古诗词

赠周宗道六十四韵

刘基

天弓拨其弦,平地跃虎狼。tiān gōng bō qí xián,píng dì yuè hǔ láng。
腥风扇九泽,浊雾干太阳。xīng fēng shàn jiǔ zé,zhuó wù gàn tài yáng。
琐琐蚊与虻,亦沸如蜩螗。suǒ suǒ wén yǔ méng,yì fèi rú tiáo táng。
帝阍隔蓬莱,弱水不可航。dì hūn gé péng lái,ruò shuǐ bù kě háng。
蝼蚁有微忱,抑塞无由扬。lóu yǐ yǒu wēi chén,yì sāi wú yóu yáng。
遥遥草茅臣,怒切忠愤肠。yáo yáo cǎo máo chén,nù qiè zhōng fèn cháng。
披衣款军门,披腹陈否臧。pī yī kuǎn jūn mén,pī fù chén fǒu zāng。
曰走居海隅,诗书传世芳。yuē zǒu jū hǎi yú,shī shū chuán shì fāng。
感荷帝王恩,禄食厕朝行。gǎn hé dì wáng ēn,lù shí cè cháo xíng。
走身非己躯,安得缄其肮。zǒu shēn fēi jǐ qū,ān dé jiān qí āng。
走有目击事,敢布之庙堂。zǒu yǒu mù jī shì,gǎn bù zhī miào táng。
永嘉浙名郡,有州曰平阳。yǒng jiā zhè míng jùn,yǒu zhōu yuē píng yáng。
面海负山林,实维瓯闽彊。miàn hǎi fù shān lín,shí wéi ōu mǐn jiàng。
闽寇不到瓯,倚兹为保障。mǐn kòu bù dào ōu,yǐ zī wèi bǎo zhàng。
官司职防虞,当念怀善良。guān sī zhí fáng yú,dāng niàn huái shàn liáng。
用民作手足,爱抚勿害伤。yòng mín zuò shǒu zú,ài fǔ wù hài shāng。
所以获众心,即此是仞墙。suǒ yǐ huò zhòng xīn,jí cǐ shì rèn qiáng。
柰何纵毒淫,反肆其贪攘。nài hé zòng dú yín,fǎn sì qí tān rǎng。
破廪取菽粟,夷垣劫牛羊。pò lǐn qǔ shū sù,yí yuán jié niú yáng。
朝出系空橐,暮归荷丰囊。cháo chū xì kōng tuó,mù guī hé fēng náng。
丁男跳上山,妻女不得将。dīng nán tiào shàng shān,qī nǚ bù dé jiāng。
稍或违所求,便以贼见戕。shāo huò wéi suǒ qiú,biàn yǐ zéi jiàn qiāng。
负屈无处诉,哀号动穹苍。fù qū wú chù sù,āi hào dòng qióng cāng。
斩木为戈矛,染红作巾裳。zhǎn mù wèi gē máo,rǎn hóng zuò jīn shang。
鸣锣撼岩谷,聚众守村乡。míng luó hàn yán gǔ,jù zhòng shǒu cūn xiāng。
官司大惊怕,弃鼓撇旗鎗。guān sī dà jīng pà,qì gǔ piē qí qiāng。
窜伏草莽间,股慄面玄黄。cuàn fú cǎo mǎng jiān,gǔ lì miàn xuán huáng。
窥伺不见人,喘汗走伥伥。kuī cì bù jiàn rén,chuǎn hàn zǒu chāng chāng。
可中得火伴,约束归营场。kě zhōng dé huǒ bàn,yuē shù guī yíng chǎng。
顺途劫寡弱,又各夸身彊。shùn tú jié guǎ ruò,yòu gè kuā shēn jiàng。
将吏悉有献,欢喜赐酒觞。jiāng lì xī yǒu xiàn,huān xǐ cì jiǔ shāng。
杀贼不计数,从横书荐章。shā zéi bù jì shù,cóng héng shū jiàn zhāng。
民情大不甘,怨气结肾肠。mín qíng dà bù gān,yuàn qì jié shèn cháng。
遂令父子恩,化作虿与蝗。suì lìng fù zi ēn,huà zuò chài yǔ huáng。
恨不斩官头,剔骨取肉尝。hèn bù zhǎn guān tóu,tī gǔ qǔ ròu cháng。
累累野田中,拜泣祷天皇。lèi lèi yě tián zhōng,bài qì dǎo tiān huáng。
愿得贤宰相,飞笺奏岩廊。yuàn dé xián zǎi xiāng,fēi jiān zòu yán láng。
先封尚方剑,按法诛奸赃。xiān fēng shàng fāng jiàn,àn fǎ zhū jiān zāng。
择用忠荩臣,俾之提纪纲。zé yòng zhōng jìn chén,bǐ zhī tí jì gāng。
弯弧落鸱枭,薙棘出凤凰。wān hú luò chī xiāo,tì jí chū fèng huáng。
尚可存孑遗,耕稼纳官仓。shàng kě cún jié yí,gēng jià nà guān cāng。
失今不早计,如水决堤防。shī jīn bù zǎo jì,rú shuǐ jué dī fáng。
而后事堙筑,劳费何可当。ér hòu shì yīn zhù,láo fèi hé kě dāng。
走闻疽初生,灼艾最为良。zǒu wén jū chū shēng,zhuó ài zuì wèi liáng。
焮成施剜割,所忧动膏肓。xìn chéng shī wān gē,suǒ yōu dòng gāo huāng。
边戎大重寄,得人则金汤。biān róng dà zhòng jì,dé rén zé jīn tāng。
龚遂到渤海,盗贼还农桑。gōng suì dào bó hǎi,dào zéi hái nóng sāng。
张纲入广陵,健儿跪如羊。zhāng gāng rù guǎng líng,jiàn ér guì rú yáng。
苟能任仁智,勿使憸邪妨。gǒu néng rèn rén zhì,wù shǐ xiān xié fáng。
孟门虽崄艰,可使成康庄。mèng mén suī xiǎn jiān,kě shǐ chéng kāng zhuāng。
走非慕爵赏,自鬻求荐扬。zǒu fēi mù jué shǎng,zì yù qiú jiàn yáng。
痛惜休明时,消患无其方。tòng xī xiū míng shí,xiāo huàn wú qí fāng。
又不忍乡里,鞠为狐兔场。yòu bù rěn xiāng lǐ,jū wèi hú tù chǎng。
陈词未及终,涕泣下滂滂。chén cí wèi jí zhōng,tì qì xià pāng pāng。
旁观发上指,侧听心中伤。páng guān fā shàng zhǐ,cè tīng xīn zhōng shāng。
天路阻且修,不得羽翼翔。tiān lù zǔ qiě xiū,bù dé yǔ yì xiáng。
可怜涸辙鱼,待汲西江长。kě lián hé zhé yú,dài jí xī jiāng zhǎng。
况有蛟与虬,磨牙塞川梁。kuàng yǒu jiāo yǔ qiú,mó yá sāi chuān liáng。
旄丘靡与同,载驰徒慨慷。máo qiū mí yǔ tóng,zài chí tú kǎi kāng。
严冬积玄阴,天色惨以凉。yán dōng jī xuán yīn,tiān sè cǎn yǐ liáng。
众鸟各自飞,孤鸾独彷徨。zhòng niǎo gè zì fēi,gū luán dú páng huáng。
冥冥丽山云,木叶殷清霜。míng míng lì shān yún,mù yè yīn qīng shuāng。
子去慎所过,我亦行归藏。zi qù shèn suǒ guò,wǒ yì xíng guī cáng。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

