古诗词

上云乐

刘基

混沌结,玄黄开,人生其中,称为三才。hùn dùn jié,xuán huáng kāi,rén shēng qí zhōng,chēng wèi sān cái。
一人身有一天地,形质虽异众理该。yī rén shēn yǒu yī tiān dì,xíng zhì suī yì zhòng lǐ gāi。
欲淫物诱滋巧伪,遂使真淳耗斁玄风颓。yù yín wù yòu zī qiǎo wěi,suì shǐ zhēn chún hào yì xuán fēng tuí。
乃有朝生而暮死者,本根浅短无栽培。nǎi yǒu cháo shēng ér mù sǐ zhě,běn gēn qiǎn duǎn wú zāi péi。
惟有西天老胡名文康,自从盘古到今日,不老不少,气体充实如婴孩。wéi yǒu xī tiān lǎo hú míng wén kāng,zì cóng pán gǔ dào jīn rì,bù lǎo bù shǎo,qì tǐ chōng shí rú yīng hái。
性情和易颜色好,恰似初酿匐萄醅。xìng qíng hé yì yán sè hǎo,qià shì chū niàng fú táo pēi。
激之而不见其怒,挠之而不见其咍,甘之而不见其喜,苦之而不见其款。jī zhī ér bù jiàn qí nù,náo zhī ér bù jiàn qí hāi,gān zhī ér bù jiàn qí xǐ,kǔ zhī ér bù jiàn qí kuǎn。
所以于物无所忤,于人无所猜,于事无所碍,于艺无所能。suǒ yǐ yú wù wú suǒ wǔ,yú rén wú suǒ cāi,yú shì wú suǒ ài,yú yì wú suǒ néng。
不生不死在人世,借问老胡何修得此哉?老胡答言我亦不自解,请说伏羲神农皇帝在日一二事,不知得失汝自挨。bù shēng bù sǐ zài rén shì,jiè wèn lǎo hú hé xiū dé cǐ zāi?lǎo hú dá yán wǒ yì bù zì jiě,qǐng shuō fú xī shén nóng huáng dì zài rì yī èr shì,bù zhī dé shī rǔ zì āi。
伏羲始画八八六十有四卦,罗天网地括五材。fú xī shǐ huà bā bā liù shí yǒu sì guà,luó tiān wǎng dì kuò wǔ cái。
老胡不识单与耦,谓是乌曹重叠堆砖坯。lǎo hú bù shí dān yǔ ǒu,wèi shì wū cáo zhòng dié duī zhuān pī。
仓颉制文字,鬼母夜哭声哀哀。cāng jié zhì wén zì,guǐ mǔ yè kū shēng āi āi。
老胡不识点与画,谓是蜗牛之泪萦莓苔。lǎo hú bù shí diǎn yǔ huà,wèi shì wō niú zhī lèi yíng méi tái。
容成隶首造历数,上收坤灵之精爽,下掇乾象之根荄。róng chéng lì shǒu zào lì shù,shàng shōu kūn líng zhī jīng shuǎng,xià duō qián xiàng zhī gēn gāi。
大挠作甲子,编户星宿来当差。dà náo zuò jiǎ zi,biān hù xīng sù lái dāng chà。
老胡不识一二三四五,但见暖则出,寒则伏,一似虫豸听命霜与雷。lǎo hú bù shí yī èr sān sì wǔ,dàn jiàn nuǎn zé chū,hán zé fú,yī shì chóng zhì tīng mìng shuāng yǔ léi。
羲和常仪占日月,拘束乌飞兔走、翼足相排挼。xī hé cháng yí zhàn rì yuè,jū shù wū fēi tù zǒu yì zú xiāng pái ruá。
鬼臾区占星气,指斥王蓬絮,周伯老子、无所藏匿其祥灾。guǐ yú qū zhàn xīng qì,zhǐ chì wáng péng xù,zhōu bó lǎo zi wú suǒ cáng nì qí xiáng zāi。
老胡不识金木水火土,但见昊天森列众光怪,大者如缶小者如杯。lǎo hú bù shí jīn mù shuǐ huǒ tǔ,dàn jiàn hào tiān sēn liè zhòng guāng guài,dà zhě rú fǒu xiǎo zhě rú bēi。
伶伦截竹作律吕,中间实以葭莩灰。líng lún jié zhú zuò lǜ lǚ,zhōng jiān shí yǐ jiā fú huī。
玄问老鬼二十四,俯首受命同舆佁。xuán wèn lǎo guǐ èr shí sì,fǔ shǒu shòu mìng tóng yú yǐ。
