古诗词

白居易

新乐府城盐州美圣谟而诮边将也

白居易

城盐州,城盐州,城在五原原上头。chéng yán zhōu,chéng yán zhōu,chéng zài wǔ yuán yuán shàng tóu。
蕃东节度钵阐布,忽见新城当要路。fān dōng jié dù bō chǎn bù,hū jiàn xīn chéng dāng yào lù。
金鸟飞传赞普闻,建牙传箭集群臣。jīn niǎo fēi chuán zàn pǔ wén,jiàn yá chuán jiàn jí qún chén。
君臣赪面有忧色,皆言勿谓唐无人。jūn chén chēng miàn yǒu yōu sè,jiē yán wù wèi táng wú rén。
自筑盐州十馀载,左衽毡裘不犯塞。zì zhù yán zhōu shí yú zài,zuǒ rèn zhān qiú bù fàn sāi。
昼牧牛羊夜捉生,长去新城百里外。zhòu mù niú yáng yè zhuō shēng,zhǎng qù xīn chéng bǎi lǐ wài。
诸边急警劳戍人,唯此一道无烟尘。zhū biān jí jǐng láo shù rén,wéi cǐ yī dào wú yān chén。
灵夏潜安谁复辨,秦原闇通何处见。líng xià qián ān shuí fù biàn,qín yuán àn tōng hé chù jiàn。
鄜州驿路好马来,长安药肆黄蓍贱。fū zhōu yì lù hǎo mǎ lái,zhǎng ān yào sì huáng shī jiàn。
城盐州,盐州未城天子忧。chéng yán zhōu,yán zhōu wèi chéng tiān zi yōu。
德宗按图自定计,非关将略与庙谋。dé zōng àn tú zì dìng jì,fēi guān jiāng lüè yǔ miào móu。
吾闻高宗中宗世,北虏猖狂最难制。wú wén gāo zōng zhōng zōng shì,běi lǔ chāng kuáng zuì nán zhì。
韩公创筑受降城,三城鼎峙屯汉兵。hán gōng chuàng zhù shòu jiàng chéng,sān chéng dǐng zhì tún hàn bīng。
东西亘绝数千里,耳冷不闻胡马声。dōng xī gèn jué shù qiān lǐ,ěr lěng bù wén hú mǎ shēng。
如今边将非无策,心笑韩公筑城壁。rú jīn biān jiāng fēi wú cè,xīn xiào hán gōng zhù chéng bì。
相看养寇为身谋,各握强兵固恩泽。xiāng kàn yǎng kòu wèi shēn móu,gè wò qiáng bīng gù ēn zé。
愿分今日边将恩,褒赠韩公封子孙。yuàn fēn jīn rì biān jiāng ēn,bāo zèng hán gōng fēng zi sūn。
谁能将此盐州曲,翻作歌词闻至尊。shuí néng jiāng cǐ yán zhōu qū,fān zuò gē cí wén zhì zūn。

新乐府道州民美

白居易

道州民,多侏儒,长者不过三尺馀。dào zhōu mín,duō zhū rú,zhǎng zhě bù guò sān chǐ yú。
市作矮奴年进送,号为道州任土贡。shì zuò ǎi nú nián jìn sòng,hào wèi dào zhōu rèn tǔ gòng。
任土贡,宁若斯。rèn tǔ gòng,níng ruò sī。
不闻使人生别离,老翁哭孙母哭儿。bù wén shǐ rén shēng bié lí,lǎo wēng kū sūn mǔ kū ér。
一自阳城来守郡,不进矮奴频诏问。yī zì yáng chéng lái shǒu jùn,bù jìn ǎi nú pín zhào wèn。
城云臣按六典书,任土贡有不贡无。chéng yún chén àn liù diǎn shū,rèn tǔ gòng yǒu bù gòng wú。
道州水土所生者,只有矮民无矮奴。dào zhōu shuǐ tǔ suǒ shēng zhě,zhǐ yǒu ǎi mín wú ǎi nú。
吾君感悟玺书下,岁贡矮奴宜悉罢。wú jūn gǎn wù xǐ shū xià,suì gòng ǎi nú yí xī bà。
道州民,老者幼者何欣欣。dào zhōu mín,lǎo zhě yòu zhě hé xīn xīn。
父兄子弟始相保,从此得作良人身。fù xiōng zi dì shǐ xiāng bǎo,cóng cǐ dé zuò liáng rén shēn。
道州民,民到于今受其赐,欲说使君先下泪。dào zhōu mín,mín dào yú jīn shòu qí cì,yù shuō shǐ jūn xiān xià lèi。
仍恐儿孙忘使君,生男多以阳为字。réng kǒng ér sūn wàng shǐ jūn,shēng nán duō yǐ yáng wèi zì。

