古诗词

刘基

题谢皋羽传后

刘基

阮籍哭穷途,墨翟哭素丝。ruǎn jí kū qióng tú,mò dí kū sù sī。
贾谊上书期寤主,卞和抱玉无人知。jiǎ yì shàng shū qī wù zhǔ,biàn hé bào yù wú rén zhī。
人生有情不可塞,谢生恸哭非狂痴。rén shēng yǒu qíng bù kě sāi,xiè shēng tòng kū fēi kuáng chī。
神奔鬼遁天地革,龙鱼猫虎三辰黑。shén bēn guǐ dùn tiān dì gé,lóng yú māo hǔ sān chén hēi。
黼裳玄衮换毡裘,鞮唱羌歌满中国。fǔ shang xuán gǔn huàn zhān qiú,dī chàng qiāng gē mǎn zhōng guó。
生也何辜逢此时,有才不用空男儿。shēng yě hé gū féng cǐ shí,yǒu cái bù yòng kōng nán ér。
伯益丘墟管仲没,孤根弱植谁扶持?既不能学申胥顿首血沾臆,却吴再建荆社稷。bó yì qiū xū guǎn zhòng méi,gū gēn ruò zhí shuí fú chí?jì bù néng xué shēn xū dùn shǒu xuè zhān yì,què wú zài jiàn jīng shè jì。
又不能学邹衍长号彻帝关,飞霜六月凄燕山。yòu bù néng xué zōu yǎn zhǎng hào chè dì guān,fēi shuāng liù yuè qī yàn shān。
空将泪洒荒冈雨,添作秋涛撼江浦。kōng jiāng lèi sǎ huāng gāng yǔ,tiān zuò qiū tāo hàn jiāng pǔ。
君不见杞梁之妻善哭夫,哭得城崩又何补?夜猿叫罢天晦冥,哭声摇动虚危星。jūn bù jiàn qǐ liáng zhī qī shàn kū fū,kū dé chéng bēng yòu hé bǔ?yè yuán jiào bà tiān huì míng,kū shēng yáo dòng xū wēi xīng。
潇湘竹死凤凰去,但见白波连洞庭。xiāo xiāng zhú sǐ fèng huáng qù,dàn jiàn bái bō lián dòng tíng。
呜呼此士今安在,金石可销心不改。wū hū cǐ shì jīn ān zài,jīn shí kě xiāo xīn bù gǎi。
应将魂魄化精卫,衔取南山填北海。yīng jiāng hún pò huà jīng wèi,xián qǔ nán shān tián běi hǎi。

松阳周处士冰壶歌

刘基

阴风吹空寒凛冽,玉壶夜半玄冰结。yīn fēng chuī kōng hán lǐn liè,yù hú yè bàn xuán bīng jié。
十二楼中琐翠鸾,太微宫里县明月。shí èr lóu zhōng suǒ cuì luán,tài wēi gōng lǐ xiàn míng yuè。
明月流光照玉壶,珠飞上天沧海枯。míng yuè liú guāng zhào yù hú,zhū fēi shàng tiān cāng hǎi kū。
青女鍊霜封具阙,燧人焫犀龙泣血。qīng nǚ liàn shuāng fēng jù quē,suì rén ruò xī lóng qì xuè。
银河凌澌胶北斗,五色石裂娲皇走。yín hé líng sī jiāo běi dòu,wǔ sè shí liè wā huáng zǒu。
相看一笑天茫然,回首人间三万年。xiāng kàn yī xiào tiān máng rán,huí shǒu rén jiān sān wàn nián。

寄宋景濂

刘基

有美一人兮美且仁。yǒu měi yī rén xī měi qiě rén。
自我不见兮不知几春。zì wǒ bù jiàn xī bù zhī jǐ chūn。
仰玄穹兮睇参辰。yǎng xuán qióng xī dì cān chén。
为合为离兮孰测其因。wèi hé wèi lí xī shú cè qí yīn。
青冥无阶兮江海无津。qīng míng wú jiē xī jiāng hǎi wú jīn。
风雨茫茫兮蛟龙怒瞋。fēng yǔ máng máng xī jiāo lóng nù chēn。
安得羽翼兮致我与邻。ān dé yǔ yì xī zhì wǒ yǔ lín。

寄宋景濂

刘基

有美一人兮美且都。yǒu měi yī rén xī měi qiě dōu。
青霞为衣兮白云为裾。qīng xiá wèi yī xī bái yún wèi jū。
被秋兰兮佩珣玗。bèi qiū lán xī pèi xún yú。
泰和与游兮中黄与居。tài hé yǔ yóu xī zhōng huáng yǔ jū。
瞻望弗及兮芳岁其徂。zhān wàng fú jí xī fāng suì qí cú。
山高水深兮道阻且纡。shān gāo shuǐ shēn xī dào zǔ qiě yū。
安得羽翼兮致我与俱。ān dé yǔ yì xī zhì wǒ yǔ jù。