又用子谷秬黍起度量,教得蠢动狡猾而不呆。yòu yòng zi gǔ jù shǔ qǐ dù liàng,jiào dé chǔn dòng jiǎo huá ér bù dāi。
老胡不识轻重长短多与寡,但觉饥则食,饱则止,明则起,暗则卧,有力即往倦即回。lǎo hú bù shí qīng zhòng zhǎng duǎn duō yǔ guǎ,dàn jué jī zé shí,bǎo zé zhǐ,míng zé qǐ,àn zé wò,yǒu lì jí wǎng juàn jí huí。
轩辕黄帝与岐伯,口尝毒药一日生死八九遍,皮肉黑瘦生烟煤。xuān yuán huáng dì yǔ qí bó,kǒu cháng dú yào yī rì shēng sǐ bā jiǔ biàn,pí ròu hēi shòu shēng yān méi。
老胡但见颜色差异即不吃,牙齿牢,硬无龇。lǎo hú dàn jiàn yán sè chà yì jí bù chī,yá chǐ láo,yìng wú zī。
九天玄女说兵法,风云鸟蛇掌上排。jiǔ tiān xuán nǚ shuō bīng fǎ,fēng yún niǎo shé zhǎng shàng pái。
教人斗阋逞雄杰,致使阪泉涿鹿之野,它它藉藉撑枯骸。jiào rén dòu xì chěng xióng jié,zhì shǐ bǎn quán zhuō lù zhī yě,tā tā jí jí chēng kū hái。
尔时众贤圣,尾尾相继轰轳濆。ěr shí zhòng xián shèng,wěi wěi xiāng jì hōng lú fén。
雕肝琢肾镂心肺,倾泻精髓通脊脢。diāo gān zuó shèn lòu xīn fèi,qīng xiè jīng suǐ tōng jí méi。
攘攘扰扰竞神知,虚名不朽身先隤。rǎng rǎng rǎo rǎo jìng shén zhī,xū míng bù xiǔ shēn xiān tuí。
惟有老胡混沌无孔窍,不与人世分仇侪。wéi yǒu lǎo hú hùn dùn wú kǒng qiào,bù yǔ rén shì fēn chóu chái。
尧舜相传授,四海玉烛无氛埃。yáo shùn xiāng chuán shòu,sì hǎi yù zhú wú fēn āi。
老胡随众歌击壤,帝力于我何有哉?lǎo hú suí zhòng gē jī rǎng,dì lì yú wǒ hé yǒu zāi?
汤武行放伐,鹰化为雀驹为裛。tāng wǔ xíng fàng fá,yīng huà wèi què jū wèi yì。
龙逢被杀夷叔饿,何如老胡终日瞑坐山之隈。lóng féng bèi shā yí shū è,hé rú lǎo hú zhōng rì míng zuò shān zhī wēi。
五伯与七国,角力争喧豗。wǔ bó yǔ qī guó,jiǎo lì zhēng xuān huī。
谋臣辨士神出而鬼没,口乾舌拔眉眼。móu chén biàn shì shén chū ér guǐ méi,kǒu qián shé bá méi yǎn。
到头毕竟成就者,土坟三尺埋蒿莱。dào tóu bì jìng chéng jiù zhě,tǔ fén sān chǐ mái hāo lái。
老胡万事皆不理,厓厓坐得四肢百骨如干柴。lǎo hú wàn shì jiē bù lǐ,yá yá zuò dé sì zhī bǎi gǔ rú gàn chái。
所以天地鬼神不怪怒,容得老胡永远在世上,时复一出歌笑呈诙谐。suǒ yǐ tiān dì guǐ shén bù guài nù,róng dé lǎo hú yǒng yuǎn zài shì shàng,shí fù yī chū gē xiào chéng huī xié。
况遇天子圣,德泽浃九垓。kuàng yù tiān zi shèng,dé zé jiā jiǔ gāi。
青云应吕风应律,遐方感化神民怀。qīng yún yīng lǚ fēng yīng lǜ,xiá fāng gǎn huà shén mín huái。
老胡再拜稽首、献天子寿,愿天子与天地相似,老胡岁岁舞蹈玉墀下,跪进玻璃杯。lǎo hú zài bài jī shǒu xiàn tiān zi shòu,yuàn tiān zi yǔ tiān dì xiāng shì,lǎo hú suì suì wǔ dǎo yù chí xià,guì jìn bō lí bēi。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

