古诗词

陆游

五月十日晓寒甚闻布谷鸣有感

陆游

弊裤久当脱,短褐竟未送。bì kù jiǔ dāng tuō,duǎn hè jìng wèi sòng。
老怯五更寒,重衾拥残梦。lǎo qiè wǔ gèng hán,zhòng qīn yōng cán mèng。
群虱方得意,饱血藏衣缝。qún shī fāng dé yì,bǎo xuè cáng yī fèng。
竹簟何时陈,纨扇殆无用。zhú diàn hé shí chén,wán shàn dài wú yòng。
长夏亹亹来,岁月疾飞鞚。zhǎng xià wěi wěi lái,suì yuè jí fēi kòng。
妄怀畎亩忧,太息欲谁控。wàng huái quǎn mǔ yōu,tài xī yù shuí kòng。

避暑松竹间

陆游

双松五丈高,万竹一尺围。shuāng sōng wǔ zhàng gāo,wàn zhú yī chǐ wéi。
上有林蝉鸣,下有涧鸟飞。shàng yǒu lín chán míng,xià yǒu jiàn niǎo fēi。
正午不见日,我来每忘归。zhèng wǔ bù jiàn rì,wǒ lái měi wàng guī。
清诗忽陈前,永与世俗违。qīng shī hū chén qián,yǒng yǔ shì sú wéi。
直北有异境,烟汀连钓矶。zhí běi yǒu yì jìng,yān tīng lián diào jī。
何当霜雪时,散发槲叶衣。hé dāng shuāng xuě shí,sàn fā hú yè yī。

闲中信笔二首追和陈去非韵

陆游

我看浮名如脱发,誓墓收身老岩穴。wǒ kàn fú míng rú tuō fā,shì mù shōu shēn lǎo yán xué。
座延穷鬼心不疑,炉锤横财渠自别。zuò yán qióng guǐ xīn bù yí,lú chuí héng cái qú zì bié。
乐哉今为八十翁,神交园绮商山中。lè zāi jīn wèi bā shí wēng,shén jiāo yuán qǐ shāng shān zhōng。
烹葵剥枣及时序,烂醉黍酒歌邠风。pēng kuí bō zǎo jí shí xù,làn zuì shǔ jiǔ gē bīn fēng。

闲中信笔二首追和陈去非韵

陆游

小江之上千峰立,潮回艇子争来集。xiǎo jiāng zhī shàng qiān fēng lì,cháo huí tǐng zi zhēng lái jí。
飘风忽起白浪高,急雨横吹绿蓑湿。piāo fēng hū qǐ bái làng gāo,jí yǔ héng chuī lǜ suō shī。
岁丰斗酒才百钱,茆店无人惊醉眠。suì fēng dòu jiǔ cái bǎi qián,máo diàn wú rén jīng zuì mián。
醒来径入乱云去,异日出看东封年。xǐng lái jìng rù luàn yún qù,yì rì chū kàn dōng fēng nián。

夏雨叹

陆游

蜗舍入门楣触额,黄泥壁作龟兆坼。wō shě rù mén méi chù é,huáng ní bì zuò guī zhào chè。
雨多潦水欲上阶,卧听凫鸭声拍拍。yǔ duō lǎo shuǐ yù shàng jiē,wò tīng fú yā shēng pāi pāi。
日高籴米奴未回,坐知薄饭未容索。rì gāo dí mǐ nú wèi huí,zuò zhī báo fàn wèi róng suǒ。
仕羞捷径耕不力,自取囊空欲谁责。shì xiū jié jìng gēng bù lì,zì qǔ náng kōng yù shuí zé。
富贵危机复可畏,世间果无第一策。fù guì wēi jī fù kě wèi,shì jiān guǒ wú dì yī cè。
虽然胸中有事在,片言可寿天下脉。suī rán xiōng zhōng yǒu shì zài,piàn yán kě shòu tiān xià mài。

待旦二首

陆游

东方星磊磊,西舍鸡喔喔。dōng fāng xīng lěi lěi,xī shě jī ō ō。
万虑集五更,吾睡无由著。wàn lǜ jí wǔ gèng,wú shuì wú yóu zhù。
世事如饮酒,不献自无酢。shì shì rú yǐn jiǔ,bù xiàn zì wú cù。
开窗起危坐,送月西南落。kāi chuāng qǐ wēi zuò,sòng yuè xī nán luò。

待旦二首

陆游

是身如浮烟,久聚要当散。shì shēn rú fú yān,jiǔ jù yào dāng sàn。
吾年七十七,寒暑凡几换。wú nián qī shí qī,hán shǔ fán jǐ huàn。
夏夜亦自佳,何必厌挥汗。xià yè yì zì jiā,hé bì yàn huī hàn。
推枕坐南窗,悠然待清旦。tuī zhěn zuò nán chuāng,yōu rán dài qīng dàn。