秋日惨淡

刘基

秋日惨淡兮秋风其飔。qiū rì cǎn dàn xī qiū fēng qí sī。
白露既下兮繁霜继之。bái lù jì xià xī fán shuāng jì zhī。
檗离其根兮叶脱其枝。bò lí qí gēn xī yè tuō qí zhī。
丰者黝颜兮柔者就萎,登高望远兮涕泗滂沱。fēng zhě yǒu yán xī róu zhě jiù wēi,dēng gāo wàng yuǎn xī tì sì pāng tuó。
松柏稀少兮蒲柳何多。sōng bǎi xī shǎo xī pú liǔ hé duō。
露不盈条兮霜晨以晞,岁晏玄冰兮知将奈何。lù bù yíng tiáo xī shuāng chén yǐ xī,suì yàn xuán bīng xī zhī jiāng nài hé。

思归引

刘基

山高高兮可以望四荒。shān gāo gāo xī kě yǐ wàng sì huāng。
胡跻尔颠兮而不见我故乡。hú jī ěr diān xī ér bù jiàn wǒ gù xiāng。
岁云莫兮无衣裳。suì yún mò xī wú yī shang。
车罢马羸兮仆夫顿僵。chē bà mǎ léi xī pū fū dùn jiāng。
水有蛟鳄兮陆有虎狼。shuǐ yǒu jiāo è xī lù yǒu hǔ láng。
于嗟柸何兮惟怀永伤。yú jiē pēi hé xī wéi huái yǒng shāng。

