古诗词

赠周宗道六十四韵

刘基

天弓拨其弦,平地跃虎狼。tiān gōng bō qí xián,píng dì yuè hǔ láng。
腥风扇九泽,浊雾干太阳。xīng fēng shàn jiǔ zé,zhuó wù gàn tài yáng。
琐琐蚊与虻,亦沸如蜩螗。suǒ suǒ wén yǔ méng,yì fèi rú tiáo táng。
帝阍隔蓬莱,弱水不可航。dì hūn gé péng lái,ruò shuǐ bù kě háng。
蝼蚁有微忱,抑塞无由扬。lóu yǐ yǒu wēi chén,yì sāi wú yóu yáng。
遥遥草茅臣,怒切忠愤肠。yáo yáo cǎo máo chén,nù qiè zhōng fèn cháng。
披衣款军门,披腹陈否臧。pī yī kuǎn jūn mén,pī fù chén fǒu zāng。
曰走居海隅,诗书传世芳。yuē zǒu jū hǎi yú,shī shū chuán shì fāng。
感荷帝王恩,禄食厕朝行。gǎn hé dì wáng ēn,lù shí cè cháo xíng。
走身非己躯,安得缄其肮。zǒu shēn fēi jǐ qū,ān dé jiān qí āng。
走有目击事,敢布之庙堂。zǒu yǒu mù jī shì,gǎn bù zhī miào táng。
永嘉浙名郡,有州曰平阳。yǒng jiā zhè míng jùn,yǒu zhōu yuē píng yáng。
面海负山林,实维瓯闽彊。miàn hǎi fù shān lín,shí wéi ōu mǐn jiàng。
闽寇不到瓯,倚兹为保障。mǐn kòu bù dào ōu,yǐ zī wèi bǎo zhàng。
官司职防虞,当念怀善良。guān sī zhí fáng yú,dāng niàn huái shàn liáng。
用民作手足,爱抚勿害伤。yòng mín zuò shǒu zú,ài fǔ wù hài shāng。
所以获众心,即此是仞墙。suǒ yǐ huò zhòng xīn,jí cǐ shì rèn qiáng。
柰何纵毒淫,反肆其贪攘。nài hé zòng dú yín,fǎn sì qí tān rǎng。
破廪取菽粟,夷垣劫牛羊。pò lǐn qǔ shū sù,yí yuán jié niú yáng。
朝出系空橐,暮归荷丰囊。cháo chū xì kōng tuó,mù guī hé fēng náng。
丁男跳上山,妻女不得将。dīng nán tiào shàng shān,qī nǚ bù dé jiāng。
稍或违所求,便以贼见戕。shāo huò wéi suǒ qiú,biàn yǐ zéi jiàn qiāng。
负屈无处诉,哀号动穹苍。fù qū wú chù sù,āi hào dòng qióng cāng。
斩木为戈矛,染红作巾裳。zhǎn mù wèi gē máo,rǎn hóng zuò jīn shang。
鸣锣撼岩谷,聚众守村乡。míng luó hàn yán gǔ,jù zhòng shǒu cūn xiāng。
官司大惊怕,弃鼓撇旗鎗。guān sī dà jīng pà,qì gǔ piē qí qiāng。
窜伏草莽间,股慄面玄黄。cuàn fú cǎo mǎng jiān,gǔ lì miàn xuán huáng。
窥伺不见人,喘汗走伥伥。kuī cì bù jiàn rén,chuǎn hàn zǒu chāng chāng。
可中得火伴,约束归营场。kě zhōng dé huǒ bàn,yuē shù guī yíng chǎng。
顺途劫寡弱,又各夸身彊。shùn tú jié guǎ ruò,yòu gè kuā shēn jiàng。
将吏悉有献,欢喜赐酒觞。jiāng lì xī yǒu xiàn,huān xǐ cì jiǔ shāng。
杀贼不计数,从横书荐章。shā zéi bù jì shù,cóng héng shū jiàn zhāng。
