古诗词

陆游

若耶村老人

陆游

昔闻若耶村,意象乃物外。xī wén ruò yé cūn,yì xiàng nǎi wù wài。
皤然阡陌间,来往几鲐背。pó rán qiān mò jiān,lái wǎng jǐ tái bèi。
无论百岁翁,甲子数至再。wú lùn bǎi suì wēng,jiǎ zi shù zhì zài。
我来亲见之,殊未辍耕耒。wǒ lái qīn jiàn zhī,shū wèi chuò gēng lěi。
曩事一一言,多闻杂谆诲。nǎng shì yī yī yán,duō wén zá zhūn huì。
回头指丁壮,此是曾玄辈。huí tóu zhǐ dīng zhuàng,cǐ shì céng xuán bèi。
有翁又过我,家有孙五代。yǒu wēng yòu guò wǒ,jiā yǒu sūn wǔ dài。
指呼取斗酒,山果杂细碎。zhǐ hū qǔ dòu jiǔ,shān guǒ zá xì suì。
顾我使云年,惭缩不能对。gù wǒ shǐ yún nián,cán suō bù néng duì。
恭惟大父行,不觉投杖拜。gōng wéi dà fù xíng,bù jué tóu zhàng bài。
养生惟一啬,此在吾术内。yǎng shēng wéi yī sè,cǐ zài wú shù nèi。
翁能信践之,成就乃尔大。wēng néng xìn jiàn zhī,chéng jiù nǎi ěr dà。
我今才耄及,耳目已愦愦。wǒ jīn cái mào jí,ěr mù yǐ kuì kuì。
长庚虽馀辉,敢与明月配。zhǎng gēng suī yú huī,gǎn yǔ míng yuè pèi。

山泽

陆游

我本山泽人,散诞傲簪裳。wǒ běn shān zé rén,sàn dàn ào zān shang。
宦游五十年,天遣还农桑。huàn yóu wǔ shí nián,tiān qiǎn hái nóng sāng。
东阡南陌间,吾亦爱吾乡。dōng qiān nán mò jiān,wú yì ài wú xiāng。
楚祠坐秋社,隋寺观夜场。chǔ cí zuò qiū shè,suí sì guān yè chǎng。
醉迷采苍耳,旅饭炊黄粱。zuì mí cǎi cāng ěr,lǚ fàn chuī huáng liáng。
自疑太古民,百年乐未央。zì yí tài gǔ mín,bǎi nián lè wèi yāng。
有时闲暇时,颇复诵老庄。yǒu shí xián xiá shí,pǒ fù sòng lǎo zhuāng。
亦尝游岷峨,略闻度世方。yì cháng yóu mín é,lüè wén dù shì fāng。
气为东道主,主安客自长。qì wèi dōng dào zhǔ,zhǔ ān kè zì zhǎng。
却后五百年,见我灞城旁。què hòu wǔ bǎi nián,jiàn wǒ bà chéng páng。

项里溪上见珍禽曰溪鹊相随数十步不去

陆游

涉溪来过东溪老,断枝槁叶纷如扫。shè xī lái guò dōng xī lǎo,duàn zhī gǎo yè fēn rú sǎo。
忽逢溪鹊昔未识,言语惺憁羽毛好。hū féng xī què xī wèi shí,yán yǔ xīng còng yǔ máo hǎo。
异哉驯狎若可呼,迹虽甚疏情有馀。yì zāi xùn xiá ruò kě hū,jì suī shén shū qíng yǒu yú。
上穿苍烟立高树,下踏白石窥游鱼。shàng chuān cāng yān lì gāo shù,xià tà bái shí kuī yóu yú。
老夫日日溪头行,见此不妨双眼明。lǎo fū rì rì xī tóu xíng,jiàn cǐ bù fáng shuāng yǎn míng。
定交物外从今始,岂独沙鸥可与盟。dìng jiāo wù wài cóng jīn shǐ,qǐ dú shā ōu kě yǔ méng。