九叹九首

刘基

秋风起兮夕露漙。qiū fēng qǐ xī xī lù tuán。
浮云沉阴兮白日昼寒。fú yún chén yīn xī bái rì zhòu hán。
木叶落兮水泉乾。mù yè luò xī shuǐ quán qián。
孤雁鸣兮悽以酸。gū yàn míng xī qī yǐ suān。
揽余辔兮怅盘桓。lǎn yú pèi xī chàng pán huán。
野萧条兮行路难。yě xiāo tiáo xī xíng lù nán。
豺狼骄兮狐兔顽。chái láng jiāo xī hú tù wán。
兰蕙死兮荆棘蕃。lán huì sǐ xī jīng jí fān。
我欲奋飞兮无羽翰。wǒ yù fèn fēi xī wú yǔ hàn。
援雅琴兮发哀弹。yuán yǎ qín xī fā āi dàn。
弦断绝兮涕泛澜。xián duàn jué xī tì fàn lán。

九叹九首

刘基

我发种种兮飒如其稀。wǒ fā zhǒng zhǒng xī sà rú qí xī。
我心伥伥兮忽若有遗。wǒ xīn chāng chāng xī hū ruò yǒu yí。
过吾不能改兮德吾不能知。guò wú bù néng gǎi xī dé wú bù néng zhī。
往者不可悔兮来者不可期。wǎng zhě bù kě huǐ xī lái zhě bù kě qī。
进无益于世兮退将安归。jìn wú yì yú shì xī tuì jiāng ān guī。
呜呼巳矣兮吾宁不悲。wū hū sì yǐ xī wú níng bù bēi。

九叹九首

刘基

天有田兮不可以耕。tiān yǒu tián xī bù kě yǐ gēng。
山有龟兮不可以知咎徵。shān yǒu guī xī bù kě yǐ zhī jiù zhēng。
剡蒿以为梁兮削菌以居楹。shàn hāo yǐ wèi liáng xī xuē jūn yǐ jū yíng。
匠石却走兮工垂拊膺。jiàng shí què zǒu xī gōng chuí fǔ yīng。
登高望远兮观四瀛。dēng gāo wàng yuǎn xī guān sì yíng。
水东流兮日西倾。shuǐ dōng liú xī rì xī qīng。
般纷纷兮各有营。bān fēn fēn xī gè yǒu yíng。
我独展转兮从夜达明。wǒ dú zhǎn zhuǎn xī cóng yè dá míng。

九叹九首

刘基

风飘飘兮扬尘。fēng piāo piāo xī yáng chén。
野寂寞兮无人。yě jì mò xī wú rén。
舟何为兮山阿,车何为兮水滨。zhōu hé wèi xī shān ā,chē hé wèi xī shuǐ bīn。
北望楚兮东望秦。běi wàng chǔ xī dōng wàng qín。
倒江河兮乱星辰。dào jiāng hé xī luàn xīng chén。
天门窈窕兮重九闉。tiān mén yǎo tiǎo xī zhòng jiǔ yīn。
愿有言兮远莫陈。yuàn yǒu yán xī yuǎn mò chén。
虎豹颬颬兮为喜为瞋。hǔ bào xiā xiā xī wèi xǐ wèi chēn。
横流涕兮瞻苍旻。héng liú tì xī zhān cāng mín。
心冯噫兮不能伸。xīn féng yī xī bù néng shēn。
麋有角兮龙有鳞。mí yǒu jiǎo xī lóng yǒu lín。
空山寂寥兮吾谁与邻。kōng shān jì liáo xī wú shuí yǔ lín。

九叹九首

刘基

江无舟兮河无梁。jiāng wú zhōu xī hé wú liáng。
隰有荆棘兮而无稻粱。xí yǒu jīng jí xī ér wú dào liáng。
鹰化鸠兮雀变隼。yīng huà jiū xī què biàn sǔn。
狸为貙兮龙为蚓。lí wèi chū xī lóng wèi yǐn。
眷长顾兮情纡轸。juàn zhǎng gù xī qíng yū zhěn。
九疑高兮禹穴幽。jiǔ yí gāo xī yǔ xué yōu。
梧桐枯兮凤不留。wú tóng kū xī fèng bù liú。
山木惨惨兮叫鸺鹠。shān mù cǎn cǎn xī jiào xiū liú。
鸿鹄飞兮无所投。hóng gǔ fēi xī wú suǒ tóu。
云沓沓兮雨悠悠。yún dá dá xī yǔ yōu yōu。
孰怀情兮知此愁。shú huái qíng xī zhī cǐ chóu。