寄宋景濂

刘基

有美一人兮在山中。yǒu měi yī rén xī zài shān zhōng。
苍眉黑须兮玉雪其容。cāng méi hēi xū xī yù xuě qí róng。
饮沆瀣兮食紫虹。yǐn hàng xiè xī shí zǐ hóng。
澡石泉兮洒清风。zǎo shí quán xī sǎ qīng fēng。
邀初平兮从赤松。yāo chū píng xī cóng chì sōng。
超逍遥兮乐无穷。chāo xiāo yáo xī lè wú qióng。
安得羽翼兮致我与同。ān dé yǔ yì xī zhì wǒ yǔ tóng。

宝林同讲师渴马图歌

刘基

天厩马,神龙姿,目如明星耳如锥。tiān jiù mǎ,shén lóng zī,mù rú míng xīng ěr rú zhuī。
拳花鬉毛云陆离,扬鬐掉尾赪虹飞。quán huā zōng máo yún lù lí,yáng qí diào wěi chēng hóng fēi。
天厩马,闲且骄,絷以青丝勒以鏣。tiān jiù mǎ,xián qiě jiāo,zhí yǐ qīng sī lēi yǐ shù。
渴不得饮瑶池泉,饥不得食琼田苗。kě bù dé yǐn yáo chí quán,jī bù dé shí qióng tián miáo。
豆粟不实中肠枵,口不能语足屡蹻。dòu sù bù shí zhōng cháng xiāo,kǒu bù néng yǔ zú lǚ juē。
天厩马,壮且武,食主之食须报主。tiān jiù mǎ,zhuàng qiě wǔ,shí zhǔ zhī shí xū bào zhǔ。
莝秣失时,罪在牧圉。cuò mò shī shí,zuì zài mù yǔ。
无如宋牂怨不得嚼咀,丧厥元戎殄师旅。wú rú sòng zāng yuàn bù dé jué jǔ,sàng jué yuán róng tiǎn shī lǚ。
天厩马,尔不闻。tiān jiù mǎ,ěr bù wén。
赵国廉将军一饭斗米肉十斤,被甲据鞍走若云。zhào guó lián jiāng jūn yī fàn dòu mǐ ròu shí jīn,bèi jiǎ jù ān zǒu ruò yún。
北斩栗腹西拒秦,负荆谢蔺不为身,至今天下称良臣。běi zhǎn lì fù xī jù qín,fù jīng xiè lìn bù wèi shēn,zhì jīn tiān xià chēng liáng chén。
又不闻汉季刘荆州,有牛千斤角曲觓,啖食十倍于常牛,负重不若一牝麀。yòu bù wén hàn jì liú jīng zhōu,yǒu niú qiān jīn jiǎo qū qiú,dàn shí shí bèi yú cháng niú,fù zhòng bù ruò yī pìn yōu。
老蹒度江俘楚囚,骨肉解割庖刃游。lǎo pán dù jiāng fú chǔ qiú,gǔ ròu jiě gē páo rèn yóu。
天厩马,饱尔食,草间封狼逭诛殛,威弧拨剌矢不直。tiān jiù mǎ,bǎo ěr shí,cǎo jiān fēng láng huàn zhū jí,wēi hú bō lá shǐ bù zhí。
嗟尔神骏须尽力,他年定遇田子方,枥上优游终主德。jiē ěr shén jùn xū jǐn lì,tā nián dìng yù tián zi fāng,lì shàng yōu yóu zhōng zhǔ dé。

青罗山房歌寄宋景濂

刘基

若有人兮乃在大江之南,浙河之东。ruò yǒu rén xī nǎi zài dà jiāng zhī nán,zhè hé zhī dōng。
连山掎拔瀛海上,上与河鼓天津通。lián shān jǐ bá yíng hǎi shàng,shàng yǔ hé gǔ tiān jīn tōng。
忆昔四女下天来,遗鬟堕剃根庞鸿。yì xī sì nǚ xià tiān lái,yí huán duò tì gēn páng hóng。
仙华杰出最怪异,望之如云浮太空。xiān huá jié chū zuì guài yì,wàng zhī rú yún fú tài kōng。
嵚崟峛崺齾啮不可上,荟蔚杂树昏朣胧。qīn yín lǐ yǐ yà niè bù kě shàng,huì wèi zá shù hūn tóng lóng。
虎龙咆号猿鹤叫,山鬼呵歘生悲风。hǔ lóng páo hào yuán hè jiào,shān guǐ hē chuā shēng bēi fēng。
嗟哉若人兮,胡为乎其中!梁檀楠兮柱桂枫,结青萝兮以帡幪。jiē zāi ruò rén xī,hú wèi hū qí zhōng!liáng tán nán xī zhù guì fēng,jié qīng luó xī yǐ píng méng。
不剪不伐兮,不盬以攻。bù jiǎn bù fá xī,bù gǔ yǐ gōng。
晨岚暮蔼滴晴雨,烟条雾叶相蒙茏。chén lán mù ǎi dī qíng yǔ,yān tiáo wù yè xiāng méng lóng。
縿縿兮纚纚菶菶兮蓬蓬。shān shān xī lí lí běng běng xī péng péng。
缭纠要绍兮,若苍龙垂胡降玄穹。liáo jiū yào shào xī,ruò cāng lóng chuí hú jiàng xuán qióng。
棽丽披离兮,若翠鸾振迅飞蕤氃。shēn lì pī lí xī,ruò cuì luán zhèn xùn fēi ruí tóng。
鹂黄和鸣桑扈应,仿佛牙旷之丝桐。lí huáng hé míng sāng hù yīng,fǎng fú yá kuàng zhī sī tóng。
幽泉发窦锵玲珑,六月赤日收蕴隆。yōu quán fā dòu qiāng líng lóng,liù yuè chì rì shōu yùn lóng。
阳凌阴蓄春融融,岩花涧草纷白红。yáng líng yīn xù chūn róng róng,yán huā jiàn cǎo fēn bái hóng。
有时皇初平清夜,骑羊朝帝君琼蕤,羽盖冰玉佩,华月闪烁光成虹。yǒu shí huáng chū píng qīng yè,qí yáng cháo dì jūn qióng ruí,yǔ gài bīng yù pèi,huá yuè shǎn shuò guāng chéng hóng。
松吹笙兮竹舞翿,影旆旆兮声沨沨。sōng chuī shēng xī zhú wǔ dào,yǐng pèi pèi xī shēng fēng fēng。
娱目悦耳兮乐不可言。yú mù yuè ěr xī lè bù kě yán。
世间尘土何梦梦。shì jiān chén tǔ hé mèng mèng。
山有芝,隰有葑,石凿凿兮水漴漴。shān yǒu zhī,xí yǒu fēng,shí záo záo xī shuǐ zhuàng zhuàng。
猗若人兮美且充,饥食倦息兮可以保我躬。yī ruò rén xī měi qiě chōng,jī shí juàn xī xī kě yǐ bǎo wǒ gōng。
逍遥兮栖迟,又何必访广成于崆峒。xiāo yáo xī qī chí,yòu hé bì fǎng guǎng chéng yú kōng dòng。

