古诗词

陆游

镜湖

陆游

躬耕蕲一饱,闵闵望有年。gōng gēng qí yī bǎo,mǐn mǐn wàng yǒu nián。
水旱适继作,斗米几千钱。shuǐ hàn shì jì zuò,dòu mǐ jǐ qiān qián。
镜湖泆已久,造祸初非天。jìng hú yì yǐ jiǔ,zào huò chū fēi tiān。
孰能求其故,遗迹犹隐然。shú néng qiú qí gù,yí jì yóu yǐn rán。
增卑以为高,培薄使之坚。zēng bēi yǐ wèi gāo,péi báo shǐ zhī jiān。
坐复千载利,名托亡穷传。zuò fù qiān zài lì,míng tuō wáng qióng chuán。
民愚不能知,仕者苟目前。mín yú bù néng zhī,shì zhě gǒu mù qián。
吾言固应弃,悄怆夜不眠。wú yán gù yīng qì,qiāo chuàng yè bù mián。

春晚书斋壁

陆游

海棠已成雪,桃李不足言。hǎi táng yǐ chéng xuě,táo lǐ bù zú yán。
纤纤麦被野,郁郁桑连村。xiān xiān mài bèi yě,yù yù sāng lián cūn。
稚蚕细如蚁,杜宇号朝昏。zhì cán xì rú yǐ,dù yǔ hào cháo hūn。
展墓秫饵美,坐社黍酒浑。zhǎn mù shú ěr měi,zuò shè shǔ jiǔ hún。
早笋渐上市,青韭初出园。zǎo sǔn jiàn shàng shì,qīng jiǔ chū chū yuán。
老夫下箸喜,尽屏鸡与豚。lǎo fū xià zhù xǐ,jǐn píng jī yǔ tún。
幽居亦何乐,且洗两耳喧。yōu jū yì hé lè,qiě xǐ liǎng ěr xuān。
呼儿烧柏子,悠然坐东轩。hū ér shāo bǎi zi,yōu rán zuò dōng xuān。

晨起

陆游

初日破苍烟,零乱松竹影。chū rì pò cāng yān,líng luàn sōng zhú yǐng。
老夫起烧香,童子行汲井。lǎo fū qǐ shāo xiāng,tóng zi xíng jí jǐng。
平生水云身,不堕车马境。píng shēng shuǐ yún shēn,bù duò chē mǎ jìng。
愿言学庞公,全家事幽屏。yuàn yán xué páng gōng,quán jiā shì yōu píng。

老疾戏自赠

陆游

年过七十日夜衰,羸然骨立不支持。nián guò qī shí rì yè shuāi,léi rán gǔ lì bù zhī chí。
一身百病作无时,饭且不足那论医。yī shēn bǎi bìng zuò wú shí,fàn qiě bù zú nà lùn yī。
镜中之人定是谁,面骨突兀鬓成丝。jìng zhōng zhī rén dìng shì shuí,miàn gǔ tū wù bìn chéng sī。
买棺作冢计已迟,一旦宁免累诸儿。mǎi guān zuò zhǒng jì yǐ chí,yī dàn níng miǎn lèi zhū ér。
门前湖山可遨嬉,心虽欲往力不随。mén qián hú shān kě áo xī,xīn suī yù wǎng lì bù suí。
左车牙脱吁可悲,问汝何不食肉糜。zuǒ chē yá tuō xū kě bēi,wèn rǔ hé bù shí ròu mí。

夜坐闻湖中渔歌

陆游

少年嗜书竭目力,老去观书涩如棘。shǎo nián shì shū jié mù lì,lǎo qù guān shū sè rú jí。
短檠油尽固自佳,坐守一窗如漆黑。duǎn qíng yóu jǐn gù zì jiā,zuò shǒu yī chuāng rú qī hēi。
渔歌袅袅起三更,哀而不怨非凡声。yú gē niǎo niǎo qǐ sān gèng,āi ér bù yuàn fēi fán shēng。
明星已高声未已,疑是湖中隐君子。míng xīng yǐ gāo shēng wèi yǐ,yí shì hú zhōng yǐn jūn zi。

