古诗词

吕本中

李文若季敌访余高安留连累日临行赠之

吕本中

十年奔走风尘中,学殖不进身愈穷。shí nián bēn zǒu fēng chén zhōng,xué zhí bù jìn shēn yù qióng。
梦断江南不得往,坐叹岁月如惊鸿。mèng duàn jiāng nán bù dé wǎng,zuò tàn suì yuè rú jīng hóng。
君家政当匡庐路,时有僧行附书去。jūn jiā zhèng dāng kuāng lú lù,shí yǒu sēng xíng fù shū qù。
每念君家草堂好,便欲移家就君住。měi niàn jūn jiā cǎo táng hǎo,biàn yù yí jiā jiù jūn zhù。
当时气象已参差,今日情怀况迟暮。dāng shí qì xiàng yǐ cān chà,jīn rì qíng huái kuàng chí mù。
斯文未丧欲谁托,交游十人九不乐。sī wén wèi sàng yù shuí tuō,jiāo yóu shí rén jiǔ bù lè。
百川东下障狂澜,伯兄嶷然如断山。bǎi chuān dōng xià zhàng kuáng lán,bó xiōng yí rán rú duàn shān。
苍苍在上久无意,空使妙句留人间。cāng cāng zài shàng jiǔ wú yì,kōng shǐ miào jù liú rén jiān。
两季只今名籍籍,北方人士所未识。liǎng jì zhǐ jīn míng jí jí,běi fāng rén shì suǒ wèi shí。
未歇中原胡马尘,且喜沙头风浪息。wèi xiē zhōng yuán hú mǎ chén,qiě xǐ shā tóu fēng làng xī。
高安相遇一长吟,盛夏苦雨成淫霖。gāo ān xiāng yù yī zhǎng yín,shèng xià kǔ yǔ chéng yín lín。
顾我无能甘畎亩,如君岂合在山林。gù wǒ wú néng gān quǎn mǔ,rú jūn qǐ hé zài shān lín。
豫章老矣栋梁在,莫厌它时斤斧寻。yù zhāng lǎo yǐ dòng liáng zài,mò yàn tā shí jīn fǔ xún。

食笋

吕本中

穷乡未寂寥,五月富笋茁。qióng xiāng wèi jì liáo,wǔ yuè fù sǔn zhuó。
近山新得雨,此物晚亦发。jìn shān xīn dé yǔ,cǐ wù wǎn yì fā。
初看数寸出,意有千尺拔。chū kàn shù cùn chū,yì yǒu qiān chǐ bá。
长条不成鞭,乃以美见伐。zhǎng tiáo bù chéng biān,nǎi yǐ měi jiàn fá。
锦绷罢骈头,玉指已不袜。jǐn bēng bà pián tóu,yù zhǐ yǐ bù wà。
坐令藜藿口,如受滫瀡滑。zuò lìng lí huò kǒu,rú shòu xiǔ suǐ huá。
连年江海病,未免鱼蟹罚。lián nián jiāng hǎi bìng,wèi miǎn yú xiè fá。
甘津到齿颊,恐此或未察。gān jīn dào chǐ jiá,kǒng cǐ huò wèi chá。
居闲快一饱,我已久断杀。jū xián kuài yī bǎo,wǒ yǐ jiǔ duàn shā。
更莫厌比邻,时时听羹戛。gèng mò yàn bǐ lín,shí shí tīng gēng jiá。

怀卫道中寄京师诸友三首

吕本中

客舍冷如浆,客梦甘如饴。kè shě lěng rú jiāng,kè mèng gān rú yí。
初无远行念,况有徂年悲。chū wú yuǎn xíng niàn,kuàng yǒu cú nián bēi。
平生好交游,大半走路岐。píng shēng hǎo jiāo yóu,dà bàn zǒu lù qí。
不如亭前月,所到长相随。bù rú tíng qián yuè,suǒ dào zhǎng xiāng suí。
何时脱身去,共采西山芝。hé shí tuō shēn qù,gòng cǎi xī shān zhī。
有儿当似公,尚能传我诗。yǒu ér dāng shì gōng,shàng néng chuán wǒ shī。

怀卫道中寄京师诸友三首

吕本中

直莫如两王,清莫如两方。zhí mò rú liǎng wáng,qīng mò rú liǎng fāng。
孙谢岂不美,久滞尚书郎。sūn xiè qǐ bù měi,jiǔ zhì shàng shū láng。
黎子老归国,只今须鬓苍。lí zi lǎo guī guó,zhǐ jīn xū bìn cāng。
邵子住山云,欲出未肯忙。shào zi zhù shān yún,yù chū wèi kěn máng。
高子出林壑,坐看天际翔。gāo zi chū lín hè,zuò kàn tiān jì xiáng。

