古诗词

怀古一百韵寄张敏之

耶律楚材

兴亡千古事,胜负一枰棋。xīng wáng qiān gǔ shì,shèng fù yī píng qí。
感恨空兴叹,悲吟乃赋诗。gǎn hèn kōng xīng tàn,bēi yín nǎi fù shī。
三皇崇道德,五帝重仁慈。sān huáng chóng dào dé,wǔ dì zhòng rén cí。
礼废三王谢,权兴五伯漓。lǐ fèi sān wáng xiè,quán xīng wǔ bó lí。
焚书嫌孔孟,峻法用高斯。fén shū xián kǒng mèng,jùn fǎ yòng gāo sī。
政出人思乱,身亡国亦随。zhèng chū rén sī luàn,shēn wáng guó yì suí。
阿房修象魏,徐福觅灵芝。ā fáng xiū xiàng wèi,xú fú mì líng zhī。
偶语真虚禁,长城信谩为。ǒu yǔ zhēn xū jìn,zhǎng chéng xìn mán wèi。
只知秦失鹿,不觉楚亡骓。zhǐ zhī qín shī lù,bù jué chǔ wáng zhuī。
约法三章日,恩垂四百基。yuē fǎ sān zhāng rì,ēn chuí sì bǎi jī。
汉兴学校启,文作典章施。hàn xīng xué xiào qǐ,wén zuò diǎn zhāng shī。
黩武疲中夏,穷兵攘四夷。dú wǔ pí zhōng xià,qióng bīng rǎng sì yí。
嗣君恩稍失,刘氏德难衰。sì jūn ēn shāo shī,liú shì dé nán shuāi。
新室虽兴难,真人已御期。xīn shì suī xīng nán,zhēn rén yǐ yù qī。
魏吴将奋起,灵献自荒嬉。wèi wú jiāng fèn qǐ,líng xiàn zì huāng xī。
贼子权移汉,奸臣坞筑郿。zéi zi quán yí hàn,jiān chén wù zhù méi。
三朝如峙鼎,四海若棼丝。sān cháo rú zhì dǐng,sì hǎi ruò fén sī。
才奉山阳主,已生司马师。cái fèng shān yáng zhǔ,yǐ shēng sī mǎ shī。
仲谋服孟德,葛亮倍曹丕。zhòng móu fú mèng dé,gé liàng bèi cáo pī。
惟晋成独统,平吴混八维。wéi jìn chéng dú tǒng,píng wú hùn bā wéi。
有初终鲜克,居治乱谁思。yǒu chū zhōng xiān kè,jū zhì luàn shuí sī。
蝉鬓充兰掖,羊车绕竹岐。chán bìn chōng lán yē,yáng chē rào zhú qí。
孙谋无远虑,神器委痴儿。sūn móu wú yuǎn lǜ,shén qì wěi chī ér。
国事归椒室,民饥询肉糜。guó shì guī jiāo shì,mín jī xún ròu mí。
为人昧菽麦,闻蟆问官私。wèi rén mèi shū mài,wén má wèn guān sī。
卫瓘尝几谏,何曾已预知。wèi guàn cháng jǐ jiàn,hé céng yǐ yù zhī。
五胡云扰攘,六代电奔驰。wǔ hú yún rǎo rǎng,liù dài diàn bēn chí。
川谷流腥血,郊原厌积尸。chuān gǔ liú xīng xuè,jiāo yuán yàn jī shī。
天光分耀日,地里裂瓜时。tiān guāng fēn yào rì,dì lǐ liè guā shí。
历数当归李,驱除暂假隋。lì shù dāng guī lǐ,qū chú zàn jiǎ suí。
西陲开鄯善,东鄙讨高丽。xī chuí kāi shàn shàn,dōng bǐ tǎo gāo lì。
鸾驾如江国,龙舟泛汴漪。luán jià rú jiāng guó,lóng zhōu fàn biàn yī。
锦帆遮水面,粉浪污河湄。jǐn fān zhē shuǐ miàn,fěn làng wū hé méi。
府藏金帛积,生灵气力疲。fǔ cáng jīn bó jī,shēng líng qì lì pí。
盗贼天下起,章奏禁中欺。dào zéi tiān xià qǐ,zhāng zòu jìn zhōng qī。
海内空龙战,河东有凤姿。hǎi nèi kōng lóng zhàn,hé dōng yǒu fèng zī。
元戎展鹰犬,颉利助熊罴。yuán róng zhǎn yīng quǎn,jié lì zhù xióng pí。
奉表遵朝命,尊王建义旗。fèng biǎo zūn cháo mìng,zūn wáng jiàn yì qí。
经营于盗手,禅让托君辞。jīng yíng yú dào shǒu,chán ràng tuō jūn cí。
豪哲归吾彀,要荒入我羁。háo zhé guī wú gòu,yào huāng rù wǒ jī。
太宗真令主,贞观有皇规。tài zōng zhēn lìng zhǔ,zhēn guān yǒu huáng guī。
正美开元治,俄成天宝悲。zhèng měi kāi yuán zhì,é chéng tiān bǎo bēi。
曲江还故里,林甫领台司。qū jiāng hái gù lǐ,lín fǔ lǐng tái sī。
裂土封三国,缠头爱八姨。liè tǔ fēng sān guó,chán tóu ài bā yí。
霓裳犹未罢,鼙鼓恨来迟。ní shang yóu wèi bà,pí gǔ hèn lái chí。
逆寇陵丹阙,君王舍翠眉。nì kòu líng dān quē,jūn wáng shě cuì méi。
两京贼党灭,方镇重权移。liǎng jīng zéi dǎng miè,fāng zhèn zhòng quán yí。
朱李元堪叹,石刘亦可嗤。zhū lǐ yuán kān tàn,shí liú yì kě chī。
九州重搆乱,五代荐荒饥。jiǔ zhōu zhòng gòu luàn,wǔ dài jiàn huāng jī。
辽宋分南北,翁孙讲礼仪。liáo sòng fēn nán běi,wēng sūn jiǎng lǐ yí。
