古诗词

陆游

古别离

陆游

君北游司并,我南适熊湘。jūn běi yóu sī bìng,wǒ nán shì xióng xiāng。
邂逅淮阴市,共饮官道傍。xiè hòu huái yīn shì,gòng yǐn guān dào bàng。
丈夫各有怀,穷达讵可量。zhàng fū gè yǒu huái,qióng dá jù kě liàng。
临别一取醉,浩歌神激扬。lín bié yī qǔ zuì,hào gē shén jī yáng。
勋业有际会,风云正苍茫。xūn yè yǒu jì huì,fēng yún zhèng cāng máng。
乱点剑峰血,苦寒芒屦霜。luàn diǎn jiàn fēng xuè,kǔ hán máng jù shuāng。
死即万鬼邻,生当致虞唐。sǐ jí wàn guǐ lín,shēng dāng zhì yú táng。
丹鸡不须盟,我非儿女肠。dān jī bù xū méng,wǒ fēi ér nǚ cháng。

书叹

陆游

夜深青灯耿窗扉,老翁稚子穷相依。yè shēn qīng dēng gěng chuāng fēi,lǎo wēng zhì zi qióng xiāng yī。
齑盐不给脱粟饭,布褐仅有悬鹑衣。jī yán bù gěi tuō sù fàn,bù hè jǐn yǒu xuán chún yī。
偶然得肉思共饱,吾儿苦让不忍违。ǒu rán dé ròu sī gòng bǎo,wú ér kǔ ràng bù rěn wéi。
儿饥读书到鸡唱,意虽甚壮气力微。ér jī dú shū dào jī chàng,yì suī shén zhuàng qì lì wēi。
可怜落笔渐健快,其奈瘦面无光辉。kě lián luò bǐ jiàn jiàn kuài,qí nài shòu miàn wú guāng huī。
布衣儒生例骨立,纨裤市儿皆瓠肥。bù yī rú shēng lì gǔ lì,wán kù shì ér jiē hù féi。
勿言学古徒自困,吾曹舍此将安归。wù yán xué gǔ tú zì kùn,wú cáo shě cǐ jiāng ān guī。
作诗自宽亦慰汝,吟罢抚几频歔欷。zuò shī zì kuān yì wèi rǔ,yín bà fǔ jǐ pín xū xī。

十二月二十六夜听雨

陆游

新春尚七日,小雨暗江城。xīn chūn shàng qī rì,xiǎo yǔ àn jiāng chéng。
茆檐夜点滴,已作春雨声。máo yán yè diǎn dī,yǐ zuò chūn yǔ shēng。
轻黄上柳枝,嫩绿抽菊萌。qīng huáng shàng liǔ zhī,nèn lǜ chōu jú méng。
造物本何心,谁主此发生。zào wù běn hé xīn,shuí zhǔ cǐ fā shēng。
颇疑重云外,斗杓已东倾。pǒ yí zhòng yún wài,dòu biāo yǐ dōng qīng。
老至不可却,一尊忘浊清。lǎo zhì bù kě què,yī zūn wàng zhuó qīng。