九叹九首

刘基

虎厌肉兮驺虞苦饥。hǔ yàn ròu xī zōu yú kǔ jī。
獭升堂兮麒麟受羁。tǎ shēng táng xī qí lín shòu jī。
黄彝荐滫兮章甫承綦。huáng yí jiàn xiǔ xī zhāng fǔ chéng qí。
箾韶屏弃兮弦筦兜离。shuò sháo píng qì xī xián guǎn dōu lí。
指玉以为石兮削方以为规。zhǐ yù yǐ wèi shí xī xuē fāng yǐ wèi guī。
天不可问兮神不可咨。tiān bù kě wèn xī shén bù kě zī。
繄彼之是兮而此之非。yī bǐ zhī shì xī ér cǐ zhī fēi。
有樗在林兮有栎在馗。yǒu chū zài lín xī yǒu lì zài kuí。
蓍龟孔昭兮勿远余思。shī guī kǒng zhāo xī wù yuǎn yú sī。

九叹九首

刘基

今夕何夕兮天宇清。jīn xī hé xī xī tiān yǔ qīng。
步逍遥兮仰观列星。bù xiāo yáo xī yǎng guān liè xīng。
河汉皎兮北斗横。hé hàn jiǎo xī běi dòu héng。
悲风发兮候虫鸣。bēi fēng fā xī hòu chóng míng。
林鸟起兮沙鸨惊。lín niǎo qǐ xī shā bǎo jīng。
长夜寥寥兮何人哭声。zhǎng yè liáo liáo xī hé rén kū shēng。
怆恍悢兮不忍听。chuàng huǎng liàng xī bù rěn tīng。
回身入房兮泪沾缨。huí shēn rù fáng xī lèi zhān yīng。
蛟虬偃蹇兮射虎狞。jiāo qiú yǎn jiǎn xī shè hǔ níng。
弧无弦兮车说其衡。hú wú xián xī chē shuō qí héng。
知不可虑兮谁女令。zhī bù kě lǜ xī shuí nǚ lìng。
謇淹留兮难为情。jiǎn yān liú xī nán wèi qíng。

九叹九首

刘基

履霜思裘兮燠则弃之,临河号舟兮济而置之。lǚ shuāng sī qiú xī yù zé qì zhī,lín hé hào zhōu xī jì ér zhì zhī。
不网胡鱼兮不弋胡鹄。bù wǎng hú yú xī bù yì hú gǔ。
剪薙杞梓兮索灌莽以取木。jiǎn tì qǐ zǐ xī suǒ guàn mǎng yǐ qǔ mù。
捕猫乳鼠兮佥以为仁。bǔ māo rǔ shǔ xī qiān yǐ wèi rén。
吠笱宵警兮行者怒瞋。fèi gǒu xiāo jǐng xī xíng zhě nù chēn。
弹鸾养枭兮莫知其咎。dàn luán yǎng xiāo xī mò zhī qí jiù。
斫冰以承宫兮曷云能又。zhuó bīng yǐ chéng gōng xī hé yún néng yòu。
长太息兮有所思。zhǎng tài xī xī yǒu suǒ sī。
林木动兮巢鸟悲。lín mù dòng xī cháo niǎo bēi。
山有藿兮园有葵。shān yǒu huò xī yuán yǒu kuí。
心怀君兮君不知。xīn huái jūn xī jūn bù zhī。

九叹九首

刘基

秋天泬漻兮百草黄。qiū tiān jué liáo xī bǎi cǎo huáng。
蟪蛄悲吟兮朝荣有芳。huì gū bēi yín xī cháo róng yǒu fāng。
屣履起兮独彷徨。xǐ lǚ qǐ xī dú páng huáng。
心悠悠兮怀故乡。xīn yōu yōu xī huái gù xiāng。
原有粟兮隰有禾。yuán yǒu sù xī xí yǒu hé。
桂花红兮兰紫芽。guì huā hóng xī lán zǐ yá。
凉风动兮松柏馨。liáng fēng dòng xī sōng bǎi xīn。
流潦落兮水泉清。liú lǎo luò xī shuǐ quán qīng。
蔬可茹兮秫可酒。shū kě rú xī shú kě jiǔ。
集乡里兮会亲友。jí xiāng lǐ xī huì qīn yǒu。
坐白石兮荫苍筠。zuò bái shí xī yīn cāng yún。
玩明月兮思古人。wán míng yuè xī sī gǔ rén。
鱼韪渊兮狐首丘。yú wěi yuān xī hú shǒu qiū。
终余生兮安所求。zhōng yú shēng xī ān suǒ qiú。