七月四日自深谷之灵峰作

刘基

平旦出云门,亭午至灵峰。píng dàn chū yún mén,tíng wǔ zhì líng fēng。
山盘涧萦纡,谷深岩错重。shān pán jiàn yíng yū,gǔ shēn yán cuò zhòng。
竹露滴皎皎,林霞散溶溶。zhú lù dī jiǎo jiǎo,lín xiá sàn róng róng。
度石苔藓滑,披萝烟霭浓。dù shí tái xiǎn huá,pī luó yān ǎi nóng。
颇喜禾黍成,可以慰老农。pǒ xǐ hé shǔ chéng,kě yǐ wèi lǎo nóng。
野草各有花,照水似炫容。yě cǎo gè yǒu huā,zhào shuǐ shì xuàn róng。
徐行恐触热,聊憩崖下松。xú xíng kǒng chù rè,liáo qì yá xià sōng。
时闻幽鸟鸣,亦足开心胸。shí wén yōu niǎo míng,yì zú kāi xīn xiōng。
慨怀陶隐居,丹灶今无踪。kǎi huái táo yǐn jū,dān zào jīn wú zōng。
干将与莫邪,俱巳化为龙。gàn jiāng yǔ mò xié,jù sì huà wèi lóng。
空馀远山色,菡萏青芙蓉。kōng yú yuǎn shān sè,hàn dàn qīng fú róng。

清修院良上人浸月轩

刘基

华池浸皓月,高下共清莹。huá chí jìn hào yuè,gāo xià gòng qīng yíng。
烱如长明灯,飞入大圆镜。jiǒng rú zhǎng míng dēng,fēi rù dà yuán jìng。
又疑铅汞炉,伏火发宵映。yòu yí qiān gǒng lú,fú huǒ fā xiāo yìng。
层轩问九秋,万象出昏暝。céng xuān wèn jiǔ qiū,wàn xiàng chū hūn míng。
月米池色动,月去池色定。yuè mǐ chí sè dòng,yuè qù chí sè dìng。
窥临足游适,玩味见心性。kuī lín zú yóu shì,wán wèi jiàn xīn xìng。
珍重无生侣,于焉托清净。zhēn zhòng wú shēng lǚ,yú yān tuō qīng jìng。
宴坐六尘空,百魔从律令。yàn zuò liù chén kōng,bǎi mó cóng lǜ lìng。

普济寺用恭行巳上人韵

刘基

偶从灵峰来,遂作双峰游。ǒu cóng líng fēng lái,suì zuò shuāng fēng yóu。
双峰何峨峨,俯映耶溪流。shuāng fēng hé é é,fǔ yìng yé xī liú。
炎天正埃郁,欲往安所投。yán tiān zhèng āi yù,yù wǎng ān suǒ tóu。
喜见农事成,粳稻满中丘。xǐ jiàn nóng shì chéng,jīng dào mǎn zhōng qiū。
步入古寺门,信美无与俦。bù rù gǔ sì mén,xìn měi wú yǔ chóu。
渌池对径路,水木自深幽。lù chí duì jìng lù,shuǐ mù zì shēn yōu。
飞萝昌松柏,上有猿与候。fēi luó chāng sōng bǎi,shàng yǒu yuán yǔ hòu。
登楼散烦热,坐挹山绸缪。dēng lóu sàn fán rè,zuò yì shān chóu móu。
更爱山下泉,泠泠泄阴沟。gèng ài shān xià quán,líng líng xiè yīn gōu。
青苔閟修竹,竟日凉风留。qīng tái bì xiū zhú,jìng rì liáng fēng liú。
披轩眺西崖,焕若丹霞浮。pī xuān tiào xī yá,huàn ruò dān xiá fú。
神剑去安之,起望空斗牛。shén jiàn qù ān zhī,qǐ wàng kōng dòu niú。
沉思终永夜,月白银潢秋。chén sī zhōng yǒng yè,yuè bái yín huáng qiū。