晨兴二首

陆游

冬夕宜晚睡,夏日思晨兴。dōng xī yí wǎn shuì,xià rì sī chén xīng。
磊落明星高,苍凉朝日升。lěi luò míng xīng gāo,cāng liáng cháo rì shēng。
正襟坐堂上,有几不敢凭。zhèng jīn zuò táng shàng,yǒu jǐ bù gǎn píng。
陈前圣人书,凛如蹈渊冰。chén qián shèng rén shū,lǐn rú dǎo yuān bīng。
平生不苟利,岂独畏友朋。píng shēng bù gǒu lì,qǐ dú wèi yǒu péng。
长饥君勿诮,人各有不能。zhǎng jī jūn wù qiào,rén gè yǒu bù néng。

晨兴二首

陆游

欲晓不能寐,亟起坐北堂。yù xiǎo bù néng mèi,jí qǐ zuò běi táng。
斋庄对断简,左右陈朱黄。zhāi zhuāng duì duàn jiǎn,zuǒ yòu chén zhū huáng。
湛湛一池墨,袅袅半篆香。zhàn zhàn yī chí mò,niǎo niǎo bàn zhuàn xiāng。
老生不自逸,幸此夏日长。lǎo shēng bù zì yì,xìng cǐ xià rì zhǎng。
奇哉长头儿,好勇不可当。qí zāi zhǎng tóu ér,hǎo yǒng bù kě dāng。
安得数年健,与儿讲虞唐。ān dé shù nián jiàn,yǔ ér jiǎng yú táng。

渔父

陆游

千钱买一舟,百钱买两桨。qiān qián mǎi yī zhōu,bǎi qián mǎi liǎng jiǎng。
朝看潮水落,暮看潮水长。cháo kàn cháo shuǐ luò,mù kàn cháo shuǐ zhǎng。
持鱼换盐酪,县郭时下上。chí yú huàn yán lào,xiàn guō shí xià shàng。
亦或得浊醪,不复计瓶盎。yì huò dé zhuó láo,bù fù jì píng àng。
浩歌忘远近,醉梦堕莽苍。hào gē wàng yuǎn jìn,zuì mèng duò mǎng cāng。
玄真不可逢,悠然寄遐想。xuán zhēn bù kě féng,yōu rán jì xiá xiǎng。

小舟湖中夜归追和孟浩然夜归鹿门歌

陆游

山光渐淡川气昏,急雨乱打荷叶喧。shān guāng jiàn dàn chuān qì hūn,jí yǔ luàn dǎ hé yè xuān。
小舟横掠湖边村,人家收网半闭门。xiǎo zhōu héng lüè hú biān cūn,rén jiā shōu wǎng bàn bì mén。
吾庐未见见堤树,舟人指点孤灯处。wú lú wèi jiàn jiàn dī shù,zhōu rén zhǐ diǎn gū dēng chù。
蒲丛姑恶最可哀,冲雨飞鸣背人去。pú cóng gū è zuì kě āi,chōng yǔ fēi míng bèi rén qù。

酒尽

陆游

饮酒但饮湿,吾闻之老坡。yǐn jiǔ dàn yǐn shī,wú wén zhī lǎo pō。
渠非惜酒钱,无如久穷何。qú fēi xī jiǔ qián,wú rú jiǔ qióng hé。
我穷乃过之,空罍倒馀湿。wǒ qióng nǎi guò zhī,kōng léi dào yú shī。
日来弥可笑,湿亦不可得。rì lái mí kě xiào,shī yì bù kě dé。
平生忍饥多,得饭已有馀。píng shēng rěn jī duō,dé fàn yǐ yǒu yú。
父子茅檐下,清坐谈诗书。fù zi máo yán xià,qīng zuò tán shī shū。