宣和风侈靡,教主德庸卑。xuān hé fēng chǐ mí,jiào zhǔ dé yōng bēi。
背约绝邻好,兴师借寇资。bèi yuē jué lín hǎo,xīng shī jiè kòu zī。
悬知丧唇齿,何事撤籓篱。xuán zhī sàng chún chǐ,hé shì chè fān lí。
失地人皆怨,蒙尘悔可追。shī dì rén jiē yuàn,méng chén huǐ kě zhuī。
辽家遵汉制,孔教祖宣尼。liáo jiā zūn hàn zhì,kǒng jiào zǔ xuān ní。
焕若文章备,康哉政事熙。huàn ruò wén zhāng bèi,kāng zāi zhèng shì xī。
朝廷严衮冕,郊庙奏埙篪。cháo tíng yán gǔn miǎn,jiāo miào zòu xūn chí。
校猎温驰射,行营习正奇。xiào liè wēn chí shè,xíng yíng xí zhèng qí。
南州走玉帛,诸国畏鞭笞。nán zhōu zǒu yù bó,zhū guó wèi biān chī。
天祚骄人上,朝鲜叛海涯。tiān zuò jiāo rén shàng,cháo xiān pàn hǎi yá。
未终三百祀,不免一朝危。wèi zhōng sān bǎi sì,bù miǎn yī cháo wēi。
鸭绿金朝起,桑干玉玺遗。yā lǜ jīn cháo qǐ,sāng gàn yù xǐ yí。
后辽兴大石,西域统龟兹。hòu liáo xīng dà shí,xī yù tǒng guī zī。
万里威声震,百年名教垂。wàn lǐ wēi shēng zhèn,bǎi nián míng jiào chuí。
武元平宋地,殷礼杂宗姬。wǔ yuán píng sòng dì,yīn lǐ zá zōng jī。
治国崇文事,拔贤尚赋词。zhì guó chóng wén shì,bá xián shàng fù cí。
邦昌君洛汭,刘豫立青淄。bāng chāng jūn luò ruì,liú yù lì qīng zī。
大定民兴咏,明昌物适宜。dà dìng mín xīng yǒng,míng chāng wù shì yí。
日中须景昃,月满必光亏。rì zhōng xū jǐng zè,yuè mǎn bì guāng kuī。
肘腋独夫难,丘墟七庙隳。zhǒu yè dú fū nán,qiū xū qī miào huī。
北朝天辅佑,南国俗疮痍。běi cháo tiān fǔ yòu,nán guó sú chuāng yí。
天子潜巡狩,宗臣严守陴。tiān zi qián xún shòu,zōng chén yán shǒu pí。
山西尽荆枳,河朔半豺狸。shān xī jǐn jīng zhǐ,hé shuò bàn chái lí。
食尽谋安出,兵羸力不支。shí jǐn móu ān chū,bīng léi lì bù zhī。
长围重数匝,久困再周期。zhǎng wéi zhòng shù zā,jiǔ kùn zài zhōu qī。
太液生秋草,姑苏游野麋。tài yè shēng qiū cǎo,gū sū yóu yě mí。
忠臣全节死,馀众入降麾。zhōng chén quán jié sǐ,yú zhòng rù jiàng huī。
文献生三子,东丹第八枝。wén xiàn shēng sān zi,dōng dān dì bā zhī。
虚名如画饼,遗业学为箕。xū míng rú huà bǐng,yí yè xué wèi jī。
自笑蓬垂鬓,谁怜雪满髭。zì xiào péng chuí bìn,shuí lián xuě mǎn zī。
抚膺长感慨,搔首几嗟咨。fǔ yīng zhǎng gǎn kǎi,sāo shǒu jǐ jiē zī。
车盖知何处,衣冠问阿谁。chē gài zhī hé chù,yī guān wèn ā shuí。
自天明下诏,知我素通蓍。zì tiān míng xià zhào,zhī wǒ sù tōng shī。
发轫装琴剑,登车执策绥。fā rèn zhuāng qín jiàn,dēng chē zhí cè suí。
穹庐或白黑,驿骑半黄駓。qióng lú huò bái hēi,yì qí bàn huáng pī。
肥脔白如瓠,琼浆甘似饴。féi luán bái rú hù,qióng jiāng gān shì yí。
天山连北府,瀚海过西伊。tiān shān lián běi fǔ,hàn hǎi guò xī yī。
天马穷渤澥,神兵过月氏。tiān mǎ qióng bó xiè,shén bīng guò yuè shì。
感恩承圣敕,寄住到寻罳。gǎn ēn chéng shèng chì,jì zhù dào xún sī。
春色多红树,秋波总绿陂。chūn sè duō hóng shù,qiū bō zǒng lǜ bēi。
不须赊酒饮,随分有驴骑。bù xū shē jiǔ yǐn,suí fēn yǒu lǘ qí。
畎亩栖禾粟,园林足果梨。quǎn mǔ qī hé sù,yuán lín zú guǒ lí。
舂粳光璨玉,煮饭滑流匙。chōng jīng guāng càn yù,zhǔ fàn huá liú shi。
圣祖方轻举,明君应乐推。shèng zǔ fāng qīng jǔ,míng jūn yīng lè tuī。
龙庭陈大礼,原庙献明粢。lóng tíng chén dà lǐ,yuán miào xiàn míng zī。
万国朝金陛,千官列玉墀。wàn guó cháo jīn bì,qiān guān liè yù chí。
求贤为辅弼,举我忝丞疑。qiú xián wèi fǔ bì,jǔ wǒ tiǎn chéng yí。
才德真为慊,颠危不解持。cái dé zhēn wèi qiàn,diān wēi bù jiě chí。
愿从麋鹿性,岂恋凤凰池。yuàn cóng mí lù xìng,qǐ liàn fèng huáng chí。
投老谁为伴,黄山有敏之。tóu lǎo shuí wèi bàn,huáng shān yǒu mǐn zhī。
耶律楚材