民情大不甘,怨气结肾肠。mín qíng dà bù gān,yuàn qì jié shèn cháng。
遂令父子恩,化作虿与蝗。suì lìng fù zi ēn,huà zuò chài yǔ huáng。
恨不斩官头,剔骨取肉尝。hèn bù zhǎn guān tóu,tī gǔ qǔ ròu cháng。
累累野田中,拜泣祷天皇。lèi lèi yě tián zhōng,bài qì dǎo tiān huáng。
愿得贤宰相,飞笺奏岩廊。yuàn dé xián zǎi xiāng,fēi jiān zòu yán láng。
先封尚方剑,按法诛奸赃。xiān fēng shàng fāng jiàn,àn fǎ zhū jiān zāng。
择用忠荩臣,俾之提纪纲。zé yòng zhōng jìn chén,bǐ zhī tí jì gāng。
弯弧落鸱枭,薙棘出凤凰。wān hú luò chī xiāo,tì jí chū fèng huáng。
尚可存孑遗,耕稼纳官仓。shàng kě cún jié yí,gēng jià nà guān cāng。
失今不早计,如水决堤防。shī jīn bù zǎo jì,rú shuǐ jué dī fáng。
而后事堙筑,劳费何可当。ér hòu shì yīn zhù,láo fèi hé kě dāng。
走闻疽初生,灼艾最为良。zǒu wén jū chū shēng,zhuó ài zuì wèi liáng。
焮成施剜割,所忧动膏肓。xìn chéng shī wān gē,suǒ yōu dòng gāo huāng。
边戎大重寄,得人则金汤。biān róng dà zhòng jì,dé rén zé jīn tāng。
龚遂到渤海,盗贼还农桑。gōng suì dào bó hǎi,dào zéi hái nóng sāng。
张纲入广陵,健儿跪如羊。zhāng gāng rù guǎng líng,jiàn ér guì rú yáng。
苟能任仁智,勿使憸邪妨。gǒu néng rèn rén zhì,wù shǐ xiān xié fáng。
孟门虽崄艰,可使成康庄。mèng mén suī xiǎn jiān,kě shǐ chéng kāng zhuāng。
走非慕爵赏,自鬻求荐扬。zǒu fēi mù jué shǎng,zì yù qiú jiàn yáng。
痛惜休明时,消患无其方。tòng xī xiū míng shí,xiāo huàn wú qí fāng。
又不忍乡里,鞠为狐兔场。yòu bù rěn xiāng lǐ,jū wèi hú tù chǎng。
陈词未及终,涕泣下滂滂。chén cí wèi jí zhōng,tì qì xià pāng pāng。
旁观发上指,侧听心中伤。páng guān fā shàng zhǐ,cè tīng xīn zhōng shāng。
天路阻且修,不得羽翼翔。tiān lù zǔ qiě xiū,bù dé yǔ yì xiáng。
可怜涸辙鱼,待汲西江长。kě lián hé zhé yú,dài jí xī jiāng zhǎng。
况有蛟与虬,磨牙塞川梁。kuàng yǒu jiāo yǔ qiú,mó yá sāi chuān liáng。
旄丘靡与同,载驰徒慨慷。máo qiū mí yǔ tóng,zài chí tú kǎi kāng。
严冬积玄阴,天色惨以凉。yán dōng jī xuán yīn,tiān sè cǎn yǐ liáng。
众鸟各自飞,孤鸾独彷徨。zhòng niǎo gè zì fēi,gū luán dú páng huáng。
冥冥丽山云,木叶殷清霜。míng míng lì shān yún,mù yè yīn qīng shuāng。
子去慎所过,我亦行归藏。zi qù shèn suǒ guò,wǒ yì xíng guī cáng。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