甲寅元日予七十矣酒间作短歌示子

陆游

我昔自蜀归,百年已过半。wǒ xī zì shǔ guī,bǎi nián yǐ guò bàn。
观棋未终局,回视斧柯烂。guān qí wèi zhōng jú,huí shì fǔ kē làn。
饱知山林乐,富贵何足换。bǎo zhī shān lín lè,fù guì hé zú huàn。
退休失健决,正坐闇且懦。tuì xiū shī jiàn jué,zhèng zuò àn qiě nuò。
齿发日衰残,岁月难把玩。chǐ fā rì shuāi cán,suì yuè nán bǎ wán。
萧朱尚或隙,籍湜固宜畔。xiāo zhū shàng huò xì,jí shí gù yí pàn。
出门无一欣,抚事有三叹。chū mén wú yī xīn,fǔ shì yǒu sān tàn。
新年遂七十,推敬愧里闬。xīn nián suì qī shí,tuī jìng kuì lǐ hàn。
眷眷惜兹夕,凛凛畏明旦。juàn juàn xī zī xī,lǐn lǐn wèi míng dàn。
豁然忽大笑,愁若春冰泮。huō rán hū dà xiào,chóu ruò chūn bīng pàn。
穷达真两忘,生死付一贯。qióng dá zhēn liǎng wàng,shēng sǐ fù yī guàn。
清尊既潋滟,硕果亦璀璨。qīng zūn jì liàn yàn,shuò guǒ yì cuǐ càn。
拥门纷鼓笛,上寿列童冠。yōng mén fēn gǔ dí,shàng shòu liè tóng guān。
老翁亦忘疲,起舞影零乱。lǎo wēng yì wàng pí,qǐ wǔ yǐng líng luàn。
不独夸痴顽,自足洗患难。bù dú kuā chī wán,zì zú xǐ huàn nán。
投床判宿酲,美睡到日旰。tóu chuáng pàn sù chéng,měi shuì dào rì gàn。

老境

陆游

发白未及童,齿摇未及脱。fā bái wèi jí tóng,chǐ yáo wèi jí tuō。
正如一席饮,烧烛将见跋。zhèng rú yī xí yǐn,shāo zhú jiāng jiàn bá。
溪山环草舍,霜露侵布褐。xī shān huán cǎo shě,shuāng lù qīn bù hè。
文章虽自力,亦已强弩末。wén zhāng suī zì lì,yì yǐ qiáng nǔ mò。
宁将垂老耳,更受世事聒。níng jiāng chuí lǎo ěr,gèng shòu shì shì guā。
匡庐入我梦,行已寄瓶钵。kuāng lú rù wǒ mèng,xíng yǐ jì píng bō。

永日无一事作诗自诒

陆游

目昏罢观书,足蹇停游山。mù hūn bà guān shū,zú jiǎn tíng yóu shān。
二事差可乐,造物乃复悭。èr shì chà kě lè,zào wù nǎi fù qiān。
得非闵我老,作意镌其顽。dé fēi mǐn wǒ lǎo,zuò yì juān qí wán。
扫除尽宿习,使得终日闲。sǎo chú jǐn sù xí,shǐ dé zhōng rì xián。
闲亦何负汝,剡曲茆三间。xián yì hé fù rǔ,shàn qū máo sān jiān。
奇石玩荦角,清流听淙潺。qí shí wán luò jiǎo,qīng liú tīng cóng chán。
勿言村醪薄,数酌可解颜。wù yán cūn láo báo,shù zhuó kě jiě yán。
翛然日已夕,卧看飞鸟还。xiāo rán rì yǐ xī,wò kàn fēi niǎo hái。

蔬食

陆游

今年彻底贫,不复具一肉。jīn nián chè dǐ pín,bù fù jù yī ròu。
日高对空案,肠鸣转车轴。rì gāo duì kōng àn,cháng míng zhuǎn chē zhóu。
春荠忽已花,老笋欲成竹。chūn jì hū yǐ huā,lǎo sǔn yù chéng zhú。
平生饭蔬食,至此亦不足。píng shēng fàn shū shí,zhì cǐ yì bù zú。
孰知读书却少进,忍饥对客谈尧舜。shú zhī dú shū què shǎo jìn,rěn jī duì kè tán yáo shùn。
但令此道粗有传,深山饿死吾何恨。dàn lìng cǐ dào cū yǒu chuán,shēn shān è sǐ wú hé hèn。