题陆放翁晚兴诗后

刘基

雄剑閟宝匣,中夜蛟龙吼。xióng jiàn bì bǎo xiá,zhōng yè jiāo lóng hǒu。
男儿抱志气,宁肯甘衰朽。nán ér bào zhì qì,níng kěn gān shuāi xiǔ。
松楠在深谷,枝叶拂星斗。sōng nán zài shēn gǔ,zhī yè fú xīng dòu。
虽无般匠顾,势自凌培塿。suī wú bān jiàng gù,shì zì líng péi lǒu。
昂昂商山翁,矫矫渭滨叟。áng áng shāng shān wēng,jiǎo jiǎo wèi bīn sǒu。
林泉不遐遗,轩冕亦固有。lín quán bù xiá yí,xuān miǎn yì gù yǒu。
奈何刘伶辈,贱身若刍狗。nài hé liú líng bèi,jiàn shēn ruò chú gǒu。
徒生天地间,事负发与手。tú shēng tiān dì jiān,shì fù fā yǔ shǒu。
三复咏斯章,千载吾尚友。sān fù yǒng sī zhāng,qiān zài wú shàng yǒu。

题商学士寒林图

刘基

昔闻商学士,水墨称绝艺。xī wén shāng xué shì,shuǐ mò chēng jué yì。
今睹寒林图,信美无与俪。jīn dǔ hán lín tú,xìn měi wú yǔ lì。
凄凉霰雪馀,簸扫悉轻脆。qī liáng xiàn xuě yú,bǒ sǎo xī qīng cuì。
玄冰刮老骨,衣被荷纤荔。xuán bīng guā lǎo gǔ,yī bèi hé xiān lì。
龙须结璎珞,虎爪出锋锐。lóng xū jié yīng luò,hǔ zhǎo chū fēng ruì。
鳞皴蝮蛇壳,璀错琅玕蒂。lín cūn fù shé ké,cuǐ cuò láng gān dì。
下有不死石,蓝污沃鬒剃。xià yǒu bù sǐ shí,lán wū wò zhěn tì。
前有赴海湍,漱濯沙土细。qián yǒu fù hǎi tuān,shù zhuó shā tǔ xì。
青烟曼遥渚,白日淡荒裔。qīng yān màn yáo zhǔ,bái rì dàn huāng yì。
苍茫浮云外,缥缈惑昐昧。cāng máng fú yún wài,piāo miǎo huò fēn mèi。
梧桐早飘落,凤鸟将焉逝。wú tóng zǎo piāo luò,fèng niǎo jiāng yān shì。
四序若循环,葳蕤在椔翳。sì xù ruò xún huán,wēi ruí zài zī yì。
衰荣各有时,至道惟冥契。shuāi róng gè yǒu shí,zhì dào wéi míng qì。

题杂画卷子

刘基

山川出云霓,溪谷藏虎豹。shān chuān chū yún ní,xī gǔ cáng hǔ bào。
枯树缯绫身,怪石磈礨貌。kū shù zēng líng shēn,guài shí wěi lěi mào。
竹枝如琅玕,烟雨昏幕罩。zhú zhī rú láng gān,yān yǔ hūn mù zhào。
梅花雪中开,的砾珠磊疱。méi huā xuě zhōng kāi,de lì zhū lěi pào。
兰独称国香,姱丽最可乐。lán dú chēng guó xiāng,kuā lì zuì kě lè。
荑纤草堪籍,伤覃棘能抓。tí xiān cǎo kān jí,shāng tán jí néng zhuā。
宋公学元晖,骇兽见腾䶂。sòng gōng xué yuán huī,hài shòu jiàn téng zhuó。
老班性嗜酒,藻思发馀酵。lǎo bān xìng shì jiǔ,zǎo sī fā yú jiào。
丹丘泣龙髯,零落江湖棹。dān qiū qì lóng rán,líng luò jiāng hú zhào。
颠王食败笔,得米动盈窖。diān wáng shí bài bǐ,dé mǐ dòng yíng jiào。
僧明本静者,一艺起众闹。sēng míng běn jìng zhě,yī yì qǐ zhòng nào。
展卷见历历,聊足解喧嗃。zhǎn juǎn jiàn lì lì,liáo zú jiě xuān hè。
裁诗慕韩豪,琐细非所较。cái shī mù hán háo,suǒ xì fēi suǒ jiào。