题仲山和尚群鱼图

刘基

濠梁之乐谁能写,袁蚁死后无画者。háo liáng zhī lè shuí néng xiě,yuán yǐ sǐ hòu wú huà zhě。
上人安知身非鱼,援毫貌出态更殊。shàng rén ān zhī shēn fēi yú,yuán háo mào chū tài gèng shū。
剡藤素拂秋云冷,眼前惊见沧江永。shàn téng sù fú qiū yún lěng,yǎn qián jīng jiàn cāng jiāng yǒng。
翠尾轻披水上萍,玉鳞倒漾空中影。cuì wěi qīng pī shuǐ shàng píng,yù lín dào yàng kōng zhōng yǐng。
前行十二相回环,吹涝喣沫渊沄间。qián xíng shí èr xiāng huí huán,chuī lào xǔ mò yuān yún jiān。
最后群趋俨成列,皎若寒霄舞流雪。zuì hòu qún qū yǎn chéng liè,jiǎo ruò hán xiāo wǔ liú xuě。
却思昨夜风雨来,赤鲤已去随奔雷。què sī zuó yè fēng yǔ lái,chì lǐ yǐ qù suí bēn léi。
鲰鲜不作霄汉梦,潜心泳暖何悠哉。zōu xiān bù zuò xiāo hàn mèng,qián xīn yǒng nuǎn hé yōu zāi。
赠言还画重太息,芒鞋竹杖今何适。zèng yán hái huà zhòng tài xī,máng xié zhú zhàng jīn hé shì。
慎勿作海水汹涌龙峥嵘,空令素壁凝尘生。shèn wù zuò hǎi shuǐ xiōng yǒng lóng zhēng róng,kōng lìng sù bì níng chén shēng。

为本大师题唐临晋帖

刘基

乾符天子万机暇,宫中扈从多儒冠。qián fú tiān zi wàn jī xiá,gōng zhōng hù cóng duō rú guān。
玉堂开宴出晋帖,翠气荡摇山雪寒。yù táng kāi yàn chū jìn tiē,cuì qì dàng yáo shān xuě hán。
侍臣模写各臻妙,碧树琼柯相照耀。shì chén mó xiě gè zhēn miào,bì shù qióng kē xiāng zhào yào。
令孜嗟叹至尊喜,内官拜舞宫娥笑。lìng zī jiē tàn zhì zūn xǐ,nèi guān bài wǔ gōng é xiào。
日斜宴罢归内园,外门有事人不言。rì xié yàn bà guī nèi yuán,wài mén yǒu shì rén bù yán。
君不见关东夜飞赤白丸,昭陵玉匣秋风酸。jūn bù jiàn guān dōng yè fēi chì bái wán,zhāo líng yù xiá qiū fēng suān。

