古诗词

刘敞

招斁

刘敞

凿井不及水,虽劳乃无功。záo jǐng bù jí shuǐ,suī láo nǎi wú gōng。
耕田舍终亩,岁暮安俟丰。gēng tián shě zhōng mǔ,suì mù ān qí fēng。
人当少年时,耳目明以聪。rén dāng shǎo nián shí,ěr mù míng yǐ cōng。
所为患不能,所学患不通。suǒ wèi huàn bù néng,suǒ xué huàn bù tōng。
患之不自勉,老去逾颛蒙。huàn zhī bù zì miǎn,lǎo qù yú zhuān méng。
虽复欲自力,岁时已飘蓬。suī fù yù zì lì,suì shí yǐ piāo péng。
譬彼陟大水,不能晓西东。pì bǐ zhì dà shuǐ,bù néng xiǎo xī dōng。
谕尔安可忘,我尝梦周公。yù ěr ān kě wàng,wǒ cháng mèng zhōu gōng。

朝乘

刘敞

朝乘日车出,暮戴星影还。cháo chéng rì chē chū,mù dài xīng yǐng hái。
颠冥朝暮中,出入咫尺间。diān míng cháo mù zhōng,chū rù zhǐ chǐ jiān。
已觉素志非,更知人理艰。yǐ jué sù zhì fēi,gèng zhī rén lǐ jiān。
小利专欲速,大德不逾闲。xiǎo lì zhuān yù sù,dà dé bù yú xián。

刘敞

楚塞常闵雪,穷冬未为晚。chǔ sāi cháng mǐn xuě,qióng dōng wèi wèi wǎn。
欣看朔风过,想自万里远。xīn kàn shuò fēng guò,xiǎng zì wàn lǐ yuǎn。
崩腾龙沙飞,浩荡北溟卷。bēng téng lóng shā fēi,hào dàng běi míng juǎn。
势排炎荒瘴,力救南国旱。shì pái yán huāng zhàng,lì jiù nán guó hàn。
悲雁飞何之,蛰龙卧终偃。bēi yàn fēi hé zhī,zhé lóng wò zhōng yǎn。
至神亦憔悴,尔辈何缱绻。zhì shén yì qiáo cuì,ěr bèi hé qiǎn quǎn。
岁阴倏将改,天运有必反。suì yīn shū jiāng gǎi,tiān yùn yǒu bì fǎn。
慷慨吾何言,短衣数自挽。kāng kǎi wú hé yán,duǎn yī shù zì wǎn。

复雪二首

刘敞

十日三雨雪,同阴坐朝昏。shí rì sān yǔ xuě,tóng yīn zuò cháo hūn。
幽人感岁晚,更觉日月奔。yōu rén gǎn suì wǎn,gèng jué rì yuè bēn。
劲风西北来,轰哮动乾坤。jìn fēng xī běi lái,hōng xiāo dòng qián kūn。
中州山昆墟,四彻皆玙璠。zhōng zhōu shān kūn xū,sì chè jiē yú fán。
鸿雁游可哀,竹柏生仅存。hóng yàn yóu kě āi,zhú bǎi shēng jǐn cún。
念此使心悲,何时见阳春。niàn cǐ shǐ xīn bēi,hé shí jiàn yáng chūn。
志士则憔悴,薄俗安足论。zhì shì zé qiáo cuì,báo sú ān zú lùn。
乡里狐貉儿,反怪天正温。xiāng lǐ hú háo ér,fǎn guài tiān zhèng wēn。