和石末公种棘用胡元望韵

刘基

力役困年侵,种棘代遮逻。lì yì kùn nián qīn,zhǒng jí dài zhē luó。
豫防苟无失,有地孰敢唾。yù fáng gǒu wú shī,yǒu dì shú gǎn tuò。
风条曲抽乙,雨叶细垂个。fēng tiáo qū chōu yǐ,yǔ yè xì chuí gè。
是时春载阳,土脉如膏和。shì shí chūn zài yáng,tǔ mài rú gāo hé。
分疆督艺植,勤惰各有课。fēn jiāng dū yì zhí,qín duò gè yǒu kè。
挥锄绿烟披,转石苍藓破。huī chú lǜ yān pī,zhuǎn shí cāng xiǎn pò。
稍看萌蘖长,渐睹根株大。shāo kàn méng niè zhǎng,jiàn dǔ gēn zhū dà。
结荫冒长堤,开花映高座。jié yīn mào zhǎng dī,kāi huā yìng gāo zuò。
猿公不敢窥,貉子那得过。yuán gōng bù gǎn kuī,háo zi nà dé guò。
慨慕陶公言,罔俾分阴蹉。kǎi mù táo gōng yán,wǎng bǐ fēn yīn cuō。

夏中病疟戏作呈石末公

刘基

晚浴烝骨毛,蹭蹬张万孔。wǎn yù zhēng gǔ máo,cèng dēng zhāng wàn kǒng。
不虞小人风,堀堁触埲塕。bù yú xiǎo rén fēng,kū kè chù běng wěng。
长驱毒暑气,熇若燎发照。zhǎng qū dú shǔ qì,hè ruò liáo fā zhào。
钻肤入经络,键钥砉冲捅。zuān fū rù jīng luò,jiàn yào huò chōng tǒng。
蚩蚩水帝子,鼠伏伺腥絜。chī chī shuǐ dì zi,shǔ fú cì xīng jié。
痴琚与狡瓆,并出助摧挏。chī jū yǔ jiǎo zhì,bìng chū zhù cuī dòng。
天君赫斯怒,六军躬自董。tiān jūn hè sī nù,liù jūn gōng zì dǒng。
丹元将爽灵,逆击阚哮唝。dān yuán jiāng shuǎng líng,nì jī hǎn xiāo gòng。
主客相批亢,乾坤为摇动。zhǔ kè xiāng pī kàng,qián kūn wèi yáo dòng。
初交且躇躇,再接遂咏咏。chū jiāo qiě chú chú,zài jiē suì yǒng yǒng。
翛翛螽股切,嗅嗅鵙翅翪。xiāo xiāo zhōng gǔ qiè,xiù xiù jú chì zōng。
萧飕叶鸣軿,釐辘车转□。xiāo sōu yè míng píng,lí lù chē zhuǎn。
惊沙走窸窣,落雪旋蠛蠓。jīng shā zǒu xī sū,luò xuě xuán miè měng。
凌竞剥床辨,敲琢摇佩琫。líng jìng bō chuáng biàn,qiāo zuó yáo pèi běng。
玄冰结太阴,河海溢银汞。xuán bīng jié tài yīn,hé hǎi yì yín gǒng。
俄然一阳复,日脚舒暡曚。é rán yī yáng fù,rì jiǎo shū wěng méng。
微微细泉涌,拂拂轻烟翁。wēi wēi xì quán yǒng,fú fú qīng yān wēng。
柔枝披婀娜,弱叶散萋菶。róu zhī pī ē nà,ruò yè sàn qī běng。
值如九乌焰,炽烈昧窥祼。zhí rú jiǔ wū yàn,chì liè mèi kuī guàn。
炎炎祝融火,焮灼炀巃嵷。yán yán zhù róng huǒ,xìn zhuó yáng lóng sǒng。
龙奔归大漠,虎逝蛰空巃。lóng bēn guī dà mò,hǔ shì zhé kōng lóng。
烘惔熟金石,闪烁歊螮蝀。hōng tán shú jīn shí,shǎn shuò xiāo dì dōng。
肆伐殄嚚嚚,止齐安懵懵。sì fá tiǎn yín yín,zhǐ qí ān měng měng。
岑头释戴压,雨汗涣流滃。cén tóu shì dài yā,yǔ hàn huàn liú wēng。
黑酆群丑馘,黄庭百神总。hēi fēng qún chǒu guó,huáng tíng bǎi shén zǒng。
颇怪天地气,去来何倥偬。pǒ guài tiān dì qì,qù lái hé kōng zǒng。
集如蚁赴膻,散若蜂辞桶。jí rú yǐ fù shān,sàn ruò fēng cí tǒng。
弃置且勿思,宵鼓听谨谨。qì zhì qiě wù sī,xiāo gǔ tīng jǐn jǐn。

