rén dòu xì chěng xióng jié,zhì shǐ bǎn quán zhuō lù zhī yě,tā tā jí jí chēng kū hái。
尔时众贤圣,尾尾相继轰轳濆。ěr shí zhòng xián shèng,wěi wěi xiāng jì hōng lú fén。
雕肝琢肾镂心肺,倾泻精髓通脊脢。diāo gān zuó shèn lòu xīn fèi,qīng xiè jīng suǐ tōng jí méi。
攘攘扰扰竞神知,虚名不朽身先隤。rǎng rǎng rǎo rǎo jìng shén zhī,xū míng bù xiǔ shēn xiān tuí。
惟有老胡混沌无孔窍,不与人世分仇侪。wéi yǒu lǎo hú hùn dùn wú kǒng qiào,bù yǔ rén shì fēn chóu chái。
尧舜相传授,四海玉烛无氛埃。yáo shùn xiāng chuán shòu,sì hǎi yù zhú wú fēn āi。
老胡随众歌击壤,帝力于我何有哉?lǎo hú suí zhòng gē jī rǎng,dì lì yú wǒ hé yǒu zāi?
汤武行放伐,鹰化为雀驹为裛。tāng wǔ xíng fàng fá,yīng huà wèi què jū wèi yì。
龙逢被杀夷叔饿,何如老胡终日瞑坐山之隈。lóng féng bèi shā yí shū è,hé rú lǎo hú zhōng rì míng zuò shān zhī wēi。
五伯与七国,角力争喧豗。wǔ bó yǔ qī guó,jiǎo lì zhēng xuān huī。
谋臣辨士神出而鬼没,口乾舌拔眉眼。móu chén biàn shì shén chū ér guǐ méi,kǒu qián shé bá méi yǎn。
到头毕竟成就者,土坟三尺埋蒿莱。dào tóu bì jìng chéng jiù zhě,tǔ fén sān chǐ mái hāo lái。
老胡万事皆不理,厓厓坐得四肢百骨如干柴。lǎo hú wàn shì jiē bù lǐ,yá yá zuò dé sì zhī bǎi gǔ rú gàn chái。
所以天地鬼神不怪怒,容得老胡永远在世上,时复一出歌笑呈诙谐。suǒ yǐ tiān dì guǐ shén bù guài nù,róng dé lǎo hú yǒng yuǎn zài shì shàng,shí fù yī chū gē xiào chéng huī xié。
况遇天子圣,德泽浃九垓。kuàng yù tiān zi shèng,dé zé jiā jiǔ gāi。
青云应吕风应律,遐方感化神民怀。qīng yún yīng lǚ fēng yīng lǜ,xiá fāng gǎn huà shén mín huái。
老胡再拜稽首、献天子寿,愿天子与天地相似,老胡岁岁舞蹈玉墀下,跪进玻璃杯。lǎo hú zài bài jī shǒu xiàn tiān zi shòu,yuàn tiān zi yǔ tiān dì xiāng shì,lǎo hú suì suì wǔ dǎo yù chí xià,guì jìn bō lí bēi。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

巫山高

刘基

巫山高哉郁崔嵬,下有江汉浮天回。wū shān gāo zāi yù cuī wéi,xià yǒu jiāng hàn fú tiān huí。
深林日月照不到,洞谷阖辟生风雷。shēn lín rì yuè zhào bù dào,dòng gǔ hé pì shēng fēng léi。
危峰半出赤道上,落日猿狖鸣声哀。wēi fēng bàn chū chì dào shàng,luò rì yuán yòu míng shēng āi。
虎牙赤甲斗雄壮,风气以之而隔阂。hǔ yá chì jiǎ dòu xióng zhuàng,fēng qì yǐ zhī ér gé hé。
楚王遗迹安在哉?但见麋鹿跳蒿莱。chǔ wáng yí jì ān zài zāi?dàn jiàn mí lù tiào hāo lái。
当时忠臣放泽畔,乃与靳尚相徘徊。dāng shí zhōng chén fàng zé pàn,nǎi yǔ jìn shàng xiāng pái huái。
山中妖狐老不死,化作妇女莲花腮。shān zhōng yāo hú lǎo bù sǐ,huà zuò fù nǚ lián huā sāi。
潜形谲迹托梦寐,变幻涕泪成琼瑰。qián xíng jué jì tuō mèng mèi,biàn huàn tì lèi chéng qióng guī。
神灵震怒不可祷,云雾惨淡昏阳台。shén líng zhèn nù bù kě dǎo,yún wù cǎn dàn hūn yáng tái。
猛风吹雨洗不尽,假手秦炬歊飞灰。měng fēng chuī yǔ xǐ bù jǐn,jiǎ shǒu qín jù xiāo fēi huī。
精诚感应各以类,世间妖孽匪自来。jīng chéng gǎn yīng gè yǐ lèi,shì jiān yāo niè fěi zì lái。
君不见商王梦中得良弼,傅岩之美今安匹。jūn bù jiàn shāng wáng mèng zhōng dé liáng bì,fù yán zhī měi jīn ān pǐ。
巫山何事近楚宫,终古怨恨流无穷。wū shān hé shì jìn chǔ gōng,zhōng gǔ yuàn hèn liú wú qióng。

