古诗词

白居易

睡后茶兴忆杨同州

白居易

昨晚饮太多,嵬峨连宵醉。zuó wǎn yǐn tài duō,wéi é lián xiāo zuì。
今朝餐又饱,烂熳移时睡。jīn cháo cān yòu bǎo,làn màn yí shí shuì。
睡足摩挲眼,眼前无一事。shuì zú mó sā yǎn,yǎn qián wú yī shì。
信脚绕池行,偶然得幽致。xìn jiǎo rào chí xíng,ǒu rán dé yōu zhì。
婆娑绿阴树,斑驳青苔地。pó suō lǜ yīn shù,bān bó qīng tái dì。
此处置绳床,傍边洗茶器。cǐ chù zhì shéng chuáng,bàng biān xǐ chá qì。
白瓷瓯甚洁,红炉炭方炽。bái cí ōu shén jié,hóng lú tàn fāng chì。
沫下曲尘香,花浮鱼眼沸。mò xià qū chén xiāng,huā fú yú yǎn fèi。
盛来有佳色,咽罢馀芳气。shèng lái yǒu jiā sè,yàn bà yú fāng qì。
不见杨慕巢,谁人知此味。bù jiàn yáng mù cháo,shuí rén zhī cǐ wèi。

题文集匮

白居易

破柏作书匮,匮牢柏复坚。pò bǎi zuò shū kuì,kuì láo bǎi fù jiān。
收贮谁家集,题云白乐天。shōu zhù shuí jiā jí,tí yún bái lè tiān。
我生业文字,自幼及老年。wǒ shēng yè wén zì,zì yòu jí lǎo nián。
前后七十卷,小大三千篇。qián hòu qī shí juǎn,xiǎo dà sān qiān piān。
诚知终散失,未忍遽弃捐。chéng zhī zhōng sàn shī,wèi rěn jù qì juān。
自开自锁闭,置在书帷前。zì kāi zì suǒ bì,zhì zài shū wéi qián。
身是邓伯道,世无王仲宣。shēn shì dèng bó dào,shì wú wáng zhòng xuān。
只应分付女,留与外孙传。zhǐ yīng fēn fù nǚ,liú yǔ wài sūn chuán。

旱热二首

白居易

彤云散不雨,赫日吁可畏。tóng yún sàn bù yǔ,hè rì xū kě wèi。
端坐犹挥汗,出门岂容易。duān zuò yóu huī hàn,chū mén qǐ róng yì。
忽思公府内,青衫折腰吏。hū sī gōng fǔ nèi,qīng shān zhé yāo lì。
复想驿路中,红尘走马使。fù xiǎng yì lù zhōng,hóng chén zǒu mǎ shǐ。
征夫更辛苦,逐客弥憔悴。zhēng fū gèng xīn kǔ,zhú kè mí qiáo cuì。
日入尚趋程,宵分不遑寐。rì rù shàng qū chéng,xiāo fēn bù huáng mèi。
安知北窗叟,偃卧风飒至。ān zhī běi chuāng sǒu,yǎn wò fēng sà zhì。
簟拂碧龙鳞,扇摇白鹤翅。diàn fú bì lóng lín,shàn yáo bái hè chì。
岂唯身所得,兼示心无事。qǐ wéi shēn suǒ dé,jiān shì xīn wú shì。
谁言苦热天,元有清凉地。shuí yán kǔ rè tiān,yuán yǒu qīng liáng dì。

旱热二首

白居易

勃勃旱尘气,炎炎赤日光。bó bó hàn chén qì,yán yán chì rì guāng。
飞禽飐将坠,行人渴欲狂。fēi qín zhǎn jiāng zhuì,xíng rén kě yù kuáng。
壮者不耐饥,饥火烧其肠。zhuàng zhě bù nài jī,jī huǒ shāo qí cháng。
肥者不禁热,喘急汗如浆。féi zhě bù jìn rè,chuǎn jí hàn rú jiāng。
此时方自悟,老瘦亦何妨。cǐ shí fāng zì wù,lǎo shòu yì hé fáng。
肉轻足健逸,发少头清凉。ròu qīng zú jiàn yì,fā shǎo tóu qīng liáng。
薄食不饥渴,端居省衣裳。báo shí bù jī kě,duān jū shěng yī shang。
数匙粱饭冷,一领绡衫香。shù shi liáng fàn lěng,yī lǐng xiāo shān xiāng。
持此聊过日,焉知畏景长。chí cǐ liáo guò rì,yān zhī wèi jǐng zhǎng。