新乐府驯犀感为政之难终也

白居易

驯犀驯犀通天犀,躯貌骇人角骇鸡。xùn xī xùn xī tōng tiān xī,qū mào hài rén jiǎo hài jī。
海蛮闻有明天子,驱犀乘传来万里。hǎi mán wén yǒu míng tiān zi,qū xī chéng chuán lái wàn lǐ。
一朝得谒大明宫,欢呼拜舞自论功。yī cháo dé yè dà míng gōng,huān hū bài wǔ zì lùn gōng。
五年驯养始堪献,六译语言方得通。wǔ nián xùn yǎng shǐ kān xiàn,liù yì yǔ yán fāng dé tōng。
上嘉人兽俱来远,蛮馆四方犀入苑。shàng jiā rén shòu jù lái yuǎn,mán guǎn sì fāng xī rù yuàn。
秣以瑶刍锁以金,故乡迢遰君门深。mò yǐ yáo chú suǒ yǐ jīn,gù xiāng tiáo dì jūn mén shēn。
海鸟不知钟鼓乐,池鱼空结江湖心。hǎi niǎo bù zhī zhōng gǔ lè,chí yú kōng jié jiāng hú xīn。
驯犀生处南方热,秋无白露冬无雪。xùn xī shēng chù nán fāng rè,qiū wú bái lù dōng wú xuě。
一入上林三四年,又逢今岁苦寒月。yī rù shàng lín sān sì nián,yòu féng jīn suì kǔ hán yuè。
饮冰卧霰苦蜷局,角骨冻伤鳞甲蹜。yǐn bīng wò xiàn kǔ quán jú,jiǎo gǔ dòng shāng lín jiǎ sù。
驯犀死,蛮儿啼,向阙再拜颜色低。xùn xī sǐ,mán ér tí,xiàng quē zài bài yán sè dī。
奏乞生归本国去,恐身冻死似驯犀。zòu qǐ shēng guī běn guó qù,kǒng shēn dòng sǐ shì xùn xī。
君不见建中初,驯象生还放林邑。jūn bù jiàn jiàn zhōng chū,xùn xiàng shēng hái fàng lín yì。
君不见贞元年末,驯犀冻死蛮儿泣。jūn bù jiàn zhēn yuán nián mò,xùn xī dòng sǐ mán ér qì。
所嗟建中异贞元,象生犀死何足言。suǒ jiē jiàn zhōng yì zhēn yuán,xiàng shēng xī sǐ hé zú yán。

新乐府五弦弹恶郑之夺雅也

白居易

五弦弹,五弦弹,听者倾耳心寥寥。wǔ xián dàn,wǔ xián dàn,tīng zhě qīng ěr xīn liáo liáo。
赵璧知君入骨爱,五弦一一为君调。zhào bì zhī jūn rù gǔ ài,wǔ xián yī yī wèi jūn diào。
第一第二弦索索,秋风拂松疏韵落。dì yī dì èr xián suǒ suǒ,qiū fēng fú sōng shū yùn luò。
第三第四弦泠泠,夜鹤忆子笼中鸣。dì sān dì sì xián líng líng,yè hè yì zi lóng zhōng míng。
第五弦声最掩抑,陇水冻咽流不得。dì wǔ xián shēng zuì yǎn yì,lǒng shuǐ dòng yàn liú bù dé。
五弦并奏君试听,凄凄切切复铮铮。wǔ xián bìng zòu jūn shì tīng,qī qī qiè qiè fù zhēng zhēng。
铁击珊瑚一两曲,冰泻玉盘千万声。tiě jī shān hú yī liǎng qū,bīng xiè yù pán qiān wàn shēng。
铁声杀,冰声寒。tiě shēng shā,bīng shēng hán。
杀声入耳肤血憯,寒气中人肌骨酸。shā shēng rù ěr fū xuè cǎn,hán qì zhōng rén jī gǔ suān。
曲终声尽欲半日,四坐相对愁无言。qū zhōng shēng jǐn yù bàn rì,sì zuò xiāng duì chóu wú yán。
座中有一远方士,唧唧咨咨声不已。zuò zhōng yǒu yī yuǎn fāng shì,jī jī zī zī shēng bù yǐ。
自叹今朝初得闻,始知孤负平生耳。zì tàn jīn cháo chū dé wén,shǐ zhī gū fù píng shēng ěr。
唯忧赵璧白发生,老死人间无此声。wéi yōu zhào bì bái fā shēng,lǎo sǐ rén jiān wú cǐ shēng。
远方士,尔听五弦信为美,吾闻正始之音不如是。yuǎn fāng shì,ěr tīng wǔ xián xìn wèi měi,wú wén zhèng shǐ zhī yīn bù rú shì。
正始之音其若何,朱弦疏越清庙歌。zhèng shǐ zhī yīn qí ruò hé,zhū xián shū yuè qīng miào gē。
一弹一唱再三叹,曲澹节稀声不多。yī dàn yī chàng zài sān tàn,qū dàn jié xī shēng bù duō。
融融曳曳召元气,听之不觉心平和。róng róng yè yè zhào yuán qì,tīng zhī bù jué xīn píng hé。
人情重今多贱古,古琴有弦人不抚。rén qíng zhòng jīn duō jiàn gǔ,gǔ qín yǒu xián rén bù fǔ。
更从赵璧艺成来,二十五弦不如五。gèng cóng zhào bì yì chéng lái,èr shí wǔ xián bù rú wǔ。