耶律楚材

金元间义州弘政人,字晋卿,号湛然居士。契丹族。耶律履子。博极群书,旁通天文、地理、律历、术数及释老、医卜之说。金末辟为左右司员外郎。元太祖定燕,召见,处之左右。呼为长髯人(蒙语:吾图撒合里),每征讨,必命之卜。太宗即位,命为主管汉人文书之必阇赤,汉称中书令,事无巨细,皆先白之。定君臣礼仪;反对以汉地为牧场之议,立燕京等十路征收课税使,建立赋税制度;请军民分治,州县长吏治民事,万户府理军政,课税所管钱谷。太宗五年入汴时,请废“攻城不降,矢石一发即屠城”之制。九年,定以经义、词赋、策论取士之制。乃马真后称制时,渐失信任,抑郁而死。卒谥文正。有《湛然居士集》等。 耶律楚材的作品>>

猜您喜欢

河中游西园四首

耶律楚材

金鼓銮舆出陇秦,驱驰八骏又西巡。jīn gǔ luán yú chū lǒng qín,qū chí bā jùn yòu xī xún。
千年际会风云异,一代规模宇宙新。qiān nián jì huì fēng yún yì,yī dài guī mó yǔ zhòu xīn。
西域兵来擒伪主,东山诏下起幽人。xī yù bīng lái qín wěi zhǔ,dōng shān zhào xià qǐ yōu rén。
股肱元首明良世,高拱垂衣寿万春。gǔ gōng yuán shǒu míng liáng shì,gāo gǒng chuí yī shòu wàn chūn。