战城南

刘基

朝战城南门,暮战城北郭。cháo zhàn chéng nán mén,mù zhàn chéng běi guō。
杀气高冲白日昏,剑光直射旄头落。shā qì gāo chōng bái rì hūn,jiàn guāng zhí shè máo tóu luò。
圣人以五服限夷夏,射猎耕织各自安土风。shèng rén yǐ wǔ fú xiàn yí xià,shè liè gēng zhī gè zì ān tǔ fēng。
胡为彼狂不自顾,而与大国争长雄?hú wèi bǐ kuáng bù zì gù,ér yǔ dà guó zhēng zhǎng xióng?
高帝定天下,遗此平城忧。gāo dì dìng tiān xià,yí cǐ píng chéng yōu。
陛下宵旰不遑食,拥旄仗钺臣不羞。bì xià xiāo gàn bù huáng shí,yōng máo zhàng yuè chén bù xiū。
登南城,望北土。dēng nán chéng,wàng běi tǔ。
云茫茫,土膴膴,蚩尤祃牙雷击鼓。yún máng máng,tǔ hū hū,chī yóu mà yá léi jī gǔ。
举长戟,挥天狼。jǔ zhǎng jǐ,huī tiān láng。
休屠日逐浑邪王,毡车尾尾连马羊。xiū tú rì zhú hún xié wáng,zhān chē wěi wěi lián mǎ yáng。
橐驼载金人,照耀红日光,逍遥而来归帝乡。tuó tuó zài jīn rén,zhào yào hóng rì guāng,xiāo yáo ér lái guī dì xiāng。
归帝乡,乐熙熙,际天所覆罔不来。guī dì xiāng,lè xī xī,jì tiān suǒ fù wǎng bù lái。
小臣献凯未央殿,陛下垂拱安无为。xiǎo chén xiàn kǎi wèi yāng diàn,bì xià chuí gǒng ān wú wèi。

君马黄

刘基

君马黄,我马骊,二马八足争驱驰。jūn mǎ huáng,wǒ mǎ lí,èr mǎ bā zú zhēng qū chí。
回头顾影双骄嘶,尾端散作赪虹飞。huí tóu gù yǐng shuāng jiāo sī,wěi duān sàn zuò chēng hóng fēi。
黄马曜日黄金晶,骊马谓是玄天精,眼前好丑那能明。huáng mǎ yào rì huáng jīn jīng,lí mǎ wèi shì xuán tiān jīng,yǎn qián hǎo chǒu nà néng míng。
吾闻良骥称以德,不闻矜此骊黄色。wú wén liáng jì chēng yǐ dé,bù wén jīn cǐ lí huáng sè。
世无伯乐识者谁,有德无色空自知。shì wú bó lè shí zhě shuí,yǒu dé wú sè kōng zì zhī。

思悲翁

刘基

弱龄轻日月,迈景想神仙。ruò líng qīng rì yuè,mài jǐng xiǎng shén xiān。
顾往谅无及,待来徒自怜。gù wǎng liàng wú jí,dài lái tú zì lián。
黄金弃砂砾,劬心炼丹铅。huáng jīn qì shā lì,qú xīn liàn dān qiān。
凿石不得水,沉剑徒窥渊。záo shí bù dé shuǐ,chén jiàn tú kuī yuān。
流光不我与,白发盈华颠。liú guāng bù wǒ yǔ,bái fā yíng huá diān。
杖策出门去,十步九不前。zhàng cè chū mén qù,shí bù jiǔ bù qián。
归来对妻子,尘灶午未烟。guī lái duì qī zi,chén zào wǔ wèi yān。
干时乏计策,退耕无园田。gàn shí fá jì cè,tuì gēng wú yuán tián。
霜蒲怨青松,逝矢恨惊弦。shuāng pú yuàn qīng sōng,shì shǐ hèn jīng xián。
巳矣复何道,吞声赴黄泉。sì yǐ fù hé dào,tūn shēng fù huáng quán。

