古诗词

陆游

信手翻古人诗随所得次韵二首夜坐

陆游

孔门春服成,弟子从沂浴。kǒng mén chūn fú chéng,dì zi cóng yí yù。
老氏坐中庭,庄生记新沐。lǎo shì zuò zhōng tíng,zhuāng shēng jì xīn mù。
古圣自洁清,如日浴旸谷。gǔ shèng zì jié qīng,rú rì yù yáng gǔ。
岂比流俗人,虮虱生桎梏。qǐ bǐ liú sú rén,jǐ shī shēng zhì gù。
老人喜时节,良夕当爆竹。lǎo rén xǐ shí jié,liáng xī dāng bào zhú。
未濯三生垢,汤沐意亦足。wèi zhuó sān shēng gòu,tāng mù yì yì zú。
岂惟寓萧散,亦以洗荣辱。qǐ wéi yù xiāo sàn,yì yǐ xǐ róng rǔ。
悠然独酌罢,投枕睡已熟。yōu rán dú zhuó bà,tóu zhěn shuì yǐ shú。

初春纪事二首

陆游

窗棂无日影,庭树无风声。chuāng líng wú rì yǐng,tíng shù wú fēng shēng。
微云淡天宇,非阴亦非晴。wēi yún dàn tiān yǔ,fēi yīn yì fēi qíng。
美哉丰年祥,入我屠苏觥。měi zāi fēng nián xiáng,rù wǒ tú sū gōng。
父老亦共喜,欢言叩柴荆。fù lǎo yì gòng xǐ,huān yán kòu chái jīng。
一饱已有期,惟当力春耕。yī bǎo yǐ yǒu qī,wéi dāng lì chūn gēng。
遣儿牧鸡豚,作社赛西成。qiǎn ér mù jī tún,zuò shè sài xī chéng。

初春纪事二首

陆游

经冬少雨雪,所至苦水涸。jīng dōng shǎo yǔ xuě,suǒ zhì kǔ shuǐ hé。
园蔬叶多蠹,山步船半阁。yuán shū yè duō dù,shān bù chuán bàn gé。
入春一再雨,喜气满墟落。rù chūn yī zài yǔ,xǐ qì mǎn xū luò。
又闻湖边路,已破小桃萼。yòu wén hú biān lù,yǐ pò xiǎo táo è。
一尊傥可携,父子自酬酢。yī zūn tǎng kě xié,fù zi zì chóu cù。

夜兴

陆游

枭呼作人声,月出如野烧。xiāo hū zuò rén shēng,yuè chū rú yě shāo。
推枕中夜起,残灯尚馀照。tuī zhěn zhōng yè qǐ,cán dēng shàng yú zhào。
难从公荣饮,独效孙登啸。nán cóng gōng róng yǐn,dú xiào sūn dēng xiào。
八十推不僵,平昔岂所料。bā shí tuī bù jiāng,píng xī qǐ suǒ liào。
空廊病马卧,枯草老牛噍。kōng láng bìng mǎ wò,kū cǎo lǎo niú jiào。
明朝语俗人,与汝不同调。míng cháo yǔ sú rén,yǔ rǔ bù tóng diào。

夜过鲁墟

陆游

晡时发柯桥,申夜过鲁墟。bū shí fā kē qiáo,shēn yè guò lǔ xū。
灯出篱落间,七世有故庐。dēng chū lí luò jiān,qī shì yǒu gù lú。
门低不容驷,壁坏亡遗书。mén dī bù róng sì,bì huài wáng yí shū。
高树宿羁鸟,废沼跳惊鱼。gāo shù sù jī niǎo,fèi zhǎo tiào jīng yú。
移船过古埭,水面涵星疏。yí chuán guò gǔ dài,shuǐ miàn hán xīng shū。
安得病良已,毕世浇春蔬。ān dé bìng liáng yǐ,bì shì jiāo chūn shū。