新乐府蛮子朝刺将骄而相备位也

白居易

蛮子朝,泛皮船兮渡绳桥,来自巂州道路遥。mán zi cháo,fàn pí chuán xī dù shéng qiáo,lái zì guī zhōu dào lù yáo。
入界先经蜀川过,蜀将收功先表贺。rù jiè xiān jīng shǔ chuān guò,shǔ jiāng shōu gōng xiān biǎo hè。
臣闻云南六诏蛮,东连牂牁西连蕃。chén wén yún nán liù zhào mán,dōng lián zāng kē xī lián fān。
六诏星居初琐碎,合为一诏渐强大。liù zhào xīng jū chū suǒ suì,hé wèi yī zhào jiàn qiáng dà。
开元皇帝虽圣神,唯蛮倔强不来宾。kāi yuán huáng dì suī shèng shén,wéi mán jué qiáng bù lái bīn。
鲜于仲通六万卒,征蛮一阵全军没。xiān yú zhòng tōng liù wàn zú,zhēng mán yī zhèn quán jūn méi。
至今西洱河岸边,箭孔刀痕满枯骨。zhì jīn xī ěr hé àn biān,jiàn kǒng dāo hén mǎn kū gǔ。
谁知今日慕华风,不劳一人蛮自通。shuí zhī jīn rì mù huá fēng,bù láo yī rén mán zì tōng。
诚由陛下休明德,亦赖微臣诱谕功。chéng yóu bì xià xiū míng dé,yì lài wēi chén yòu yù gōng。
德宗省表知如此,笑令中使迎蛮子。dé zōng shěng biǎo zhī rú cǐ,xiào lìng zhōng shǐ yíng mán zi。
蛮子导从者谁何,摩挲俗羽双隈伽。mán zi dǎo cóng zhě shuí hé,mó sā sú yǔ shuāng wēi gā。
清平官持赤藤杖,大将军系金呿嗟。qīng píng guān chí chì téng zhàng,dà jiāng jūn xì jīn qù jiē。
异牟寻男寻閤劝,特敕召对延英殿。yì móu xún nán xún gé quàn,tè chì zhào duì yán yīng diàn。
上心贵在怀远蛮,引临玉座近天颜。shàng xīn guì zài huái yuǎn mán,yǐn lín yù zuò jìn tiān yán。
冕旒不垂亲劳徕,赐衣赐食移时对。miǎn liú bù chuí qīn láo lái,cì yī cì shí yí shí duì。
移时对,不可得,大臣相看有羡色。yí shí duì,bù kě dé,dà chén xiāng kàn yǒu xiàn sè。
可怜宰相拖紫佩金章,朝日唯闻对一刻。kě lián zǎi xiāng tuō zǐ pèi jīn zhāng,cháo rì wéi wén duì yī kè。