自规

陆游

陆君拙自谋,七十犹粝食。lù jūn zhuō zì móu,qī shí yóu lì shí。
著书虽如山,身不一钱直。zhù shū suī rú shān,shēn bù yī qián zhí。
默自观我生,困弱良得力。mò zì guān wǒ shēng,kùn ruò liáng dé lì。
转喉畏或触,唾面敢自拭。zhuǎn hóu wèi huò chù,tuò miàn gǎn zì shì。
世路方未夷,机阱宁有极。shì lù fāng wèi yí,jī jǐng níng yǒu jí。
但能常闭门,尊拳贷鸡肋。dàn néng cháng bì mén,zūn quán dài jī lē。

农家叹

陆游

有山皆种麦,有水皆种粳。yǒu shān jiē zhǒng mài,yǒu shuǐ jiē zhǒng jīng。
牛领疮见骨,叱叱犹夜耕。niú lǐng chuāng jiàn gǔ,chì chì yóu yè gēng。
竭力事本业,所愿乐太平。jié lì shì běn yè,suǒ yuàn lè tài píng。
门前谁剥啄,县吏徵租声。mén qián shuí bō zhuó,xiàn lì zhēng zū shēng。
一身入县庭,日夜穷笞搒。yī shēn rù xiàn tíng,rì yè qióng chī bàng。
人孰不惮死,自计无由生。rén shú bù dàn sǐ,zì jì wú yóu shēng。
还家欲具说,恐伤父母情。hái jiā yù jù shuō,kǒng shāng fù mǔ qíng。
老人傥得食,妻子鸿毛轻。lǎo rén tǎng dé shí,qī zi hóng máo qīng。

晨起

陆游

青青水中萍,粲粲墙下草。qīng qīng shuǐ zhōng píng,càn càn qiáng xià cǎo。
开岁才几时,已叹春事老。kāi suì cái jǐ shí,yǐ tàn chūn shì lǎo。
鸣禽傍窗户,怪我倦幽讨。míng qín bàng chuāng hù,guài wǒ juàn yōu tǎo。
长吟感人怀,病枕起亦早。zhǎng yín gǎn rén huái,bìng zhěn qǐ yì zǎo。
下床呼獠奴,浩荡恣洒扫。xià chuáng hū liáo nú,hào dàng zì sǎ sǎo。
绿阴列苍石,芳樽得频倒。lǜ yīn liè cāng shí,fāng zūn dé pín dào。
客来但与饮,谈天有何好。kè lái dàn yǔ yǐn,tán tiān yǒu hé hǎo。
亦莫雕肺肝,吟哦学郊岛。yì mò diāo fèi gān,yín ó xué jiāo dǎo。

春夏之交鸣鸟百族惟布谷声最悲急动人戏作十韵

陆游

春风舍人去,陆子叹以惊。chūn fēng shě rén qù,lù zi tàn yǐ jīng。
欲挽春使回,无奈布谷声。yù wǎn chūn shǐ huí,wú nài bù gǔ shēng。
春亦何负汝,旦暮声不停。chūn yì hé fù rǔ,dàn mù shēng bù tíng。
或谓布谷者,一气感使鸣。huò wèi bù gǔ zhě,yī qì gǎn shǐ míng。
春老自当去,微禽彼何情。chūn lǎo zì dāng qù,wēi qín bǐ hé qíng。
上天运四时,斗柄亦峥嵘。shàng tiān yùn sì shí,dòu bǐng yì zhēng róng。
奈何独私春,欲使久不倾。nài hé dú sī chūn,yù shǐ jiǔ bù qīng。
南风吹众绿,一扫紫与赪。nán fēng chuī zhòng lǜ,yī sǎo zǐ yǔ chēng。
此时岂不佳,乃尔怀不平。cǐ shí qǐ bù jiā,nǎi ěr huái bù píng。
勿作儿女态,起视东郊耕。wù zuò ér nǚ tài,qǐ shì dōng jiāo gēng。

