古诗词

刘基

出塞

刘基

居延风高检叶空,狼烟夜照甘泉宫。jū yán fēng gāo jiǎn yè kōng,láng yān yè zhào gān quán gōng。
将军授金虎士怒,蚩尤亘天旗尾红。jiāng jūn shòu jīn hǔ shì nù,chī yóu gèn tiān qí wěi hóng。
麒麟前殿催赐酒,巳觉此身非己有。qí lín qián diàn cuī cì jiǔ,sì jué cǐ shēn fēi jǐ yǒu。
猛气遥将日逐吞,壮心肯落嫖姚后。měng qì yáo jiāng rì zhú tūn,zhuàng xīn kěn luò piáo yáo hòu。
雁门城外沙如雪,玉帐霜浓铁衣折。yàn mén chéng wài shā rú xuě,yù zhàng shuāng nóng tiě yī zhé。
长剑须披瀚海云,哀笳莫怨天边月。zhǎng jiàn xū pī hàn hǎi yún,āi jiā mò yuàn tiān biān yuè。
北风烈烈刁斗鸣,回看北斗南方明。běi fēng liè liè diāo dòu míng,huí kàn běi dòu nán fāng míng。
惊箭离弦车在坂,不勒燕然终不返。jīng jiàn lí xián chē zài bǎn,bù lēi yàn rán zhōng bù fǎn。

入塞

刘基

狐裘蒙茸沙碛里,望见玉关惊且喜。hú qiú méng rōng shā qì lǐ,wàng jiàn yù guān jīng qiě xǐ。
关门候吏记曾逄,白发相看泪如水。guān mén hòu lì jì céng páng,bái fā xiāng kàn lèi rú shuǐ。
归来放马咸阳原,旧游今有几人存。guī lái fàng mǎ xián yáng yuán,jiù yóu jīn yǒu jǐ rén cún。
斜阳惨淡照篱落,闲看邻翁戏子孙。xié yáng cǎn dàn zhào lí luò,xián kàn lín wēng xì zi sūn。

孤儿行

刘基

蓬头皲足谁家儿,满面尘埃双泪垂。péng tóu jūn zú shuí jiā ér,mǎn miàn chén āi shuāng lèi chuí。
爷娘弃我不待老,骨肉无人但兄嫂。yé niáng qì wǒ bù dài lǎo,gǔ ròu wú rén dàn xiōng sǎo。
两身一气不相知,陌路茫茫向谁道。liǎng shēn yī qì bù xiāng zhī,mò lù máng máng xiàng shuí dào。
清晨采薪日入归,残羹冷饭难充饥。qīng chén cǎi xīn rì rù guī,cán gēng lěng fàn nán chōng jī。
欲言问兄兄不顾,嫂是他人更奚诉。yù yán wèn xiōng xiōng bù gù,sǎo shì tā rén gèng xī sù。
人生一世为弟兄,同根自合同枯荣。rén shēng yī shì wèi dì xiōng,tóng gēn zì hé tóng kū róng。
爷娘在日曾眷恋,愿兄回看死人面。yé niáng zài rì céng juàn liàn,yuàn xiōng huí kàn sǐ rén miàn。

病妇行

刘基

夫妻结发期百年,何言中路相弃捐。fū qī jié fā qī bǎi nián,hé yán zhōng lù xiāng qì juān。
小儿未识死别苦,哑哑向人犹索乳。xiǎo ér wèi shí sǐ bié kǔ,yǎ yǎ xiàng rén yóu suǒ rǔ。
箱中探出黄金珥,付与孤儿买?饵。xiāng zhōng tàn chū huáng jīn ěr,fù yǔ gū ér mǎi ěr。
不辞瞑目归黄泥,泉下常闻儿夜啼。bù cí míng mù guī huáng ní,quán xià cháng wén ér yè tí。
低声语郎情不了,愿郎早娶怜儿小。dī shēng yǔ láng qíng bù le,yuàn láng zǎo qǔ lián ér xiǎo。

淮南王

刘基

淮南王,好神仙。huái nán wáng,hǎo shén xiān。
澄心鍊气守自然,收拾真一归中圆。chéng xīn liàn qì shǒu zì rán,shōu shí zhēn yī guī zhōng yuán。
化为五色黄金丸,乘风驾景飞上天。huà wèi wǔ sè huáng jīn wán,chéng fēng jià jǐng fēi shàng tiān。
飞上天,逍遥游,八鸾捧毂龙翼辀。fēi shàng tiān,xiāo yáo yóu,bā luán pěng gǔ lóng yì zhōu。
虹蜺演纷夹彩斿,上窥九阳下六幽。hóng ní yǎn fēn jiā cǎi yóu,shàng kuī jiǔ yáng xià liù yōu。
回头大笑武皇帝,柏梁桂馆空清秋。huí tóu dà xiào wǔ huáng dì,bǎi liáng guì guǎn kōng qīng qiū。