项王祠

陆游

项里溪水声潺湲,溪上青山峨髻鬟。xiàng lǐ xī shuǐ shēng chán yuán,xī shàng qīng shān é jì huán。
烟村人语虚市合,石桥日落渔樵还。yān cūn rén yǔ xū shì hé,shí qiáo rì luò yú qiáo hái。
堂上君王凛八尺,大冠如箕熊豹颜。táng shàng jūn wáng lǐn bā chǐ,dà guān rú jī xióng bào yán。
筑祠不知始何代,典祀千载谁敢删。zhù cí bù zhī shǐ hé dài,diǎn sì qiān zài shuí gǎn shān。
肃清亭障息剽夺,扫荡螟螣囚神奸。sù qīng tíng zhàng xī piāo duó,sǎo dàng míng tè qiú shén jiān。
范增玉斗久已碎,虞姬妆面留馀潸。fàn zēng yù dòu jiǔ yǐ suì,yú jī zhuāng miàn liú yú shān。
小人平生仰遗烈,近庙欲结茅三间。xiǎo rén píng shēng yǎng yí liè,jìn miào yù jié máo sān jiān。
时时长歌拔山曲,醉倒聊慰穷途艰。shí shí zhǎng gē bá shān qū,zuì dào liáo wèi qióng tú jiān。

不入城半年矣作短歌遣兴

陆游

我居城西南,渺渺水云乡。wǒ jū chéng xī nán,miǎo miǎo shuǐ yún xiāng。
舟车皆十里,来往道岂长。zhōu chē jiē shí lǐ,lái wǎng dào qǐ zhǎng。
今夏我来时,天风吹荷香。jīn xià wǒ lái shí,tiān fēng chuī hé xiāng。
再来已孟冬,惨然天霣霜。zài lái yǐ mèng dōng,cǎn rán tiān yǔn shuāng。
市南两株柳,叶尽萌已黄。shì nán liǎng zhū liǔ,yè jǐn méng yǐ huáng。
乃知多事人,岁晚虚悲伤。nǎi zhī duō shì rén,suì wǎn xū bēi shāng。
名蓝堕劫火,鞠为瓦砾场。míng lán duò jié huǒ,jū wèi wǎ lì chǎng。
河桥比一新,华表照康庄。hé qiáo bǐ yī xīn,huá biǎo zhào kāng zhuāng。
成坏莽相寻,推理海芒芒。chéng huài mǎng xiāng xún,tuī lǐ hǎi máng máng。
疾竖造物儿,吾手扼其吭。jí shù zào wù ér,wú shǒu è qí kēng。
砥柱天下险,一苇乃可杭。dǐ zhù tiān xià xiǎn,yī wěi nǎi kě háng。
养气倘能全,斯言岂荒唐。yǎng qì tǎng néng quán,sī yán qǐ huāng táng。

哺猿

陆游

有书常懒读,有酒常懒醉。yǒu shū cháng lǎn dú,yǒu jiǔ cháng lǎn zuì。
惟有默坐佳,又以睡为祟。wéi yǒu mò zuò jiā,yòu yǐ shuì wèi suì。
不如舍之起,扶杖来东园。bù rú shě zhī qǐ,fú zhàng lái dōng yuán。
摘此幽涧果,哺我高枝猿。zhāi cǐ yōu jiàn guǒ,bǔ wǒ gāo zhī yuán。
食果饮清泉,猿计亦何阙。shí guǒ yǐn qīng quán,yuán jì yì hé quē。
但恐夜霜时,肠断巴山月。dàn kǒng yè shuāng shí,cháng duàn bā shān yuè。

与子坦子聿元敏犯寒至东园寻梅

陆游

北风吹人身欲僵,老翁畏冷昼闭房。běi fēng chuī rén shēn yù jiāng,lǎo wēng wèi lěng zhòu bì fáng。
梅花忽报消息动,意气山立非复常。méi huā hū bào xiāo xī dòng,yì qì shān lì fēi fù cháng。
二儿一孙奉此老,瘦藤夭矫凌风霜。èr ér yī sūn fèng cǐ lǎo,shòu téng yāo jiǎo líng fēng shuāng。
幽禽白颊忽满树,似与我辈争翱翔。yōu qín bái jiá hū mǎn shù,shì yǔ wǒ bèi zhēng áo xiáng。
沟绝无声冻地裂,耿耿寒日青无光。gōu jué wú shēng dòng dì liè,gěng gěng hán rì qīng wú guāng。
归来相视不得语,小榼一写鹅儿黄。guī lái xiāng shì bù dé yǔ,xiǎo kē yī xiě é ér huáng。