新乐府骠国乐欲王化之先迩后远也

白居易

骠国乐,骠国乐,出自大海西南角。biāo guó lè,biāo guó lè,chū zì dà hǎi xī nán jiǎo。
雍羌之子舒难陀,来献南音奉正朔。yōng qiāng zhī zi shū nán tuó,lái xiàn nán yīn fèng zhèng shuò。
德宗立仗御紫庭,黈纩不塞为尔听。dé zōng lì zhàng yù zǐ tíng,tǒu kuàng bù sāi wèi ěr tīng。
玉螺一吹椎髻耸,铜鼓一击文身踊。yù luó yī chuī chuí jì sǒng,tóng gǔ yī jī wén shēn yǒng。
珠缨炫转星宿摇,花鬘斗薮龙蛇动。zhū yīng xuàn zhuǎn xīng sù yáo,huā mán dòu sǒu lóng shé dòng。
曲终王子启圣人,臣父愿为唐外臣。qū zhōng wáng zi qǐ shèng rén,chén fù yuàn wèi táng wài chén。
左右欢呼何翕习,至尊德广之所及。zuǒ yòu huān hū hé xī xí,zhì zūn dé guǎng zhī suǒ jí。
须臾百辟诣閤门,俯伏拜表贺至尊。xū yú bǎi pì yì gé mén,fǔ fú bài biǎo hè zhì zūn。
伏见骠人献新乐,请书国史传子孙。fú jiàn biāo rén xiàn xīn lè,qǐng shū guó shǐ chuán zi sūn。
时有击壤老农父,暗测君心闲独语。shí yǒu jī rǎng lǎo nóng fù,àn cè jūn xīn xián dú yǔ。
闻君政化甚圣明,欲感人心致太平。wén jūn zhèng huà shén shèng míng,yù gǎn rén xīn zhì tài píng。
感人在近不在远,太平由实非由声。gǎn rén zài jìn bù zài yuǎn,tài píng yóu shí fēi yóu shēng。
观身理国国可济,君如心兮民如体。guān shēn lǐ guó guó kě jì,jūn rú xīn xī mín rú tǐ。
体生疾苦心憯悽,民得和平君恺悌。tǐ shēng jí kǔ xīn cǎn qī,mín dé hé píng jūn kǎi tì。
贞元之民若未安,骠乐虽闻君不欢。zhēn yuán zhī mín ruò wèi ān,biāo lè suī wén jūn bù huān。
贞元之民苟无病,骠乐不来君亦圣。zhēn yuán zhī mín gǒu wú bìng,biāo lè bù lái jūn yì shèng。
骠乐骠乐徒喧喧,不如闻此刍荛言。biāo lè biāo lè tú xuān xuān,bù rú wén cǐ chú ráo yán。

新乐府官牛讽执政也

白居易

官牛官牛驾官车,浐水岸边般载沙。guān niú guān niú jià guān chē,chǎn shuǐ àn biān bān zài shā。
一石沙,几斤重,朝载暮载将何用。yī shí shā,jǐ jīn zhòng,cháo zài mù zài jiāng hé yòng。
载向五门官道西,绿槐阴下铺沙堤。zài xiàng wǔ mén guān dào xī,lǜ huái yīn xià pù shā dī。
昨来新拜右丞相,恐怕泥涂污马蹄。zuó lái xīn bài yòu chéng xiāng,kǒng pà ní tú wū mǎ tí。
右丞相,马蹄蹋沙虽净洁,牛领牵车欲流血。yòu chéng xiāng,mǎ tí tà shā suī jìng jié,niú lǐng qiān chē yù liú xuè。
右丞相,但能济人治国调阴阳,官牛领穿亦无妨。yòu chéng xiāng,dàn néng jì rén zhì guó diào yīn yáng,guān niú lǐng chuān yì wú fáng。

新乐府紫毫笔讥

白居易

紫毫笔,尖如锥兮利如刀。zǐ háo bǐ,jiān rú zhuī xī lì rú dāo。
江南石上有老兔,吃竹饮泉生紫毫。jiāng nán shí shàng yǒu lǎo tù,chī zhú yǐn quán shēng zǐ háo。
宣城之人采为笔,千万毛中拣一毫。xuān chéng zhī rén cǎi wèi bǐ,qiān wàn máo zhōng jiǎn yī háo。
毫虽轻,功甚重,管勒工名充岁贡。háo suī qīng,gōng shén zhòng,guǎn lēi gōng míng chōng suì gòng。
君兮臣兮勿轻用,勿轻用,将何如。jūn xī chén xī wù qīng yòng,wù qīng yòng,jiāng hé rú。
愿赐东西府御史,愿颁左右台起居。yuàn cì dōng xī fǔ yù shǐ,yuàn bān zuǒ yòu tái qǐ jū。
搦管趋入黄金阙,抽毫立在白玉除。nuò guǎn qū rù huáng jīn quē,chōu háo lì zài bái yù chú。
臣有奸邪正衙奏,君有动言直笔书。chén yǒu jiān xié zhèng yá zòu,jūn yǒu dòng yán zhí bǐ shū。
起居郎,侍御史,尔知紫毫不易致。qǐ jū láng,shì yù shǐ,ěr zhī zǐ háo bù yì zhì。
每岁宣城进笔时,紫毫之价如金贵。měi suì xuān chéng jìn bǐ shí,zǐ háo zhī jià rú jīn guì。
慎勿空将弹失仪,慎勿空将录制词。shèn wù kōng jiāng dàn shī yí,shèn wù kōng jiāng lù zhì cí。

