古诗词

陆游

读旧稿有感

陆游

我少则嗜书,于道本无得。wǒ shǎo zé shì shū,yú dào běn wú dé。
譬如昌歜芰,乃自性一癖。pì rú chāng chù jì,nǎi zì xìng yī pǐ。
老来百事废,惟此尚自力。lǎo lái bǎi shì fèi,wéi cǐ shàng zì lì。
岂惟绝庆吊,乃至忘寝食。qǐ wéi jué qìng diào,nǎi zhì wàng qǐn shí。
吟哦杂诵咏,不觉日既夕。yín ó zá sòng yǒng,bù jué rì jì xī。
文辞顾浅懦,望古空太息。wén cí gù qiǎn nuò,wàng gǔ kōng tài xī。
世俗不可解,更为著金石。shì sú bù kě jiě,gèng wèi zhù jīn shí。
收敛固已迟,虽悔终何益。shōu liǎn gù yǐ chí,suī huǐ zhōng hé yì。
君看老农夫,法亦传后稷。jūn kàn lǎo nóng fū,fǎ yì chuán hòu jì。
持此少自宽,陶然送馀日。chí cǐ shǎo zì kuān,táo rán sòng yú rì。

急雨

陆游

云从西南兴,风自东北至。yún cóng xī nán xīng,fēng zì dōng běi zhì。
老农占雨候,速若屈伸臂。lǎo nóng zhàn yǔ hòu,sù ruò qū shēn bì。
乱点俄打窗,新凉已生袂。luàn diǎn é dǎ chuāng,xīn liáng yǐ shēng mèi。
经旬苦肺渴,得此亦少慰。jīng xún kǔ fèi kě,dé cǐ yì shǎo wèi。
呼儿持故襦,买酒具一醉。hū ér chí gù rú,mǎi jiǔ jù yī zuì。
薄言煮园蔬,雉兔未可议。báo yán zhǔ yuán shū,zhì tù wèi kě yì。

读书

陆游

平生爱客如爱书,力虽不逮意有馀。píng shēng ài kè rú ài shū,lì suī bù dǎi yì yǒu yú。
门前车马久扫迹,老病又与黄卷疏。mén qián chē mǎ jiǔ sǎo jì,lǎo bìng yòu yǔ huáng juǎn shū。
人情冷暖可无问,手不触书吾自恨。rén qíng lěng nuǎn kě wú wèn,shǒu bù chù shū wú zì hèn。
今年入秋风雨频,灯火得凉初可近。jīn nián rù qiū fēng yǔ pín,dēng huǒ dé liáng chū kě jìn。
年过七十眼尚明,天公成就老书生。nián guò qī shí yǎn shàng míng,tiān gōng chéng jiù lǎo shū shēng。
旧业虽衰犹不坠,夜窗父子读书声。jiù yè suī shuāi yóu bù zhuì,yè chuāng fù zi dú shū shēng。

薪米偶不继戏书

陆游

仕官不谐农失业,败屋萧萧书数箧。shì guān bù xié nóng shī yè,bài wū xiāo xiāo shū shù qiè。
藜羹不糁未足嗟,爨灶无薪扫枯叶。lí gēng bù sǎn wèi zú jiē,cuàn zào wú xīn sǎo kū yè。
丈夫穷空自其分,饿死吾肩未尝胁。zhàng fū qióng kōng zì qí fēn,è sǐ wú jiān wèi cháng xié。
世间大有乞墦人,放翁笑汝骄妻妾。shì jiān dà yǒu qǐ fán rén,fàng wēng xiào rǔ jiāo qī qiè。

牧牛儿

陆游

溪深不须忧,吴牛自能浮。xī shēn bù xū yōu,wú niú zì néng fú。
童儿踏牛背,安稳如乘舟。tóng ér tà niú bèi,ān wěn rú chéng zhōu。
寒雨山陂远,参差烟树晚。hán yǔ shān bēi yuǎn,cān chà yān shù wǎn。
闻笛翁出迎,儿归牛入圈。wén dí wēng chū yíng,ér guī niú rù quān。

醉中书怀

陆游

既老心愈空,新凉体差健。jì lǎo xīn yù kōng,xīn liáng tǐ chà jiàn。
登山每嗔扶,对案亦强饭。dēng shān měi chēn fú,duì àn yì qiáng fàn。
平生百事懒,惟酒不待劝。píng shēng bǎi shì lǎn,wéi jiǔ bù dài quàn。
迨此桑落时,一醉适我愿。dài cǐ sāng luò shí,yī zuì shì wǒ yuàn。
羸然云水身,本非朱紫楦。léi rán yún shuǐ shēn,běn fēi zhū zǐ xuàn。
少犹耻枉尺,老敢欺方寸。shǎo yóu chǐ wǎng chǐ,lǎo gǎn qī fāng cùn。
但令死瞑目,馀事何足论。dàn lìng sǐ míng mù,yú shì hé zú lùn。
不见鹿门翁,全家事潜遁。bù jiàn lù mén wēng,quán jiā shì qián dùn。