复雪二首

刘敞

前夕盛雷电,谓言春和发。qián xī shèng léi diàn,wèi yán chūn hé fā。
典衣买春酒,岁事亦可悦。diǎn yī mǎi chūn jiǔ,suì shì yì kě yuè。
不知天难谌,信宿更凝冽。bù zhī tiān nán chén,xìn sù gèng níng liè。
朝来雪盈尺,初计顿乖越。cháo lái xuě yíng chǐ,chū jì dùn guāi yuè。
吾庐甘重塞,敝褐忍百结。wú lú gān zhòng sāi,bì hè rěn bǎi jié。
岂敢咨祁寒,又非慕炎热。qǐ gǎn zī qí hán,yòu fēi mù yán rè。
阴阳相交错,万一成灾孽。yīn yáng xiāng jiāo cuò,wàn yī chéng zāi niè。
忆昔鲁隐公,九年春三月。yì xī lǔ yǐn gōng,jiǔ nián chūn sān yuè。
癸酉雨震电,庚辰大雨雪。guǐ yǒu yǔ zhèn diàn,gēng chén dà yǔ xuě。
春秋书为法,其事何照晰。chūn qiū shū wèi fǎ,qí shì hé zhào xī。
曾经圣人笔,下学而上达。céng jīng shèng rén bǐ,xià xué ér shàng dá。
况此四月间,又当季春末。kuàng cǐ sì yuè jiān,yòu dāng jì chūn mò。
愿排阊阖戟,一献春秋说。yuàn pái chāng hé jǐ,yī xiàn chūn qiū shuō。
路远泥阻深,愁哉卧岩穴。lù yuǎn ní zǔ shēn,chóu zāi wò yán xué。

书堂

刘敞

客身困旅人,未如负舍蜗。kè shēn kùn lǚ rén,wèi rú fù shě wō。
滚滚荆吴间,所居不常家。gǔn gǔn jīng wú jiān,suǒ jū bù cháng jiā。
宴安非吾事,但恐发早华。yàn ān fēi wú shì,dàn kǒng fā zǎo huá。
且复一日葺,随时具生涯。qiě fù yī rì qì,suí shí jù shēng yá。
白盛烂四壁,茔净磨疵瑕。bái shèng làn sì bì,yíng jìng mó cī xiá。
虚明豁心府,永使思无邪。xū míng huō xīn fǔ,yǒng shǐ sī wú xié。
愁来莫与语,起就书龙蛇。chóu lái mò yǔ yǔ,qǐ jiù shū lóng shé。
亦足写方寸,放歌快咨嗟。yì zú xiě fāng cùn,fàng gē kuài zī jiē。
苦嫌中庭窄,所生野草花。kǔ xián zhōng tíng zhǎi,suǒ shēng yě cǎo huā。
故须种松竹,反忆日月遐。gù xū zhǒng sōng zhú,fǎn yì rì yuè xiá。
岁寒与谁共,惆怅终无他。suì hán yǔ shuí gòng,chóu chàng zhōng wú tā。

答江丈雨中

刘敞

繁阴乘炎夏,晦色竟朝暮。fán yīn chéng yán xià,huì sè jìng cháo mù。
蛟龙困云雷,虎豹病氛雾。jiāo lóng kùn yún léi,hǔ bào bìng fēn wù。
过时畏昏垫,推分纵所遇。guò shí wèi hūn diàn,tuī fēn zòng suǒ yù。
闭阁空自愁,救饥眇无素。bì gé kōng zì chóu,jiù jī miǎo wú sù。
江侯卧闾里,本自济时具。jiāng hóu wò lǘ lǐ,běn zì jì shí jù。
方与造物游,昔同斯人虑。fāng yǔ zào wù yóu,xī tóng sī rén lǜ。
作诗破幽愤,极笔纡远慕。zuò shī pò yōu fèn,jí bǐ yū yuǎn mù。
磊落三贤人,千秋如面晤。lěi luò sān xián rén,qiān qiū rú miàn wù。
道同义相契,未必形影附。dào tóng yì xiāng qì,wèi bì xíng yǐng fù。
长谣鸡鸣篇,因见君子度。zhǎng yáo jī míng piān,yīn jiàn jūn zi dù。

九月十日雨中孚先见过围棋尝茶

刘敞

幸从大夫后,而无吏事忧。xìng cóng dà fū hòu,ér wú lì shì yōu。
出沐风雨夕,闭门松菊秋。chū mù fēng yǔ xī,bì mén sōng jú qiū。
素交辱见过,意气何绸缪。sù jiāo rǔ jiàn guò,yì qì hé chóu móu。
车骑皆雨立,富贵若浮云。chē qí jiē yǔ lì,fù guì ruò fú yún。
围棋纾壮心,酌茗当献酬。wéi qí shū zhuàng xīn,zhuó míng dāng xiàn chóu。
岂惟邻里好,足慰平生游。qǐ wéi lín lǐ hǎo,zú wèi píng shēng yóu。
书籍可许通,水火得所求。shū jí kě xǔ tōng,shuǐ huǒ dé suǒ qiú。
独恨鸡黍薄,无以充淹留。dú hèn jī shǔ báo,wú yǐ chōng yān liú。
我穷若匏瓜,于世良悠悠。wǒ qióng ruò páo guā,yú shì liáng yōu yōu。
寂寞守一隅,非君谁见收。jì mò shǒu yī yú,fēi jūn shuí jiàn shōu。
庶几除三径,玩此岁方遒。shù jǐ chú sān jìng,wán cǐ suì fāng qiú。
莫令子衿诗,更作商声讴。mò lìng zi jīn shī,gèng zuò shāng shēng ōu。