新乐府隋堤柳悯亡国也

白居易

隋堤柳,岁久年深尽衰朽。suí dī liǔ,suì jiǔ nián shēn jǐn shuāi xiǔ。
风飘飘兮雨萧萧,三株两株汴河口。fēng piāo piāo xī yǔ xiāo xiāo,sān zhū liǎng zhū biàn hé kǒu。
老枝病叶愁杀人,曾经大业年中春。lǎo zhī bìng yè chóu shā rén,céng jīng dà yè nián zhōng chūn。
大业年中炀天子,种柳成行夹流水。dà yè nián zhōng yáng tiān zi,zhǒng liǔ chéng xíng jiā liú shuǐ。
西自黄河东至淮,绿阴一千三百里。xī zì huáng hé dōng zhì huái,lǜ yīn yī qiān sān bǎi lǐ。
大业末年春暮月,柳色如烟絮如雪。dà yè mò nián chūn mù yuè,liǔ sè rú yān xù rú xuě。
南幸江都恣佚游,应将此柳系龙舟。nán xìng jiāng dōu zì yì yóu,yīng jiāng cǐ liǔ xì lóng zhōu。
紫髯郎将护锦缆,青娥御史直迷楼。zǐ rán láng jiāng hù jǐn lǎn,qīng é yù shǐ zhí mí lóu。
海内财力此时竭,舟中歌笑何日休。hǎi nèi cái lì cǐ shí jié,zhōu zhōng gē xiào hé rì xiū。
上荒下困势不久,宗社之危如缀旒。shàng huāng xià kùn shì bù jiǔ,zōng shè zhī wēi rú zhuì liú。
炀天子,自言福祚长无穷,岂知皇子封酅公。yáng tiān zi,zì yán fú zuò zhǎng wú qióng,qǐ zhī huáng zi fēng xī gōng。
龙舟未过彭城閤,义旗已入长安宫。lóng zhōu wèi guò péng chéng gé,yì qí yǐ rù zhǎng ān gōng。
萧墙祸生人事变,晏驾不得归秦中。xiāo qiáng huò shēng rén shì biàn,yàn jià bù dé guī qín zhōng。
土坟数尺何处葬,吴公台下多悲风。tǔ fén shù chǐ hé chù zàng,wú gōng tái xià duō bēi fēng。
二百年来汴河路,沙草和烟朝复暮。èr bǎi nián lái biàn hé lù,shā cǎo hé yān cháo fù mù。
后王何以鉴前王,请看隋堤亡国树。hòu wáng hé yǐ jiàn qián wáng,qǐng kàn suí dī wáng guó shù。

新乐府草茫茫惩厚葬也

白居易

草茫茫,土苍苍,苍苍茫茫在何处,骊山脚下秦皇墓。cǎo máng máng,tǔ cāng cāng,cāng cāng máng máng zài hé chù,lí shān jiǎo xià qín huáng mù。
墓中下涸二重泉,当时自以为深固。mù zhōng xià hé èr zhòng quán,dāng shí zì yǐ wèi shēn gù。
下流水银象江海,上缀珠光作乌兔。xià liú shuǐ yín xiàng jiāng hǎi,shàng zhuì zhū guāng zuò wū tù。
别为天地于其间,拟将富贵随身去。bié wèi tiān dì yú qí jiān,nǐ jiāng fù guì suí shēn qù。
一朝盗掘坟陵破,龙椁神堂三月火。yī cháo dào jué fén líng pò,lóng guǒ shén táng sān yuè huǒ。
可怜宝玉归人间,暂借泉中买身祸。kě lián bǎo yù guī rén jiān,zàn jiè quán zhōng mǎi shēn huò。
奢者狼藉俭者安,一凶一吉在眼前。shē zhě láng jí jiǎn zhě ān,yī xiōng yī jí zài yǎn qián。
凭君回首向南望,汉文葬在霸陵原。píng jūn huí shǒu xiàng nán wàng,hàn wén zàng zài bà líng yuán。