河中春游有感五首

耶律楚材

西胡搆室未全终,又见颓垣绕故墉。xī hú gòu shì wèi quán zhōng,yòu jiàn tuí yuán rào gù yōng。
绿苑连延花万树,碧堤回曲水千重。lǜ yuàn lián yán huā wàn shù,bì dī huí qū shuǐ qiān zhòng。
不图舌鼓谈非马,甘分躬耕学卧龙。bù tú shé gǔ tán fēi mǎ,gān fēn gōng gēng xué wò lóng。
粝食粗衣聊自足,登高舒啸乐吾慵。lì shí cū yī liáo zì zú,dēng gāo shū xiào lè wú yōng。

河中春游有感五首

耶律楚材

异域河中春欲终,园林深密锁颓墉。yì yù hé zhōng chūn yù zhōng,yuán lín shēn mì suǒ tuí yōng。
东山雨过空青叠,西苑花残乱翠重。dōng shān yǔ guò kōng qīng dié,xī yuàn huā cán luàn cuì zhòng。
杷榄碧枝初着子,葡萄绿架已缠龙。pá lǎn bì zhī chū zhe zi,pú táo lǜ jià yǐ chán lóng。
等闲春晚芳菲歇,叶底翩翩困蝶慵。děng xián chūn wǎn fāng fēi xiē,yè dǐ piān piān kùn dié yōng。

河中春游有感五首

耶律楚材

坎止流行以待终,幽人射隼上高墉。kǎn zhǐ liú xíng yǐ dài zhōng,yōu rén shè sǔn shàng gāo yōng。
穷通世路元多事,艰险机关有几重。qióng tōng shì lù yuán duō shì,jiān xiǎn jī guān yǒu jǐ zhòng。
百尺苍枝藏病鹤,三冬蛰窟闭潜龙。bǎi chǐ cāng zhī cáng bìng hè,sān dōng zhé kū bì qián lóng。
琴书便结忘言友,治圃耘蔬自养慵。qín shū biàn jié wàng yán yǒu,zhì pǔ yún shū zì yǎng yōng。

河中春游有感五首

耶律楚材

西域渠魁运已终,天兵所指破金墉。xī yù qú kuí yùn yǐ zhōng,tiān bīng suǒ zhǐ pò jīn yōng。
崇朝驲骑驰千里,一夜捷书奏九重。chóng cháo rì qí chí qiān lǐ,yī yè jié shū zòu jiǔ zhòng。
鞭策不须施犬马,庙堂良算足夔龙。biān cè bù xū shī quǎn mǎ,miào táng liáng suàn zú kuí lóng。
北窗高卧薰风里,尽任他人笑我慵。běi chuāng gāo wò xūn fēng lǐ,jǐn rèn tā rén xiào wǒ yōng。

河中春游有感五首

耶律楚材

重玄叩击数年终,大道难窥万仞墉。zhòng xuán kòu jī shù nián zhōng,dà dào nán kuī wàn rèn yōng。
旧信不来青鸟远,故山犹忆白云重。jiù xìn bù lái qīng niǎo yuǎn,gù shān yóu yì bái yún zhòng。
自知勋业输雏凤,且学心神似老龙。zì zhī xūn yè shū chú fèng,qiě xué xīn shén shì lǎo lóng。
忙里偷闲谁似我,兵戈横荡得疏慵。máng lǐ tōu xián shuí shì wǒ,bīng gē héng dàng dé shū yōng。

过闾居河四首

耶律楚材

河冰春尽水无声,靠岸钩鱼羡击冰。hé bīng chūn jǐn shuǐ wú shēng,kào àn gōu yú xiàn jī bīng。
乍远南州如梦蝶,暂游北海若飞鹏。zhà yuǎn nán zhōu rú mèng dié,zàn yóu běi hǎi ruò fēi péng。
隋堤柳絮风何处,越岭梅花信莫凭。suí dī liǔ xù fēng hé chù,yuè lǐng méi huā xìn mò píng。
试暂停鞭望西北,迎风羸马不堪乘。shì zàn tíng biān wàng xī běi,yíng fēng léi mǎ bù kān chéng。

过闾居河四首

耶律楚材

北方寒凛古来称,亲见阴山冻鼠冰。běi fāng hán lǐn gǔ lái chēng,qīn jiàn yīn shān dòng shǔ bīng。
战斗檐楹翻铁马,穷通棋势变金鹏。zhàn dòu yán yíng fān tiě mǎ,qióng tōng qí shì biàn jīn péng。
五车经史都无用,一鹗书章谁可凭。wǔ chē jīng shǐ dōu wú yòng,yī è shū zhāng shuí kě píng。
安得冲天畅予志,云舆六驭信风乘。ān dé chōng tiān chàng yǔ zhì,yún yú liù yù xìn fēng chéng。