与子坦子聿游明觉十四韵

陆游

我自何山来,觅路占楼钟。wǒ zì hé shān lái,mì lù zhàn lóu zhōng。
联翩两葛巾,跌宕一短筇。lián piān liǎng gé jīn,diē dàng yī duǎn qióng。
深谷已曛黑,夕阳犹半峰。shēn gǔ yǐ xūn hēi,xī yáng yóu bàn fēng。
堂中千岁师,磊砢如古松。táng zhōng qiān suì shī,lěi kē rú gǔ sōng。
残僧三四辈,斗粟各自舂。cán sēng sān sì bèi,dòu sù gè zì chōng。
长廊久寂寞,香火亦阙供。zhǎng láng jiǔ jì mò,xiāng huǒ yì quē gōng。
颇闻在世时,一钵制恶龙。pǒ wén zài shì shí,yī bō zhì è lóng。
时时出雷雨,百里常年丰。shí shí chū léi yǔ,bǎi lǐ cháng nián fēng。
宿缘忽云尽,献供无春农。sù yuán hū yún jǐn,xiàn gōng wú chūn nóng。
馋乌晨攫饭,饥鼠夜穿墉。chán wū chén jué fàn,jī shǔ yè chuān yōng。
而况我辈人,生世本不逢。ér kuàng wǒ bèi rén,shēng shì běn bù féng。
胡不安汝分,终年抗尘容。hú bù ān rǔ fēn,zhōng nián kàng chén róng。
静观兴废事,可洗芥蒂胸。jìng guān xīng fèi shì,kě xǐ jiè dì xiōng。
一笑下山去,村坞烟重重。yī xiào xià shān qù,cūn wù yān zhòng zhòng。

山头鹿

陆游

呦呦山头鹿,毛角自媚好。yōu yōu shān tóu lù,máo jiǎo zì mèi hǎo。
渴饮涧底泉,饥齧林间草。kě yǐn jiàn dǐ quán,jī niè lín jiān cǎo。
汉家方和亲,将军灞陵老。hàn jiā fāng hé qīn,jiāng jūn bà líng lǎo。
天寒弓力劲,木落霜气早。tiān hán gōng lì jìn,mù luò shuāng qì zǎo。
短衣日驰射,逐鹿应弦倒。duǎn yī rì chí shè,zhú lù yīng xián dào。
金盘犀箸命有系,翠壁苍崖迹如扫。jīn pán xī zhù mìng yǒu xì,cuì bì cāng yá jì rú sǎo。
何时诏下北击胡,却起将军远征讨。hé shí zhào xià běi jī hú,què qǐ jiāng jūn yuǎn zhēng tǎo。
泉甘草茂上林中,使我母子常相保。quán gān cǎo mào shàng lín zhōng,shǐ wǒ mǔ zi cháng xiāng bǎo。

夏四月渴雨恐害布种代乡邻作插秧歌

陆游

浸种二月初,插秧四月中。jìn zhǒng èr yuè chū,chā yāng sì yuè zhōng。
小舟载秧把,往来疾于鸿。xiǎo zhōu zài yāng bǎ,wǎng lái jí yú hóng。
吴盐雪花白,村酒粥面浓。wú yán xuě huā bái,cūn jiǔ zhōu miàn nóng。
长歌相赠答,宛转含豳风。zhǎng gē xiāng zèng dá,wǎn zhuǎn hán bīn fēng。
日暮飞桨归,小市鼓鼕鼕。rì mù fēi jiǎng guī,xiǎo shì gǔ dōng dōng。
起居问尊老,勤俭教儿童。qǐ jū wèn zūn lǎo,qín jiǎn jiào ér tóng。
何人采此谣,为我告相公。hé rén cǎi cǐ yáo,wèi wǒ gào xiāng gōng。
不必赐民租,但愿常年丰。bù bì cì mín zū,dàn yuàn cháng nián fēng。

云童童行

陆游

云童童,挟雨来。yún tóng tóng,xié yǔ lái。
雨未濡土云已开,不能为人敛浮埃。yǔ wèi rú tǔ yún yǐ kāi,bù néng wèi rén liǎn fú āi。
山南山北空闻雷,青秧欲槁吁可哀。shān nán shān běi kōng wén léi,qīng yāng yù gǎo xū kě āi。

