古诗词

张晋

过赵城县见道旁有穷饿就毙者恻然赋此时乙丑八月念五日也

张晋

茕茕寡衣食,贸贸越山川。qióng qióng guǎ yī shí,mào mào yuè shān chuān。
想其别家时,已不望生还。xiǎng qí bié jiā shí,yǐ bù wàng shēng hái。
困顿卧路侧,休戚谁相关。kùn dùn wò lù cè,xiū qī shuí xiāng guān。
饥火烧心苗,唇燥而口干。jī huǒ shāo xīn miáo,chún zào ér kǒu gàn。
红尘十丈高,乃作衽席观。hóng chén shí zhàng gāo,nǎi zuò rèn xí guān。
可怜被驱逐,辗转不得安。kě lián bèi qū zhú,niǎn zhuǎn bù dé ān。
鬼伯催正急,尔辈且勿喧。guǐ bó cuī zhèng jí,ěr bèi qiě wù xuān。
家乡定何处,姓氏莫与传。jiā xiāng dìng hé chù,xìng shì mò yǔ chuán。
父母及妻孥,永断今生缘。fù mǔ jí qī nú,yǒng duàn jīn shēng yuán。
一死即已矣,留此长恨端。yī sǐ jí yǐ yǐ,liú cǐ zhǎng hèn duān。
若使守故土,或有容身棺。ruò shǐ shǒu gù tǔ,huò yǒu róng shēn guān。
掉头不忍视,已过犹心酸。diào tóu bù rěn shì,yǐ guò yóu xīn suān。
平阳连河东,饥馑迫天年。píng yáng lián hé dōng,jī jǐn pò tiān nián。
圣人周民隐,博济拯元元。shèng rén zhōu mín yǐn,bó jì zhěng yuán yuán。
既悉居者苦,宁志行者难。jì xī jū zhě kǔ,níng zhì xíng zhě nán。
如何弗收恤,孤负皇恩宽。rú hé fú shōu xù,gū fù huáng ēn kuān。
即目有如此,未见谅复然。jí mù yǒu rú cǐ,wèi jiàn liàng fù rán。
欲绘监门图,无位不敢干。yù huì jiān mén tú,wú wèi bù gǎn gàn。
我笔难尽述,谁付长吏看。wǒ bǐ nán jǐn shù,shuí fù zhǎng lì kàn。

前群马行

张晋

北来滚滚如波涛,万蹄蹴踏黄尘高。běi lái gǔn gǔn rú bō tāo,wàn tí cù tà huáng chén gāo。
碧眼奚奴作前导,长鞭一拂声萧萧。bì yǎn xī nú zuò qián dǎo,zhǎng biān yī fú shēng xiāo xiāo。
平生有癖类支遁,不惯跨马爱神骏。píng shēng yǒu pǐ lèi zhī dùn,bù guàn kuà mǎ ài shén jùn。
此中岂无千里驹,未逢伯乐空踟蹰。cǐ zhōng qǐ wú qiān lǐ jū,wèi féng bó lè kōng chí chú。
疏疏落落颇可喜,一施羁勒不由尔。shū shū luò luò pǒ kě xǐ,yī shī jī lēi bù yóu ěr。
陇首秋高草正肥,呼群共食宁苦饥。lǒng shǒu qiū gāo cǎo zhèng féi,hū qún gòng shí níng kǔ jī。
君不见,道旁官马饱刍豆,力尽鞭笞忍犹受。jūn bù jiàn,dào páng guān mǎ bǎo chú dòu,lì jǐn biān chī rěn yóu shòu。