渴雨示府僚

刘敞

东风破穷阴,农者亦望岁。dōng fēng pò qióng yīn,nóng zhě yì wàng suì。
宿雪滋巳消,骄阳更为沴。sù xuě zī sì xiāo,jiāo yáng gèng wèi lì。
玑衡运元化,律吕导和气。jī héng yùn yuán huà,lǜ lǚ dǎo hé qì。
四序宜平分,斯人尚憔悴。sì xù yí píng fēn,sī rén shàng qiáo cuì。
关中大兵后,所向半凋敝。guān zhōng dà bīng hòu,suǒ xiàng bàn diāo bì。
荆棘独至今,眷言可涕泣。jīng jí dú zhì jīn,juàn yán kě tì qì。
忆昨辞紫宸,从容画民事。yì zuó cí zǐ chén,cóng róng huà mín shì。
焦劳见颜色,旷荡洒恩惠。jiāo láo jiàn yán sè,kuàng dàng sǎ ēn huì。
开仓出其陈,履亩夺浮议。kāi cāng chū qí chén,lǚ mǔ duó fú yì。
乃知圣神心,独在舜禹际。nǎi zhī shèng shén xīn,dú zài shùn yǔ jì。
所忧吏不称,未足效兼济。suǒ yōu lì bù chēng,wèi zú xiào jiān jì。
安得三日雨,滂沱泽厚地。ān dé sān rì yǔ,pāng tuó zé hòu dì。
百昌奋皆作,吾亦免于戾。bǎi chāng fèn jiē zuò,wú yì miǎn yú lì。
吁嗟望云汉,冥漠想萍翳。xū jiē wàng yún hàn,míng mò xiǎng píng yì。
交泰及此时,群生岂终否。jiāo tài jí cǐ shí,qún shēng qǐ zhōng fǒu。

成冬

刘敞

富贵抱忧患,贫贱苦煎熬。fù guì bào yōu huàn,pín jiàn kǔ jiān áo。
居此二者间,幸无终岁劳。jū cǐ èr zhě jiān,xìng wú zhōng suì láo。
养生赖裘葛,卜隐开蓬蒿。yǎng shēng lài qiú gé,bo yǐn kāi péng hāo。
既不碌碌冗,又不巍巍高。jì bù lù lù rǒng,yòu bù wēi wēi gāo。
炎凉纵所遇,寒暑俱可逃。yán liáng zòng suǒ yù,hán shǔ jù kě táo。
竭力供子职,大欢对儿曹。jié lì gōng zi zhí,dà huān duì ér cáo。
至人贵真乐,名位岂所饕。zhì rén guì zhēn lè,míng wèi qǐ suǒ tāo。
咄嗟路傍子,生死堪悲号。duō jiē lù bàng zi,shēng sǐ kān bēi hào。

卜居谢晏公

刘敞

燕雀赴广厦,鸡鹜就卑栖。yàn què fù guǎng shà,jī wù jiù bēi qī。
我生共有托,生理与汝齐。wǒ shēng gòng yǒu tuō,shēng lǐ yǔ rǔ qí。
忧患历险艰,转徙疲东西。yōu huàn lì xiǎn jiān,zhuǎn xǐ pí dōng xī。
常慕蛮与触,所居能自赍。cháng mù mán yǔ chù,suǒ jū néng zì jī。
哀吟蹈楚郊,主人欲招携。āi yín dǎo chǔ jiāo,zhǔ rén yù zhāo xié。
卜筑烦里旅,妇姑免勃溪。bo zhù fán lǐ lǚ,fù gū miǎn bó xī。
此邦非故乡,习俗素所迷。cǐ bāng fēi gù xiāng,xí sú sù suǒ mí。
颇以羁见忌,得安糁与藜。pǒ yǐ jī jiàn jì,dé ān sǎn yǔ lí。
下见贤相仁,恤隐逾天倪。xià jiàn xián xiāng rén,xù yǐn yú tiān ní。
阴德少阳报,眉寿至介圭。yīn dé shǎo yáng bào,méi shòu zhì jiè guī。
已当受一廛,终身活灌畦。yǐ dāng shòu yī chán,zhōng shēn huó guàn qí。