过闾居河四首

耶律楚材

一圣龙飞德足称,其亡凛凛涉春冰。yī shèng lóng fēi dé zú chēng,qí wáng lǐn lǐn shè chūn bīng。
千山风烈来从虎,万里云垂看举鹏。qiān shān fēng liè lái cóng hǔ,wàn lǐ yún chuí kàn jǔ péng。
尧舜徽猷无阙失,良平妙算足依凭。yáo shùn huī yóu wú quē shī,liáng píng miào suàn zú yī píng。
华夷混一非多日,浮海长桴未可乘。huá yí hùn yī fēi duō rì,fú hǎi zhǎng fú wèi kě chéng。

过闾居河四首

耶律楚材

自愧声名无可称,贤愚混世炭和冰。zì kuì shēng míng wú kě chēng,xián yú hùn shì tàn hé bīng。
窃盐仓鼠初成蝠,喷浪溟鲲未化鹏。qiè yán cāng shǔ chū chéng fú,pēn làng míng kūn wèi huà péng。
卖剑学耕食粗遣,买山归老价难凭。mài jiàn xué gēng shí cū qiǎn,mǎi shān guī lǎo jià nán píng。
秋江月满西风软,何日扁舟独自乘。qiū jiāng yuè mǎn xī fēng ruǎn,hé rì biǎn zhōu dú zì chéng。

过沁园

耶律楚材

昔年曾赏沁园春,今日重来迹已陈。xī nián céng shǎng qìn yuán chūn,jīn rì zhòng lái jì yǐ chén。
水外无心修竹古,雪中含恨瘦梅新。shuǐ wài wú xīn xiū zhú gǔ,xuě zhōng hán hèn shòu méi xīn。
垣颓月榭经兵火,草没诗碑覆劫尘。yuán tuí yuè xiè jīng bīng huǒ,cǎo méi shī bēi fù jié chén。
羞对覃怀昔时月,多情依旧照行人。xiū duì tán huái xī shí yuè,duō qíng yī jiù zhào xíng rén。

感事四首

耶律楚材

富贵荣华若聚沤,浮生浑似水东流。fù guì róng huá ruò jù ōu,fú shēng hún shì shuǐ dōng liú。
仁人短命嗟颜氏,君子怀疾叹伯牛。rén rén duǎn mìng jiē yán shì,jūn zi huái jí tàn bó niú。
未得鸣珂游帝阙,何能骑鹤上扬州。wèi dé míng kē yóu dì quē,hé néng qí hè shàng yáng zhōu。
几时摆脱闲缰锁,笑傲烟霞永自由。jǐ shí bǎi tuō xián jiāng suǒ,xiào ào yān xiá yǒng zì yóu。

感事四首

耶律楚材

当年元拟得封侯,一误儒冠入士流。dāng nián yuán nǐ dé fēng hóu,yī wù rú guān rù shì liú。
赫赫凤鸾捐腐鼠,区区蛮触战蜗牛。hè hè fèng luán juān fǔ shǔ,qū qū mán chù zhàn wō niú。
未能离欲超三界,必用麾旄混九州。wèi néng lí yù chāo sān jiè,bì yòng huī máo hùn jiǔ zhōu。
致主泽民元素志,陈书自荐我无由。zhì zhǔ zé mín yuán sù zhì,chén shū zì jiàn wǒ wú yóu。

感事四首

耶律楚材

得不欣欣失不忧,依然不改旧风流。dé bù xīn xīn shī bù yōu,yī rán bù gǎi jiù fēng liú。
深藏凤璧无投鼠,好蓄龙泉候买牛。shēn cáng fèng bì wú tóu shǔ,hǎo xù lóng quán hòu mǎi niú。
山寺幽居思少室,梅花归梦绕扬州。shān sì yōu jū sī shǎo shì,méi huā guī mèng rào yáng zhōu。
萱堂温凊十年阙,负米供亲愧仲由。xuān táng wēn qìng shí nián quē,fù mǐ gōng qīn kuì zhòng yóu。

感事四首

耶律楚材

人不知予我不尤,濯缨何必拣清流。rén bù zhī yǔ wǒ bù yóu,zhuó yīng hé bì jiǎn qīng liú。
良材未试聊耽酒,利器深藏俟割牛。liáng cái wèi shì liáo dān jiǔ,lì qì shēn cáng qí gē niú。
旧政欲传新令尹,新朝不识旧荆州。jiù zhèng yù chuán xīn lìng yǐn,xīn cháo bù shí jiù jīng zhōu。
眉山云迈归商路,痛恪新诗寄子由。méi shān yún mài guī shāng lù,tòng kè xīn shī jì zi yóu。