题界画金山图

刘基

岷山导江入海长,金山却在江中央。mín shān dǎo jiāng rù hǎi zhǎng,jīn shān què zài jiāng zhōng yāng。
下有地轴连扶桑,上有鸟道通九阳。xià yǒu dì zhóu lián fú sāng,shàng yǒu niǎo dào tōng jiǔ yáng。
白波绕之如雪霜,杳然浮空或低昂。bái bō rào zhī rú xuě shuāng,yǎo rán fú kōng huò dī áng。
但见危楼峻阁造牛斗,一似蓬莱之锵锵。dàn jiàn wēi lóu jùn gé zào niú dòu,yī shì péng lái zhī qiāng qiāng。
撞金伐革殷朝夕,丹蕤翠葩相焜煌。zhuàng jīn fá gé yīn cháo xī,dān ruí cuì pā xiāng kūn huáng。
岩崖洞谷蛟龙堂,斑鳞锦纹颏颔张,隐嶙窈窕变暄凉。yán yá dòng gǔ jiāo lóng táng,bān lín jǐn wén kē hàn zhāng,yǐn lín yǎo tiǎo biàn xuān liáng。
虎蹄豹迹万古不可到,海若夜出烟霞香。hǔ tí bào jì wàn gǔ bù kě dào,hǎi ruò yè chū yān xiá xiāng。
摩尼之珠明月光,目连持来自西方。mó ní zhī zhū míng yuè guāng,mù lián chí lái zì xī fāng。
谓能驱遣毒沴消灾殃,转恶为善回妖祥。wèi néng qū qiǎn dú lì xiāo zāi yāng,zhuǎn è wèi shàn huí yāo xiáng。
嗟我欲往不能翔。jiē wǒ yù wǎng bù néng xiáng。
画中忽见心飞扬,涉水有鼍野有狼。huà zhōng hū jiàn xīn fēi yáng,shè shuǐ yǒu tuó yě yǒu láng。
武陵桃花今渺茫,浩歌一曲增慨慷。wǔ líng táo huā jīn miǎo máng,hào gē yī qū zēng kǎi kāng。

题界画卧龙山楼阁图

刘基

巍巍乎,大海之西,浙河之东!是曰会稽,夏后所封。wēi wēi hū,dà hǎi zhī xī,zhè hé zhī dōng!shì yuē huì jī,xià hòu suǒ fēng。
吞云吐雨隔躔次,阖辟光景调春冬。tūn yún tǔ yǔ gé chán cì,hé pì guāng jǐng diào chūn dōng。
地平天成五千载,职贡长与中华通。dì píng tiān chéng wǔ qiān zài,zhí gòng zhǎng yǔ zhōng huá tōng。
洞天石室神仙宫,香炉紫气腾芙蓉。dòng tiān shí shì shén xiān gōng,xiāng lú zǐ qì téng fú róng。
禹穴窈窕潜蛟龙,玉书金简今无踪。yǔ xué yǎo tiǎo qián jiāo lóng,yù shū jīn jiǎn jīn wú zōng。
但见苍松翠柏,晻暧闭白日,猿狖叫啸生悲风。dàn jiàn cāng sōng cuì bǎi,àn ài bì bái rì,yuán yòu jiào xiào shēng bēi fēng。
卧龙何蜿蜒,向之离立如孩童。wò lóng hé wān yán,xiàng zhī lí lì rú hái tóng。
上有朱甍碧瓦,缥缈浮玄穹。shàng yǒu zhū méng bì wǎ,piāo miǎo fú xuán qióng。
流星穿窗月挂户,下视水木光玲珑。liú xīng chuān chuāng yuè guà hù,xià shì shuǐ mù guāng líng lóng。
多年不见尝胆处,野花自落莓苔中。duō nián bù jiàn cháng dǎn chù,yě huā zì luò méi tái zhōng。
绿蘋香飘杨柳浓,渔舟一叶波溶溶。lǜ píng xiāng piāo yáng liǔ nóng,yú zhōu yī yè bō róng róng。
黄冠贺老巳寂寞,澹烟细雨空青枫。huáng guān hè lǎo sì jì mò,dàn yān xì yǔ kōng qīng fēng。
雁山狂客意匠工,能以翰墨偷天功。yàn shān kuáng kè yì jiàng gōng,néng yǐ hàn mò tōu tiān gōng。
对此使我心神融,便欲筑室依巃嵷。duì cǐ shǐ wǒ xīn shén róng,biàn yù zhù shì yī lóng sǒng。
短衣瘦策寻葛洪,咽服石髓餐晴虹,翩然远逐浮丘公。duǎn yī shòu cè xún gé hóng,yàn fú shí suǐ cān qíng hóng,piān rán yuǎn zhú fú qiū gōng。
不须怀古意惨戚,伯夷绮季俱蒿蓬。bù xū huái gǔ yì cǎn qī,bó yí qǐ jì jù hāo péng。

陈彦德以画见赠歌以酬之

刘基

君不见昔者米南宫,又不见今时赵学士,能将翰墨争鬼工。jūn bù jiàn xī zhě mǐ nán gōng,yòu bù jiàn jīn shí zhào xué shì,néng jiāng hàn mò zhēng guǐ gōng。
天下流传名,父子栝苍处士身。tiān xià liú chuán míng,fù zi guā cāng chù shì shēn。
姓陈小郎英俊尤可人,欲收大地入掌握,笔意所到如有神。xìng chén xiǎo láng yīng jùn yóu kě rén,yù shōu dà dì rù zhǎng wò,bǐ yì suǒ dào rú yǒu shén。
晓携小幅来赠我,红日满窗花婀娜。xiǎo xié xiǎo fú lái zèng wǒ,hóng rì mǎn chuāng huā ē nà。
开轩展视心眼宽,如在岳阳楼上坐湖波。kāi xuān zhǎn shì xīn yǎn kuān,rú zài yuè yáng lóu shàng zuò hú bō。
吹烟入远山,君山乃在湖中间。chuī yān rù yuǎn shān,jūn shān nǎi zài hú zhōng jiān。
苍梧九疑隔湘浦,孤云目断幽篁斑。cāng wú jiǔ yí gé xiāng pǔ,gū yún mù duàn yōu huáng bān。
渔舟一叶来何处,巫峡雨昏啼鴂暮。yú zhōu yī yè lái hé chù,wū xiá yǔ hūn tí jué mù。
泽畔行人久不归,沙上轻鸥自飞。zé pàn xíng rén jiǔ bù guī,shā shàng qīng ōu zì fēi。
去陈公子听我歌,深林大谷龙蛇多。qù chén gōng zi tīng wǒ gē,shēn lín dà gǔ lóng shé duō。
蓬莱三岛可避世,欲往其柰风涛何。péng lái sān dǎo kě bì shì,yù wǎng qí nài fēng tāo hé。

