古诗词

陆游

闲行至西山民家

陆游

秋林半丹叶,秋草多碧花。qiū lín bàn dān yè,qiū cǎo duō bì huā。
隔山五六里,临水两三家。gé shān wǔ liù lǐ,lín shuǐ liǎng sān jiā。
罾鱼与伐荻,各自有生涯。zēng yú yǔ fá dí,gè zì yǒu shēng yá。
平池散雁鹜,绕舍栽桑麻。píng chí sàn yàn wù,rào shě zāi sāng má。
客至但举手,土釜煎秋茶。kè zhì dàn jǔ shǒu,tǔ fǔ jiān qiū chá。
城中不如汝,切莫慕浮夸。chéng zhōng bù rú rǔ,qiè mò mù fú kuā。

登山西望有怀季长

陆游

行年垂九十,举世少辈行。xíng nián chuí jiǔ shí,jǔ shì shǎo bèi xíng。
敢言贫非病,要是老益壮。gǎn yán pín fēi bìng,yào shì lǎo yì zhuàng。
平时懒书疏,有答未始倡。píng shí lǎn shū shū,yǒu dá wèi shǐ chàng。
张卿独所敬,夙昔推直谅。zhāng qīng dú suǒ jìng,sù xī tuī zhí liàng。
迹虽隔吴蜀,相忆每惨怆。jì suī gé wú shǔ,xiāng yì měi cǎn chuàng。
使者交道中,万里问亡恙。shǐ zhě jiāo dào zhōng,wàn lǐ wèn wáng yàng。
忽焉奉赴告,斯文岂将丧。hū yān fèng fù gào,sī wén qǐ jiāng sàng。
腰绖不抚棺,执绋不会葬。yāo dié bù fǔ guān,zhí fú bù huì zàng。
送子岷山下,想见车百两。sòng zi mín shān xià,xiǎng jiàn chē bǎi liǎng。
我徒哭寝门,泪尽气塞吭。wǒ tú kū qǐn mén,lèi jǐn qì sāi kēng。
年虽不耄期,仕谁不将相。nián suī bù mào qī,shì shuí bù jiāng xiāng。
神明司祸福,于职岂亦旷。shén míng sī huò fú,yú zhí qǐ yì kuàng。
霜风九月初,凭高极西望。shuāng fēng jiǔ yuè chū,píng gāo jí xī wàng。
江原在何许,安得铲叠嶂。jiāng yuán zài hé xǔ,ān dé chǎn dié zhàng。

山行

陆游

五尺桄榔杖,二寸栟榈冠。wǔ chǐ guāng láng zhàng,èr cùn bēn lǘ guān。
往来山谷中,发白面渥丹。wǎng lái shān gǔ zhōng,fā bái miàn wò dān。
初非乳石力,所得怀抱宽。chū fēi rǔ shí lì,suǒ dé huái bào kuān。
入寺不寻僧,自爱松风寒。rù sì bù xún sēng,zì ài sōng fēng hán。
松风晚少静,我意殊未阑。sōng fēng wǎn shǎo jìng,wǒ yì shū wèi lán。
却寻归村路,白石明青滩。què xún guī cūn lù,bái shí míng qīng tān。

二乐

陆游

游山恨不远,读书恨不博。yóu shān hèn bù yuǎn,dú shū hèn bù bó。
天下多名山,何处无芒屩。tiān xià duō míng shān,hé chù wú máng juē。
束书饱蠹鱼,于汝宁不怍。shù shū bǎo dù yú,yú rǔ níng bù zuò。
日月如过烧,老病将何若。rì yuè rú guò shāo,lǎo bìng jiāng hé ruò。
眼犹急开卷,足尚供寻壑。yǎn yóu jí kāi juǎn,zú shàng gōng xún hè。
少劳君勿辞,是中有真乐。shǎo láo jūn wù cí,shì zhōng yǒu zhēn lè。

示子遹

陆游

我初学诗日,但欲工藻绘。wǒ chū xué shī rì,dàn yù gōng zǎo huì。
中年始少悟,渐若窥宏大。zhōng nián shǐ shǎo wù,jiàn ruò kuī hóng dà。
怪奇亦间出,如石漱湍濑。guài qí yì jiān chū,rú shí shù tuān lài。
数仞李杜墙,常恨欠领会。shù rèn lǐ dù qiáng,cháng hèn qiàn lǐng huì。
元白才倚门,温李真自郐。yuán bái cái yǐ mén,wēn lǐ zhēn zì kuài。
正令笔扛鼎,亦未造三昧。zhèng lìng bǐ káng dǐng,yì wèi zào sān mèi。
诗为六艺一,岂用资狡狯。shī wèi liù yì yī,qǐ yòng zī jiǎo kuài。
汝果欲学诗,工夫在诗外。rǔ guǒ yù xué shī,gōng fū zài shī wài。