新乐府古冢狐戒艳色也

白居易

古冢狐,妖且老,化为妇人颜色好。gǔ zhǒng hú,yāo qiě lǎo,huà wèi fù rén yán sè hǎo。
头变云鬟面变妆,大尾曳作长红裳。tóu biàn yún huán miàn biàn zhuāng,dà wěi yè zuò zhǎng hóng shang。
徐徐行傍荒村路,日欲暮时人静处。xú xú xíng bàng huāng cūn lù,rì yù mù shí rén jìng chù。
或歌或舞或悲啼,翠眉不举花颜低。huò gē huò wǔ huò bēi tí,cuì méi bù jǔ huā yán dī。
忽然一笑千万态,见者十人八九迷。hū rán yī xiào qiān wàn tài,jiàn zhě shí rén bā jiǔ mí。
假色迷人犹若是,真色迷人应过此。jiǎ sè mí rén yóu ruò shì,zhēn sè mí rén yīng guò cǐ。
彼真此假俱迷人,人心恶假贵重真。bǐ zhēn cǐ jiǎ jù mí rén,rén xīn è jiǎ guì zhòng zhēn。
狐假女妖害犹浅,一朝一夕迷人眼。hú jiǎ nǚ yāo hài yóu qiǎn,yī cháo yī xī mí rén yǎn。
女为狐媚害即深,日长月增溺人心。nǚ wèi hú mèi hài jí shēn,rì zhǎng yuè zēng nì rén xīn。
何况褒妲之色善蛊惑,能丧人家覆人国。hé kuàng bāo dá zhī sè shàn gǔ huò,néng sàng rén jiā fù rén guó。
君看为害浅深间,岂将假色同真色。jūn kàn wèi hài qiǎn shēn jiān,qǐ jiāng jiǎ sè tóng zhēn sè。

新乐府黑潭龙疾贪吏也

白居易

黑潭水深黑如墨,传有神龙人不识。hēi tán shuǐ shēn hēi rú mò,chuán yǒu shén lóng rén bù shí。
潭上架屋官立祠,龙不能神人神之。tán shàng jià wū guān lì cí,lóng bù néng shén rén shén zhī。
丰凶水旱与疾疫,乡里皆言龙所为。fēng xiōng shuǐ hàn yǔ jí yì,xiāng lǐ jiē yán lóng suǒ wèi。
家家养豚漉清酒,朝祈暮赛依巫口。jiā jiā yǎng tún lù qīng jiǔ,cháo qí mù sài yī wū kǒu。
神之来兮风飘飘,纸钱动兮锦伞摇。shén zhī lái xī fēng piāo piāo,zhǐ qián dòng xī jǐn sǎn yáo。
神之去兮风亦静,香火灭兮杯盘冷。shén zhī qù xī fēng yì jìng,xiāng huǒ miè xī bēi pán lěng。
肉堆潭岸石,酒泼庙前草。ròu duī tán àn shí,jiǔ pō miào qián cǎo。
不知龙神享几多,林鼠山狐长醉饱。bù zhī lóng shén xiǎng jǐ duō,lín shǔ shān hú zhǎng zuì bǎo。
狐何幸,豚何辜,年年杀豚将喂狐。hú hé xìng,tún hé gū,nián nián shā tún jiāng wèi hú。
狐假龙神食豚尽,九重泉底龙知无。hú jiǎ lóng shén shí tún jǐn,jiǔ zhòng quán dǐ lóng zhī wú。

新乐府天可度恶诈人也

白居易

天可度,地可量,唯有人心不可防。tiān kě dù,dì kě liàng,wéi yǒu rén xīn bù kě fáng。
但见丹诚赤如血,谁知伪言巧似簧。dàn jiàn dān chéng chì rú xuè,shuí zhī wěi yán qiǎo shì huáng。
劝君掩鼻君莫掩,使君夫妇为参商。quàn jūn yǎn bí jūn mò yǎn,shǐ jūn fū fù wèi cān shāng。
劝君掇蜂君莫掇,使君父子成豺狼。quàn jūn duō fēng jūn mò duō,shǐ jūn fù zi chéng chái láng。
海底鱼兮天上鸟,高可射兮深可钓。hǎi dǐ yú xī tiān shàng niǎo,gāo kě shè xī shēn kě diào。
唯有人心相对时,咫尺之间不能料。wéi yǒu rén xīn xiāng duì shí,zhǐ chǐ zhī jiān bù néng liào。
君不见李义府之辈笑欣欣,笑中有刀潜杀人。jūn bù jiàn lǐ yì fǔ zhī bèi xiào xīn xīn,xiào zhōng yǒu dāo qián shā rén。
阴阳神变皆可测,不测人间笑是瞋。yīn yáng shén biàn jiē kě cè,bù cè rén jiān xiào shì chēn。