题宋子章效米元晖山水图

刘基

昔时米南宫,父子同画癖。xī shí mǐ nán gōng,fù zi tóng huà pǐ。
油然烟两态,千里入盈尺。yóu rán yān liǎng tài,qiān lǐ rù yíng chǐ。
近代宋尚书,笔意妙欲逼。jìn dài sòng shàng shū,bǐ yì miào yù bī。
置之凡格闻,新旧莫辨识。zhì zhī fán gé wén,xīn jiù mò biàn shí。
应是前后身,神会造化迹。yīng shì qián hòu shēn,shén huì zào huà jì。
鸿蒙迷日月,澒洞飞霹雳。hóng méng mí rì yuè,hòng dòng fēi pī lì。
苍崖晦中断,天阙杳高隔。cāng yá huì zhōng duàn,tiān quē yǎo gāo gé。
洪涛涨无倪,龙虎移窟宅。hóng tāo zhǎng wú ní,lóng hǔ yí kū zhái。
农夫怨昏垫,樵牧绝行迹。nóng fū yuàn hūn diàn,qiáo mù jué xíng jì。
破屋两三家,摇撼巳倾侧。pò wū liǎng sān jiā,yáo hàn sì qīng cè。
得非杜少陵,无乃陶彭泽。dé fēi dù shǎo líng,wú nǎi táo péng zé。
檐茅委泥泞,篱菊没狼籍。yán máo wěi ní nìng,lí jú méi láng jí。
空江乏舟楫,汗漫安所适。kōng jiāng fá zhōu jí,hàn màn ān suǒ shì。
披图瞻青冥,惆怅至终夕。pī tú zhān qīng míng,chóu chàng zhì zhōng xī。

为贾性之赋松石

刘基

老松不搆厦,潜迹归后土。lǎo sōng bù gòu shà,qián jì guī hòu tǔ。
千年化为石,诡怪惊地府。qiān nián huà wèi shí,guǐ guài jīng dì fǔ。
酆都壮轮奂,剪截就梁柱。fēng dōu zhuàng lún huàn,jiǎn jié jiù liáng zhù。
嶙峋锯凿馀,弃置人得取。lín xún jù záo yú,qì zhì rén dé qǔ。
居家赤玻黎,光采夺胡煦。jū jiā chì bō lí,guāng cǎi duó hú xù。
嶒崚铁心坚,璀璨霞色古。céng léng tiě xīn jiān,cuǐ càn xiá sè gǔ。
何当呼吴罡,匠以修月斧。hé dāng hū wú gāng,jiàng yǐ xiū yuè fǔ。
持献女娲皇,天鏬或可补。chí xiàn nǚ wā huáng,tiān xià huò kě bǔ。

有客来款我

刘基

有客来款我,自谓儒者俦。yǒu kè lái kuǎn wǒ,zì wèi rú zhě chóu。
问我胡不出,乃来此淹留。wèn wǒ hú bù chū,nǎi lái cǐ yān liú。
我笑而不答,彼问方未休。wǒ xiào ér bù dá,bǐ wèn fāng wèi xiū。
彼我异所志,问答宁相投。bǐ wǒ yì suǒ zhì,wèn dá níng xiāng tóu。
青山屋外高,沟水山下流。qīng shān wū wài gāo,gōu shuǐ shān xià liú。
隐几书一卷,寒檐雀啾啾。yǐn jǐ shū yī juǎn,hán yán què jiū jiū。

题赵文敏公画松

刘基

吴兴昔王孙,能画世莫及。wú xīng xī wáng sūn,néng huà shì mò jí。
观其二松图,矫若龙出蛰。guān qí èr sōng tú,jiǎo ruò lóng chū zhé。
蟠根破坤舆,拔萃滃原隰。pán gēn pò kūn yú,bá cuì wēng yuán xí。
交加各轩翥,崱屴相倚立。jiāo jiā gè xuān zhù,zè lì xiāng yǐ lì。
鼍鳞撑空青,豕鬣振飒飁。tuó lín chēng kōng qīng,shǐ liè zhèn sà xí。
高藏日月气,清滴云雾汁。gāo cáng rì yuè qì,qīng dī yún wù zhī。
垂钓者何人,短棹非妄集。chuí diào zhě hé rén,duǎn zhào fēi wàng jí。
五湖多风涛,蛟蜃头角?。wǔ hú duō fēng tāo,jiāo shèn tóu jiǎo jí。
不如洿泽间,取足绩与鳛。bù rú wū zé jiān,qǔ zú jì yǔ xí。
倦眠松影下,百窍清凉入。juàn mián sōng yǐng xià,bǎi qiào qīng liáng rù。
慎勿惊松枝,天寒衣袂湿。shèn wù jīng sōng zhī,tiān hán yī mèi shī。