杂言示子聿

陆游

福莫大于不材之木,祸莫惨于自跃之金。fú mò dà yú bù cái zhī mù,huò mò cǎn yú zì yuè zhī jīn。
鹤生于野兮何有于轩,桐爨则已兮岂慕为琴。hè shēng yú yě xī hé yǒu yú xuān,tóng cuàn zé yǐ xī qǐ mù wèi qín。
古今共戒玉自献,卷舒要似云无心。gǔ jīn gòng jiè yù zì xiàn,juǎn shū yào shì yún wú xīn。
庐室但取蔽风雨,衣食过足岂所钦。lú shì dàn qǔ bì fēng yǔ,yī shí guò zú qǐ suǒ qīn。
我今馀年忽八十,归耕幸得安山林。wǒ jīn yú nián hū bā shí,guī gēng xìng dé ān shān lín。
逢人虽叹种种发,入塾尚忆青青衿。féng rén suī tàn zhǒng zhǒng fā,rù shú shàng yì qīng qīng jīn。
吾儿殆可守孤学,相与竭力穷幽深。wú ér dài kě shǒu gū xué,xiāng yǔ jié lì qióng yōu shēn。

偶与客饮客去戏作

陆游

多泥穷巷破茆屋,人不堪忧心自足。duō ní qióng xiàng pò máo wū,rén bù kān yōu xīn zì zú。
有时负日向门前,手把南华日中读。yǒu shí fù rì xiàng mén qián,shǒu bǎ nán huá rì zhōng dú。
若教开门与客游,扰扰依前怀百忧。ruò jiào kāi mén yǔ kè yóu,rǎo rǎo yī qián huái bǎi yōu。
平生自计亦已熟,惟有钓鱼湖水头。píng shēng zì jì yì yǐ shú,wéi yǒu diào yú hú shuǐ tóu。
旧闻仲长子光可与友,喑不能言但耽酒。jiù wén zhòng zhǎng zi guāng kě yǔ yǒu,yīn bù néng yán dàn dān jiǔ。
安得此友常过门,一语不交倾数斗。ān dé cǐ yǒu cháng guò mén,yī yǔ bù jiāo qīng shù dòu。

龋齿

陆游

人生天地间,本非金石坚。rén shēng tiān dì jiān,běn fēi jīn shí jiān。
况复历岁久,蠹坏无复全。kuàng fù lì suì jiǔ,dù huài wú fù quán。
龋齿虽小疾,颇解妨食眠。qǔ chǐ suī xiǎo jí,pǒ jiě fáng shí mián。
昨暮作尤剧,颊辅相钩联。zuó mù zuò yóu jù,jiá fǔ xiāng gōu lián。
欲起懒衣裳,欲睡目瞭然。yù qǐ lǎn yī shang,yù shuì mù liǎo rán。
恨不弃残骸,蜕去如蛇蝉。hèn bù qì cán hái,tuì qù rú shé chán。
或当学金丹,挥手凌云烟。huò dāng xué jīn dān,huī shǒu líng yún yān。
逢师定悠悠,丹成在何年。féng shī dìng yōu yōu,dān chéng zài hé nián。

雪夜

陆游

雪声如飞沙,风声如翻涛。xuě shēng rú fēi shā,fēng shēng rú fān tāo。
三更天地暗,雪急风愈豪。sān gèng tiān dì àn,xuě jí fēng yù háo。
颇疑虚空中,鬼神战方鏖。pǒ yí xū kōng zhōng,guǐ shén zhàn fāng áo。
胜负要一决,利兵未肯櫜。shèng fù yào yī jué,lì bīng wèi kěn gāo。
我如堕重围,百计无由逃。wǒ rú duò zhòng wéi,bǎi jì wú yóu táo。
僵缩不能寐,坐起拥故袍。jiāng suō bù néng mèi,zuò qǐ yōng gù páo。
自叹老益贫,庭草常不薅。zì tàn lǎo yì pín,tíng cǎo cháng bù hāo。
惟酒不惮费,贷券如山高。wéi jiǔ bù dàn fèi,dài quàn rú shān gāo。
园蔬甘且柔,味不减豚羔。yuán shū gān qiě róu,wèi bù jiǎn tún gāo。
醉此风雪夕,聊慰抱瓮劳。zuì cǐ fēng xuě xī,liáo wèi bào wèng láo。

听雪为客置茶果

陆游

病齿已两旬,日夜事医药。bìng chǐ yǐ liǎng xún,rì yè shì yī yào。
对食不能举,况复议杯酌。duì shí bù néng jǔ,kuàng fù yì bēi zhuó。
平生外形骸,常恐堕贪著。píng shēng wài xíng hái,cháng kǒng duò tān zhù。
时时邻曲来,尚不废笑谑。shí shí lín qū lái,shàng bù fèi xiào xuè。
青灯耿窗户,设茗听雪落。qīng dēng gěng chuāng hù,shè míng tīng xuě luò。
不饤栗与梨,犹能烹鸭脚。bù dìng lì yǔ lí,yóu néng pēng yā jiǎo。