园中小饮

陆游

造物佚我老,畀以江湖宽。zào wù yì wǒ lǎo,bì yǐ jiāng hú kuān。
俯仰六年间,得请两挂冠。fǔ yǎng liù nián jiān,dé qǐng liǎng guà guān。
鬓毛虽萧飒,脚力未蹒跚。bìn máo suī xiāo sà,jiǎo lì wèi pán shān。
记书过十张,啖饭空一箪。jì shū guò shí zhāng,dàn fàn kōng yī dān。
开岁忽两月,感此春事残。kāi suì hū liǎng yuè,gǎn cǐ chūn shì cán。
杏靥笑墙头,莺声入云端。xìng yè xiào qiáng tóu,yīng shēng rù yún duān。
扫地设菅席,相与劝加餐。sǎo dì shè jiān xí,xiāng yǔ quàn jiā cān。
村酒泻浊清,野果尝甘酸。cūn jiǔ xiè zhuó qīng,yě guǒ cháng gān suān。
邻里语蝉联,儿孙话团栾。lín lǐ yǔ chán lián,ér sūn huà tuán luán。
虽无万钱箸,浩歌有馀欢。suī wú wàn qián zhù,hào gē yǒu yú huān。

北窗

陆游

老人日夜衰,卧起常在背。lǎo rén rì yè shuāi,wò qǐ cháng zài bèi。
窗间一编书,终日圣贤对。chuāng jiān yī biān shū,zhōng rì shèng xián duì。
东皋客输米,粲粲珠出碓。dōng gāo kè shū mǐ,càn càn zhū chū duì。
南山僧饷茶,细细雪落硙。nán shān sēng xiǎng chá,xì xì xuě luò wéi。
吾儿亦解事,稀甲自锄菜。wú ér yì jiě shì,xī jiǎ zì chú cài。
一饥既退舍,百念皆卷旆。yī jī jì tuì shě,bǎi niàn jiē juǎn pèi。
闲身去俗远,澄念与道会。xián shēn qù sú yuǎn,chéng niàn yǔ dào huì。
宿疴走二竖,美睡造三昧。sù kē zǒu èr shù,měi shuì zào sān mèi。
挂冠反布韦,上印谢银艾。guà guān fǎn bù wéi,shàng yìn xiè yín ài。
庭中石苍然,此客真度外。tíng zhōng shí cāng rán,cǐ kè zhēn dù wài。

送辛幼安殿撰造朝

陆游

稼轩落笔凌鲍谢,退避声名称学稼。jià xuān luò bǐ líng bào xiè,tuì bì shēng míng chēng xué jià。
十年高卧不出门,参透南宗牧牛话。shí nián gāo wò bù chū mén,cān tòu nán zōng mù niú huà。
功名固是券内事,且葺园庐了婚嫁。gōng míng gù shì quàn nèi shì,qiě qì yuán lú le hūn jià。
千篇昌谷诗满囊,万卷邺侯书插架。qiān piān chāng gǔ shī mǎn náng,wàn juǎn yè hóu shū chā jià。
忽然起冠东诸侯,黄旗皂纛从天下。hū rán qǐ guān dōng zhū hóu,huáng qí zào dào cóng tiān xià。
圣朝仄席意未快,尺一东来烦促驾。shèng cháo zè xí yì wèi kuài,chǐ yī dōng lái fán cù jià。
大材小用古所叹,管仲萧何实流亚。dà cái xiǎo yòng gǔ suǒ tàn,guǎn zhòng xiāo hé shí liú yà。
天山挂旆或少须,先挽银河洗嵩华。tiān shān guà pèi huò shǎo xū,xiān wǎn yín hé xǐ sōng huá。
中原麟凤争自奋,残虏犬羊何足吓。zhōng yuán lín fèng zhēng zì fèn,cán lǔ quǎn yáng hé zú xià。
但令小试出绪馀,青史英豪可雄跨。dàn lìng xiǎo shì chū xù yú,qīng shǐ yīng háo kě xióng kuà。
古来立事戒轻发,往往谗夫出乘罅。gǔ lái lì shì jiè qīng fā,wǎng wǎng chán fū chū chéng xià。
深仇积愤在逆胡,不用追思灞亭夜。shēn chóu jī fèn zài nì hú,bù yòng zhuī sī bà tíng yè。