元遗山先生故里

张晋

先生诗学莫与比,东坡而后一人耳。xiān shēng shī xué mò yǔ bǐ,dōng pō ér hòu yī rén ěr。
才如奔马脱鞍鞯,笔似狂风扫糠秕。cái rú bēn mǎ tuō ān jiān,bǐ shì kuáng fēng sǎo kāng bǐ。
我昔读诗得楷模,今乃得过先生居。wǒ xī dú shī dé kǎi mó,jīn nǎi dé guò xiān shēng jū。
山川莽苍郁回互,奇才只叹今时无。shān chuān mǎng cāng yù huí hù,qí cái zhǐ tàn jīn shí wú。
是日中途值重九,风雨满城合饮酒。shì rì zhōng tú zhí zhòng jiǔ,fēng yǔ mǎn chéng hé yǐn jiǔ。
狂歌若使先生闻,地下亦应开笑口。kuáng gē ruò shǐ xiān shēng wén,dì xià yì yīng kāi xiào kǒu。
先生所遭亦不齐,正是金源末运时。xiān shēng suǒ zāo yì bù qí,zhèng shì jīn yuán mò yùn shí。
苍黄奔走不安枕,激楚尽发为歌诗。cāng huáng bēn zǒu bù ān zhěn,jī chǔ jǐn fā wèi gē shī。
即今凭吊空于邑,石碣模糊谁所立。jí jīn píng diào kōng yú yì,shí jié mó hú shuí suǒ lì。
旧趾难寻野史亭,遗编独剩《中州集》。jiù zhǐ nán xún yě shǐ tíng,yí biān dú shèng zhōng zhōu jí。
吾晋磊落多奇人,余子卑卑何足云。wú jìn lěi luò duō qí rén,yú zi bēi bēi hé zú yún。
先生之后谁可伍,太原征君傅青主。xiān shēng zhī hòu shuí kě wǔ,tài yuán zhēng jūn fù qīng zhǔ。

后群马行

张晋

马人牧马无多寡,直视群马如一马。mǎ rén mù mǎ wú duō guǎ,zhí shì qún mǎ rú yī mǎ。
不施鞍辔不络头,纵亦能纵收能收。bù shī ān pèi bù luò tóu,zòng yì néng zòng shōu néng shōu。
五色迷离乱日影,猛气雄姿思一逞。wǔ sè mí lí luàn rì yǐng,měng qì xióng zī sī yī chěng。
乱山杂沓寒云重,马借云势如游龙。luàn shān zá dá hán yún zhòng,mǎ jiè yún shì rú yóu lóng。
前马骄嘶后马应,有如刁斗严军令。qián mǎ jiāo sī hòu mǎ yīng,yǒu rú diāo dòu yán jūn lìng。
黄金台颓骏骨枯,风尘满眼皆庸奴。huáng jīn tái tuí jùn gǔ kū,fēng chén mǎn yǎn jiē yōng nú。
回首关门几千里,手持剪刀剪鬃尾。huí shǒu guān mén jǐ qiān lǐ,shǒu chí jiǎn dāo jiǎn zōng wěi。
秋风顾盼却自怜,未识驰驱为谁死。qiū fēng gù pàn què zì lián,wèi shí chí qū wèi shuí sǐ。

题荔浦先生《六砚草堂诗集》后

张晋

矜才病凌乱,夸博苦堆垛。jīn cái bìng líng luàn,kuā bó kǔ duī duǒ。
原厥正始音,二者无一妥。yuán jué zhèng shǐ yīn,èr zhě wú yī tuǒ。
先生论诗法,燎然若观火。xiān shēng lùn shī fǎ,liáo rán ruò guān huǒ。
苦心追甫白,抗志逼阮左。kǔ xīn zhuī fǔ bái,kàng zhì bī ruǎn zuǒ。
穿穴贯古今,灵根辟关锁。chuān xué guàn gǔ jīn,líng gēn pì guān suǒ。
长句力稍弱,峭折趣亦颇。zhǎng jù lì shāo ruò,qiào zhé qù yì pǒ。
余体极精奥,刚健含婀娜。yú tǐ jí jīng ào,gāng jiàn hán ē nà。
我本不羁人,疏节而礌砢。wǒ běn bù jī rén,shū jié ér léi kē。
下笔忽千言,余子笑琐琐。xià bǐ hū qiān yán,yú zi xiào suǒ suǒ。
惟有读君诗,顿觉我词伙。wéi yǒu dú jūn shī,dùn jué wǒ cí huǒ。
非我好自抑,君诗实胜我。fēi wǒ hǎo zì yì,jūn shī shí shèng wǒ。
世俗少知音,郁郁情无那。shì sú shǎo zhī yīn,yù yù qíng wú nà。
凤凰鄙燕雀,修蛇贱蠃蜾。fèng huáng bǐ yàn què,xiū shé jiàn luǒ guǒ。
笑喜誉则忧,不须计幺麽。xiào xǐ yù zé yōu,bù xū jì yāo mó。
抱此见先哲,点首定许可。bào cǐ jiàn xiān zhé,diǎn shǒu dìng xǔ kě。