秋思四首

陆游

湖边一夜霜,庭树无秋声。hú biān yī yè shuāng,tíng shù wú qiū shēng。
懒不近笔砚,何以纾幽情。lǎn bù jìn bǐ yàn,hé yǐ shū yōu qíng。
但有一睡耳,展转无由成。dàn yǒu yī shuì ěr,zhǎn zhuǎn wú yóu chéng。
起拥地炉暖,坐待天窗明。qǐ yōng dì lú nuǎn,zuò dài tiān chuāng míng。

秋思四首

陆游

弊衣但故絮,粝食惟黄齑。bì yī dàn gù xù,lì shí wéi huáng jī。
馀年如登山,步步勤攀跻。yú nián rú dēng shān,bù bù qín pān jī。
从子念寂寞,千里致鹿麑。cóng zi niàn jì mò,qiān lǐ zhì lù ní。
秋风石帆下,伴我扶青藜。qiū fēng shí fān xià,bàn wǒ fú qīng lí。

秋思四首

陆游

稽山九十翁,病起无气力。jī shān jiǔ shí wēng,bìng qǐ wú qì lì。
拥杖牧鸡豚,乃是老人职。yōng zhàng mù jī tún,nǎi shì lǎo rén zhí。
一杯芋糁羹,孙子唤翁食。yī bēi yù sǎn gēng,sūn zi huàn wēng shí。
既饱负朝阳,自愧尔何德。jì bǎo fù cháo yáng,zì kuì ěr hé dé。

秋思四首

陆游

今日鹊噪檐,邢赵别我西。jīn rì què zào yán,xíng zhào bié wǒ xī。
老怀易感慨,近别亦惨凄。lǎo huái yì gǎn kǎi,jìn bié yì cǎn qī。
自我卧孤村,海内无轮蹄。zì wǒ wò gū cūn,hǎi nèi wú lún tí。
垂虹秋愈佳,不得同装赍。chuí hóng qiū yù jiā,bù dé tóng zhuāng jī。

览镜

陆游

镜中老翁谁,非复少年我。jìng zhōng lǎo wēng shuí,fēi fù shǎo nián wǒ。
诵书如布谷,拈出无一可。sòng shū rú bù gǔ,niān chū wú yī kě。
又非富贵逼,弃去自不果。yòu fēi fù guì bī,qì qù zì bù guǒ。
无功博一饱,有罪当万坐。wú gōng bó yī bǎo,yǒu zuì dāng wàn zuò。
老境最堪笑,作计日益左。lǎo jìng zuì kān xiào,zuò jì rì yì zuǒ。
正似鸠拙巢,不及蚕自裹。zhèng shì jiū zhuō cháo,bù jí cán zì guǒ。
霜寒衣未赎,瑟缩附残火。shuāng hán yī wèi shú,sè suō fù cán huǒ。
作诗数十年,所得良琐琐。zuò shī shù shí nián,suǒ dé liáng suǒ suǒ。
弱松困蔓缠,何日见磊砢。ruò sōng kùn màn chán,hé rì jiàn lěi kē。
洞庭可远游,秋风思捩柁。dòng tíng kě yuǎn yóu,qiū fēng sī liè duò。

昼卧

陆游

我意殊昏然,一日三就枕。wǒ yì shū hūn rán,yī rì sān jiù zhěn。
目前幸未病,病势亦凛凛。mù qián xìng wèi bìng,bìng shì yì lǐn lǐn。
偶拈一卷读,美若鸠食葚。ǒu niān yī juǎn dú,měi ruò jiū shí rèn。
虽云嗜好笃,自计亦已审。suī yún shì hǎo dǔ,zì jì yì yǐ shěn。
圣门未能窥,讵敢希在寝。shèng mén wèi néng kuī,jù gǎn xī zài qǐn。
所求养根原,常恐躐阶品。suǒ qiú yǎng gēn yuán,cháng kǒng liè jiē pǐn。
死期诚已迫,尚可支数稔。sǐ qī chéng yǐ pò,shàng kě zhī shù rěn。
藨蓘不废功,吾其享高廪。biāo gǔn bù fèi gōng,wú qí xiǎng gāo lǐn。