书怀示子遹

陆游

平生山林几緉屐,何意随人戴朝帻。píng shēng shān lín jǐ liǎng jī,hé yì suí rén dài cháo zé。
口言报国直妄耳,断简围坐晨至夕。kǒu yán bào guó zhí wàng ěr,duàn jiǎn wéi zuò chén zhì xī。
道山堂东直庐冷,手种疏篁半窗碧。dào shān táng dōng zhí lú lěng,shǒu zhǒng shū huáng bàn chuāng bì。
但虞风波起平地,岂有毫发能补益。dàn yú fēng bō qǐ píng dì,qǐ yǒu háo fā néng bǔ yì。
成书朝奏暮请老,入耳幸免烦言啧。chéng shū cháo zòu mù qǐng lǎo,rù ěr xìng miǎn fán yán zé。
东望故山百馀里,父老欢忻来接迹。dōng wàng gù shān bǎi yú lǐ,fù lǎo huān xīn lái jiē jì。
白羊绿酒争下担,长笛腰鼓纷如织。bái yáng lǜ jiǔ zhēng xià dān,zhǎng dí yāo gǔ fēn rú zhī。
迢迢梅市过鲁墟,观者所至空巷陌。tiáo tiáo méi shì guò lǔ xū,guān zhě suǒ zhì kōng xiàng mò。
尔来呻吟又春尽,周视室中惟四壁。ěr lái shēn yín yòu chūn jǐn,zhōu shì shì zhōng wéi sì bì。
但令粝饭粗撑拄,犹胜朱门常踧踖。dàn lìng lì fàn cū chēng zhǔ,yóu shèng zhū mén cháng cù jí。
小儿助我理孤学,终岁伏几心如石。xiǎo ér zhù wǒ lǐ gū xué,zhōng suì fú jǐ xīn rú shí。
问看饮酒咏离骚,何似焚香对周易。wèn kàn yǐn jiǔ yǒng lí sāo,hé shì fén xiāng duì zhōu yì。

闻虏乱次前辈韵

陆游

中原昔丧乱,豺虎厌人肉。zhōng yuán xī sàng luàn,chái hǔ yàn rén ròu。
辇金输虏庭,耳目久习熟。niǎn jīn shū lǔ tíng,ěr mù jiǔ xí shú。
不知贪残性,搏噬何日足。bù zhī tān cán xìng,bó shì hé rì zú。
至今磊落人,泪尽以血续。zhì jīn lěi luò rén,lèi jǐn yǐ xuè xù。
后生志抚薄,谁办新亭哭。hòu shēng zhì fǔ báo,shuí bàn xīn tíng kū。
艺祖有圣谟,呜呼宁忍读。yì zǔ yǒu shèng mó,wū hū níng rěn dú。

壮士吟次唐人韵

陆游

士厌贫贱思起家,富贵何在发已华。shì yàn pín jiàn sī qǐ jiā,fù guì hé zài fā yǐ huá。
不如为国戍万里,大寒破肉风卷沙。bù rú wèi guó shù wàn lǐ,dà hán pò ròu fēng juǎn shā。
誓捐一死报天子,兜鍪如箕铠如水。shì juān yī sǐ bào tiān zi,dōu móu rú jī kǎi rú shuǐ。
男儿堕地射四方,安能山栖效园绮。nán ér duò dì shè sì fāng,ān néng shān qī xiào yuán qǐ。
塞云漠漠黄河深,凉州新城高十寻。sāi yún mò mò huáng hé shēn,liáng zhōu xīn chéng gāo shí xún。
风餐露宿宁非苦,且试平生铁石心。fēng cān lù sù níng fēi kǔ,qiě shì píng shēng tiě shí xīn。