得令字

刘基

勾芒发陈根,北斗转东柄。gōu máng fā chén gēn,běi dòu zhuǎn dōng bǐng。
众星各参差,威弧何时正。zhòng xīng gè cān chà,wēi hú hé shí zhèng。
好生虽圣心,明刑亦王政。hǎo shēng suī shèng xīn,míng xíng yì wáng zhèng。
哲人慎谋始,斯焉获终庆。zhé rén shèn móu shǐ,sī yān huò zhōng qìng。
徒言两阶舞,可以怀逆命。tú yán liǎng jiē wǔ,kě yǐ huái nì mìng。
不见三危山,万里窜枭獍。bù jiàn sān wēi shān,wàn lǐ cuàn xiāo jìng。
世德异唐虞,民情好争竞。shì dé yì táng yú,mín qíng hǎo zhēng jìng。
那无跗扁医,而有膏肓病。nà wú fū biǎn yī,ér yǒu gāo huāng bìng。
波涛地轴臲,虎豹天关夐。bō tāo dì zhóu niè,hǔ bào tiān guān xiòng。
雨露当春滋,风霜及秋劲。yǔ lù dāng chūn zī,fēng shuāng jí qiū jìn。
谁能奉明主,顺天行号令。shuí néng fèng míng zhǔ,shùn tiān xíng hào lìng。

次韵和石末公春雨见寄

刘基

愁阴沴阳景,孟春犹苦寒。chóu yīn lì yáng jǐng,mèng chūn yóu kǔ hán。
腾云涌岩岫,落雪蔽江干。téng yún yǒng yán xiù,luò xuě bì jiāng gàn。
街衢溢黄潦,井谷生狂澜。jiē qú yì huáng lǎo,jǐng gǔ shēng kuáng lán。
误疑蛙黾窟,中有蛟龙蟠。wù yí wā mǐn kū,zhōng yǒu jiāo lóng pán。
复忧扶乘日,坐为黄浊漫。fù yōu fú chéng rì,zuò wèi huáng zhuó màn。
顾瞻望四郊,侧足不遑安。gù zhān wàng sì jiāo,cè zú bù huáng ān。
却秦慕鲁连,存齐想田单。què qín mù lǔ lián,cún qí xiǎng tián dān。
玄发虽向改,壮心终靡殚。xuán fā suī xiàng gǎi,zhuàng xīn zhōng mí dān。
小人务苟且,君子惭素餐。xiǎo rén wù gǒu qiě,jūn zi cán sù cān。
高牙对多垒,肉食徒王官。gāo yá duì duō lěi,ròu shí tú wáng guān。
周纲虽云弛,一匡赖齐桓。zhōu gāng suī yún chí,yī kuāng lài qí huán。
莫惊沟浍盈,雨息当自乾。mò jīng gōu huì yíng,yǔ xī dāng zì qián。