病眼作

刘基

君不见,昔日方相氏,黄金为四目。jūn bù jiàn,xī rì fāng xiāng shì,huáng jīn wèi sì mù。
精光倏昱夺长庚,导者趋风观者肃。jīng guāng shū yù duó zhǎng gēng,dǎo zhě qū fēng guān zhě sù。
一朝竣事归有司,委弃尘埃同朽木。yī cháo jùn shì guī yǒu sī,wěi qì chén āi tóng xiǔ mù。
我生两眼粗能视,要探天根窥地轴。wǒ shēng liǎng yǎn cū néng shì,yào tàn tiān gēn kuī dì zhóu。
论价未止连城璧,傅声共推天下独。lùn jià wèi zhǐ lián chéng bì,fù shēng gòng tuī tiān xià dú。
宁知用誉贵含章,鬼物由来阚高屋。níng zhī yòng yù guì hán zhāng,guǐ wù yóu lái hǎn gāo wū。
三彭上谇三卢闻,乘时作衅何其速。sān péng shàng suì sān lú wén,chéng shí zuò xìn hé qí sù。
吴回炽炭煎赤汗,灌注清扬发炎燠。wú huí chì tàn jiān chì hàn,guàn zhù qīng yáng fā yán yù。
赫如巨鳟出渊沦,褧若锦衣蒙绮縠。hè rú jù zūn chū yuān lún,jiǒng ruò jǐn yī méng qǐ hú。
泪渍红桃浥露开,旗昏丹雀披烟宿。lèi zì hóng táo yì lù kāi,qí hūn dān què pī yān sù。
鹧鸪呼雨荔支垂,布谷啼山蓬蔂熟。zhè gū hū yǔ lì zhī chuí,bù gǔ tí shān péng léi shú。
雪深太白脒碧鸡,雾苦瑶台落黄鹄。xuě shēn tài bái mǐ bì jī,wù kǔ yáo tái luò huáng gǔ。
自分衰年已无几,膂力卒单筋脉缩。zì fēn shuāi nián yǐ wú jǐ,lǚ lì zú dān jīn mài suō。
春荣秋悴两茫茫,柳绿花红非所逐。chūn róng qiū cuì liǎng máng máng,liǔ lǜ huā hóng fēi suǒ zhú。
天公若复可怜生,乞与寸光分粟菽。tiān gōng ruò fù kě lián shēng,qǐ yǔ cùn guāng fēn sù shū。
无劳指点某在斯,不用南阳潭上菊。wú láo zhǐ diǎn mǒu zài sī,bù yòng nán yáng tán shàng jú。

长平戈头歌

刘基

长平战骨烟尘飘,岁久遗戈金不销。zhǎng píng zhàn gǔ yān chén piāo,suì jiǔ yí gē jīn bù xiāo。
野人耕地初拾得,土花渍出珊瑚色。yě rén gēng dì chū shí dé,tǔ huā zì chū shān hú sè。
邯郸小儿强解事,枉使泥沙埋利器。hán dān xiǎo ér qiáng jiě shì,wǎng shǐ ní shā mái lì qì。
四十万人非少弱,勇怯贤愚一朝弃。sì shí wàn rén fēi shǎo ruò,yǒng qiè xián yú yī cháo qì。
阴坑血冷秋复春,朽壤食尽苍蛇鳞。yīn kēng xuè lěng qiū fù chūn,xiǔ rǎng shí jǐn cāng shé lín。
湮沦长愧杜邮剑,废坠空忆桩喉人。yān lún zhǎng kuì dù yóu jiàn,fèi zhuì kōng yì zhuāng hóu rén。
故垒中宵鬼神入,云愁月暗戈应泣。gù lěi zhōng xiāo guǐ shén rù,yún chóu yuè àn gē yīng qì。
呜呼,当时岂无牧与颇,戈乎不遇可柰何!wū hū,dāng shí qǐ wú mù yǔ pǒ,gē hū bù yù kě nài hé!