芦泉

刘敞

吾山会雨泽,汗漫千里秋。wú shān huì yǔ zé,hàn màn qiān lǐ qiū。
不如芦泉水,来入城中流。bù rú lú quán shuǐ,lái rù chéng zhōng liú。
经营万馀家,澄澈去无际。jīng yíng wàn yú jiā,chéng chè qù wú jì。
我乐与众同,泉能起人意。wǒ lè yǔ zhòng tóng,quán néng qǐ rén yì。
泉旁宜嘉林,时多桐与梓。quán páng yí jiā lín,shí duō tóng yǔ zǐ。
泉间宜美鱼,时有鲂与鲤。quán jiān yí měi yú,shí yǒu fáng yǔ lǐ。
谁能捐万事,来我泉上居。shuí néng juān wàn shì,lái wǒ quán shàng jū。
我欲解章绶,从之泉上渔。wǒ yù jiě zhāng shòu,cóng zhī quán shàng yú。

浮光山人

刘敞

先生方独往,逝与一世辞。xiān shēng fāng dú wǎng,shì yǔ yī shì cí。
虽未超云霞,岂尝顾喧卑。suī wèi chāo yún xiá,qǐ cháng gù xuān bēi。
事亲止于适,接物能不为。shì qīn zhǐ yú shì,jiē wù néng bù wèi。
谷中虎豹多,往往行自随。gǔ zhōng hǔ bào duō,wǎng wǎng xíng zì suí。
此是真人风,何必太古时。cǐ shì zhēn rén fēng,hé bì tài gǔ shí。
吾欲从之游,自嫌迹尚非。wú yù cóng zhī yóu,zì xián jì shàng fēi。
寄心逍遥间,聊可以相期。jì xīn xiāo yáo jiān,liáo kě yǐ xiāng qī。

初到东平得雨

刘敞

少服逢掖衣,又为梁甫吟。shǎo fú féng yē yī,yòu wèi liáng fǔ yín。
谬膺东藩守,似慰畸人心。miù yīng dōng fān shǒu,shì wèi jī rén xīn。
宣布祗上恩,浚明肃官箴。xuān bù zhī shàng ēn,jùn míng sù guān zhēn。
治醇俗易美,事半功反深。zhì chún sú yì měi,shì bàn gōng fǎn shēn。
嘉雨苏旱苗,庆云结重阴。jiā yǔ sū hàn miáo,qìng yún jié zhòng yīn。
天将假民乐,我以开烦襟。tiān jiāng jiǎ mín lè,wǒ yǐ kāi fán jīn。
钜野会百川,东山凌众岑。jù yě huì bǎi chuān,dōng shān líng zhòng cén。
庶几缓吾带,一一穷登临。shù jǐ huǎn wú dài,yī yī qióng dēng lín。

雨中送张六

刘敞

秋阴蔽阳光,雨潦如昏垫。qiū yīn bì yáng guāng,yǔ lǎo rú hūn diàn。
居人郁无聊,游子行可念。jū rén yù wú liáo,yóu zi xíng kě niàn。
方携一樽酒,欲别情不厌。fāng xié yī zūn jiǔ,yù bié qíng bù yàn。
虽无车马赠,篇赋私敢占。suī wú chē mǎ zèng,piān fù sī gǎn zhàn。
人生远图在,离索安足慊。rén shēng yuǎn tú zài,lí suǒ ān zú qiàn。
愿为东南风,刮日豁长焰。yuàn wèi dōng nán fēng,guā rì huō zhǎng yàn。
取觞醉车轨,千里由此渐。qǔ shāng zuì chē guǐ,qiān lǐ yóu cǐ jiàn。