宋都曹屡寄诗且督和答作此示之

陆游

古诗三千篇,删取财十一。gǔ shī sān qiān piān,shān qǔ cái shí yī。
每读先再拜,若听清庙瑟。měi dú xiān zài bài,ruò tīng qīng miào sè。
诗降为楚骚,犹足中六律。shī jiàng wèi chǔ sāo,yóu zú zhōng liù lǜ。
天未丧斯文,杜老乃独出。tiān wèi sàng sī wén,dù lǎo nǎi dú chū。
陵迟至元白,固已可愤疾。líng chí zhì yuán bái,gù yǐ kě fèn jí。
及观晚唐作,令人欲焚笔。jí guān wǎn táng zuò,lìng rén yù fén bǐ。
此风近复炽,隙穴始难窒。cǐ fēng jìn fù chì,xì xué shǐ nán zhì。
淫哇解移人,往往丧妙质。yín wa jiě yí rén,wǎng wǎng sàng miào zhì。
苦言告学者,切勿为所怵。kǔ yán gào xué zhě,qiè wù wèi suǒ chù。
杭川必至海,为道当择术。háng chuān bì zhì hǎi,wèi dào dāng zé shù。

寄陈伯予主簿

陆游

今年闰馀时令早,十月霜风吹客倒。jīn nián rùn yú shí lìng zǎo,shí yuè shuāng fēng chuī kè dào。
老夫畏寒不出门,数步邻家迹如扫。lǎo fū wèi hán bù chū mén,shù bù lín jiā jì rú sǎo。
此时陈子独何勇,饥僮瘦马长安道。cǐ shí chén zi dú hé yǒng,jī tóng shòu mǎ zhǎng ān dào。
绝知涵养与人别,吐气如虹失衰老。jué zhī hán yǎng yǔ rén bié,tǔ qì rú hóng shī shuāi lǎo。
孟轲浩然正应尔,岂比区区养梨枣。mèng kē hào rán zhèng yīng ěr,qǐ bǐ qū qū yǎng lí zǎo。
万钟于子本何加,一官未免从人讨。wàn zhōng yú zi běn hé jiā,yī guān wèi miǎn cóng rén tǎo。
世谁不达子独穷,熟念令人恶怀抱。shì shuí bù dá zi dú qióng,shú niàn lìng rén è huái bào。
石渠天禄正须才,往乞扬雄太玄草。shí qú tiān lù zhèng xū cái,wǎng qǐ yáng xióng tài xuán cǎo。

夜坐忆剡溪

陆游

早睡苦夜长,晚睡意复倦。zǎo shuì kǔ yè zhǎng,wǎn shuì yì fù juàn。
敛膝傍残灯,拭眦展书卷。liǎn xī bàng cán dēng,shì zì zhǎn shū juǎn。
时时搔短发,稍稍磨冻砚。shí shí sāo duǎn fā,shāo shāo mó dòng yàn。
更阑月入户,皎若舒白练。gèng lán yuè rù hù,jiǎo ruò shū bái liàn。
便思泛樵风,次第入剡县。biàn sī fàn qiáo fēng,cì dì rù shàn xiàn。
名山如高人,岂可久不见。míng shān rú gāo rén,qǐ kě jiǔ bù jiàn。

道上见村民聚饮

陆游

霜风利如割,霜叶净如扫。shuāng fēng lì rú gē,shuāng yè jìng rú sǎo。
正当十月时,我行山阴道。zhèng dāng shí yuè shí,wǒ xíng shān yīn dào。
场功俱已毕,欢乐无壮老。chǎng gōng jù yǐ bì,huān lè wú zhuàng lǎo。
野歌相和答,村鼓更击考。yě gē xiāng hé dá,cūn gǔ gèng jī kǎo。
市垆酒虽薄,群饮必醉倒。shì lú jiǔ suī báo,qún yǐn bì zuì dào。
鸡豚治羹胾,鱼鳖杂鲜薧。jī tún zhì gēng zì,yú biē zá xiān hāo。
但愿时太平,邻里常相保。dàn yuàn shí tài píng,lín lǐ cháng xiāng bǎo。
家家了租税,春酒寿翁媪。jiā jiā le zū shuì,chūn jiǔ shòu wēng ǎo。

初寒

陆游

重云蔽白日,陂港日夜涸。zhòng yún bì bái rì,bēi gǎng rì yè hé。
秋风才几时,已见霜雪作。qiū fēng cái jǐ shí,yǐ jiàn shuāng xuě zuò。
人生各有分,岂必衣狐貉。rén shēng gè yǒu fēn,qǐ bì yī hú háo。
吴中冬蔬茂,盘箸不寂寞。wú zhōng dōng shū mào,pán zhù bù jì mò。
抟泥治墙屋,伐筱补篱落。tuán ní zhì qiáng wū,fá xiǎo bǔ lí luò。
薄酒亦醉人,问子胡不乐。báo jiǔ yì zuì rén,wèn zi hú bù lè。