蜀国弦

刘基

胡笳拍断玄冰结,湘灵曲终斑竹裂。hú jiā pāi duàn xuán bīng jié,xiāng líng qū zhōng bān zhú liè。
为君更奏蜀国弦,一弹一声飞上天。wèi jūn gèng zòu shǔ guó xián,yī dàn yī shēng fēi shàng tiān。
蜀国周遭五千里,峨眉岧岧连玉垒。shǔ guó zhōu zāo wǔ qiān lǐ,é méi tiáo tiáo lián yù lěi。
岷嶓出水作大江,地砉天浮戒南纪。mín bō chū shuǐ zuò dà jiāng,dì huò tiān fú jiè nán jì。
舒为五色朝霞晖,惨为虎豹嗥阴霏。shū wèi wǔ sè cháo xiá huī,cǎn wèi hǔ bào háo yīn fēi。
翕为千嶂云雨入,嘘为百里雷霆飞。xī wèi qiān zhàng yún yǔ rù,xū wèi bǎi lǐ léi tíng fēi。
白盐雪消春水满,谷鸟相呼锦城暖。bái yán xuě xiāo chūn shuǐ mǎn,gǔ niǎo xiāng hū jǐn chéng nuǎn。
巴姬倚歌汉女和,杨柳压桥花纂纂。bā jī yǐ gē hàn nǚ hé,yáng liǔ yā qiáo huā zuǎn zuǎn。
铜梁翠气通青蛉,碧鸡啼落天上星。tóng liáng cuì qì tōng qīng líng,bì jī tí luò tiān shàng xīng。
山都号风寡狐泣,杜鹃呜咽愁幽冥。shān dōu hào fēng guǎ hú qì,dù juān wū yàn chóu yōu míng。
商悲羽怒听未了,穷猿三声巫峡晓。shāng bēi yǔ nù tīng wèi le,qióng yuán sān shēng wū xiá xiǎo。
瞿塘喷浪翻九渊,倒泻流泉喧木杪。qú táng pēn làng fān jiǔ yuān,dào xiè liú quán xuān mù miǎo。
楼头仲宣羁旅客,故乡渺渺音尘隔。lóu tóu zhòng xuān jī lǚ kè,gù xiāng miǎo miǎo yīn chén gé。
含悽更听蜀国音,不待天明头尽白。hán qī gèng tīng shǔ guó yīn,bù dài tiān míng tóu jǐn bái。

昔昔盐

刘基

杨柳正萋萋,门前碧草齐。yáng liǔ zhèng qī qī,mén qián bì cǎo qí。
别离如昨日,白发满春闺。bié lí rú zuó rì,bái fā mǎn chūn guī。
飘花兼泪落,行云逐望迷。piāo huā jiān lèi luò,xíng yún zhú wàng mí。
绿苔凝履迹,粉汗浥书题。lǜ tái níng lǚ jì,fěn hàn yì shū tí。
梦到龙沙北,魂销马邑西。mèng dào lóng shā běi,hún xiāo mǎ yì xī。
卷帘双燕入,开镜一莺啼。juǎn lián shuāng yàn rù,kāi jìng yī yīng tí。
肠共吴江绕,眉将楚岫低。cháng gòng wú jiāng rào,méi jiāng chǔ xiù dī。
攀枝怜并蒂,窥沼妒双栖。pān zhī lián bìng dì,kuī zhǎo dù shuāng qī。
跃水宁无剑,通天亦有犀。yuè shuǐ níng wú jiàn,tōng tiān yì yǒu xī。
那看明月夜,登楼惑马蹄。nà kàn míng yuè yè,dēng lóu huò mǎ tí。

东飞伯劳歌

刘基

南飞鹧鸪北飞鹄,黄昏鸣鸡白日烛。nán fēi zhè gū běi fēi gǔ,huáng hūn míng jī bái rì zhú。
珊瑚石上栽兔丝,鸳鸯独宿枯桑枝。shān hú shí shàng zāi tù sī,yuān yāng dú sù kū sāng zhī。
永夜凉蟾入罗幕,蝉翼不如秋鬓薄。yǒng yè liáng chán rù luó mù,chán yì bù rú qiū bìn báo。
寒塘露莲千叶红,可怜零露空随风。hán táng lù lián qiān yè hóng,kě lián líng lù kōng suí fēng。