怀卫道中寄京师诸友三首

吕本中

人谁不小康,李赵常窘束。rén shuí bù xiǎo kāng,lǐ zhào cháng jiǒng shù。
穷阎爨温火,老未饱饘粥。qióng yán cuàn wēn huǒ,lǎo wèi bǎo zhān zhōu。
它长未遽数,此事已绝俗。tā zhǎng wèi jù shù,cǐ shì yǐ jué sú。
为人死不厌,自奉一米足。wèi rén sǐ bù yàn,zì fèng yī mǐ zú。

河堤

吕本中

平田接长河,眼界起突兀。píng tián jiē zhǎng hé,yǎn jiè qǐ tū wù。
今日兹堤行,麦垄青已出。jīn rì zī dī xíng,mài lǒng qīng yǐ chū。
客行不知晚,但感此节物。kè xíng bù zhī wǎn,dàn gǎn cǐ jié wù。
新霜被西山,久厌尘土没。xīn shuāng bèi xī shān,jiǔ yàn chén tǔ méi。
坐怀故人面,于此见仿佛。zuò huái gù rén miàn,yú cǐ jiàn fǎng fú。

田家乐

吕本中

东家西家蚕上簇,南村北村麦白熟。dōng jiā xī jiā cán shàng cù,nán cūn běi cūn mài bái shú。
小儿腰镰日早归,大儿去就田间宿。xiǎo ér yāo lián rì zǎo guī,dà ér qù jiù tián jiān sù。
斗酒相邀不为薄,邻翁相对且斟酌。dòu jiǔ xiāng yāo bù wèi báo,lín wēng xiāng duì qiě zhēn zhuó。
圣主当阳亿万年,年年岁岁田家乐。shèng zhǔ dāng yáng yì wàn nián,nián nián suì suì tián jiā lè。

读易

吕本中

春温疮疥繁,衣敝虮虱细。chūn wēn chuāng jiè fán,yī bì jǐ shī xì。
颓然坐南轩,读易初有味。tuí rán zuò nán xuān,dú yì chū yǒu wèi。
初看象数殊,忽此爻彖异。chū kàn xiàng shù shū,hū cǐ yáo tuàn yì。
纷纷者众说,行各半途滞。fēn fēn zhě zhòng shuō,xíng gè bàn tú zhì。
大言累千百,杂说记一二。dà yán lèi qiān bǎi,zá shuō jì yī èr。
坐令天人分,复以小大计。zuò lìng tiān rén fēn,fù yǐ xiǎo dà jì。
或强出枝叶,或自起旒赘。huò qiáng chū zhī yè,huò zì qǐ liú zhuì。
孰能言语表,能使意独至。shú néng yán yǔ biǎo,néng shǐ yì dú zhì。
空中本无华,眼病因有翳。kōng zhōng běn wú huá,yǎn bìng yīn yǒu yì。
沉思忽有得,是则入精义。chén sī hū yǒu dé,shì zé rù jīng yì。
吾生晚闻道,岁月今少憩。wú shēng wǎn wén dào,suì yuè jīn shǎo qì。
遗经日在眼,似足了一世。yí jīng rì zài yǎn,shì zú le yī shì。
临流濯垢衣,尚勿惜馀弃。lín liú zhuó gòu yī,shàng wù xī yú qì。

闻德道中

吕本中

五更发荒村,小憩草市北。wǔ gèng fā huāng cūn,xiǎo qì cǎo shì běi。
披衣度积水,月落天正黑。pī yī dù jī shuǐ,yuè luò tiān zhèng hēi。
豆苗半委地,野父厌匍匐。dòu miáo bàn wěi dì,yě fù yàn pú fú。
我马则已饥,泥土污羁勒。wǒ mǎ zé yǐ jī,ní tǔ wū jī lēi。
翻思在家时,一饭亦假贷。fān sī zài jiā shí,yī fàn yì jiǎ dài。
小儿不解事,笑语颇自得。xiǎo ér bù jiě shì,xiào yǔ pǒ zì dé。
一官走道路,此责久未塞。yī guān zǒu dào lù,cǐ zé jiǔ wèi sāi。
速行勿迟留,有手须击贼。sù xíng wù chí liú,yǒu shǒu xū jī zéi。