鸟啼

陆游

野人无历日,鸟啼知四时。yě rén wú lì rì,niǎo tí zhī sì shí。
二月闻子规,春耕不可迟。èr yuè wén zi guī,chūn gēng bù kě chí。
三月闻黄鹂,幼妇闵蚕饥。sān yuè wén huáng lí,yòu fù mǐn cán jī。
四月鸣布谷,家家蚕上簇。sì yuè míng bù gǔ,jiā jiā cán shàng cù。
五月鸣鸦舅,苗稚忧草茂。wǔ yuè míng yā jiù,miáo zhì yōu cǎo mào。
人言农家苦,望晴复望雨。rén yán nóng jiā kǔ,wàng qíng fù wàng yǔ。
乐处谁得知,生不识官府。lè chù shuí dé zhī,shēng bù shí guān fǔ。
葛衫麦饭有即休,湖桥小市酒如油。gé shān mài fàn yǒu jí xiū,hú qiáo xiǎo shì jiǔ rú yóu。
夜夜扶归常烂醉,不怕行逢灞陵尉。yè yè fú guī cháng làn zuì,bù pà xíng féng bà líng wèi。

读书至夜半灯尽欲睡慨然有感

陆游

白发萧萧老空谷,人叹厄穷心自足。bái fā xiāo xiāo lǎo kōng gǔ,rén tàn è qióng xīn zì zú。
东郊晓射堕锦雉,北崦春耕叱黄犊。dōng jiāo xiǎo shè duò jǐn zhì,běi yān chūn gēng chì huáng dú。
区区世事何足论,未死断知常闭门。qū qū shì shì hé zú lùn,wèi sǐ duàn zhī cháng bì mén。
关河好在万里路,理乱不至三家村。guān hé hǎo zài wàn lǐ lù,lǐ luàn bù zhì sān jiā cūn。
夜分灯暗月入户,赋诗肯道儒冠误。yè fēn dēng àn yuè rù hù,fù shī kěn dào rú guān wù。
饥鹰劲翮高有声,横截陂湖正南去。jī yīng jìn hé gāo yǒu shēng,héng jié bēi hú zhèng nán qù。

南堂默坐

陆游

日日树头鹎鵊鸣,夜夜溪边姑恶声。rì rì shù tóu bēi jiá míng,yè yè xī biān gū è shēng。
堂中老子独无语,寂然似可终吾生。táng zhōng lǎo zi dú wú yǔ,jì rán shì kě zhōng wú shēng。
大鹏一举九万程,下视海内徒营营。dà péng yī jǔ jiǔ wàn chéng,xià shì hǎi nèi tú yíng yíng。
秋虫春鸟非我类,何至伴渠鸣不平。qiū chóng chūn niǎo fēi wǒ lèi,hé zhì bàn qú míng bù píng。

夏夜二首

陆游

露湿芙蕖冷,月明薝卜香。lù shī fú qú lěng,yuè míng zhān bo xiāng。
残醉吹欲无,飕飕发根凉。cán zuì chuī yù wú,sōu sōu fā gēn liáng。
岂惟弃世事,形影亦相忘。qǐ wéi qì shì shì,xíng yǐng yì xiāng wàng。
空忆南山下,新秋射虎场。kōng yì nán shān xià,xīn qiū shè hǔ chǎng。

夏夜二首

陆游

我昔在南郑,夜过东骆谷。wǒ xī zài nán zhèng,yè guò dōng luò gǔ。
平川月如霜,万马皆露宿。píng chuān yuè rú shuāng,wàn mǎ jiē lù sù。
思从六月师,关辅谈笑复。sī cóng liù yuè shī,guān fǔ tán xiào fù。
那知二十年,秋风枯苜蓿。nà zhī èr shí nián,qiū fēng kū mù xu。