次韵和石末公春日感怀

刘基

下泽潢潦集,幽林光景迟。xià zé huáng lǎo jí,yōu lín guāng jǐng chí。
羁禽有哀响,槁叶无丰姿。jī qín yǒu āi xiǎng,gǎo yè wú fēng zī。
粱稊不同亩,世事久当遗。liáng tí bù tóng mǔ,shì shì jiǔ dāng yí。
便欲驾扁舟,泛彼湖上漪。biàn yù jià biǎn zhōu,fàn bǐ hú shàng yī。
慨怀祈招赋,怆恻感遐思。kǎi huái qí zhāo fù,chuàng cè gǎn xiá sī。
流光逐飘风,去若六马驰。liú guāng zhú piāo fēng,qù ruò liù mǎ chí。
干戈尚杂遝,举目多可悲。gàn gē shàng zá tà,jǔ mù duō kě bēi。
步登西城楼,还望东城陴。bù dēng xī chéng lóu,hái wàng dōng chéng pí。
近悼舂陵吟,远伤鸿雁诗。jìn dào chōng líng yín,yuǎn shāng hóng yàn shī。
未能巳怨怒,矧暇防笑嗤。wèi néng sì yuàn nù,shěn xiá fáng xiào chī。
赖有贤大夫,直道人不欺。lài yǒu xián dà fū,zhí dào rén bù qī。
相期各努力,共济艰难时。xiāng qī gè nǔ lì,gòng jì jiān nán shí。

正月廿三日得台州黄元徽书有感

刘基

世乱网恢恢,斯人亦沦翳。shì luàn wǎng huī huī,sī rén yì lún yì。
数奇当何如,穷途难为计。shù qí dāng hé rú,qióng tú nán wèi jì。
盲风振乔木,硕果失其蒂。máng fēng zhèn qiáo mù,shuò guǒ shī qí dì。
虎豹落机槛,坐服舆皂制。hǔ bào luò jī kǎn,zuò fú yú zào zhì。
玄珠迷罔象,白日惨阴曀。xuán zhū mí wǎng xiàng,bái rì cǎn yīn yì。
涉水水有蛟,入山山有彘。shè shuǐ shuǐ yǒu jiāo,rù shān shān yǒu zhì。
弃马感须无,直道怀柳惠。qì mǎ gǎn xū wú,zhí dào huái liǔ huì。
青冥无羽翼,悲来夜迢递。qīng míng wú yǔ yì,bēi lái yè tiáo dì。

正月廿三日得台州黄元徽书有感

刘基

结交无疏戚,艰难见平生。jié jiāo wú shū qī,jiān nán jiàn píng shēng。
金石苟不渝,万里如两楹。jīn shí gǒu bù yú,wàn lǐ rú liǎng yíng。
重山非云远,邈若辽与荆。zhòng shān fēi yún yuǎn,miǎo ruò liáo yǔ jīng。
嬿婉岂不怀,蛇虺正骄狞。yàn wǎn qǐ bù huái,shé huī zhèng jiāo níng。
手持故人书,心念故人情。shǒu chí gù rén shū,xīn niàn gù rén qíng。
开书问故人,泪下如雨倾。kāi shū wèn gù rén,lèi xià rú yǔ qīng。

正月廿三日得台州黄元徽书有感

刘基

客从何乡来,遗我尺素书。kè cóng hé xiāng lái,yí wǒ chǐ sù shū。
道路险且艰,故人情有馀。dào lù xiǎn qiě jiān,gù rén qíng yǒu yú。
妖气晦斗极,黄浊混龙鱼。yāo qì huì dòu jí,huáng zhuó hùn lóng yú。
何荃不为莸,何麟不为貙。hé quán bù wèi yóu,hé lín bù wèi chū。
殷勤故人心,炯若明月珠。yīn qín gù rén xīn,jiǒng ruò míng yuè zhū。
投之千丈泥,万古光不渝。tóu zhī qiān zhàng ní,wàn gǔ guāng bù yú。
安得致阊阖,以照君王车。ān dé zhì chāng hé,yǐ zhào jūn wáng chē。