摄领审官六日还印长文戏作五言

刘敞

山野不事事,未尝中绳墨。shān yě bù shì shì,wèi cháng zhōng shéng mò。
得官笔砚间,懒与慢成癖。dé guān bǐ yàn jiān,lǎn yǔ màn chéng pǐ。
前日承君乏,始亲薄领役。qián rì chéng jūn fá,shǐ qīn báo lǐng yì。
捶钩校毫芒,简发差寸尺。chuí gōu xiào háo máng,jiǎn fā chà cùn chǐ。
自知非其任,良有不可力。zì zhī fēi qí rèn,liáng yǒu bù kě lì。
君诚神仙人,那得头不白。jūn chéng shén xiān rén,nà dé tóu bù bái。
繇兹谢睎跂,依隐就闲寂。yáo zī xiè xī qí,yī yǐn jiù xián jì。

桐花

刘敞

一株青玉立,千叶绿云委。yī zhū qīng yù lì,qiān yè lǜ yún wěi。
亭亭五丈馀,高意犹未已。tíng tíng wǔ zhàng yú,gāo yì yóu wèi yǐ。
仙僧年九十,清净老不死。xiān sēng nián jiǔ shí,qīng jìng lǎo bù sǐ。
自云手种时,一颗青桐子。zì yún shǒu zhǒng shí,yī kē qīng tóng zi。

同梅圣俞送尹郎中监舒川灵仙观

刘敞

真人西度关,乃祖独知之。zhēn rén xī dù guān,nǎi zǔ dú zhī zhī。
强著五千言,竦身弃喧卑。qiáng zhù wǔ qiān yán,sǒng shēn qì xuān bēi。
灵光无时没,人世自超忽。líng guāng wú shí méi,rén shì zì chāo hū。
上下千岁间,裔孙亦清出。shàng xià qiān suì jiān,yì sūn yì qīng chū。
论兵复击剑,远与道同符。lùn bīng fù jī jiàn,yuǎn yǔ dào tóng fú。
功名不如意,白发笑桑榆。gōng míng bù rú yì,bái fā xiào sāng yú。
藏书天禄阁,卜居天柱山。cáng shū tiān lù gé,bo jū tiān zhù shān。
此职无吏责,去去何时还。cǐ zhí wú lì zé,qù qù hé shí hái。
山中醉白云,山下弄流水。shān zhōng zuì bái yún,shān xià nòng liú shuǐ。
吾已了损益,未知生死耳。wú yǐ le sǔn yì,wèi zhī shēng sǐ ěr。
聊登千仞巅,下视寰中尘。liáo dēng qiān rèn diān,xià shì huán zhōng chén。
更因长风来,挥手谢世人。gèng yīn zhǎng fēng lái,huī shǒu xiè shì rén。

记所居草树

刘敞

幽兰晚已秀,新竹直且疏。yōu lán wǎn yǐ xiù,xīn zhú zhí qiě shū。
朴樕亦巢禽,坳堂自容鱼。pǔ sù yì cháo qín,ào táng zì róng yú。
长日肆炎赫,周轩正清虚。zhǎng rì sì yán hè,zhōu xuān zhèng qīng xū。
适心不贵多,一亩觉有馀。shì xīn bù guì duō,yī mǔ jué yǒu yú。
理会遣孤笑,兴来味群书。lǐ huì qiǎn gū xiào,xīng lái wèi qún shū。
彼何扰扰尔,我独欣欣欤。bǐ hé rǎo rǎo ěr,wǒ dú xīn xīn yú。
人臣无怀安,吏治犹蘧芦。rén chén wú huái ān,lì zhì yóu qú lú。
幸及三年淹,庶几闲燕居。xìng jí sān nián yān,shù jǐ xián yàn jū。

铜雀台瓦砚

刘敞

当时鸳鸯梦,飞入魏宫来。dāng shí yuān yāng mèng,fēi rù wèi gōng lái。
崇构灭馀香,碧瓦空在哉。chóng gòu miè yú xiāng,bì wǎ kōng zài zāi。
磨砻变新砚,洗刷涤故苔。mó lóng biàn xīn yàn,xǐ shuā dí gù tái。
但取圭角全,何必琼与瑰。dàn qǔ guī jiǎo quán,hé bì qióng yǔ guī。