村邻会饮

陆游

陆子白首安耕桑,乐事遽数乌能详。lù zi bái shǒu ān gēng sāng,lè shì jù shù wū néng xiáng。
长罗家家雪作面,画楫处处青分秧。zhǎng luó jiā jiā xuě zuò miàn,huà jí chù chù qīng fēn yāng。
迎荻船归潮入浦,祈蚕会散月满廊。yíng dí chuán guī cháo rù pǔ,qí cán huì sàn yuè mǎn láng。
有时邻曲苦招唤,茅檐扫地罗壶觞。yǒu shí lín qū kǔ zhāo huàn,máo yán sǎo dì luó hú shāng。
堆盘珍脍似河鲤,入鼎大脔胜胡羊。duī pán zhēn kuài shì hé lǐ,rù dǐng dà luán shèng hú yáng。
披绵黄雀曲糁美,斫雪紫蟹椒橙香。pī mián huáng què qū sǎn měi,zhuó xuě zǐ xiè jiāo chéng xiāng。
老人饱食可无患,摩挲酒瓮与饭囊。lǎo rén bǎo shí kě wú huàn,mó sā jiǔ wèng yǔ fàn náng。
儿孙扶侍递相送,笑语无间歌声长。ér sūn fú shì dì xiāng sòng,xiào yǔ wú jiān gē shēng zhǎng。
人间哀乐不可常,掠剩有鬼在汝傍。rén jiān āi lè bù kě cháng,lüè shèng yǒu guǐ zài rǔ bàng。
常忧水旱虞螟蝗,力行孝悌招丰穰。cháng yōu shuǐ hàn yú míng huáng,lì xíng xiào tì zhāo fēng ráng。

秋怀十首末章稍自振起亦古义也

陆游

皇天本无心,万物各有时。huáng tiān běn wú xīn,wàn wù gè yǒu shí。
飞鸿何预人,南翔每如期。fēi hóng hé yù rén,nán xiáng měi rú qī。
仰看霜露坠,俯观草木衰。yǎng kàn shuāng lù zhuì,fǔ guān cǎo mù shuāi。
英英篱下菊,秀色独满枝。yīng yīng lí xià jú,xiù sè dú mǎn zhī。
岂无一樽酒,相与斟酌之。qǐ wú yī zūn jiǔ,xiāng yǔ zhēn zhuó zhī。
耋老天所佚,行歌复何疑。dié lǎo tiān suǒ yì,xíng gē fù hé yí。

秋怀十首末章稍自振起亦古义也

陆游

暑退财几时,忽已迫霜露。shǔ tuì cái jǐ shí,hū yǐ pò shuāng lù。
西风一何厉,落叶纷满路。xī fēng yī hé lì,luò yè fēn mǎn lù。
老翁衰可笑,日夜念墐户。lǎo wēng shuāi kě xiào,rì yè niàn jìn hù。
衣裘先关怀,膏火亦当具。yī qiú xiān guān huái,gāo huǒ yì dāng jù。
酒尤不可缓,倾听糟床注。jiǔ yóu bù kě huǎn,qīng tīng zāo chuáng zhù。
供盘柿栗耳,何敢议雉兔。gōng pán shì lì ěr,hé gǎn yì zhì tù。

秋怀十首末章稍自振起亦古义也

陆游

雨滴大梧叶,风转孤蓬窠。yǔ dī dà wú yè,fēng zhuǎn gū péng kē。
秋色固凄怆,二物感人多。qiū sè gù qī chuàng,èr wù gǎn rén duō。
日月行黄道,倏过如飞梭。rì yuè xíng huáng dào,shū guò rú fēi suō。
大计百年间,贵贱俱销磨。dà jì bǎi nián jiān,guì jiàn jù xiāo mó。
东家及西舍,更代哭与歌。dōng jiā jí xī shě,gèng dài kū yǔ gē。
若无杯中物,如此摇落何。ruò wú bēi zhōng wù,rú cǐ yáo luò hé。