双燕离

刘基

双燕营巢时,双飞复双语。shuāng yàn yíng cháo shí,shuāng fēi fù shuāng yǔ。
轻盈柳陌风,振迅芹塘雨。qīng yíng liǔ mò fēng,zhèn xùn qín táng yǔ。
巢成近绣帏,双宿更双飞。cháo chéng jìn xiù wéi,shuāng sù gèng shuāng fēi。
为蒙主人爱,不信有暌违。wèi méng zhǔ rén ài,bù xìn yǒu kuí wéi。
四月温风起,榴花发红蕊。sì yuè wēn fēng qǐ,liú huā fā hóng ruǐ。
拾虫还哺雏,出入无停觜。shí chóng hái bǔ chú,chū rù wú tíng zī。
五月教雏飞,绕巢舞乌衣。wǔ yuè jiào chú fēi,rào cháo wǔ wū yī。
侧避蛛丝过,斜萦柳线归。cè bì zhū sī guò,xié yíng liǔ xiàn guī。
六月雏翼老,分飞各相保。liù yuè chú yì lǎo,fēn fēi gè xiāng bǎo。
脉脉傍珠帘,依依集兰橑。mài mài bàng zhū lián,yī yī jí lán lǎo。
世事有转旋,陵谷一朝迁。shì shì yǒu zhuǎn xuán,líng gǔ yī cháo qiān。
昆明延劫火,甲第化歊烟。kūn míng yán jié huǒ,jiǎ dì huà xiāo yān。
带睡惊飞出,风沙两相失。dài shuì jīng fēi chū,fēng shā liǎng xiāng shī。
死生不得知,嬿婉从兹毕。sǐ shēng bù dé zhī,yàn wǎn cóng zī bì。
回看旧主人,粉黛成灰尘。huí kàn jiù zhǔ rén,fěn dài chéng huī chén。
天高云渺渺,海阔波鳞鳞。tiān gāo yún miǎo miǎo,hǎi kuò bō lín lín。
荏苒朝还暮,茕茕向何处。rěn rǎn cháo hái mù,qióng qióng xiàng hé chù。
毛凋半夜霜,泪滴三春露。máo diāo bàn yè shuāng,lèi dī sān chūn lù。
露寒霜又浓,憔悴不成容。lù hán shuāng yòu nóng,qiáo cuì bù chéng róng。
同心谅难隔,魂魄终相从。tóng xīn liàng nán gé,hún pò zhōng xiāng cóng。

武陵深行

刘基

武陵溪,一何深。wǔ líng xī,yī hé shēn。
水有射工射人影。shuǐ yǒu shè gōng shè rén yǐng。
陆有丹蛇长百寻,嗟哉武溪不可临。lù yǒu dān shé zhǎng bǎi xún,jiē zāi wǔ xī bù kě lín。
溪之水深且阔乌,不敢飞龙不敢越。xī zhī shuǐ shēn qiě kuò wū,bù gǎn fēi lóng bù gǎn yuè。
海气连天日月昏,茵露著人肌肉裂。hǎi qì lián tiān rì yuè hūn,yīn lù zhù rén jī ròu liè。
呜呼,丈夫宁能沙场百战死,有骨莫葬武溪水。wū hū,zhàng fū níng néng shā chǎng bǎi zhàn sǐ,yǒu gǔ mò zàng wǔ xī shuǐ。

乌栖曲

刘基

霜华著树成秋蕊,树头栖乌惊夜起。shuāng huá zhù shù chéng qiū ruǐ,shù tóu qī wū jīng yè qǐ。
起向幽闺啼数声,闺中美人泣到明。qǐ xiàng yōu guī tí shù shēng,guī zhōng měi rén qì dào míng。

乌栖曲

刘基

吴宫乌啼夜巳分,宫中不闻人尽闻。wú gōng wū tí yè sì fēn,gōng zhōng bù wén rén jǐn wén。
夜深风落茱萸子,沉沉漏断啼乌死。yè shēn fēng luò zhū yú zi,chén chén lòu duàn tí wū sǐ。