题三香图

刘基

梅是王堂花,和羹有佳实。méi shì wáng táng huā,hé gēng yǒu jiā shí。
水仙如淑女,婉娩抱贞质。shuǐ xiān rú shū nǚ,wǎn miǎn bào zhēn zhì。
山矾直而劲,野处似隐逸。shān fán zhí ér jìn,yě chù shì yǐn yì。
分类族虽三,论德性乃一。fēn lèi zú suī sān,lùn dé xìng nǎi yī。
琼台耿清夜,凉月白胜日。qióng tái gěng qīng yè,liáng yuè bái shèng rì。
霏霏芳气交,粲粲华采溢。fēi fēi fāng qì jiāo,càn càn huá cǎi yì。
琪树让晶荧,瑶草愧私昵。qí shù ràng jīng yíng,yáo cǎo kuì sī nì。
愿言永其欢,岁莫保终吉。yuàn yán yǒng qí huān,suì mò bǎo zhōng jí。

丙申二月别绍兴诸公

刘基

劳生属时艰,将老萃忧戚。láo shēng shǔ shí jiān,jiāng lǎo cuì yōu qī。
风尘隘九野,何土为乐国?fēng chén ài jiǔ yě,hé tǔ wèi lè guó?
兹邦控吴越,名胜闻自昔。zī bāng kòng wú yuè,míng shèng wén zì xī。
湖山竞奇丽,物产亦充斥。hú shān jìng qí lì,wù chǎn yì chōng chì。
交游尚质俭,而不事华饰。jiāo yóu shàng zhì jiǎn,ér bù shì huá shì。
况有良友朋,时来慰岑寂。kuàng yǒu liáng yǒu péng,shí lái wèi cén jì。
全家免寒饿,几欲忘旅客。quán jiā miǎn hán è,jǐ yù wàng lǚ kè。
胡为复舍此,黾勉就行役。hú wèi fù shě cǐ,mǐn miǎn jiù xíng yì。
轩车远追送,酒至泪辄滴。xuān chē yuǎn zhuī sòng,jiǔ zhì lèi zhé dī。
还乡人所乐,我独愁苦剧。hái xiāng rén suǒ lè,wǒ dú chóu kǔ jù。
故山有松柏,摧折为荆棘。gù shān yǒu sōng bǎi,cuī zhé wèi jīng jí。
岂无骨肉亲,太半生死隔。qǐ wú gǔ ròu qīn,tài bàn shēng sǐ gé。
此语不可闻,此景那堪觌。cǐ yǔ bù kě wén,cǐ jǐng nà kān dí。
愁情如波涛,澒洞胸与臆。chóu qíng rú bō tāo,hòng dòng xiōng yǔ yì。
伫立向穹苍,一叹双鬓白。zhù lì xiàng qióng cāng,yī tàn shuāng bìn bái。

次胡元望郊行诗韵

刘基

谁言公馆清,晨气晚未散。shuí yán gōng guǎn qīng,chén qì wǎn wèi sàn。
岂乏树葱芊,尚有花烂熳。qǐ fá shù cōng qiān,shàng yǒu huā làn màn。
美人隔巷陌,可念不可唤。měi rén gé xiàng mò,kě niàn bù kě huàn。
温温夜光璧,幽丱潜璀璨。wēn wēn yè guāng bì,yōu guàn qián cuǐ càn。
鄙夫竞喧哗,达士善大观。bǐ fū jìng xuān huā,dá shì shàn dà guān。
世情如秋莲,零落风中瓣。shì qíng rú qiū lián,líng luò fēng zhōng bàn。
少年喜纷纭,谈笑轻绛灌。shǎo nián xǐ fēn yún,tán xiào qīng jiàng guàn。
进取务出奇,周虑非习惯。jìn qǔ wù chū qí,zhōu lǜ fēi xí guàn。
逝水难重回,芳时愁坐换。shì shuǐ nán zhòng huí,fāng shí chóu zuò huàn。
元臣镇方面,边戎仰成算。yuán chén zhèn fāng miàn,biān róng yǎng chéng suàn。
应怜四郊外,荆棘满耕畔。yīng lián sì jiāo wài,jīng jí mǎn gēng pàn。
悽悽忧葵女,恻恻抚床瓘。qī qī yōu kuí nǚ,cè cè fǔ chuáng guàn。
兴怀增感伤,展转过夜半。xīng huái zēng gǎn shāng,zhǎn zhuǎn guò yè bàn。
起行视青天,星河色凌乱。qǐ xíng shì qīng tiān,xīng hé sè líng luàn。
安能作野马,脱略谢羁绊。ān néng zuò yě mǎ,tuō lüè xiè jī bàn。