圣人出

刘基

圣人出,临万方,赤若白日登扶桑。shèng rén chū,lín wàn fāng,chì ruò bái rì dēng fú sāng。
阴灵韬精星灭芒,群氛辟易归大荒。yīn líng tāo jīng xīng miè máng,qún fēn pì yì guī dà huāng。
晻暧寒谷熙春阳,枯根发茁畅幽藏。àn ài hán gǔ xī chūn yáng,kū gēn fā zhuó chàng yōu cáng。
潜鱼跃波谷鸟翔,花明草暖青天长。qián yú yuè bō gǔ niǎo xiáng,huā míng cǎo nuǎn qīng tiān zhǎng。
青天长,圣人寿,北斗轩辕调气候。qīng tiān zhǎng,shèng rén shòu,běi dòu xuān yuán diào qì hòu。
北辰中居环列宿,八风应律九歌奏,圆方交格神灵辏。běi chén zhōng jū huán liè sù,bā fēng yīng lǜ jiǔ gē zòu,yuán fāng jiāo gé shén líng còu。
圣人出,阳道开。shèng rén chū,yáng dào kāi。
亿万年,歌康哉。yì wàn nián,gē kāng zāi。

钓竿

刘基

斫竹作钓竿,抽茧作钓丝。zhuó zhú zuò diào gān,chōu jiǎn zuò diào sī。
沧洲日暖波涟漪,绿蒲茸茸柳叶垂,钩纤饵香鱼不知。cāng zhōu rì nuǎn bō lián yī,lǜ pú rōng rōng liǔ yè chuí,gōu xiān ěr xiāng yú bù zhī。
石鳞激水溪毛动,玉燕回翔竿尾重。shí lín jī shuǐ xī máo dòng,yù yàn huí xiáng gān wěi zhòng。
大鱼入馔腮颊红,小鱼却放渊沄中。dà yú rù zhuàn sāi jiá hóng,xiǎo yú què fàng yuān yún zhōng。
更祝小鱼知我意,长逝深潭莫贪饵。gèng zhù xiǎo yú zhī wǒ yì,zhǎng shì shēn tán mò tān ěr。

思美人

刘基

雨欲来,风萧萧。yǔ yù lái,fēng xiāo xiāo。
披桂枝,拂陵苕。pī guì zhī,fú líng sháo。
繁英陨,鲜叶飘。fán yīng yǔn,xiān yè piāo。
扬烟埃,靡招摇。yáng yān āi,mí zhāo yáo。
激房帷,发绮绡。jī fáng wéi,fā qǐ xiāo。
中发肤,憯寂寥。zhōng fā fū,cǎn jì liáo。
思美人,隔青霄。sī měi rén,gé qīng xiāo。
水渺茫,山岧峣。shuǐ miǎo máng,shān tiáo yáo。
云中鸟,何翛翛。yún zhōng niǎo,hé xiāo xiāo。
欲寄书,天路遥。yù jì shū,tiān lù yáo。
东逝川,不可邀。dōng shì chuān,bù kě yāo。
芳兰花,日夜凋。fāng lán huā,rì yè diāo。
掩瑶琴,闲玉箫。yǎn yáo qín,xián yù xiāo。
魂睘睘,心摇摇。hún qióng qióng,xīn yáo yáo。
望明月,歌且谣。wàng míng yuè,gē qiě yáo。
聊逍遥,永今宵。liáo xiāo yáo,yǒng jīn xiāo。