偶作二首

白居易

战马春放归,农牛冬歇息。zhàn mǎ chūn fàng guī,nóng niú dōng xiē xī。
何独徇名人,终身役心力。hé dú xùn míng rén,zhōng shēn yì xīn lì。
来者殊未已,去者不知还。lái zhě shū wèi yǐ,qù zhě bù zhī hái。
我今悟已晚,六十方退闲。wǒ jīn wù yǐ wǎn,liù shí fāng tuì xián。
犹胜不悟者,老死红尘间。yóu shèng bù wù zhě,lǎo sǐ hóng chén jiān。

偶作二首

白居易

名无高与卑,未得多健羡。míng wú gāo yǔ bēi,wèi dé duō jiàn xiàn。
事无小与大,已得多厌贱。shì wú xiǎo yǔ dà,yǐ dé duō yàn jiàn。
如此常自苦,反此或自安。rú cǐ cháng zì kǔ,fǎn cǐ huò zì ān。
此理知甚易,此道行甚难。cǐ lǐ zhī shén yì,cǐ dào xíng shén nán。
勿信人虚语,君当事上看。wù xìn rén xū yǔ,jūn dāng shì shàng kàn。

池上作

白居易

西溪风生竹森森,南潭萍开水沈沈。xī xī fēng shēng zhú sēn sēn,nán tán píng kāi shuǐ shěn shěn。
丛翠万竿湘岸色,空碧一泊松江心。cóng cuì wàn gān xiāng àn sè,kōng bì yī pō sōng jiāng xīn。
浦派萦回误远近,桥岛向背迷窥临。pǔ pài yíng huí wù yuǎn jìn,qiáo dǎo xiàng bèi mí kuī lín。
澄澜方丈若万顷,倒影咫尺如千寻。chéng lán fāng zhàng ruò wàn qǐng,dào yǐng zhǐ chǐ rú qiān xún。
泛然独游邈然坐,坐念行心思古今。fàn rán dú yóu miǎo rán zuò,zuò niàn xíng xīn sī gǔ jīn。
菟裘不闻有泉沼,西河亦恐无云林。tú qiú bù wén yǒu quán zhǎo,xī hé yì kǒng wú yún lín。
岂如白翁退老地,树高竹密池塘深。qǐ rú bái wēng tuì lǎo dì,shù gāo zhú mì chí táng shēn。
华亭双鹤白矫矫,太湖四石青岑岑。huá tíng shuāng hè bái jiǎo jiǎo,tài hú sì shí qīng cén cén。
眼前尽日更无客,膝上此时唯有琴。yǎn qián jǐn rì gèng wú kè,xī shàng cǐ shí wéi yǒu qín。
洛阳冠盖自相索,谁肯来此同抽簪。luò yáng guān gài zì xiāng suǒ,shuí kěn lái cǐ tóng chōu zān。

何处堪避暑

白居易

何处堪避暑,林间背日楼。hé chù kān bì shǔ,lín jiān bèi rì lóu。
何处好追凉,池上随风舟。hé chù hǎo zhuī liáng,chí shàng suí fēng zhōu。
日高饥始食,食竟饱还游。rì gāo jī shǐ shí,shí jìng bǎo hái yóu。
游罢睡一觉,觉来茶一瓯。yóu bà shuì yī jué,jué lái chá yī ōu。
眼明见青山,耳醒闻碧流。yǎn míng jiàn qīng shān,ěr xǐng wén bì liú。
脱袜闲濯足,解巾快搔头。tuō wà xián zhuó zú,jiě jīn kuài sāo tóu。
如此来几时,已过六七秋。rú cǐ lái jǐ shí,yǐ guò liù qī qiū。
从心至百骸,无一不自由。cóng xīn zhì bǎi hái,wú yī bù zì yóu。
拙退是其分,荣耀非所求。zhuō tuì shì qí fēn,róng yào fēi suǒ qiú。
虽被世间笑,终无身外忧。suī bèi shì jiān xiào,zhōng wú shēn wài yōu。
此语君莫怪,静思吾亦愁。cǐ yǔ jūn mò guài,jìng sī wú yì chóu。
如何三伏月,杨尹谪虔州。rú hé sān fú yuè,yáng yǐn zhé qián zhōu。