归途杂述

张晋

皑皑雪在野,漫漫云垂空。ái ái xuě zài yě,màn màn yún chuí kōng。
客子意不适,天地无欢容。kè zi yì bù shì,tiān dì wú huān róng。
卤城连雁门,大有边塞风。lǔ chéng lián yàn mén,dà yǒu biān sāi fēng。
山川入旷怀,能使意气雄。shān chuān rù kuàng huái,néng shǐ yì qì xióng。
振笔作奇语,高咏凌苍穹。zhèn bǐ zuò qí yǔ,gāo yǒng líng cāng qióng。
持较橐中金,所得亦已丰。chí jiào tuó zhōng jīn,suǒ dé yì yǐ fēng。

归途杂述

张晋

漂母哀王孙,一饭感何深。piāo mǔ āi wáng sūn,yī fàn gǎn hé shēn。
及其既富贵,报之以千金。jí qí jì fù guì,bào zhī yǐ qiān jīn。
千金何足道,聊用表厥忱。qiān jīn hé zú dào,liáo yòng biǎo jué chén。
巾帼胜须眉,由来匪自今。jīn guó shèng xū méi,yóu lái fěi zì jīn。
我遭颇类此,涕下沾衣襟。wǒ zāo pǒ lèi cǐ,tì xià zhān yī jīn。
报否未敢必,此意常钦钦。bào fǒu wèi gǎn bì,cǐ yì cháng qīn qīn。

归途杂述

张晋

人情日迁移,世事幻莫测。rén qíng rì qiān yí,shì shì huàn mò cè。
区区塞翁马,得失何欣戚。qū qū sāi wēng mǎ,dé shī hé xīn qī。
一笑整归辔,振策返乡国。yī xiào zhěng guī pèi,zhèn cè fǎn xiāng guó。
岂复有歧途,山川昨所历。qǐ fù yǒu qí tú,shān chuān zuó suǒ lì。
即我来时路,难印来时迹。jí wǒ lái shí lù,nán yìn lái shí jì。

归途杂述

张晋

北地常苦寒,薪贵更莫比。běi dì cháng kǔ hán,xīn guì gèng mò bǐ。
居人扫落叶,爇火杂马矢。jū rén sǎo luò yè,ruò huǒ zá mǎ shǐ。
岂不辨熏莸,彼乃弗得已。qǐ bù biàn xūn yóu,bǐ nǎi fú dé yǐ。
多费一束薪,少食一掬米。duō fèi yī shù xīn,shǎo shí yī jū mǐ。
金盆烧兽炭,毕生未见此。jīn pén shāo shòu tàn,bì shēng wèi jiàn cǐ。

归途杂述

张晋

旅行无好怀,日日数归路。lǚ xíng wú hǎo huái,rì rì shù guī lù。
黄埃欲障天,却步难小住。huáng āi yù zhàng tiān,què bù nán xiǎo zhù。
茅店傍荒墟,酒帘挂高树。máo diàn bàng huāng xū,jiǔ lián guà gāo shù。
村酿不堪酌,且复赏其趣。cūn niàng bù kān zhuó,qiě fù shǎng qí qù。
举杯辄陶然,一醉忘千虑。jǔ bēi zhé táo rán,yī zuì wàng qiān lǜ。