长葛道中遇周原仲

吕本中

羸马冲寒骄不驶,积雪残冰杂泥滓。léi mǎ chōng hán jiāo bù shǐ,jī xuě cán bīng zá ní zǐ。
长葛县中日落时,举头忽见周夫子。zhǎng gé xiàn zhōng rì luò shí,jǔ tóu hū jiàn zhōu fū zi。
下马相看两惊怪,各喜南归此身在。xià mǎ xiāng kàn liǎng jīng guài,gè xǐ nán guī cǐ shēn zài。
僧房夜语久不眠,更摩枵腹偿诗债。sēng fáng yè yǔ jiǔ bù mián,gèng mó xiāo fù cháng shī zhài。
子行四方尚谋食,我亦年来倦行役。zi xíng sì fāng shàng móu shí,wǒ yì nián lái juàn xíng yì。
枥下骅骝世得知,海底珊瑚人未识。lì xià huá liú shì dé zhī,hǎi dǐ shān hú rén wèi shí。
长安公卿富贵客,谁能日在子思侧。zhǎng ān gōng qīng fù guì kè,shuí néng rì zài zi sī cè。
洛阳年少未宜轻,看子重陈治安策。luò yáng nián shǎo wèi yí qīng,kàn zi zhòng chén zhì ān cè。

赠益谦兄弟

吕本中

范郎走微官,清固不绝俗。fàn láng zǒu wēi guān,qīng gù bù jué sú。
家常四壁立,腹有万卷读。jiā cháng sì bì lì,fù yǒu wàn juǎn dú。
迩来所为文,深若泉万斛。ěr lái suǒ wèi wén,shēn ruò quán wàn hú。
纡馀风过水,宛转虫注木。yū yú fēng guò shuǐ,wǎn zhuǎn chóng zhù mù。
诸弟况可人,不但好眉目。zhū dì kuàng kě rén,bù dàn hǎo méi mù。
丹穴固出凤,蓝田自宜玉。dān xué gù chū fèng,lán tián zì yí yù。
行扛九鼎重,顿使一世伏。xíng káng jiǔ dǐng zhòng,dùn shǐ yī shì fú。
圣朝急用士,如子尚穷独。shèng cháo jí yòng shì,rú zi shàng qióng dú。
乃知德在躬,不必富润屋。nǎi zhī dé zài gōng,bù bì fù rùn wū。
我病拙文词,笔钝如发秃。wǒ bìng zhuō wén cí,bǐ dùn rú fā tū。
时逢子兄弟,未语心已足。shí féng zi xiōng dì,wèi yǔ xīn yǐ zú。
长空绝纤埃,何处著凫鹜。zhǎng kōng jué xiān āi,hé chù zhù fú wù。
朝来秋气清,伫看飞鸿鹄。cháo lái qiū qì qīng,zhù kàn fēi hóng gǔ。

送一书记果公作天宁化士

吕本中

田家得米输官仓,一粒不得囊中藏。tián jiā dé mǐ shū guān cāng,yī lì bù dé náng zhōng cáng。
天宁化士去如雨,此亦未易能低昂。tiān níng huà shì qù rú yǔ,cǐ yì wèi yì néng dī áng。
因官乞取民始病,况复妄邀檀越敬。yīn guān qǐ qǔ mín shǐ bìng,kuàng fù wàng yāo tán yuè jìng。
纵令不得半钱归,堂中圣僧应自知。zòng lìng bù dé bàn qián guī,táng zhōng shèng sēng yīng zì zhī。

守城士

吕本中

北风且莫雪,一雪三日寒。běi fēng qiě mò xuě,yī xuě sān rì hán。
不念守城士,岁晚衣裳单。bù niàn shǒu chéng shì,suì wǎn yī shang dān。
衣单未为苦,隔壕闻战鼓。yī dān wèi wèi kǔ,gé háo wén zhàn gǔ。
杀贼须长枪,防城要强弩。shā zéi xū zhǎng qiāng,fáng chéng yào qiáng nǔ。
炮来大如席,城头且撑柱。pào lái dà rú xí,chéng tóu qiě chēng zhù。
岂不知爱身,倾心报明主。qǐ bù zhī ài shēn,qīng xīn bào míng zhǔ。
报主此其时,一死吾亦宜。bào zhǔ cǐ qí shí,yī sǐ wú yì yí。
未敢望爵赏,且今无事归。wèi gǎn wàng jué shǎng,qiě jīn wú shì guī。
寄语守城士,此言君所知。jì yǔ shǒu chéng shì,cǐ yán jūn suǒ zhī。