竹窗昼眠

陆游

初夏暑雨薄,但觉白日长。chū xià shǔ yǔ báo,dàn jué bái rì zhǎng。
向来万里心,尽付一竹床。xiàng lái wàn lǐ xīn,jǐn fù yī zhú chuáng。
新笋出林表,森然羽林枪。xīn sǔn chū lín biǎo,sēn rán yǔ lín qiāng。
时闻解箨声,灵府生清凉。shí wén jiě tuò shēng,líng fǔ shēng qīng liáng。
平生喜昼眠,此志晚乃偿。píng shēng xǐ zhòu mián,cǐ zhì wǎn nǎi cháng。
安枕了无梦,孰为蝶与庄。ān zhěn le wú mèng,shú wèi dié yǔ zhuāng。
徐起掬寒泉,中有菱丝香。xú qǐ jū hán quán,zhōng yǒu líng sī xiāng。
清啸送落日,与世永相忘。qīng xiào sòng luò rì,yǔ shì yǒng xiāng wàng。

睡起

陆游

虚堂四檐竹修修,朱夏正午如高秋。xū táng sì yán zhú xiū xiū,zhū xià zhèng wǔ rú gāo qiū。
八尺风漪云碧裯,一榻宽如禹九州。bā chǐ fēng yī yún bì chóu,yī tà kuān rú yǔ jiǔ zhōu。
屈信展转俱自由,息以两踵无与喉。qū xìn zhǎn zhuǎn jù zì yóu,xī yǐ liǎng zhǒng wú yǔ hóu。
世方窘若鱼吞钩,我独超然鹰脱韝。shì fāng jiǒng ruò yú tūn gōu,wǒ dú chāo rán yīng tuō gōu。
一物不向灵台留,非睡非觉以神游。yī wù bù xiàng líng tái liú,fēi shuì fēi jué yǐ shén yóu。
青城紫阁多朋俦,相逢握手笑不休。qīng chéng zǐ gé duō péng chóu,xiāng féng wò shǒu xiào bù xiū。

观月

陆游

清风发疏林,皦月上素壁。qīng fēng fā shū lín,jiǎo yuè shàng sù bì。
悠然倚庭楯,爱此风月夕。yōu rán yǐ tíng dùn,ài cǐ fēng yuè xī。
人间好时节,俯仰成宿昔。rén jiān hǎo shí jié,fǔ yǎng chéng sù xī。
少年不痛饮,老大空叹息。shǎo nián bù tòng yǐn,lǎo dà kōng tàn xī。

晨起

陆游

衰老少睡眠,睡晚觉常早。shuāi lǎo shǎo shuì mián,shuì wǎn jué cháng zǎo。
五更揽衣起,漏鼓犹考考。wǔ gèng lǎn yī qǐ,lòu gǔ yóu kǎo kǎo。
青灯耿孤影,不睡坐亦好。qīng dēng gěng gū yǐng,bù shuì zuò yì hǎo。
读尽一编书,南窗朝日杲。dú jǐn yī biān shū,nán chuāng cháo rì gǎo。

夜坐

陆游

灯暗一室幽,鸟鸣四山静。dēng àn yī shì yōu,niǎo míng sì shān jìng。
道人坐倚壁,度此清夜永。dào rén zuò yǐ bì,dù cǐ qīng yè yǒng。
少时志功名,痴绝如捕影。shǎo shí zhì gōng míng,chī jué rú bǔ yǐng。
造物遗以穷,磨砻发深省。zào wù yí yǐ qióng,mó lóng fā shēn shěng。
坐令盆盎浅,渺渺波万顷。zuò lìng pén àng qiǎn,miǎo miǎo bō wàn qǐng。
虽未造道真,南辕终至郢。suī wèi zào dào zhēn,nán yuán zhōng zhì yǐng。

雨中作

陆游

风声如翻涛,雨点如撒菽。fēng shēng rú fān tāo,yǔ diǎn rú sā shū。
皇天念此老,一为洗烦促。huáng tiān niàn cǐ lǎo,yī wèi xǐ fán cù。
呼童取短檠,聊展旧书读。hū tóng qǔ duǎn qíng,liáo zhǎn jiù shū dú。
凄然对孤影,感叹衰鬓秃。qī rán duì gū yǐng,gǎn tàn shuāi bìn tū。
兀如老病马,关河久在目。wù rú lǎo bìng mǎ,guān hé jiǔ zài mù。
伏枥虽已疲,连云思苜蓿。fú lì suī yǐ pí,lián yún sī mù xu。