近村民舍小饮

陆游

秋风吹细雨,萧然濯炎炽。qiū fēng chuī xì yǔ,xiāo rán zhuó yán chì。
老夫疾顿平,甘食仍熟寐。lǎo fū jí dùn píng,gān shí réng shú mèi。
春物财几何,摇落已复至。chūn wù cái jǐ hé,yáo luò yǐ fù zhì。
昔人喻死生,谓若屈伸臂。xī rén yù sǐ shēng,wèi ruò qū shēn bì。
愚公顾不灵,白首没荣利。yú gōng gù bù líng,bái shǒu méi róng lì。
嗟予幸学道,了此直差易。jiē yǔ xìng xué dào,le cǐ zhí chà yì。
三拜散人号,退志获早遂。sān bài sàn rén hào,tuì zhì huò zǎo suì。
弦歌万二千,尽力不能祟。xián gē wàn èr qiān,jǐn lì bù néng suì。
瘦驴骨可数,渺渺入空翠。shòu lǘ gǔ kě shù,miǎo miǎo rù kōng cuì。
霜蟹初把螯,丝莼小添豉。shuāng xiè chū bǎ áo,sī chún xiǎo tiān shì。
平生笑巨君,老啮乾肉糒。píng shēng xiào jù jūn,lǎo niè qián ròu bèi。
异味幸满前,万事付一醉。yì wèi xìng mǎn qián,wàn shì fù yī zuì。

闲适二首

陆游

饮酒不至狂,对客不至疲。yǐn jiǔ bù zhì kuáng,duì kè bù zhì pí。
读书以自娱,不强所不知。dú shū yǐ zì yú,bù qiáng suǒ bù zhī。
一窗袖手坐,往往昼漏移。yī chuāng xiù shǒu zuò,wǎng wǎng zhòu lòu yí。
初非能养生,简事颇似之。chū fēi néng yǎng shēng,jiǎn shì pǒ shì zhī。
四时俱可喜,最好新秋时。sì shí jù kě xǐ,zuì hǎo xīn qiū shí。
柴门傍野水,邻叟闲相期。chái mén bàng yě shuǐ,lín sǒu xián xiāng qī。

闲适二首

陆游

陆子居山阴,杜门辄经年。lù zi jū shān yīn,dù mén zhé jīng nián。
有时思出游,两屦凌风烟。yǒu shí sī chū yóu,liǎng jù líng fēng yān。
长镵斸灵苗,大瓢挹飞泉。zhǎng chán zhǔ líng miáo,dà piáo yì fēi quán。
眼长不及寸,能著万里天。yǎn zhǎng bù jí cùn,néng zhù wàn lǐ tiān。
不饮颜常丹,不食腹果然。bù yǐn yán cháng dān,bù shí fù guǒ rán。
金丹亦弃置,我是地行仙。jīn dān yì qì zhì,wǒ shì dì xíng xiān。

中夜睡觉两目每有光如初日历历照物晁文元公自谓养生之验予则偶然耳感而有作

陆游

人情所愿欲,莫若贵与富。rén qíng suǒ yuàn yù,mò ruò guì yǔ fù。
是皆有命焉,非力可成就。shì jiē yǒu mìng yān,fēi lì kě chéng jiù。
予昔未有闻,无与发其覆。yǔ xī wèi yǒu wén,wú yǔ fā qí fù。
趑趄强干禄,时命适大谬。zī jū qiáng gàn lù,shí mìng shì dà miù。
方行蛇当道,未至獒已嗾。fāng xíng shé dāng dào,wèi zhì áo yǐ sǒu。
适燕乃南辕,之楚顾北首。shì yàn nǎi nán yuán,zhī chǔ gù běi shǒu。
风波起平地,两耳厌嘲诟。fēng bō qǐ píng dì,liǎng ěr yàn cháo gòu。
陇蜀万里馀,数遍道傍堠。lǒng shǔ wàn lǐ yú,shù biàn dào bàng hòu。
六十归为郎,数月草章奏。liù shí guī wèi láng,shù yuè cǎo zhāng zòu。
夫岂或使之,击去惟恐后。fū qǐ huò shǐ zhī,jī qù wéi kǒng hòu。
嗟彼亦何心,喜愠出邂逅。jiē bǐ yì hé xīn,xǐ yùn chū xiè hòu。
还山惟自讼,衡茅屏幽陋。hái shān wéi zì sòng,héng máo píng yōu lòu。
乘除得少健,上下历岩岫。chéng chú dé shǎo jiàn,shàng xià lì yán xiù。
得饱岂复择,百口同饭糗。dé bǎo qǐ fù zé,bǎi kǒu tóng fàn qiǔ。
寒龟久犹息,野鹤老益瘦。hán guī jiǔ yóu xī,yě hè lǎo yì shòu。
又如已放马,宁当梦华厩。yòu rú yǐ fàng mǎ,níng dāng mèng huá jiù。
造物念途穷,畀以樗栎寿。zào wù niàn tú qióng,bì yǐ chū lì shòu。
虽无熊鸟术,坐空阴阳寇。suī wú xióng niǎo shù,zuò kōng yīn yáng kòu。
两眦若有光,夜视如正昼。liǎng zì ruò yǒu guāng,yè shì rú zhèng zhòu。
物生禀定数,此语闻自旧。wù shēng bǐng dìng shù,cǐ yǔ wén zì jiù。
置冰鸟覆翼,弃野於菟谷。zhì bīng niǎo fù yì,qì yě yú tú gǔ。
偶然当后死,鬼录自遗漏。ǒu rán dāng hòu sǐ,guǐ lù zì yí lòu。
山陂粟屡收,池水麻可沤。shān bēi sù lǚ shōu,chí shuǐ má kě ōu。
邻父相欢娱,席地醉醇酎。lín fù xiāng huān yú,xí dì zuì chún zhòu。