闻军士求战甚力作诗勉之

吕本中

今春贼来时,军士怖而走。jīn chūn zéi lái shí,jūn shì bù ér zǒu。
今冬贼来时,决拾揎两肘。jīn dōng zéi lái shí,jué shí xuān liǎng zhǒu。
愤然思出斗,不但要死守。fèn rán sī chū dòu,bù dàn yào sǐ shǒu。
仰怀吾君仁,愈觉戎虏丑。yǎng huái wú jūn rén,yù jué róng lǔ chǒu。
欲以占天心,于焉卜长久。yù yǐ zhàn tiān xīn,yú yān bo zhǎng jiǔ。
暂劳何足道,富贵要力取。zàn láo hé zú dào,fù guì yào lì qǔ。
行看斩贼头,金印大如斗。xíng kàn zhǎn zéi tóu,jīn yìn dà rú dòu。

兵乱寓小巷中作

吕本中

城北杀人声彻天,城南放火夜烧船。chéng běi shā rén shēng chè tiān,chéng nán fàng huǒ yè shāo chuán。
江河梦断不得往,问君此住何因缘。jiāng hé mèng duàn bù dé wǎng,wèn jūn cǐ zhù hé yīn yuán。
窜身穷巷米如玉,翁寻湿薪媪爨粥。cuàn shēn qióng xiàng mǐ rú yù,wēng xún shī xīn ǎo cuàn zhōu。
明日开门雪到檐,隔墙更听邻家哭。míng rì kāi mén xuě dào yán,gé qiáng gèng tīng lín jiā kū。

围城中故人多避寇在邻巷者雪晴往访问之坐语既久意亦暂适也

吕本中

雪泥春既融,晓日初破雾。xuě ní chūn jì róng,xiǎo rì chū pò wù。
出门寻故人,来往不数步。chū mén xún gù rén,lái wǎng bù shù bù。
共谈江南胜,闭眼想去路。gòng tán jiāng nán shèng,bì yǎn xiǎng qù lù。
松风被茅屋,稻垄立白鹭。sōng fēng bèi máo wū,dào lǒng lì bái lù。
行看贼围解,春水即可渡。xíng kàn zéi wéi jiě,chūn shuǐ jí kě dù。
先当上钟山,次第入庐阜。xiān dāng shàng zhōng shān,cì dì rù lú fù。
生平泉石念,久受尘土污。shēng píng quán shí niàn,jiǔ shòu chén tǔ wū。
况今九死馀,转觉处事误。kuàng jīn jiǔ sǐ yú,zhuǎn jué chù shì wù。
豫怀岩壑里,所至陪杖屦。yù huái yán hè lǐ,suǒ zhì péi zhàng jù。
可行君莫辞,行李我已具。kě xíng jūn mò cí,xíng lǐ wǒ yǐ jù。

城中纪事

吕本中

生平足艰窘,可叹不可言。shēng píng zú jiān jiǒng,kě tàn bù kě yán。
两遭重城闭,再因群盗奔。liǎng zāo zhòng chéng bì,zài yīn qún dào bēn。
今兹所值遇,我岂不与闻。jīn zī suǒ zhí yù,wǒ qǐ bù yǔ wén。
脱身保儿女,恐辜明主恩。tuō shēn bǎo ér nǚ,kǒng gū míng zhǔ ēn。
傍徨不忍去,敢计生理存。bàng huáng bù rěn qù,gǎn jì shēng lǐ cún。
昨者城破日,贼烧东郭门。zuó zhě chéng pò rì,zéi shāo dōng guō mén。
中夜半天赤,所忧惊至尊。zhōng yè bàn tiān chì,suǒ yōu jīng zhì zūn。
是日雪正作,疾风飘大云。shì rì xuě zhèng zuò,jí fēng piāo dà yún。
十室九经盗,巨家多见焚。shí shì jiǔ jīng dào,jù jiā duō jiàn fén。
至今驰道中,但行塞马群。zhì jīn chí dào zhōng,dàn xíng sāi mǎ qún。
翠华久不返,魏阙横烟氛。cuì huá jiǔ bù fǎn,wèi quē héng yān fēn。
都人向天泣,欲语声复吞。dōu rén xiàng tiān qì,yù yǔ shēng fù tūn。
我病未即死,尔来春既分。wǒ bìng wèi jí sǐ,ěr lái chūn jì fēn。
剥床供晨炊,两眼烟已昏。bō chuáng gōng chén chuī,liǎng yǎn yān yǐ hūn。
岂无好少年,可与共殊勋。qǐ wú hǎo shǎo nián,kě yǔ gòng shū xūn。
志士或不耻,有身期报君。zhì shì huò bù chǐ,yǒu shēn qī bào jūn。
塞水须塞源,伐木须伐根。sāi shuǐ xū sāi yuán,fá mù xū fá gēn。
子莫笑短拙,荆蛮生伍员。zi mò xiào duǎn zhuō,jīng mán shēng wǔ yuán。