新乐府秦吉了哀冤民也

白居易

秦吉了,出南中,彩毛青黑花颈红。qín jí le,chū nán zhōng,cǎi máo qīng hēi huā jǐng hóng。
耳聪心慧舌端巧,鸟语人言无不通。ěr cōng xīn huì shé duān qiǎo,niǎo yǔ rén yán wú bù tōng。
昨日长爪鸢,今朝大觜乌。zuó rì zhǎng zhǎo yuān,jīn cháo dà zī wū。
鸢捎乳燕一窠覆,乌琢母鸡双眼枯。yuān shāo rǔ yàn yī kē fù,wū zuó mǔ jī shuāng yǎn kū。
鸡号堕地燕惊去,然后拾卵攫其雏。jī hào duò dì yàn jīng qù,rán hòu shí luǎn jué qí chú。
岂无雕与鹗,嗉中肉饱不肯搏。qǐ wú diāo yǔ è,sù zhōng ròu bǎo bù kěn bó。
亦有鸾鹤群,闲立高扬如不闻。yì yǒu luán hè qún,xián lì gāo yáng rú bù wén。
秦吉了,人云尔是能言鸟。qín jí le,rén yún ěr shì néng yán niǎo。
岂不见鸡燕之冤苦,吾闻凤皇百鸟主。qǐ bù jiàn jī yàn zhī yuān kǔ,wú wén fèng huáng bǎi niǎo zhǔ。
尔竟不为凤皇之前致一言,安用噪噪闲言语。ěr jìng bù wèi fèng huáng zhī qián zhì yī yán,ān yòng zào zào xián yán yǔ。

新乐府鸦九剑思决壅也

白居易

欧冶子死千年后,精灵闇授张鸦九。ōu yě zi sǐ qiān nián hòu,jīng líng àn shòu zhāng yā jiǔ。
鸦九铸剑吴山中,天与日时神借功。yā jiǔ zhù jiàn wú shān zhōng,tiān yǔ rì shí shén jiè gōng。
金铁腾精火翻燄,踊跃求为镆铘剑。jīn tiě téng jīng huǒ fān yàn,yǒng yuè qiú wèi mò yé jiàn。
剑成未试十馀年,有客持金买一观。jiàn chéng wèi shì shí yú nián,yǒu kè chí jīn mǎi yī guān。
谁知闭匣长思用,三尺青蛇不肯蟠。shuí zhī bì xiá zhǎng sī yòng,sān chǐ qīng shé bù kěn pán。
客有心,剑无口,客代剑言告鸦九。kè yǒu xīn,jiàn wú kǒu,kè dài jiàn yán gào yā jiǔ。
君勿矜我玉可切,君勿夸我钟可刜。jūn wù jīn wǒ yù kě qiè,jūn wù kuā wǒ zhōng kě fú。
不如持我决浮云,无令漫漫蔽白日。bù rú chí wǒ jué fú yún,wú lìng màn màn bì bái rì。
为君使无私之光及万物,蛰虫昭苏萌草出。wèi jūn shǐ wú sī zhī guāng jí wàn wù,zhé chóng zhāo sū méng cǎo chū。

新乐府采诗官监前王乱亡之由也

白居易

采诗官,采诗听歌导人言。cǎi shī guān,cǎi shī tīng gē dǎo rén yán。
言者无罪闻者诫,下流上通上下泰。yán zhě wú zuì wén zhě jiè,xià liú shàng tōng shàng xià tài。
周灭秦兴至隋氏,十代采诗官不置。zhōu miè qín xīng zhì suí shì,shí dài cǎi shī guān bù zhì。
郊庙登歌赞君美,乐府艳词悦君意。jiāo miào dēng gē zàn jūn měi,lè fǔ yàn cí yuè jūn yì。
若求兴谕规刺言,万句千章无一字。ruò qiú xīng yù guī cì yán,wàn jù qiān zhāng wú yī zì。
不是章句无规刺,渐及朝廷绝讽议。bù shì zhāng jù wú guī cì,jiàn jí cháo tíng jué fěng yì。
诤臣杜口为冗员,谏鼓高悬作虚器。zhèng chén dù kǒu wèi rǒng yuán,jiàn gǔ gāo xuán zuò xū qì。
一人负扆常端默,百辟入门两自媚。yī rén fù yǐ cháng duān mò,bǎi pì rù mén liǎng zì mèi。
夕郎所贺皆德音,春官每奏唯祥瑞。xī láng suǒ hè jiē dé yīn,chūn guān měi zòu wéi xiáng ruì。
君之堂兮千里远,君之门兮九重閟。jūn zhī táng xī qiān lǐ yuǎn,jūn zhī mén xī jiǔ zhòng bì。
君耳唯闻堂上言,君眼不见门前事。jūn ěr wéi wén táng shàng yán,jūn yǎn bù jiàn mén qián shì。
贪吏害民无所忌,奸臣蔽君无所畏。tān lì hài mín wú suǒ jì,jiān chén bì jūn wú suǒ wèi。
君不见厉王胡亥之末年,群臣有利君无利。jūn bù jiàn lì wáng hú hài zhī mò nián,qún chén yǒu lì jūn wú lì。
君兮君兮愿听此,欲开壅蔽达人情。jūn xī jūn xī yuàn tīng cǐ,yù kāi yōng bì dá rén qíng。
先向歌诗求讽刺。xiān xiàng gē shī qiú fěng cì。