关山月

刘基

关山月明风恻恻,万里黄云杂沙砾。guān shān yuè míng fēng cè cè,wàn lǐ huáng yún zá shā lì。
夜深羌笛吹一声,征人相看泪沾臆。yè shēn qiāng dí chuī yī shēng,zhēng rén xiāng kàn lèi zhān yì。
古人以绥服奋武卫,耕战守御不外求。gǔ rén yǐ suí fú fèn wǔ wèi,gēng zhàn shǒu yù bù wài qiú。
何人倡此戍边策,千载以贻中国忧。hé rén chàng cǐ shù biān cè,qiān zài yǐ yí zhōng guó yōu。
关山月,圆复缺,何忍年年照离别。guān shān yuè,yuán fù quē,hé rěn nián nián zhào lí bié。
愿得驰光照明主,莫遣边人望乡苦。yuàn dé chí guāng zhào míng zhǔ,mò qiǎn biān rén wàng xiāng kǔ。

楚妃叹

刘基

江汉扬波六千里,上有巫山矗天起。jiāng hàn yáng bō liù qiān lǐ,shàng yǒu wū shān chù tiān qǐ。
锦衾一夕梦行云,万户千门冷如水。jǐn qīn yī xī mèng xíng yún,wàn hù qiān mén lěng rú shuǐ。
闻道秦兵下武关,君王留连犹未还。wén dào qín bīng xià wǔ guān,jūn wáng liú lián yóu wèi hái。
山深不见章台殿,汨罗冤泪空潺湲。shān shēn bù jiàn zhāng tái diàn,mì luó yuān lèi kōng chán yuán。
尚忆前王好驰逐,宫中美人不食肉。shàng yì qián wáng hǎo chí zhú,gōng zhōng měi rén bù shí ròu。
回狂作哲须臾间,至今相业归孙叔。huí kuáng zuò zhé xū yú jiān,zhì jīn xiāng yè guī sūn shū。
楚宫无复如昔人,况有神女如花新。chǔ gōng wú fù rú xī rén,kuàng yǒu shén nǚ rú huā xīn。
悲来恨新还忆故,谁能断却巫山路?bēi lái hèn xīn hái yì gù,shuí néng duàn què wū shān lù?

汉宫曲

刘基

小雨如烟昼掩扉,卷帘忽见燕双飞。xiǎo yǔ rú yān zhòu yǎn fēi,juǎn lián hū jiàn yàn shuāng fēi。
不知春色能多少,总向昭阳柳上归。bù zhī chūn sè néng duō shǎo,zǒng xiàng zhāo yáng liǔ shàng guī。

上清词三首

刘基

王子晋,好吹笙,吹得神仙下玉京。wáng zi jìn,hǎo chuī shēng,chuī dé shén xiān xià yù jīng。
一朝羽化随风去,回首故宫芳草生。yī cháo yǔ huà suí fēng qù,huí shǒu gù gōng fāng cǎo shēng。

上清词三首

刘基

天上月,影悠悠,似镜看看又似钩。tiān shàng yuè,yǐng yōu yōu,shì jìng kàn kàn yòu shì gōu。
自是嫦娥甘寂寞,桂华相对度千秋。zì shì cháng é gān jì mò,guì huá xiāng duì dù qiān qiū。

上清词三首

刘基

河汉水,九秋清,凉月满空闻雁声。hé hàn shuǐ,jiǔ qiū qīng,liáng yuè mǎn kōng wén yàn shēng。
雁声不到梦先到,白露湿衣天未明。yàn shēng bù dào mèng xiān dào,bái lù shī yī tiān wèi míng。

夜夜曲

刘基

冬夜恒苦长,夏夜恒苦短。dōng yè héng kǔ zhǎng,xià yè héng kǔ duǎn。
短长相蔽亏,殷勤望推挽。duǎn zhǎng xiāng bì kuī,yīn qín wàng tuī wǎn。
纫茅作绳绳易断,汲水作池池易旱。rèn máo zuò shéng shéng yì duàn,jí shuǐ zuò chí chí yì hàn。
故镜尘昏难远照,故衣絮敝无新暖。gù jìng chén hūn nán yuǎn zhào,gù yī xù bì wú xīn nuǎn。
西风袅袅吹桂枝,白露点苔黄叶满。xī fēng niǎo niǎo chuī guì zhī,bái lù diǎn tái huáng yè mǎn。

江上曲八首

刘基

数树垂杨绿水边,问郎何不系兰船?shù shù chuí yáng lǜ shuǐ biān,wèn láng hé bù xì lán chuán?
浦沙新涨青山远,半夜月明无杜鹃。pǔ shā xīn zhǎng qīng shān yuǎn,bàn yè yuè míng wú dù juān。