归途杂述

张晋

客舍问物价,百伪无一真。kè shě wèn wù jià,bǎi wěi wú yī zhēn。
只缘逐微利,遂使心不淳。zhǐ yuán zhú wēi lì,suì shǐ xīn bù chún。
一笑脱贯去,贵贱不足论。yī xiào tuō guàn qù,guì jiàn bù zú lùn。
何能更鄙薄,三代即斯民。hé néng gèng bǐ báo,sān dài jí sī mín。

归途杂述

张晋

关南民苦饥,嗷嗷以待济。guān nán mín kǔ jī,áo áo yǐ dài jì。
关北颇丰稔,移粟有成例。guān běi pǒ fēng rěn,yí sù yǒu chéng lì。
有司乏远谋,师令不师意。yǒu sī fá yuǎn móu,shī lìng bù shī yì。
讵念挽输劳,或因以为利。jù niàn wǎn shū láo,huò yīn yǐ wèi lì。
嗟嗟丰与荒,都无自全计。jiē jiē fēng yǔ huāng,dōu wú zì quán jì。
帝阍远莫叩,仰天空流涕。dì hūn yuǎn mò kòu,yǎng tiān kōng liú tì。

归途杂述

张晋

周正十一月,徒杠未告成。zhōu zhèng shí yī yuè,tú gāng wèi gào chéng。
俗吏闇政体,略不为经营。sú lì àn zhèng tǐ,lüè bù wèi jīng yíng。
啧啧诉病涉,充耳弗一应。zé zé sù bìng shè,chōng ěr fú yī yīng。
但解行辟人,作威耀光荣。dàn jiě xíng pì rén,zuò wēi yào guāng róng。
乘舆济溱洧,此犹知好名。chéng yú jì qín wěi,cǐ yóu zhī hǎo míng。

归途杂述

张晋

将军下新令,克日将阅边。jiāng jūn xià xīn lìng,kè rì jiāng yuè biān。
老兵补颓堠,粉饰何新鲜。lǎo bīng bǔ tuí hòu,fěn shì hé xīn xiān。
亦有买弓箭,亦有办鞍鞯。yì yǒu mǎi gōng jiàn,yì yǒu bàn ān jiān。
安坐若弗出,废弛不待言。ān zuò ruò fú chū,fèi chí bù dài yán。
将军来有日,既去来何年。jiāng jūn lái yǒu rì,jì qù lái hé nián。
来如雷振耳,去如担释肩。lái rú léi zhèn ěr,qù rú dān shì jiān。
国家严武备,诏旨已屡宣。guó jiā yán wǔ bèi,zhào zhǐ yǐ lǚ xuān。
岁费数千万,糜饷何取焉?suì fèi shù qiān wàn,mí xiǎng hé qǔ yān?
治兵在平日,不在耳目前。zhì bīng zài píng rì,bù zài ěr mù qián。
书生昧军旅,私心亦悬悬。shū shēng mèi jūn lǚ,sī xīn yì xuán xuán。

归途杂述

张晋

行行履周道,路远道则平。xíng xíng lǚ zhōu dào,lù yuǎn dào zé píng。
既不忧颠蹶,何况挂棘荆。jì bù yōu diān jué,hé kuàng guà jí jīng。
小车超我前,忽闻班班声。xiǎo chē chāo wǒ qián,hū wén bān bān shēng。
回头频讶我,有径胡不行。huí tóu pín yà wǒ,yǒu jìng hú bù xíng。
却立笑相谢,各自适其情。què lì xiào xiāng xiè,gè zì shì qí qíng。