诏下

白居易

昨日诏下去罪人,今日诏下得贤臣。zuó rì zhào xià qù zuì rén,jīn rì zhào xià dé xián chén。
进退者谁非我事,世间宠辱常纷纷。jìn tuì zhě shuí fēi wǒ shì,shì jiān chǒng rǔ cháng fēn fēn。
我心与世两相忘,时事虽闻如不闻。wǒ xīn yǔ shì liǎng xiāng wàng,shí shì suī wén rú bù wén。
但喜今年饱饭吃,洛阳禾稼如秋云。dàn xǐ jīn nián bǎo fàn chī,luò yáng hé jià rú qiū yún。
更倾一尊歌一曲,不独忘世兼忘身。gèng qīng yī zūn gē yī qū,bù dú wàng shì jiān wàng shēn。

七月一日作

白居易

七月一日天,秋生履道里。qī yuè yī rì tiān,qiū shēng lǚ dào lǐ。
闲居见清景,高兴从此始。xián jū jiàn qīng jǐng,gāo xīng cóng cǐ shǐ。
林间暑雨歇,池上凉风起。lín jiān shǔ yǔ xiē,chí shàng liáng fēng qǐ。
桥竹碧鲜鲜,岸莎青靡靡。qiáo zhú bì xiān xiān,àn shā qīng mí mí。
苍然古磐石,清浅平流水。cāng rán gǔ pán shí,qīng qiǎn píng liú shuǐ。
何言中门前,便是深山里。hé yán zhōng mén qián,biàn shì shēn shān lǐ。
双僮侍坐卧,一杖扶行止。shuāng tóng shì zuò wò,yī zhàng fú xíng zhǐ。
饥闻麻粥香,渴觉云汤美。jī wén má zhōu xiāng,kě jué yún tāng měi。
平生所好物,今日多在此。píng shēng suǒ hǎo wù,jīn rì duō zài cǐ。
此外更何思,市朝心已矣。cǐ wài gèng hé sī,shì cháo xīn yǐ yǐ。

开襟

白居易

开襟何处好,竹下池边地。kāi jīn hé chù hǎo,zhú xià chí biān dì。
馀热体犹烦,早凉风有味。yú rè tǐ yóu fán,zǎo liáng fēng yǒu wèi。
黄萎槐蕊结,红破莲芳坠。huáng wēi huái ruǐ jié,hóng pò lián fāng zhuì。
无奈每年秋,先来入衰思。wú nài měi nián qiū,xiān lái rù shuāi sī。

自宾客迁太子少傅分司

白居易

头上渐无发,耳间新有毫。tóu shàng jiàn wú fā,ěr jiān xīn yǒu háo。
形容逐日老,官秩随年高。xíng róng zhú rì lǎo,guān zhì suí nián gāo。
优饶又加俸,闲稳仍分曹。yōu ráo yòu jiā fèng,xián wěn réng fēn cáo。
饮食免藜藿,居处非蓬蒿。yǐn shí miǎn lí huò,jū chù fēi péng hāo。
何言家尚贫,银榼提绿醪。hé yán jiā shàng pín,yín kē tí lǜ láo。
勿谓身未贵,金章照紫袍。wù wèi shēn wèi guì,jīn zhāng zhào zǐ páo。
诚合知止足,岂宜更贪饕。chéng hé zhī zhǐ zú,qǐ yí gèng tān tāo。
默默心自问,于国有何劳。mò mò xīn zì wèn,yú guó yǒu hé láo。