秋怀十首末章稍自振起亦古义也

陆游

身如行脚僧,放包即为家。shēn rú xíng jiǎo sēng,fàng bāo jí wèi jiā。
家如道边店,萧然寄天涯。jiā rú dào biān diàn,xiāo rán jì tiān yá。
居室如小舟,风扉橹讴哑。jū shì rú xiǎo zhōu,fēng fēi lǔ ōu yǎ。
坐傍陈琴书,庭下栽杂花。zuò bàng chén qín shū,tíng xià zāi zá huā。
俭陋虽可笑,在我则已奢。jiǎn lòu suī kě xiào,zài wǒ zé yǐ shē。
何以善吾生,念念思无邪。hé yǐ shàn wú shēng,niàn niàn sī wú xié。

秋怀十首末章稍自振起亦古义也

陆游

遇酒幸一醉,遇饭幸一饱。yù jiǔ xìng yī zuì,yù fàn xìng yī bǎo。
或遇空无时,岂复有他巧。huò yù kōng wú shí,qǐ fù yǒu tā qiǎo。
乡邻哀其穷,叩户馈糜麨。xiāng lín āi qí qióng,kòu hù kuì mí chǎo。
欣然出舍傍,菘韭青落爪。xīn rán chū shě bàng,sōng jiǔ qīng luò zhǎo。
饥羸曾未起,吟讽已稍稍。jī léi céng wèi qǐ,yín fěng yǐ shāo shāo。
袖手北窗前,枯肠困搜搅。xiù shǒu běi chuāng qián,kū cháng kùn sōu jiǎo。

秋怀十首末章稍自振起亦古义也

陆游

秋高天薄寒,夹衣已出笥。qiū gāo tiān báo hán,jiā yī yǐ chū sì。
团团素纨扇,时至自当弃。tuán tuán sù wán shàn,shí zhì zì dāng qì。
明年机中练,与我亦何异。míng nián jī zhōng liàn,yǔ wǒ yì hé yì。
宫妾感物悲,此岂丈夫事。gōng qiè gǎn wù bēi,cǐ qǐ zhàng fū shì。
吾曹一出门,所遇皆有义。wú cáo yī chū mén,suǒ yù jiē yǒu yì。
夷齐死千年,高风邈难嗣。yí qí sǐ qiān nián,gāo fēng miǎo nán sì。

秋怀十首末章稍自振起亦古义也

陆游

辟尘当以犀,濯缨当以水。pì chén dāng yǐ xī,zhuó yīng dāng yǐ shuǐ。
龟堂一炷香,世念去如洗。guī táng yī zhù xiāng,shì niàn qù rú xǐ。
人生天地间,太仓一稊米。rén shēng tiān dì jiān,tài cāng yī tí mǐ。
哀哉不自悟,役役以至死。āi zāi bù zì wù,yì yì yǐ zhì sǐ。
孰能从我游,趺坐燔柏子。shú néng cóng wǒ yóu,fū zuò fán bǎi zi。
夜半清磬声,悠然从定起。yè bàn qīng qìng shēng,yōu rán cóng dìng qǐ。

秋怀十首末章稍自振起亦古义也

陆游

改朔甫再宿,月见西南隅。gǎi shuò fǔ zài sù,yuè jiàn xī nán yú。
纤纤一银钩,挂空疑有无。xiān xiān yī yín gōu,guà kōng yí yǒu wú。
我行青枫岸,远水浮双凫。wǒ xíng qīng fēng àn,yuǎn shuǐ fú shuāng fú。
新寒入短衣,感此风霜初。xīn hán rù duǎn yī,gǎn cǐ fēng shuāng chū。
颇欲呼小艇,东村行芋区。pǒ yù hū xiǎo tǐng,dōng cūn xíng yù qū。
衣薄且言归,烟火望吾庐。yī báo qiě yán guī,yān huǒ wàng wú lú。

秋怀十首末章稍自振起亦古义也

陆游

短蓑榜轻舟,时过野僧舍。duǎn suō bǎng qīng zhōu,shí guò yě sēng shě。
长衫挂数珠,亦入法华社。zhǎng shān guà shù zhū,yì rù fǎ huá shè。
平生无拣择,生死均早夜。píng shēng wú jiǎn zé,shēng sǐ jūn zǎo yè。
馀年犹几何,久已付造化。yú nián yóu jǐ hé,jiǔ yǐ fù zào huà。
常嫌乐天佞,却肯退之骂。cháng xián lè tiān nìng,què kěn tuì zhī mà。
君看佛骨表,自是无生话。jūn kàn fú gǔ biǎo,zì shì wú shēng huà。