感时述事十首

刘基

天王有万国,抚治不能遍。tiān wáng yǒu wàn guó,fǔ zhì bù néng biàn。
百僚分所司,控制倚方面。bǎi liáo fēn suǒ sī,kòng zhì yǐ fāng miàn。
旬宣贵浃洽,付托属隆眷。xún xuān guì jiā qià,fù tuō shǔ lóng juàn。
易置苟无恒,勤怠朝夕变。yì zhì gǒu wú héng,qín dài cháo xī biàn。
自非勃氏俦,何官匪邮传。zì fēi bó shì chóu,hé guān fěi yóu chuán。
矧兹世多故,军府希闲宴。shěn zī shì duō gù,jūn fǔ xī xián yàn。
戎机一以失,蚁穴偾台殿。róng jī yī yǐ shī,yǐ xué fèn tái diàn。
公庭委旧事,书牍呈新选。gōng tíng wěi jiù shì,shū dú chéng xīn xuǎn。
来者且迟迟,在者同秋燕。lái zhě qiě chí chí,zài zhě tóng qiū yàn。
偷安待日至,退托从私便。tōu ān dài rì zhì,tuì tuō cóng sī biàn。
奸贪遂乘隙,民病孰与唁。jiān tān suì chéng xì,mín bìng shú yǔ yàn。
大臣国柱石,忧喜相连缠。dà chén guó zhù shí,yōu xǐ xiāng lián chán。
反躬既遗阙,何以率州县?fǎn gōng jì yí quē,hé yǐ lǜ zhōu xiàn?
寄与要津人,有舌未宜咽。jì yǔ yào jīn rén,yǒu shé wèi yí yàn。

感时述事十首

刘基

十羊烦九牧,自古贻笑嗤。shí yáng fán jiǔ mù,zì gǔ yí xiào chī。
任贤苟不贰,焉用多人为。rèn xián gǒu bù èr,yān yòng duō rén wèi。
师行仰供给,州县方告疲。shī xíng yǎng gōng gěi,zhōu xiàn fāng gào pí。
差徭逮所历,添官有权宜。chà yáo dǎi suǒ lì,tiān guān yǒu quán yí。
柰何乘此势,争先植其私。nài hé chéng cǐ shì,zhēng xiān zhí qí sī。
百司并效尤,货贿从横飞。bǎi sī bìng xiào yóu,huò huì cóng héng fēi。
列坐隘公堂,号令纷披离。liè zuò ài gōng táng,hào lìng fēn pī lí。
名称到舆隶,混杂无尊卑。míng chēng dào yú lì,hùn zá wú zūn bēi。
正官反差出,道路不停驰。zhèng guān fǎn chà chū,dào lù bù tíng chí。
徇禄积日月,官吏之所希。xùn lù jī rì yuè,guān lì zhī suǒ xī。
此辈欲何求,朘剥图身肥。cǐ bèi yù hé qiú,zuī bō tú shēn féi。
世皇一宇宙,四海均惠慈。shì huáng yī yǔ zhòu,sì hǎi jūn huì cí。
盗贼乘间发,咎实由官司。dào zéi chéng jiān fā,jiù shí yóu guān sī。
云胡未悔祸,救焚用膏脂。yún hú wèi huǐ huò,jiù fén yòng gāo zhī。
姻娅遂连茹,公介弃草茨。yīn yà suì lián rú,gōng jiè qì cǎo cí。
农郊日增垒,良民死无期。nóng jiāo rì zēng lěi,liáng mín sǐ wú qī。
天关深虎豹,欲语当因谁。tiān guān shēn hǔ bào,yù yǔ dāng yīn shuí。