自在

白居易

杲杲冬日光,明暖真可爱。gǎo gǎo dōng rì guāng,míng nuǎn zhēn kě ài。
移榻向阳坐,拥裘仍解带。yí tà xiàng yáng zuò,yōng qiú réng jiě dài。
小奴捶我足,小婢搔我背。xiǎo nú chuí wǒ zú,xiǎo bì sāo wǒ bèi。
自问我为谁,胡然独安泰。zì wèn wǒ wèi shuí,hú rán dú ān tài。
安泰良有以,与君论梗概。ān tài liáng yǒu yǐ,yǔ jūn lùn gěng gài。
心了事未了,饥寒迫于外。xīn le shì wèi le,jī hán pò yú wài。
事了心未了,念虑煎于内。shì le xīn wèi le,niàn lǜ jiān yú nèi。
我今实多幸,事与心和会。wǒ jīn shí duō xìng,shì yǔ xīn hé huì。
内外及中间,了然无一碍。nèi wài jí zhōng jiān,le rán wú yī ài。
所以日阳中,向君言自在。suǒ yǐ rì yáng zhōng,xiàng jūn yán zì zài。

因梦有悟

白居易

交友沦殁尽,悠悠劳梦思。jiāo yǒu lún mò jǐn,yōu yōu láo mèng sī。
平生所厚者,昨夜梦见之。píng shēng suǒ hòu zhě,zuó yè mèng jiàn zhī。
梦中几许事,枕上无多时。mèng zhōng jǐ xǔ shì,zhěn shàng wú duō shí。
款曲数杯酒,从容一局棋。kuǎn qū shù bēi jiǔ,cóng róng yī jú qí。
初见韦尚书,金紫何辉辉。chū jiàn wéi shàng shū,jīn zǐ hé huī huī。
中遇李侍郎,笑言甚怡怡。zhōng yù lǐ shì láng,xiào yán shén yí yí。
终为崔常侍,意色苦依依。zhōng wèi cuī cháng shì,yì sè kǔ yī yī。
一夕三改变,梦心不惊疑。yī xī sān gǎi biàn,mèng xīn bù jīng yí。
此事人尽怪,此理谁得知。cǐ shì rén jǐn guài,cǐ lǐ shuí dé zhī。
我粗知此理,闻于竺乾师。wǒ cū zhī cǐ lǐ,wén yú zhú qián shī。
识行妄分别,智隐迷是非。shí xíng wàng fēn bié,zhì yǐn mí shì fēi。
若转识为智,菩提其庶几。ruò zhuǎn shí wèi zhì,pú tí qí shù jǐ。

春游

白居易

上马临出门,出门复逡巡。shàng mǎ lín chū mén,chū mén fù qūn xún。
回头问妻子,应怪春游频。huí tóu wèn qī zi,yīng guài chūn yóu pín。
诚知春游频,其奈老大身。chéng zhī chūn yóu pín,qí nài lǎo dà shēn。
朱颜去复去,白发新更新。zhū yán qù fù qù,bái fā xīn gèng xīn。
请君屈十指,为我数交亲。qǐng jūn qū shí zhǐ,wèi wǒ shù jiāo qīn。
大限年百岁,几人及七旬。dà xiàn nián bǎi suì,jǐ rén jí qī xún。
我今六十五,走若下坂轮。wǒ jīn liù shí wǔ,zǒu ruò xià bǎn lún。
假使得七十,只有五度春。jiǎ shǐ dé qī shí,zhǐ yǒu wǔ dù chūn。
逢春不游乐,但恐是痴人。féng chūn bù yóu lè,dàn kǒng shì chī rén。

题天竺南院赠闲元旻清四上人

白居易

杂芳涧草合,繁绿岩树新。zá fāng jiàn cǎo hé,fán lǜ yán shù xīn。
山深景候晚,四月有馀春。shān shēn jǐng hòu wǎn,sì yuè yǒu yú chūn。
竹寺过微雨,石径无纤尘。zhú sì guò wēi yǔ,shí jìng wú xiān chén。
白衣一居士,方袍四道人。bái yī yī jū shì,fāng páo sì dào rén。
地是佛国土,人非俗交亲。dì shì fú guó tǔ,rén fēi sú jiāo qīn。
城中山下别,相送亦殷勤。chéng zhōng shān xià bié,xiāng sòng yì yīn qín。