题钟馗役鬼移家图

刘基

髯夫当前黧妇后,腊鬼作粮驱鬼负。rán fū dāng qián lí fù hòu,là guǐ zuò liáng qū guǐ fù。
虹霓可驾雷可车,胡为役鬼来肩舆?hóng ní kě jià léi kě chē,hú wèi yì guǐ lái jiān yú?
乃知老馗未公正,怙威植私干律令。nǎi zhī lǎo kuí wèi gōng zhèng,hù wēi zhí sī gàn lǜ lìng。
玄云沈阴鬼怪多,馗乎馗乎奈尔何!xuán yún shěn yīn guǐ guài duō,kuí hū kuí hū nài ěr hé!

泾县柬宋二编修长歌

刘基

浙东行人过江左,正值蕤宾之管吹轻葭。zhè dōng xíng rén guò jiāng zuǒ,zhèng zhí ruí bīn zhī guǎn chuī qīng jiā。
阴气黯黕天地闭,仰面不见扶桑鸦。yīn qì àn dǎn tiān dì bì,yǎng miàn bù jiàn fú sāng yā。
谷风哀鸣灌木应,雨脚四垂如乱麻。gǔ fēng āi míng guàn mù yīng,yǔ jiǎo sì chuí rú luàn má。
崩湍涌溜汩奔会,平地碾啮作臼洼。bēng tuān yǒng liū gǔ bēn huì,píng dì niǎn niè zuò jiù wā。
便疑桑田变沧海,流水荧眼无津涯。biàn yí sāng tián biàn cāng hǎi,liú shuǐ yíng yǎn wú jīn yá。
菅茅披猖黄竹拜,蛙黾狼籍助喧哗。jiān máo pī chāng huáng zhú bài,wā mǐn láng jí zhù xuān huā。
满路青泥杂陨箨,局缩畏触蛭与蛇。mǎn lù qīng ní zá yǔn tuò,jú suō wèi chù zhì yǔ shé。
破瓦荒畦旧市井,荆榛秽奥巢麇䴥。pò wǎ huāng qí jiù shì jǐng,jīng zhēn huì ào cháo jūn jiā。
翠眉蝉鬓转蓬去,颓墙缺甃劫火煆。cuì méi chán bìn zhuǎn péng qù,tuí qiáng quē zhòu jié huǒ xiā。
善淫祸福不可料,韶艳夭阏令人嗟。shàn yín huò fú bù kě liào,sháo yàn yāo è lìng rén jiē。
丛祠佛殿总销歇,但见木偶眠泥苴。cóng cí fú diàn zǒng xiāo xiē,dàn jiàn mù ǒu mián ní jū。
前度长洲绝短涧,舆从沾湿水没胯。qián dù zhǎng zhōu jué duǎn jiàn,yú cóng zhān shī shuǐ méi kuà。
寒飔瘆瑟透衣袖,虽有毡盖那能遮。hán sī shèn sè tòu yī xiù,suī yǒu zhān gài nà néng zhē。
水边老鹳学人立,鹭鸶侍傍如小婐。shuǐ biān lǎo guàn xué rén lì,lù sī shì bàng rú xiǎo wǒ。
废田蔓草结旌旆,农夫尽化为虫沙。fèi tián màn cǎo jié jīng pèi,nóng fū jǐn huà wèi chóng shā。
布谷不知时事异,劝耕终日声查查。bù gǔ bù zhī shí shì yì,quàn gēng zhōng rì shēng chá chá。
晚来雨歇到泾县,只有蒿荻无人家。wǎn lái yǔ xiē dào jīng xiàn,zhǐ yǒu hāo dí wú rén jiā。
县官趋迎入公廨,筋挛骨解肉半麻。xiàn guān qū yíng rù gōng xiè,jīn luán gǔ jiě ròu bàn má。
萧条破灶冷灰灺,饥童冻口张唅呀。xiāo tiáo pò zào lěng huī xiè,jī tóng dòng kǒu zhāng hán ya。
滹沱麦饭那能致,新丰酒醪何处赊。hū tuó mài fàn nà néng zhì,xīn fēng jiǔ láo hé chù shē。
古称悲歌可当哭,莫怪笑谑同儿哇。gǔ chēng bēi gē kě dāng kū,mò guài xiào xuè tóng ér wa。
夜深月出照庭树,鬼燐一似青莲华。yè shēn yuè chū zhào tíng shù,guǐ lín yī shì qīng lián huá。
惊魂遁魄稍归舍,收入志虑无令邪。jīng hún dùn pò shāo guī shě,shōu rù zhì lǜ wú lìng xié。
愁云苦雾子规叫,起坐更盼羲和车。chóu yún kǔ wù zi guī jiào,qǐ zuò gèng pàn xī hé chē。

为张生题赵仲穆画马

刘基

天厩之马高且肥,王孙貌出真绝奇。tiān jiù zhī mǎ gāo qiě féi,wáng sūn mào chū zhēn jué qí。
杜陵寒儒恒苦饥,枉使韩干遭诮嗤。dù líng hán rú héng kǔ jī,wǎng shǐ hán gàn zāo qiào chī。
渥洼天马龙象力,朝发太蒙暮西极。wò wā tiān mǎ lóng xiàng lì,cháo fā tài méng mù xī jí。
豆刍五石充一食,力由食生非外得。dòu chú wǔ shí chōng yī shí,lì yóu shí shēng fēi wài dé。
地黄苜蓿美如饴,咽以甘泉清肺脾。dì huáng mù xu měi rú yí,yàn yǐ gān quán qīng fèi pí。
神完气定吪止时,素餐立仗马耻之。shén wán qì dìng é zhǐ shí,sù cān lì zhàng mǎ chǐ zhī。
高风吹雁酸枣红,狼烟夜半通回中。gāo fēng chuī yàn suān zǎo hóng,láng yān yè bàn tōng huí zhōng。
为君长鸣起杛公,斩取郅支归献明光宫。wèi jūn zhǎng míng qǐ gōng gōng,zhǎn qǔ zhì zhī guī xiàn míng guāng gōng。