远如期

刘基

远如期,近别尚云可,远期能不悲?yuǎn rú qī,jìn bié shàng yún kě,yuǎn qī néng bù bēi?
忆昔辞君出门去,手种庭前松柏树。yì xī cí jūn chū mén qù,shǒu zhǒng tíng qián sōng bǎi shù。
树今成器人未归,洞房白发秋霏霏。shù jīn chéng qì rén wèi guī,dòng fáng bái fā qiū fēi fēi。
高原有梧隰有槚,待君北邙山石下。gāo yuán yǒu wú xí yǒu jiǎ,dài jūn běi máng shān shí xià。

三洲曲

刘基

三洲洲上花柳春,三洲浦里多商人。sān zhōu zhōu shàng huā liǔ chūn,sān zhōu pǔ lǐ duō shāng rén。
酒旗红袖明江阁,客船只望洲边泊。jiǔ qí hóng xiù míng jiāng gé,kè chuán zhǐ wàng zhōu biān pō。

三洲曲

刘基

八月风吹洲上树,楼船却向江西去。bā yuè fēng chuī zhōu shàng shù,lóu chuán què xiàng jiāng xī qù。
红妆送别各沾巾,惊动新米江北人。hóng zhuāng sòng bié gè zhān jīn,jīng dòng xīn mǐ jiāng běi rén。

大堤曲

刘基

大堤女儿颜如花,大堤堤上无豪家。dà dī nǚ ér yán rú huā,dà dī dī shàng wú háo jiā。
东家女作西家妇,夫能棹船女沽酒。dōng jiā nǚ zuò xī jiā fù,fū néng zhào chuán nǚ gū jiǔ。
春去秋来年复年,生歌死哭长相守。chūn qù qiū lái nián fù nián,shēng gē sǐ kū zhǎng xiāng shǒu。
君不见襄阳女儿嫁荆州,撞钟击鼓烹肥牛。jūn bù jiàn xiāng yáng nǚ ér jià jīng zhōu,zhuàng zhōng jī gǔ pēng féi niú。
楼船一去无回日,红泪空随江水流。lóu chuán yī qù wú huí rì,hóng lèi kōng suí jiāng shuǐ liú。

明月子

刘基

朱阁绮疏琼作户,明月照人秋独苦。zhū gé qǐ shū qióng zuò hù,míng yuè zhào rén qiū dú kǔ。
桂花吹冷眠不成,谁家高楼弦管声?guì huā chuī lěng mián bù chéng,shuí jiā gāo lóu xián guǎn shēng?
倚楼空望别离处,唯有清光自来去。yǐ lóu kōng wàng bié lí chù,wéi yǒu qīng guāng zì lái qù。
月圆正好缺复催,人生见月能几回。yuè yuán zhèng hǎo quē fù cuī,rén shēng jiàn yuè néng jǐ huí。

短歌行

刘基

来日苦短,去日苦长。lái rì kǔ duǎn,qù rì kǔ zhǎng。
日长不自觉,日短令人伤。rì zhǎng bù zì jué,rì duǎn lìng rén shāng。
君不见望后月又不见霜中蕊,清光纵好魄巳亏。jūn bù jiàn wàng hòu yuè yòu bù jiàn shuāng zhōng ruǐ,qīng guāng zòng hǎo pò sì kuī。
芳心欲动根先死,少年不知老可悲,衰老却忆少年时。fāng xīn yù dòng gēn xiān sǐ,shǎo nián bù zhī lǎo kě bēi,shuāi lǎo què yì shǎo nián shí。

长安道

刘基

长安道,送尽芳菲到枯槁。zhǎng ān dào,sòng jǐn fāng fēi dào kū gǎo。
人生衰盛苦不常,何异长安道傍草。rén shēng shuāi shèng kǔ bù cháng,hé yì zhǎng ān dào bàng cǎo。
汉家将军初拜官,门前上客车班班。hàn jiā jiāng jūn chū bài guān,mén qián shàng kè chē bān bān。
一朝世衰烟燄歇,车轮无声马蹄绝。yī cháo shì shuāi yān yàn xiē,chē lún wú shēng mǎ tí jué。
明年有诏封冠军,依旧车马来如云。míng nián yǒu zhào fēng guān jūn,yī jiù chē mǎ lái rú yún。

陇头水

刘基

陇头水,征夫泪,征夫之泪滴陇头,化为水入秦川流。lǒng tóu shuǐ,zhēng fū lèi,zhēng fū zhī lèi dī lǒng tóu,huà wèi shuǐ rù qín chuān liú。
水流向秦川,呜咽鸣不巳。shuǐ liú xiàng qín chuān,wū yàn míng bù sì。
何因得天风,吹入君王耳。hé yīn dé tiān fēng,chuī rù jūn wáng ěr。