紫虚周道士还俗多年而贫老如故元帅石末公怜其无依复令归观就养

刘基

白鹤栖青松,愿与人世违。bái hè qī qīng sōng,yuàn yǔ rén shì wéi。
松高风露寒,却向人间飞。sōng gāo fēng lù hán,què xiàng rén jiān fēi。
江湖无稻粱,岁莫将畴依。jiāng hú wú dào liáng,suì mò jiāng chóu yī。
稽首浮丘公,涕泪洒毛衣。jī shǒu fú qiū gōng,tì lèi sǎ máo yī。
浮丘怜老鹤,解悟既往非。fú qiū lián lǎo hè,jiě wù jì wǎng fēi。
浴以丹池泉,照以若木晖。yù yǐ dān chí quán,zhào yǐ ruò mù huī。
翛然骨髓清,还向青松归。xiāo rán gǔ suǐ qīng,hái xiàng qīng sōng guī。
松叶烟茸茸,松华雾菲菲。sōng yè yān rōng rōng,sōng huá wù fēi fēi。
可栖复可食,其乐天下稀。kě qī fù kě shí,qí lè tiān xià xī。
如何从雁骛,喋呻图身肥。rú hé cóng yàn wù,dié shēn tú shēn féi。

偶兴

刘基

劳人怨长途,壮士悲老别。láo rén yuàn zhǎng tú,zhuàng shì bēi lǎo bié。
那将望乡心,对此伤神月。nà jiāng wàng xiāng xīn,duì cǐ shāng shén yuè。
凄凉寒风至,惆怅芳草歇。qī liáng hán fēng zhì,chóu chàng fāng cǎo xiē。
瑶琴无子期,丝弦为君绝。yáo qín wú zi qī,sī xián wèi jūn jué。

杂感

刘基

畸穷伤往事,晚莫悔前非。jī qióng shāng wǎng shì,wǎn mò huǐ qián fēi。
流光不相待,逝川那可追。liú guāng bù xiāng dài,shì chuān nà kě zhuī。
佳期隔河溪,日夕千里思。jiā qī gé hé xī,rì xī qiān lǐ sī。
鸿雁西北来,安能从之飞。hóng yàn xī běi lái,ān néng cóng zhī fēi。
伫立望明月,天霜夜沾衣。zhù lì wàng míng yuè,tiān shuāng yè zhān yī。

郑同夫饯别图诗

刘基

江上潮始白,林端霞半紫。jiāng shàng cháo shǐ bái,lín duān xiá bàn zǐ。
微风扬归帆,红叶映行子。wēi fēng yáng guī fān,hóng yè yìng xíng zi。
芳醪耻金樽,清歌犹在耳。fāng láo chǐ jīn zūn,qīng gē yóu zài ěr。
马鸣不见人,愁来若流水。mǎ míng bù jiàn rén,chóu lái ruò liú shuǐ。

黄慎之自闽见访夜坐对酌怅然有感四首

刘基

故人一为别,七见秋夕月。gù rén yī wèi bié,qī jiàn qiū xī yuè。
今日见故人,故人须发新。jīn rì jiàn gù rén,gù rén xū fā xīn。
世情如须发,故人当识察。shì qíng rú xū fā,gù rén dāng shí chá。
车轮东北驰,车毂终不移。chē lún dōng běi chí,chē gǔ zhōng bù yí。

黄慎之自闽见访夜坐对酌怅然有感四首

刘基

倦暑伏管蒯,白汗如流泻。juàn shǔ fú guǎn kuǎi,bái hàn rú liú xiè。
开门见故人,谓是天上下。kāi mén jiàn gù rén,wèi shì tiān shàng xià。
新人各自媚,故人何为者。xīn rén gè zì mèi,gù rén hé wèi zhě。
斧斤入山林,松柏化灰灺。fǔ jīn rù shān lín,sōng bǎi huà huī xiè。
寄语风胡子,莫怪金跃冶。jì yǔ fēng hú zi,mò guài jīn yuè yě。

黄慎之自闽见访夜坐对酌怅然有感四首

刘基

煌煌华烛辉,扇扇飞蛾翼。huáng huáng huá zhú huī,shàn shàn fēi é yì。
羲和倚扶桑,恨无夸父力。xī hé yǐ fú sāng,hèn wú kuā fù lì。
大鹏虽有能,万里亦一息。dà péng suī yǒu néng,wàn lǐ yì yī xī。
可怜千斤牛,坐受鼷鼠食。kě lián qiān jīn niú,zuò shòu xī shǔ shí。