为詹同文题浙江月夜观潮图

刘基

君不见四时平分成岁功,以秋继夏独不同。jūn bù jiàn sì shí píng fēn chéng suì gōng,yǐ qiū jì xià dú bù tóng。
炎官挟长握天柄,七月赤日熺玄穹。yán guān xié zhǎng wò tiān bǐng,qī yuè chì rì xī xuán qióng。
蓐收抱钺蹲白水,野气赫赫摅赪虹。rù shōu bào yuè dūn bái shuǐ,yě qì hè hè shū chēng hóng。
阳侯喘汗河伯暍,少昊上诉愁天公。yáng hóu chuǎn hàn hé bó yē,shǎo hào shàng sù chóu tiān gōng。
会须万物长养遂,期以仲月虚宵中。huì xū wàn wù zhǎng yǎng suì,qī yǐ zhòng yuè xū xiāo zhōng。
此夜姮娥魄正满,命驾四蟾骖两駥。cǐ yè héng é pò zhèng mǎn,mìng jià sì chán cān liǎng róng。
指挥禺强出玄渚,荡涤歊熇清霾蒙。zhǐ huī yú qiáng chū xuán zhǔ,dàng dí xiāo hè qīng mái méng。
河汉发源牛斗下,曲江上与天津通。hé hàn fā yuán niú dòu xià,qū jiāng shàng yǔ tiān jīn tōng。
初看屸发起溟徼,如曳组练来于东。chū kàn lóng fā qǐ míng jiǎo,rú yè zǔ liàn lái yú dōng。
渐闻殷驎鼍鼓发,倏忽万雷声撼风。jiàn wén yīn lín tuó gǔ fā,shū hū wàn léi shēng hàn fēng。
天吴掉尾出溟涬,马衔扬鬐招海童。tiān wú diào wěi chū míng xìng,mǎ xián yáng qí zhāo hǎi tóng。
霓旌缟帐鹭羽帱,瑶台十二浮空蒙。ní jīng gǎo zhàng lù yǔ chóu,yáo tái shí èr fú kōng méng。
蕊珠仙人乘玉辂,腾驾鹤鹄飞氋氃。ruǐ zhū xiān rén chéng yù lù,téng jià hè gǔ fēi méng tóng。
长庚歘霍掞光耀,灵母扶龙嗥戛铜。zhǎng gēng chuā huò shàn guāng yào,líng mǔ fú lóng háo jiá tóng。
宓妃起舞素女从,琼佩綷縩云帡幪。mì fēi qǐ wǔ sù nǚ cóng,qióng pèi cuì cài yún píng méng。
冰绡雾縠纷飒纚,霜旗雪幡高翳空。bīng xiāo wù hú fēn sà lí,shuāng qí xuě fān gāo yì kōng。
鲸鱼呀呷鲛鳄遁,蒲牢哮吼冯夷宫。jīng yú ya gā jiāo è dùn,pú láo xiāo hǒu féng yí gōng。
瞿唐巫峡起平地,滟滪若象鏖回潨。qú táng wū xiá qǐ píng dì,yàn yù ruò xiàng áo huí cóng。
先驱巳过赤亭嶂,后从始发龛山谼。xiān qū sì guò chì tíng zhàng,hòu cóng shǐ fā kān shān hóng。
商声爽淅合群籁,泽国凛凓寒欲冻。shāng shēng shuǎng xī hé qún lài,zé guó lǐn lì hán yù dòng。
先生玩月坐楼上,夜气澄寂神和冲。xiān shēng wán yuè zuò lóu shàng,yè qì chéng jì shén hé chōng。
凭阑快睹烦暑退,呼儿命酒浇喉咙。píng lán kuài dǔ fán shǔ tuì,hū ér mìng jiǔ jiāo hóu lóng。
自舞自歌歌自作,月照白发三千总。zì wǔ zì gē gē zì zuò,yuè zhào bái fā sān qiān zǒng。
歌声迤扬林壑应,竹树戛击丝与桐。gē shēng yí yáng lín hè yīng,zhú shù jiá jī sī yǔ tóng。
渊鱼跃波栖鸟作,紫桂绕屋清香融。yuān yú yuè bō qī niǎo zuò,zǐ guì rào wū qīng xiāng róng。
君歌曲终响未终,我歌激烈留征鸿。jūn gē qū zhōng xiǎng wèi zhōng,wǒ gē jī liè liú zhēng hóng。
瞠眸相视俱老矣,况有众病来交攻。chēng móu xiāng shì jù lǎo yǐ,kuàng yǒu zhòng bìng lái jiāo gōng。
圣明天子御宇宙,威惠与天相比隆。shèng míng tiān zi yù yǔ zhòu,wēi huì yǔ tiān xiāng bǐ lóng。
首丘倘许谢鞿绊,犹有古月光朣胧。shǒu qiū tǎng xǔ xiè jī bàn,yóu yǒu gǔ yuè guāng tóng lóng。
行当唱和三百首,末与潮汐流无穷。xíng dāng chàng hé sān bǎi shǒu,mò yǔ cháo xī liú wú qióng。