秋怀十首末章稍自振起亦古义也

陆游

我昔闻关中,水深土平旷。wǒ xī wén guān zhōng,shuǐ shēn tǔ píng kuàng。
泾渭贯其间,沃壤谁与抗。jīng wèi guàn qí jiān,wò rǎng shuí yǔ kàng。
桑麻郁千里,黍林高一丈。sāng má yù qiān lǐ,shǔ lín gāo yī zhàng。
潼华临黄河,古出名将相。tóng huá lín huáng hé,gǔ chū míng jiāng xiāng。
沦陷七十年,北首增惨怆。lún xiàn qī shí nián,běi shǒu zēng cǎn chuàng。
犹期垂老眼,一睹天下壮。yóu qī chuí lǎo yǎn,yī dǔ tiān xià zhuàng。

九月七日子坦子聿俱出敛租谷鸡初鸣而行甲夜始归劳以此诗

陆游

仲秋谷方登,螟生忽告饥。zhòng qiū gǔ fāng dēng,míng shēng hū gào jī。
艰难冀一饱,俯仰事已非。jiān nán jì yī bǎo,fǔ yǎng shì yǐ fēi。
贷粮助耕耘,客主更相依。dài liáng zhù gēng yún,kè zhǔ gèng xiāng yī。
一旦忽如此,欲语涕屡挥。yī dàn hū rú cǐ,yù yǔ tì lǚ huī。
共敛螟之馀,存者牛毛稀。gòng liǎn míng zhī yú,cún zhě niú máo xī。
吾儿废书出,辛苦幸庶几。wú ér fèi shū chū,xīn kǔ xìng shù jǐ。
夜半闻具舟,怜汝露湿衣。yè bàn wén jù zhōu,lián rǔ lù shī yī。
既夕不能食,念汝戴星归。jì xī bù néng shí,niàn rǔ dài xīng guī。
手持一杯酒,老意不可违。shǒu chí yī bēi jiǔ,lǎo yì bù kě wéi。
秫瘦酒味薄,食少鸡不肥。shú shòu jiǔ wèi báo,shí shǎo jī bù féi。
颇闻吴中熟,多稼彻王畿。pǒ wén wú zhōng shú,duō jià chè wáng jī。
亦欲就饱处,无羽能奋飞。yì yù jiù bǎo chù,wú yǔ néng fèn fēi。
官富哀我民,榜笞方甚威。guān fù āi wǒ mín,bǎng chī fāng shén wēi。
渠亦岂得已,抚事增歔欷。qú yì qǐ dé yǐ,fǔ shì zēng xū xī。

无酒叹

陆游

不用塞黄河,不用出周鼎。bù yòng sāi huáng hé,bù yòng chū zhōu dǐng。
但愿酒满家,日夜醉不醒。dàn yuàn jiǔ mǎn jiā,rì yè zuì bù xǐng。
不用冠如箕,不用印如斗。bù yòng guān rú jī,bù yòng yìn rú dòu。
但愿身强健,朝暮常饮酒。dàn yuàn shēn qiáng jiàn,cháo mù cháng yǐn jiǔ。
造物不少恕,虐戏逐段新。zào wù bù shǎo shù,nüè xì zhú duàn xīn。
坐令古铜榼,经月常生尘。zuò lìng gǔ tóng kē,jīng yuè cháng shēng chén。
平生得酒狂无敌,百幅淋漓风雨疾。píng shēng dé jiǔ kuáng wú dí,bǎi fú lín lí fēng yǔ jí。
造物欲以醒困之,此老醒狂君未知。zào wù yù yǐ xǐng kùn zhī,cǐ lǎo xǐng kuáng jūn wèi zhī。

读书

陆游

古人已死书独存,吾曹赖书见古人。gǔ rén yǐ sǐ shū dú cún,wú cáo lài shū jiàn gǔ rén。
后之视今犹视古,吾书未泯要有取。hòu zhī shì jīn yóu shì gǔ,wú shū wèi mǐn yào yǒu qǔ。
贾生痛哭汉文时,至今读之有馀悲。jiǎ shēng tòng kū hàn wén shí,zhì jīn dú zhī yǒu yú bēi。
魏徵嘻笑封德彝,生亦岂责绛灌知。wèi zhēng xī xiào fēng dé yí,shēng yì qǐ zé jiàng guàn zhī。
穷秋风雨卧孤馆,万世悠悠百年短。qióng qiū fēng yǔ wò gū guǎn,wàn shì yōu yōu bǎi nián duǎn。
垂死成功亦未晚,安知无人叹微管。chuí sǐ chéng gōng yì wèi wǎn,ān zhī wú rén tàn wēi guǎn。