对镜

陆游

镜中衰颜失敷腴,绿鬓已作霜蓬枯。jìng zhōng shuāi yán shī fū yú,lǜ bìn yǐ zuò shuāng péng kū。
两肩耸耸似山字,曳杖更有蛮童扶。liǎng jiān sǒng sǒng shì shān zì,yè zhàng gèng yǒu mán tóng fú。
自惊何以致此老,亟欲修敬问起居。zì jīng hé yǐ zhì cǐ lǎo,jí yù xiū jìng wèn qǐ jū。
徐徐熟视乃大笑,但记昔我忘今吾。xú xú shú shì nǎi dà xiào,dàn jì xī wǒ wàng jīn wú。
今吾虽惫颇神王,飞仙正可折简呼。jīn wú suī bèi pǒ shén wáng,fēi xiān zhèng kě zhé jiǎn hū。
远游纵未从溪父,醉眼犹能隘具区。yuǎn yóu zòng wèi cóng xī fù,zuì yǎn yóu néng ài jù qū。

寄子虡兼示子遹

陆游

书生赋命艰,举步得忧患。shū shēng fù mìng jiān,jǔ bù dé yōu huàn。
敢论得意事,一笑亦有限。gǎn lùn dé yì shì,yī xiào yì yǒu xiàn。
南征度闽岭,西戍历蜀栈。nán zhēng dù mǐn lǐng,xī shù lì shǔ zhàn。
吴江听唳鹤,淮浦送归雁。wú jiāng tīng lì hè,huái pǔ sòng guī yàn。
归来耕故山,暮雨泥没骭。guī lái gēng gù shān,mù yǔ ní méi gàn。
群鸦下空陂,黄犊鸣绝岸。qún yā xià kōng bēi,huáng dú míng jué àn。
索饭闵儿啼,乞墦虞妾覸。suǒ fàn mǐn ér tí,qǐ fán yú qiè jiān。
一裘三十年,破裂不受绽。yī qiú sān shí nián,pò liè bù shòu zhàn。
欲添一把茅,百计亦未办。yù tiān yī bǎ máo,bǎi jì yì wèi bàn。
大儿急亲养,辛苦就远宦。dà ér jí qīn yǎng,xīn kǔ jiù yuǎn huàn。
间出冒虏尘,短甲中夜擐。jiān chū mào lǔ chén,duǎn jiǎ zhōng yè huàn。
小儿奉亲欢,野果采溪涧。xiǎo ér fèng qīn huān,yě guǒ cǎi xī jiàn。
勉使就微禄,未对涕先潸。miǎn shǐ jiù wēi lù,wèi duì tì xiān shān。
观汝兄弟意,岂复厌藜苋。guān rǔ xiōng dì yì,qǐ fù yàn lí xiàn。
兄归弟不出,定省同夜旦。xiōng guī dì bù chū,dìng shěng tóng yè dàn。

一年老一年

陆游

一年老一年,一日衰一日。yī nián lǎo yī nián,yī rì shuāi yī rì。
譬如东周亡,岂复须大疾。pì rú dōng zhōu wáng,qǐ fù xū dà jí。
懒惰已废书册久,病来亦复疏杯酒。lǎn duò yǐ fèi shū cè jiǔ,bìng lái yì fù shū bēi jiǔ。
轫车小住固自佳,拂袖便行亦何有。rèn chē xiǎo zhù gù zì jiā,fú xiù biàn xíng yì hé yǒu。
下床拥火暖有馀,咸豆数粒粥一盂。xià chuáng yōng huǒ nuǎn yǒu yú,xián dòu shù lì zhōu yī yú。
平生常笑愚公愚,欲栽堕齿染白须。píng shēng cháng xiào yú gōng yú,yù zāi duò chǐ rǎn bái xū。

两日意殊不怿作短歌自遣

陆游

一月得笑才四五,十事败意常八九。yī yuè dé xiào cái sì wǔ,shí shì bài yì cháng bā jiǔ。
国中谩说无双士,天下元无第一手。guó zhōng mán shuō wú shuāng shì,tiān xià yuán wú dì yī shǒu。
平生爱酒恨小户,半世为文真弊帚。píng shēng ài jiǔ hèn xiǎo hù,bàn shì wèi wén zhēn bì zhǒu。
劫灰处处吊兴亡,宿草年年哭交友。jié huī chù chù diào xīng wáng,sù cǎo nián nián kū jiāo yǒu。
君看丈夫得意时,大冠如箕印如斗。jūn kàn zhàng fū dé yì shí,dà guān rú jī yìn rú dòu。
一朝弃去岂复论,衣破何妨露双肘。yī cháo qì qù qǐ fù lùn,yī pò hé fáng lù shuāng zhǒu。
有时采药二室间,亦或钓鱼五湖口。yǒu shí cǎi yào èr shì jiān,yì huò diào yú wǔ hú kǒu。
死来万古一熟眠,安用虚名传不朽。sǐ lái wàn gǔ yī shú mián,ān yòng xū míng chuán bù xiǔ。