戏为雪鸡篇寄詹同文

刘基

我为先生歌雪鹤,逸兴翩翩入寥廓。wǒ wèi xiān shēng gē xuě hè,yì xīng piān piān rù liáo kuò。
先生为我咏雪鸡,扶桑昼景寒凄迷。xiān shēng wèi wǒ yǒng xuě jī,fú sāng zhòu jǐng hán qī mí。
雪鹤排云舒六翮,长鸣远逐浮丘伯。xuě hè pái yún shū liù hé,zhǎng míng yuǎn zhú fú qiū bó。
玄洲巨君张两耳,竫人踉蹡走如蚁。xuán zhōu jù jūn zhāng liǎng ěr,jìng rén liáng qiāng zǒu rú yǐ。
雪鸡欲上蟠桃枝,白光烁眼流琼黐。xuě jī yù shàng pán táo zhī,bái guāng shuò yǎn liú qióng chī。
腾身蹋折琅玕树,片片琪华振鸥鹭。téng shēn tà zhé láng gān shù,piàn piàn qí huá zhèn ōu lù。
鹤飞拨剌向辽东,海鲸扬波雪半空。hè fēi bō lá xiàng liáo dōng,hǎi jīng yáng bō xuě bàn kōng。
缟衣䙰褷丹顶素,九皋月黑猿嗥风。gǎo yī lí shī dān dǐng sù,jiǔ gāo yuè hēi yuán háo fēng。
鸡啼喔咿夜方永,惊起踆乌怨金井。jī tí ō yī yè fāng yǒng,jīng qǐ cūn wū yuàn jīn jǐng。
群仙环佩响玲珑,十二玉楼烟雾冷。qún xiān huán pèi xiǎng líng lóng,shí èr yù lóu yān wù lěng。
忆昔康回触折天柱时,女娲扶天立天维坤维。yì xī kāng huí chù zhé tiān zhù shí,nǚ wā fú tiān lì tiān wéi kūn wéi。
太白作天骨,万古至今长积雪。tài bái zuò tiān gǔ,wàn gǔ zhì jīn zhǎng jī xuě。
上有雪蛆大毂长如辕,冰蛇雪鼠相蜷蜿。shàng yǒu xuě qū dà gǔ zhǎng rú yuán,bīng shé xuě shǔ xiāng quán wān。
味如餦餭色如乳,入口清凉生。wèi rú zhāng huáng sè rú rǔ,rù kǒu qīng liáng shēng。
肺腑炎埃荡涤邪秽除,幽精爽雪游六虚。fèi fǔ yán āi dàng dí xié huì chú,yōu jīng shuǎng xuě yóu liù xū。
鹤也莫与乌鸦争腐鼠,鸡也莫向沟膛拾禾黍。hè yě mò yǔ wū yā zhēng fǔ shǔ,jī yě mò xiàng gōu táng shí hé shǔ。
雪寒可畏清可欲,洗髓伐毛天所玉。xuě hán kě wèi qīng kě yù,xǐ suǐ fá máo tiān suǒ yù。
雪可咽兮冰可餐,谁其作友三青鸾?xuě kě yàn xī bīng kě cān,shuí qí zuò yǒu sān qīng luán?

题米元晖潇湘图

刘基

米家父子皆好奇,戏弄笔墨女小儿。mǐ jiā fù zi jiē hǎo qí,xì nòng bǐ mò nǚ xiǎo ér。
三百年来传几手,坐见销铄同春澌。sān bǎi nián lái chuán jǐ shǒu,zuò jiàn xiāo shuò tóng chūn sī。
丹青驰誉士所耻,勉强徇物宁非痴。dān qīng chí yù shì suǒ chǐ,miǎn qiáng xùn wù níng fēi chī。
苍梧之山郁?嶬,重华往矣空寒飔。cāng wú zhī shān yù yí,zhòng huá wǎng yǐ kōng hán sī。
猿啼凤去竹迸泪,白日惨淡令人悲。yuán tí fèng qù zhú bèng lèi,bái rì cǎn dàn lìng rén bēi。
潇湘洞庭连鄂渚,江汉波涛动荆楚。xiāo xiāng dòng tíng lián è zhǔ,jiāng hàn bō tāo dòng jīng chǔ。
不见轩辕张乐时,水妃怨泣鲛人语。bù jiàn xuān yuán zhāng lè shí,shuǐ fēi yuàn qì jiāo rén yǔ。
问君此图何处得,中有远意众莫识。wèn jūn cǐ tú hé chù dé,zhōng yǒu yuǎn yì zhòng mò shí。
君不见岐阳石鼓字泯灭,千载犹为人爱惜。jūn bù jiàn qí yáng shí gǔ zì mǐn miè,qiān zài yóu wèi rén ài xī。