五月二十三夜记梦

陆游

夜漏欲尽鸡初唱,梦到神仙信非妄。yè lòu yù jǐn jī chū chàng,mèng dào shén xiān xìn fēi wàng。
泉流直舂碧涧底,松根横走苍崖上。quán liú zhí chōng bì jiàn dǐ,sōng gēn héng zǒu cāng yá shàng。
徐行林际遇飞桥,峭壁惊涛临万丈。xú xíng lín jì yù fēi qiáo,qiào bì jīng tāo lín wàn zhàng。
非惟履崄足踸踔,已觉处忧神悄怆。fēi wéi lǚ xiǎn zú chěn chuō,yǐ jué chù yōu shén qiāo chuàng。
空岩滴乳久化石,宝盖珠璎纷物象。kōng yán dī rǔ jiǔ huà shí,bǎo gài zhū yīng fēn wù xiàng。
鬼神惨澹疑欲搏,龙蜃蜿蜒谁敢傍。guǐ shén cǎn dàn yí yù bó,lóng shèn wān yán shuí gǎn bàng。
长眉老仙乘白云,握手授我绿玉杖。zhǎng méi lǎo xiān chéng bái yún,wò shǒu shòu wǒ lǜ yù zhàng。
三生汝有世外缘,一念已断尘中障。sān shēng rǔ yǒu shì wài yuán,yī niàn yǐ duàn chén zhōng zhàng。
虽云曩事不复忆,怜汝瞳子神犹王。suī yún nǎng shì bù fù yì,lián rǔ tóng zi shén yóu wáng。
何须更待熟金丹,从我归哉住昆阆。hé xū gèng dài shú jīn dān,cóng wǒ guī zāi zhù kūn láng。

送叶尚书

陆游

曩岁榜扁舟,万里归自蜀。nǎng suì bǎng biǎn zhōu,wàn lǐ guī zì shǔ。
五月下瞿唐,六月过浮玉。wǔ yuè xià qú táng,liù yuè guò fú yù。
于时始识公,一笑忘暑毒。yú shí shǐ shí gōng,yī xiào wàng shǔ dú。
羽扇临清流,华觞跋红烛。yǔ shàn lín qīng liú,huá shāng bá hóng zhú。
一别十五年,去日如电速。yī bié shí wǔ nián,qù rì rú diàn sù。
孤生晚还朝,敛退惭陆陆。gū shēng wǎn hái cháo,liǎn tuì cán lù lù。
要津非所冀,见公心自足。yào jīn fēi suǒ jì,jiàn gōng xīn zì zú。
斥归又七载,衰病将就木。chì guī yòu qī zài,shuāi bìng jiāng jiù mù。
造物哀其穷,公来位岳牧。zào wù āi qí qióng,gōng lái wèi yuè mù。
每见语谆谆,与世异寒燠。měi jiàn yǔ zhūn zhūn,yǔ shì yì hán yù。
圣朝方急贤,登用及钓筑。shèng cháo fāng jí xián,dēng yòng jí diào zhù。
如公实旧德,顾岂待梦卜。rú gōng shí jiù dé,gù qǐ dài mèng bo。
初闻一札下,已报四辈趣。chū wén yī zhá xià,yǐ bào sì bèi qù。
悬知新天子,虚怀须启沃。xuán zhī xīn tiān zi,xū huái xū qǐ wò。
愿公论其大,始为天下福。yuàn gōng lùn qí dà,shǐ wèi tiān xià fú。
即宣垂拱麻,宁复摛文宿。jí xuān chuí gǒng má,níng fù chī wén sù。

路傍曲三首

陆游

冷饭杂沙砾,短褐蒙霜露。lěng fàn zá shā lì,duǎn hè méng shuāng lù。
黄叶满山邮,行人跨驴去。huáng yè mǎn shān yóu,xíng rén kuà lǘ qù。

路傍曲三首

陆游

大道南北出,车轮无停日。dà dào nán běi chū,chē lún wú tíng rì。
彼岂皆奇才,我独饥至夕。bǐ qǐ jiē qí cái,wǒ dú jī zhì xī。

路傍曲三首

陆游

凄凉路傍曲,朱门人不知。qī liáng lù bàng qū,zhū mén rén bù zhī。
秋街槐叶落,正是断肠时。qiū jiē huái yè luò,zhèng shì duàn cháng shí。