怀京师

吕本中

北风作霜秋已寒,长江浪生船去难。běi fēng zuò shuāng qiū yǐ hán,zhǎng jiāng làng shēng chuán qù nán。
客愁不断若江水,朝思莫思在长安。kè chóu bù duàn ruò jiāng shuǐ,cháo sī mò sī zài zhǎng ān。
长安城外高十丈,此地岂容胡马傍。zhǎng ān chéng wài gāo shí zhàng,cǐ dì qǐ róng hú mǎ bàng。
亲见去年城破时,至今铁马黄河上。qīn jiàn qù nián chéng pò shí,zhì jīn tiě mǎ huáng hé shàng。
小臣位下才则拙,有谋未献空惆怅。xiǎo chén wèi xià cái zé zhuō,yǒu móu wèi xiàn kōng chóu chàng。
汉家宗庙有神灵,但语胡儿莫狂荡。hàn jiā zōng miào yǒu shén líng,dàn yǔ hú ér mò kuáng dàng。

读司马公集解大玄

吕本中

京城半年围,道路三月病。jīng chéng bàn nián wéi,dào lù sān yuè bìng。
轻舟过江来,所向复未定。qīng zhōu guò jiāng lái,suǒ xiàng fù wèi dìng。
客房夜凉冷,气体亦粗胜。kè fáng yè liáng lěng,qì tǐ yì cū shèng。
月穿窗罅白,风入桐叶劲。yuè chuān chuāng xià bái,fēng rù tóng yè jìn。
挑灯读太玄,爱此顷刻静。tiāo dēng dú tài xuán,ài cǐ qǐng kè jìng。
物数极三甲,此理本天命。wù shù jí sān jiǎ,cǐ lǐ běn tiān mìng。
首赞则分行,故未及世应。shǒu zàn zé fēn xíng,gù wèi jí shì yīng。
古历汉则亡,易实更三圣。gǔ lì hàn zé wáng,yì shí gèng sān shèng。
哀哉杨子云,上与数子竞。āi zāi yáng zi yún,shàng yǔ shù zi jìng。
虽云耗心力,固自有捷径。suī yún hào xīn lì,gù zì yǒu jié jìng。
后来司马公,独敛众说盛。hòu lái sī mǎ gōng,dú liǎn zhòng shuō shèng。
锱铢判讹谬,一宗蒙是正。zī zhū pàn é miù,yī zōng méng shì zhèng。
读玄则知易,此实公所证。dú xuán zé zhī yì,cǐ shí gōng suǒ zhèng。
如何少年子,便欲献讥评。rú hé shǎo nián zi,biàn yù xiàn jī píng。
我老未知学,读此知不称。wǒ lǎo wèi zhī xué,dú cǐ zhī bù chēng。
掩卷坐搔首,一洗肝肺净。yǎn juǎn zuò sāo shǒu,yī xǐ gān fèi jìng。
明朝寻故人,此语殊未竟。míng cháo xún gù rén,cǐ yǔ shū wèi jìng。

黄池西阻风

吕本中

乌云衔日日不出,骤雨飘风吼三日。wū yún xián rì rì bù chū,zhòu yǔ piāo fēng hǒu sān rì。
扁舟寸步不得行,坐叹轻鸥如箭疾。biǎn zhōu cùn bù bù dé xíng,zuò tàn qīng ōu rú jiàn jí。
我行去家秋复冬,故园回思春梦中。wǒ xíng qù jiā qiū fù dōng,gù yuán huí sī chūn mèng zhōng。
客愁茫茫若江水,生计渺渺随征鸿。kè chóu máng máng ruò jiāng shuǐ,shēng jì miǎo miǎo suí zhēng hóng。
三年京城共憔悴,一杯此地难从容。sān nián jīng chéng gòng qiáo cuì,yī bēi cǐ dì nán cóng róng。
长溪卷浪雪花碎,远山横空眉黛浓。zhǎng xī juǎn làng xuě huā suì,yuǎn shān héng kōng méi dài nóng。
故人别我上江去,亦有书来唤同住。gù rén bié wǒ shàng jiāng qù,yì yǒu shū lái huàn tóng zhù。
破屋数间君有馀,太仓五升吾已具。pò wū shù jiān jūn yǒu yú,tài cāng wǔ shēng wú yǐ jù。
严霜未放鹰隼击,盘涡恐致蛟龙怒。yán shuāng wèi fàng yīng sǔn jī,pán wō kǒng zhì jiāo lóng nù。
片帆欲挂任篙师,君但徐行莫深惧。piàn fān yù guà rèn gāo shī,jūn dàn xú xíng mò shēn jù。