短歌行

白居易

曈曈太阳如火色,上行千里下一刻。tóng tóng tài yáng rú huǒ sè,shàng xíng qiān lǐ xià yī kè。
出为白昼入为夜,圆转如珠住不得。chū wèi bái zhòu rù wèi yè,yuán zhuǎn rú zhū zhù bù dé。
住不得,可奈何,为君举酒歌短歌。zhù bù dé,kě nài hé,wèi jūn jǔ jiǔ gē duǎn gē。
歌声苦,词亦苦,四座少年君听取。gē shēng kǔ,cí yì kǔ,sì zuò shǎo nián jūn tīng qǔ。
今夕未竟明夕催,秋风才往春风回。jīn xī wèi jìng míng xī cuī,qiū fēng cái wǎng chūn fēng huí。
人无根蒂时不驻,朱颜白日相隳颓。rén wú gēn dì shí bù zhù,zhū yán bái rì xiāng huī tuí。
劝君且强笑一面,劝君且强饮一杯。quàn jūn qiě qiáng xiào yī miàn,quàn jūn qiě qiáng yǐn yī bēi。
人生不得长欢乐,年少须臾老到来。rén shēng bù dé zhǎng huān lè,nián shǎo xū yú lǎo dào lái。

杂曲歌辞生别离

白居易

食檗不易食梅难,檗能苦兮梅能酸。shí bò bù yì shí méi nán,bò néng kǔ xī méi néng suān。
未如生别之为难,苦在心兮酸在肝。wèi rú shēng bié zhī wèi nán,kǔ zài xīn xī suān zài gān。
晨鸡再鸣残月没,征马连嘶行人出。chén jī zài míng cán yuè méi,zhēng mǎ lián sī xíng rén chū。
回看骨肉哭一声,梅酸檗苦甘如蜜。huí kàn gǔ ròu kū yī shēng,méi suān bò kǔ gān rú mì。
黄河水白黄云秋,行人河边相对愁。huáng hé shuǐ bái huáng yún qiū,xíng rén hé biān xiāng duì chóu。
天寒野旷何处宿?tiān hán yě kuàng hé chù sù?
棠梨叶战风飕飕。táng lí yè zhàn fēng sōu sōu。
生离别,生离别,忧从中来无断绝。shēng lí bié,shēng lí bié,yōu cóng zhōng lái wú duàn jué。
忧极心劳血气衰,未年三十生白发。yōu jí xīn láo xuè qì shuāi,wèi nián sān shí shēng bái fā。

长安道

白居易

花枝缺处青楼开,艳歌一曲酒一杯。huā zhī quē chù qīng lóu kāi,yàn gē yī qū jiǔ yī bēi。
美人劝我急行乐,自古朱颜不再来。měi rén quàn wǒ jí xíng lè,zì gǔ zhū yán bù zài lái。
君不见外州客,长安道,一回来,一回老。jūn bù jiàn wài zhōu kè,zhǎng ān dào,yī huí lái,yī huí lǎo。

相和歌辞短歌行二首其二

白居易

世人求富贵,多为身嗜欲。shì rén qiú fù guì,duō wèi shēn shì yù。
盛衰不自由,得失常相逐。shèng shuāi bù zì yóu,dé shī cháng xiāng zhú。
问君少年日,苦学将干禄。wèn jūn shǎo nián rì,kǔ xué jiāng gàn lù。
负笈尘中游,抱书雪前宿。fù jí chén zhōng yóu,bào shū xuě qián sù。
布衾不周体,藜茄才充腹。bù qīn bù zhōu tǐ,lí jiā cái chōng fù。
三十登宦途,五十被朝服。sān shí dēng huàn tú,wǔ shí bèi cháo fú。
奴温已挟纩,马肥初食粟。nú wēn yǐ xié kuàng,mǎ féi chū shí sù。
未敢议欢游,尚为名检束。wèi gǎn yì huān yóu,shàng wèi míng jiǎn shù。
耳目聋暗后,堂上调丝竹。ěr mù lóng àn hòu,táng shàng diào sī zhú。
牙齿缺落时,盘中堆酒肉。yá chǐ quē luò shí,pán zhōng duī jiǔ ròu。
彼来此已去,外馀中不足。bǐ lái cǐ yǐ qù,wài yú zhōng bù zú。
少壮与荣华,相避如寒燠。shǎo zhuàng yǔ róng huá,xiāng bì rú hán yù。
青云去地远,白日终天速。qīng yún qù dì yuǎn,bái rì zhōng tiān sù。
从古无奈何,短歌听一曲。cóng gǔ wú nài hé,duǎn gē tīng yī qū。