家居自戒六首

陆游

曩得京口俸,始卜湖边居。nǎng dé jīng kǒu fèng,shǐ bo hú biān jū。
屋财十许间,岁久亦倍初。wū cái shí xǔ jiān,suì jiǔ yì bèi chū。
艺花过百本,啸咏已有馀。yì huā guò bǎi běn,xiào yǒng yǐ yǒu yú。
犹愧先楚公,终身无屋庐。yóu kuì xiān chǔ gōng,zhōng shēn wú wū lú。

家居自戒六首

陆游

平居少愧怍,动以直自遂。píng jū shǎo kuì zuò,dòng yǐ zhí zì suì。
虽堕虎兕群,我已无死地。suī duò hǔ sì qún,wǒ yǐ wú sǐ dì。
神仙果可学,吾辈恐差易。shén xiān guǒ kě xué,wú bèi kǒng chà yì。
勿言闻道晚,努力补黥劓。wù yán wén dào wǎn,nǔ lì bǔ qíng yì。

家居自戒六首

陆游

世人无奈愁,沃以杯中酒。shì rén wú nài chóu,wò yǐ bēi zhōng jiǔ。
未能平磊块,已复生堆阜。wèi néng píng lěi kuài,yǐ fù shēng duī fù。
治水不治源,九载亦何有。zhì shuǐ bù zhì yuán,jiǔ zài yì hé yǒu。
不如读周易,一卷常在手。bù rú dú zhōu yì,yī juǎn cháng zài shǒu。

家居自戒六首

陆游

疾病当治本,神医古难遭。jí bìng dāng zhì běn,shén yī gǔ nán zāo。
哀哉有限身,日与利欲鏖。āi zāi yǒu xiàn shēn,rì yǔ lì yù áo。
大嚼徒为贪,剧饮岂足豪。dà jué tú wèi tān,jù yǐn qǐ zú háo。
淡薄以养寿,亦非慕名高。dàn báo yǐ yǎng shòu,yì fēi mù míng gāo。

家居自戒六首

陆游

饥寒陷侵暴,其实可怜伤。jī hán xiàn qīn bào,qí shí kě lián shāng。
一事百自反,忿心冷如霜。yī shì bǎi zì fǎn,fèn xīn lěng rú shuāng。
恕物学者心,省事虑亦长。shù wù xué zhě xīn,shěng shì lǜ yì zhǎng。
吾过固多矣,责彼何暇详。wú guò gù duō yǐ,zé bǐ hé xiá xiáng。

家居自戒六首

陆游

霜严鸡报晨,月落犬警盗。shuāng yán jī bào chén,yuè luò quǎn jǐng dào。
遗粒与弃糠,每愧不足报。yí lì yǔ qì kāng,měi kuì bù zú bào。
椎奴事樵汲,跣婢勤爨灶。chuí nú shì qiáo jí,xiǎn bì qín cuàn zào。
有过姑教之,棰楚置勿道。yǒu guò gū jiào zhī,chuí chǔ zhì wù dào。

送客

陆游

有客相与饮,酒尽惟清言。yǒu kè xiāng yǔ yǐn,jiǔ jǐn wéi qīng yán。
坐久饥肠鸣,殷如车轮翻。zuò jiǔ jī cháng míng,yīn rú chē lún fān。
烹栗煨芋魁,味美敌熊蹯。pēng lì wēi yù kuí,wèi měi dí xióng fán。
一饱失百忧,抵掌谈羲轩。yī bǎo shī bǎi yōu,dǐ zhǎng tán xī xuān。
意倦客辞去,秉炬送柴门。yì juàn kè cí qù,bǐng jù sòng chái mén。
林间鸟惊起,落月倾金盆。lín jiān niǎo jīng qǐ,luò yuè qīng jīn pén。

信手翻古人诗随所得次韵二首夜坐

陆游

病起瘦可惊,崚嶒夜窗影。bìng qǐ shòu kě jīng,léng céng yè chuāng yǐng。
八十遂当至,何止践衰境。bā shí suì dāng zhì,hé zhǐ jiàn shuāi jìng。
食箪幸能尽,药裹亦已屏。shí dān xìng néng jǐn,yào guǒ yì yǐ píng。
汲泉煮日铸,舌本味方永。jí quán zhǔ rì zhù,shé běn wèi fāng yǒng。
士苦不自晦,常若锥见颖。shì kǔ bù zì huì,cháng ruò zhuī jiàn yǐng。
叔度独何人,长陂渺千顷。shū dù dú hé rén,zhǎng bēi miǎo qiān qǐng。