松筠轩歌

刘基

彼松之高兮,矫吾以其操兮。bǐ sōng zhī gāo xī,jiǎo wú yǐ qí cāo xī。
此竹之节兮,耿吾以其洁兮。cǐ zhú zhī jié xī,gěng wú yǐ qí jié xī。
露漙漙兮宵明,烟霏霏兮晓清。lù tuán tuán xī xiāo míng,yān fēi fēi xī xiǎo qīng。
风声我琴兮鸣鸐我笙。fēng shēng wǒ qín xī míng dí wǒ shēng。
淄胡为兮我衣,尘胡为兮我缨。zī hú wèi xī wǒ yī,chén hú wèi xī wǒ yīng。
飕兮飗兮窈以幽,骖青鸾兮服苍虬。sōu xī liú xī yǎo yǐ yōu,cān qīng luán xī fú cāng qiú。
吾与元气兮升降,与云霞兮绸缪。wú yǔ yuán qì xī shēng jiàng,yǔ yún xiá xī chóu móu。
逍遥兮相羊,终吾生兮乐以忘忧。xiāo yáo xī xiāng yáng,zhōng wú shēng xī lè yǐ wàng yōu。

渔父歌

刘基

江之水兮悠悠,深有鰋鲤兮浅有鲨与鯈。jiāng zhī shuǐ xī yōu yōu,shēn yǒu yǎn lǐ xī qiǎn yǒu shā yǔ tiáo。
桧为楫兮松为舟,其钓伊缗兮人谁女尤。guì wèi jí xī sōng wèi zhōu,qí diào yī mín xī rén shuí nǚ yóu。
江之水兮娟娟,并葭吟风柳含兮扬烟。jiāng zhī shuǐ xī juān juān,bìng jiā yín fēng liǔ hán xī yáng yān。
有鲔在穴兮有鲂在渊,其钓伊丝兮人谁女愆。yǒu wěi zài xué xī yǒu fáng zài yuān,qí diào yī sī xī rén shuí nǚ qiān。
江之水兮浪浪,泳之沄沄兮浮之洋洋。jiāng zhī shuǐ xī làng làng,yǒng zhī yún yún xī fú zhī yáng yáng。
有鱼与虾兮可钓以纲,无遐尔思兮人谁女伤。yǒu yú yǔ xiā xī kě diào yǐ gāng,wú xiá ěr sī xī rén shuí nǚ shāng。

麦舟图歌

刘基

我马饱粟兮彼食不詜秕糠。wǒ mǎ bǎo sù xī bǐ shí bù tāo bǐ kāng。
我麦满舟兮彼无以送其死亡。wǒ mài mǎn zhōu xī bǐ wú yǐ sòng qí sǐ wáng。
我忽见兮哀不能忘。wǒ hū jiàn xī āi bù néng wàng。
推以与之兮我心乃康。tuī yǐ yǔ zhī xī wǒ xīn nǎi kāng。
我闻在昔兮有虞夏商。wǒ wén zài xī xī yǒu yú xià shāng。
一夫百亩兮家有稻与梁。yī fū bǎi mǔ xī jiā yǒu dào yǔ liáng。
生不饿殍兮死有藏。shēng bù è piǎo xī sǐ yǒu cáng。
呜呼今不得见兮使我心伤。wū hū jīn bù dé jiàn xī shǐ wǒ xīn shāng。

山阴王景回友樵斋辞

刘基

稻粱离离兮稂莠骄骄。dào liáng lí lí xī láng yǒu jiāo jiāo。
麒不可以偶狼兮凤不可以侣枭。qí bù kě yǐ ǒu láng xī fèng bù kě yǐ lǚ xiāo。
求羊无人兮钟子寂寥。qiú yáng wú rén xī zhōng zi jì liáo。
哀风觱发兮原野萧条。āi fēng bì fā xī yuán yě xiāo tiáo。
四顾彷徨兮忧心且焦。sì gù páng huáng xī yōu xīn qiě jiāo。
若有人兮在山椒。ruò yǒu rén xī zài shān jiāo。
携粮负薪兮啸歌以遨。xié liáng fù xīn xī xiào gē yǐ áo。
黜陟无闻兮宠辱不摇。chù zhì wú wén xī chǒng rǔ bù yáo。
呜呼吾尔群兮去无待子招。wū hū wú ěr qún xī qù wú dài zi zhāo。
临流泉兮倚逍遥。lín liú quán xī yǐ xiāo yáo。
无斤我松兮无使柏也凋。wú jīn wǒ sōng xī wú shǐ bǎi yě diāo。