归途杂述

张晋

寒天负担者,汗流尚浃背。hán tiān fù dān zhě,hàn liú shàng jiā bèi。
中途谁家郎,车后系空骑。zhōng tú shuí jiā láng,chē hòu xì kōng qí。
轻裘何鲜明,俊仆甚都丽。qīng qiú hé xiān míng,jùn pū shén dōu lì。
微视车中人,颜色颇憔悴。wēi shì chē zhōng rén,yán sè pǒ qiáo cuì。
彼实未负担,胡亦作此态。bǐ shí wèi fù dān,hú yì zuò cǐ tài。
乃知行路难,贵贱理一致。nǎi zhī xíng lù nán,guì jiàn lǐ yī zhì。
道旁有老翁,抱孙适嬉戏。dào páng yǒu lǎo wēng,bào sūn shì xī xì。
此中含真乐,何羡乎富贵。cǐ zhōng hán zhēn lè,hé xiàn hū fù guì。

归途杂述

张晋

车载何隆隆,轮转如丘徙。chē zài hé lóng lóng,lún zhuǎn rú qiū xǐ。
马力已告竭,方且御不止。mǎ lì yǐ gào jié,fāng qiě yù bù zhǐ。
此虽有骅骝,亦与驽骀比。cǐ suī yǒu huá liú,yì yǔ nú dài bǐ。
所以颜子言,是无全马矣。suǒ yǐ yán zi yán,shì wú quán mǎ yǐ。

归途杂述

张晋

昨梦刘简田,促膝喜相聚。zuó mèng liú jiǎn tián,cù xī xǐ xiāng jù。
容貌觉老苍,风义乃如故。róng mào jué lǎo cāng,fēng yì nǎi rú gù。
事君等严兄,岂惟他山助。shì jūn děng yán xiōng,qǐ wéi tā shān zhù。
谆谆以规我,直言不少恕。zhūn zhūn yǐ guī wǒ,zhí yán bù shǎo shù。
别君忽数载,一缄无由布。bié jūn hū shù zài,yī jiān wú yóu bù。
我行君岂知,胡乃值中路。wǒ xíng jūn qǐ zhī,hú nǎi zhí zhōng lù。
梦里我见君,梦醒君何处?mèng lǐ wǒ jiàn jūn,mèng xǐng jūn hé chù?
未识君梦中,亦曾与我遇。wèi shí jūn mèng zhōng,yì céng yǔ wǒ yù。

归途杂述

张晋

并州快剪刀,剪不断愁肠。bìng zhōu kuài jiǎn dāo,jiǎn bù duàn chóu cháng。
何如桑落酒,一饮倾千觞。hé rú sāng luò jiǔ,yī yǐn qīng qiān shāng。
醉中歌我诗,拍案声琅琅。zuì zhōng gē wǒ shī,pāi àn shēng láng láng。
四座齐回首,窃窃笑我狂。sì zuò qí huí shǒu,qiè qiè xiào wǒ kuáng。
我歌声益振,彼笑庸何伤。wǒ gē shēng yì zhèn,bǐ xiào yōng hé shāng。

归途杂述

张晋

两夜宿并州,转侧不能寐。liǎng yè sù bìng zhōu,zhuǎn cè bù néng mèi。
静听丽樵更,如在棘闱睡。jìng tīng lì qiáo gèng,rú zài jí wéi shuì。
此类惯战马,伏枥久闲退。cǐ lèi guàn zhàn mǎ,fú lì jiǔ xián tuì。
忽闻金鼓声,奋跃绝缰辔。hū wén jīn gǔ shēng,fèn yuè jué jiāng pèi。
名心亦已灰,帖括亦已废。míng xīn yì yǐ huī,tiē kuò yì yǐ fèi。
流水阅年华,浮云看富贵。liú shuǐ yuè nián huá,fú yún kàn fù guì。
如何复牵绕,勿乃太无谓。rú hé fù qiān rào,wù nǎi tài wú wèi。
披衣更秉烛,书以志吾愧。pī yī gèng bǐng zhú,shū yǐ zhì wú kuì。