明妃曲

陆游

汉家和亲成故事,万里风尘妾何罪。hàn jiā hé qīn chéng gù shì,wàn lǐ fēng chén qiè hé zuì。
掖庭终有一人行,敢道君王弃憔悴。yē tíng zhōng yǒu yī rén xíng,gǎn dào jūn wáng qì qiáo cuì。
双驼驾车夷乐悲,公卿谁悟和戎非。shuāng tuó jià chē yí lè bēi,gōng qīng shuí wù hé róng fēi。
蒲桃宫中颜色惨,鸡鹿塞外行人稀。pú táo gōng zhōng yán sè cǎn,jī lù sāi wài xíng rén xī。
沙碛茫茫天四围,一片云生雪即飞。shā qì máng máng tiān sì wéi,yī piàn yún shēng xuě jí fēi。
太古以来无寸草,借问春从何处归。tài gǔ yǐ lái wú cùn cǎo,jiè wèn chūn cóng hé chù guī。

思远游

陆游

我志日已衰,诗亦无杰句。wǒ zhì rì yǐ shuāi,shī yì wú jié jù。
正如随翅鹤,怅望辽海路。zhèng rú suí chì hè,chàng wàng liáo hǎi lù。
虽云须药物,幸未迫霜露。suī yún xū yào wù,xìng wèi pò shuāng lù。
裂裳裹两踵,此诗亦已屡。liè shang guǒ liǎng zhǒng,cǐ shī yì yǐ lǚ。
嵯峨青城云,惨淡嶓冢树。cuó é qīng chéng yún,cǎn dàn bō zhǒng shù。
秋风吹短裘,万里入芒屦。qiū fēng chuī duǎn qiú,wàn lǐ rù máng jù。

露坐

陆游

此手乃可怜,经月不把酒。cǐ shǒu nǎi kě lián,jīng yuè bù bǎ jiǔ。
著书又苦晚,何以图不朽。zhù shū yòu kǔ wǎn,hé yǐ tú bù xiǔ。
空庭坐三更,磊落垂北斗。kōng tíng zuò sān gèng,lěi luò chuí běi dòu。
向来历关河,万里空回首。xiàng lái lì guān hé,wàn lǐ kōng huí shǒu。
岂知三十年,竟作越中叟。qǐ zhī sān shí nián,jìng zuò yuè zhōng sǒu。
后生虽满眼,非复旧交友。hòu shēng suī mǎn yǎn,fēi fù jiù jiāo yǒu。
形体迫衰谢,妻子亦何有。xíng tǐ pò shuāi xiè,qī zi yì hé yǒu。
怅望怀古人,吞声死农亩。chàng wàng huái gǔ rén,tūn shēng sǐ nóng mǔ。

幽居戏赠邻曲

陆游

暮年远屏天所借,落佩倒冠如得谢。mù nián yuǎn píng tiān suǒ jiè,luò pèi dào guān rú dé xiè。
虽无壶酒助歌呼,幸有蠹书供枕藉。suī wú hú jiǔ zhù gē hū,xìng yǒu dù shū gōng zhěn jí。
市声不闻耳差静,车辙扫空身转暇。shì shēng bù wén ěr chà jìng,chē zhé sǎo kōng shēn zhuǎn xiá。
雨悭葵叶未吐甲,露重榴房初坼罅。yǔ qiān kuí yè wèi tǔ jiǎ,lù zhòng liú fáng chū chè xià。
深红菱角密覆水,烂紫蒲桃重垂架。shēn hóng líng jiǎo mì fù shuǐ,làn zǐ pú táo zhòng chuí jià。
直令掩关避世俗,未害煎茶唤邻舍。zhí lìng yǎn guān bì shì sú,wèi hài jiān chá huàn lín shě。
萧萧鸡犬衡门晚,寂寂灯火幽窗夜。xiāo xiāo jī quǎn héng mén wǎn,jì jì dēng huǒ yōu chuāng yè。
劝君切勿纵高谈,性命如丝不禁吓。quàn jūn qiè wù zòng gāo tán,xìng mìng rú sī bù jìn xià。