农事稍闲有作

陆游

架犁架犁唤春农,布谷布谷督岁功。jià lí jià lí huàn chūn nóng,bù gǔ bù gǔ dū suì gōng。
黄云压檐风日美,绿针插水雾雨蒙。huáng yún yā yán fēng rì měi,lǜ zhēn chā shuǐ wù yǔ méng。
年丰远近笑语乐,浦涨纵横舟楫通。nián fēng yuǎn jìn xiào yǔ lè,pǔ zhǎng zòng héng zhōu jí tōng。
东家筑室窗户绿,西舍迎妇花扇红。dōng jiā zhù shì chuāng hù lǜ,xī shě yíng fù huā shàn hóng。
我方祭灶彻豚酒,盘箸亦复呼邻翁。wǒ fāng jì zào chè tún jiǔ,pán zhù yì fù hū lín wēng。
客归我起何所作,孝经论语教儿童。kè guī wǒ qǐ hé suǒ zuò,xiào jīng lùn yǔ jiào ér tóng。
教儿童,莫匆匆,愿汝日夜勤磨砻,乌巾白纻待至公。jiào ér tóng,mò cōng cōng,yuàn rǔ rì yè qín mó lóng,wū jīn bái zhù dài zhì gōng。

新堂

陆游

湖上新堂气疏豁,三面岚光翠如泼。hú shàng xīn táng qì shū huō,sān miàn lán guāng cuì rú pō。
都门归来病相属,邻里怪我间何阔。dōu mén guī lái bìng xiāng shǔ,lín lǐ guài wǒ jiān hé kuò。
莼丝作羹饭雕胡,厨人斫鲙艺绝殊。chún sī zuò gēng fàn diāo hú,chú rén zhuó kuài yì jué shū。
何由唤得左元放,银盘钓出松江鲈。hé yóu huàn dé zuǒ yuán fàng,yín pán diào chū sōng jiāng lú。

落花

陆游

桃李擅春事,酴醾为之殿。táo lǐ shàn chūn shì,tú mí wèi zhī diàn。
岂不欲周旋,过日如掣电。qǐ bù yù zhōu xuán,guò rì rú chè diàn。
大风连三日,吹尽无馀片。dà fēng lián sān rì,chuī jǐn wú yú piàn。
留之岂有策,伫立情眷眷。liú zhī qǐ yǒu cè,zhù lì qíng juàn juàn。
空令肠九回,竟欠语一转。kōng lìng cháng jiǔ huí,jìng qiàn yǔ yī zhuǎn。
流年付芳草,樽酒孤胜践。liú nián fù fāng cǎo,zūn jiǔ gū shèng jiàn。
莺声入碧云,帘影满深院。yīng shēng rù bì yún,lián yǐng mǎn shēn yuàn。
消摇绿阴间,风流属团扇。xiāo yáo lǜ yīn jiān,fēng liú shǔ tuán shàn。

四月廿二日微雨中次前辈韵

陆游

语讹觉齿疏,冠倒感发稀。yǔ é jué chǐ shū,guān dào gǎn fā xī。
屡为曼容免,遂赋渊明归。lǚ wèi màn róng miǎn,suì fù yuān míng guī。
今日天气佳,雨丝弄斜晖。jīn rì tiān qì jiā,yǔ sī nòng xié huī。
起居惟所适,单复时易衣。qǐ jū wéi suǒ shì,dān fù shí yì yī。
出游叩僧庐,归卧掩渔扉。chū yóu kòu sēng lú,guī wò yǎn yú fēi。
一笑顾儿子,正尔良未非。yī xiào gù ér zi,zhèng ěr liáng wèi fēi。

舟中

陆游

青枫湖上村,绿蓑舟中客。qīng fēng hú shàng cūn,lǜ suō zhōu zhōng kè。
云兴山叠见,海近地势坼。yún xīng shān dié jiàn,hǎi jìn dì shì chè。
悠然沧洲趣,宛与尘世隔。yōu rán cāng zhōu qù,wǎn yǔ chén shì gé。
虽云食不足,粗免婚嫁责。suī yún shí bù zú,cū miǎn hūn jià zé。
渥丹未辞镜,衰白幸满帻。wò dān wèi cí jìng,shuāi bái xìng mǎn zé。
明当鼓枻行,放浪穷七泽。míng dāng gǔ yì xíng,fàng làng qióng qī zé。