秋夜

陆游

抱病齿发非,阅世城市换。bào bìng chǐ fā fēi,yuè shì chéng shì huàn。
朋侪冢累累,在者亦云散。péng chái zhǒng lèi lèi,zài zhě yì yún sàn。
穷居懒出户,俯仰秋已半。qióng jū lǎn chū hù,fǔ yǎng qiū yǐ bàn。
疏钟到倦枕,微火耿幽幔。shū zhōng dào juàn zhěn,wēi huǒ gěng yōu màn。
平生疑著处,忽若河冰泮。píng shēng yí zhù chù,hū ruò hé bīng pàn。
百年寓逆旅,万事真既灌。bǎi nián yù nì lǚ,wàn shì zhēn jì guàn。
纷纷彼方寱,袖手不须唤。fēn fēn bǐ fāng yì,xiù shǒu bù xū huàn。
萝月忽满窗,悠然付长叹。luó yuè hū mǎn chuāng,yōu rán fù zhǎng tàn。

新买啼鸡

陆游

峨峨赤帻声甚雄,意气不与其曹同。é é chì zé shēng shén xióng,yì qì bù yǔ qí cáo tóng。
我求长鸣久未获,一见便觉千群空。wǒ qiú zhǎng míng jiǔ wèi huò,yī jiàn biàn jué qiān qún kōng。
主人烧神议已决,知我此意遽见从。zhǔ rén shāo shén yì yǐ jué,zhī wǒ cǐ yì jù jiàn cóng。
秋衣初缝惜不得,急典三百新青铜。qiū yī chū fèng xī bù dé,jí diǎn sān bǎi xīn qīng tóng。
怜渠亦复解人意,来宿庭树不待笼。lián qú yì fù jiě rén yì,lái sù tíng shù bù dài lóng。
狐狸熟睨那敢犯,萧萧清露和微风。hú lí shú nì nà gǎn fàn,xiāo xiāo qīng lù hé wēi fēng。
五更引吭震户牖,横梃无复须元戎。wǔ gèng yǐn kēng zhèn hù yǒu,héng tǐng wú fù xū yuán róng。
明星已高啼未已,云际腾上朝阳红。míng xīng yǐ gāo tí wèi yǐ,yún jì téng shàng cháo yáng hóng。
老夫抱病气已索,赖汝豪壮生胸中。lǎo fū bào bìng qì yǐ suǒ,lài rǔ háo zhuàng shēng xiōng zhōng。
明朝舂黍得碎粒,第一当册司晨功。míng cháo chōng shǔ dé suì lì,dì yī dāng cè sī chén gōng。

予出蜀日尝遣僧则华乞签于射洪陆使君祠使君以老杜诗为签予得遣兴诗五首中第二首其言教戒甚至退休暇日因用韵赋五首

陆游

我幼入家塾,结发知苦心。wǒ yòu rù jiā shú,jié fā zhī kǔ xīn。
稍长谬闻道,笃守至于今。shāo zhǎng miù wén dào,dǔ shǒu zhì yú jīn。
淡然朱丝弦,三叹有遗音。dàn rán zhū sī xián,sān tàn yǒu yí yīn。
讵敢负所学,枉尺求直寻。jù gǎn fù suǒ xué,wǎng chǐ qiú zhí xún。
彼哉孔光辈,千载污儒林。bǐ zāi kǒng guāng bèi,qiān zài wū rú lín。

予出蜀日尝遣僧则华乞签于射洪陆使君祠使君以老杜诗为签予得遣兴诗五首中第二首其言教戒甚至退休暇日因用韵赋五首

陆游

童子丹元家,湛然居灵府。tóng zi dān yuán jiā,zhàn rán jū líng fǔ。
世人不少悟,役役徒自苦。shì rén bù shǎo wù,yì yì tú zì kǔ。
江湖岂不广,鱼乃投数罟。jiāng hú qǐ bù guǎng,yú nǎi tóu shù gǔ。
是身如璞玉,要经大火聚。shì shēn rú pú yù,yào jīng dà huǒ jù。
万卷读丹经,孰能精去取。wàn juǎn dú dān jīng,shú néng jīng qù qǔ。