哭师皋

白居易

南康丹旐引魂回,洛阳篮舁送葬来。nán kāng dān zhào yǐn hún huí,luò yáng lán yú sòng zàng lái。
北邙原边尹村畔,月苦烟愁夜过半。běi máng yuán biān yǐn cūn pàn,yuè kǔ yān chóu yè guò bàn。
妻孥兄弟号一声,十二人肠一时断。qī nú xiōng dì hào yī shēng,shí èr rén cháng yī shí duàn。
往者何人送者谁,乐天哭别师皋时。wǎng zhě hé rén sòng zhě shuí,lè tiān kū bié shī gāo shí。
平生分义向人尽,今日哀冤唯我知。píng shēng fēn yì xiàng rén jǐn,jīn rì āi yuān wéi wǒ zhī。
我知何益徒垂泪,篮舆回竿马回辔。wǒ zhī hé yì tú chuí lèi,lán yú huí gān mǎ huí pèi。
何日重闻扫市歌,谁家收得琵琶伎。hé rì zhòng wén sǎo shì gē,shuí jiā shōu dé pí pá jì。
萧萧风树白杨影,苍苍露草青蒿气。xiāo xiāo fēng shù bái yáng yǐng,cāng cāng lù cǎo qīng hāo qì。
更就坟前哭一声,与君此别终天地。gèng jiù fén qián kū yī shēng,yǔ jūn cǐ bié zhōng tiān dì。

隐几赠客

白居易

宦情本淡薄,年貌又老丑。huàn qíng běn dàn báo,nián mào yòu lǎo chǒu。
紫绶与金章,于予亦何有。zǐ shòu yǔ jīn zhāng,yú yǔ yì hé yǒu。
有时独隐几,答然无所偶。yǒu shí dú yǐn jǐ,dá rán wú suǒ ǒu。
卧枕一卷书,起尝一杯酒。wò zhěn yī juǎn shū,qǐ cháng yī bēi jiǔ。
书将引昏睡,酒用扶衰朽。shū jiāng yǐn hūn shuì,jiǔ yòng fú shuāi xiǔ。
客到忽已酣,脱巾坐搔首。kè dào hū yǐ hān,tuō jīn zuò sāo shǒu。
疏顽倚老病,容恕惭交友。shū wán yǐ lǎo bìng,róng shù cán jiāo yǒu。
忽思庄生言,亦拟鞭其后。hū sī zhuāng shēng yán,yì nǐ biān qí hòu。

夏日作

白居易

葛衣疏且单,纱帽轻复宽。gé yī shū qiě dān,shā mào qīng fù kuān。
一衣与一帽,可以过炎天。yī yī yǔ yī mào,kě yǐ guò yán tiān。
止于便吾体,何必被罗纨。zhǐ yú biàn wú tǐ,hé bì bèi luó wán。
宿雨林笋嫩,晨露园葵鲜。sù yǔ lín sǔn nèn,chén lù yuán kuí xiān。
烹葵炮嫩笋,可以备朝餐。pēng kuí pào nèn sǔn,kě yǐ bèi cháo cān。
止于适吾口,何必饫腥膻。zhǐ yú shì wú kǒu,hé bì yù xīng shān。
饭讫盥漱已,扪腹方果然。fàn qì guàn shù yǐ,mén fù fāng guǒ rán。
婆娑庭前步,安稳窗下眠。pó suō tíng qián bù,ān wěn chuāng xià mián。
外养物不费,内归心不烦。wài yǎng wù bù fèi,nèi guī xīn bù fán。
不费用难尽,不烦神易安。bù fèi yòng nán jǐn,bù fán shén yì ān。
庶几无夭阏,得以终天年。shù jǐ wú yāo è,dé yǐ zhōng tiān nián。

晚凉偶咏

白居易

日下西墙西,风来北窗北。rì xià xī qiáng xī,fēng lái běi chuāng běi。
中有逐凉人,单床独栖息。zhōng yǒu zhú liáng rén,dān chuáng dú qī xī。
飘萧过云雨,摇曳归飞翼。piāo xiāo guò yún yǔ,yáo yè guī fēi yì。
新叶多好阴,初筠有佳色。xīn yè duō hǎo yīn,chū yún yǒu jiā sè。
幽深小池馆,优稳闲官职。yōu shēn xiǎo chí guǎn,yōu wěn xián guān zhí。
不爱勿复论,爱亦不易得。bù ài wù fù lùn,ài yì bù yì dé。