昼坐闻墙外人声殊败幽思戏作

陆游

老人气衰凋发齿,岁月翩翩来有几。lǎo rén qì shuāi diāo fā chǐ,suì yuè piān piān lái yǒu jǐ。
晨兴食米不一溢,日课读书犹十纸。chén xīng shí mǐ bù yī yì,rì kè dú shū yóu shí zhǐ。
虽云喧寂无二观,终嫌蜩蚻喧吾耳。suī yún xuān jì wú èr guān,zhōng xián tiáo zhá xuān wú ěr。
亟起振衣欲出门,赤日当空汗如洗。jí qǐ zhèn yī yù chū mén,chì rì dāng kōng hàn rú xǐ。
拨灰未炷瓦炉香,汲井先换铜匜水。bō huī wèi zhù wǎ lú xiāng,jí jǐng xiān huàn tóng yí shuǐ。
也胜太史落南时,短檠夜对屠牛机。yě shèng tài shǐ luò nán shí,duǎn qíng yè duì tú niú jī。

雨中短歌

陆游

昨夕雨大如车轴,今旦雨细如牛毛。zuó xī yǔ dà rú chē zhóu,jīn dàn yǔ xì rú niú máo。
人言愈细愈泽物,天公为此非徒劳。rén yán yù xì yù zé wù,tiān gōng wèi cǐ fēi tú láo。
泥深入市路欲绝,坏檐败壁风萧骚。ní shēn rù shì lù yù jué,huài yán bài bì fēng xiāo sāo。
岂惟蛙黾矜得意,坐觉藜莠无由薅。qǐ wéi wā mǐn jīn dé yì,zuò jué lí yǒu wú yóu hāo。
剥床供爨嗟婢子,持伞上学怜儿曹。bō chuáng gōng cuàn jiē bì zi,chí sǎn shàng xué lián ér cáo。
村场酒贵赊不得,且解布囊寻弊袍。cūn chǎng jiǔ guì shē bù dé,qiě jiě bù náng xún bì páo。

南堂

陆游

空堂寂寂暑气清,只有燕雀无人声。kōng táng jì jì shǔ qì qīng,zhǐ yǒu yàn què wú rén shēng。
云头忽移帘影失,雨点乱集荷盘倾。yún tóu hū yí lián yǐng shī,yǔ diǎn luàn jí hé pán qīng。
沟坑水溢鱼鳖喜,庭户风送蛟龙腥。gōu kēng shuǐ yì yú biē xǐ,tíng hù fēng sòng jiāo lóng xīng。
衣巾汗垢为一洗,呼奴举榻临前楹。yī jīn hàn gòu wèi yī xǐ,hū nú jǔ tà lín qián yíng。
取泉石井试日铸,吾诗邂逅亦已成。qǔ quán shí jǐng shì rì zhù,wú shī xiè hòu yì yǐ chéng。
何由探借中秋月,与子同游白玉京。hé yóu tàn jiè zhōng qiū yuè,yǔ zi tóng yóu bái yù jīng。

老马

陆游

贫家畜老马,枯萁风雨噍。pín jiā chù lǎo mǎ,kū qí fēng yǔ jiào。
本非百金产,安用三品料。běn fēi bǎi jīn chǎn,ān yòng sān pǐn liào。
马固忘华厩,士亦安蓬藋。mǎ gù wàng huá jiù,shì yì ān péng diào。
两穷适相遭,万事付一笑。liǎng qióng shì xiāng zāo,wàn shì fù yī xiào。
少游御款段,作计无此妙。shǎo yóu yù kuǎn duàn,zuò jì wú cǐ miào。
可怜杜陵翁,妄想追风骠。kě lián dù líng wēng,wàng xiǎng zhuī fēng biāo。