古诗词

陈与义

寄题康平老眄柯亭

陈与义

高怀志丘壑,既足不愿馀。gāo huái zhì qiū hè,jì zú bù yuàn yú。
惜哉三径荒,滞彼天一隅。xī zāi sān jìng huāng,zhì bǐ tiān yī yú。
小筑聊自适,空园辟榛芜。xiǎo zhù liáo zì shì,kōng yuán pì zhēn wú。
清影吊高槐,气与西山俱。qīng yǐng diào gāo huái,qì yǔ xī shān jù。
何以开子颜,庭柯作森疏。hé yǐ kāi zi yán,tíng kē zuò sēn shū。
月露洗尘翳,天风吹笙竽。yuè lù xǐ chén yì,tiān fēng chuī shēng yú。
方其寓目时,万象供啸呼。fāng qí yù mù shí,wàn xiàng gōng xiào hū。
终然成坐忘,天地犹空虚。zhōng rán chéng zuò wàng,tiān dì yóu kōng xū。
券外果何有,浮云只须臾。quàn wài guǒ hé yǒu,fú yún zhǐ xū yú。
乃知钟鼎丰,未胜山林癯。nǎi zhī zhōng dǐng fēng,wèi shèng shān lín qú。
渊明死千年,日月走名誉。yuān míng sǐ qiān nián,rì yuè zǒu míng yù。
不肯见督邮,归来守旧庐。bù kěn jiàn dū yóu,guī lái shǒu jiù lú。
可怜骨已朽,后有谁继渠。kě lián gǔ yǐ xiǔ,hòu yǒu shuí jì qú。
愿子副名实,此事吾欲书。yuàn zi fù míng shí,cǐ shì wú yù shū。

留别葛汝州

陈与义

平生师友尘莫数,两眼偏明向公许。píng shēng shī yǒu chén mò shù,liǎng yǎn piān míng xiàng gōng xǔ。
一时盛德人中骥,四海知名地上虎。yī shí shèng dé rén zhōng jì,sì hǎi zhī míng dì shàng hǔ。
东序阶墀再靴板,西州杖屦三寒暑。dōng xù jiē chí zài xuē bǎn,xī zhōu zhàng jù sān hán shǔ。
我方庶兄汤惠休,公乃小儿杨德祖。wǒ fāng shù xiōng tāng huì xiū,gōng nǎi xiǎo ér yáng dé zǔ。
未颁还朝尺一诏,不愧专城丈二组。wèi bān hái cháo chǐ yī zhào,bù kuì zhuān chéng zhàng èr zǔ。
为公剩买银管笔,容我时亲玉柄麈。wèi gōng shèng mǎi yín guǎn bǐ,róng wǒ shí qīn yù bǐng zhǔ。
近蒙五字落珠玑,如服一丸生翅羽。jìn méng wǔ zì luò zhū jī,rú fú yī wán shēng chì yǔ。
别离真成惜夜烛,感叹更值歌朝雨。bié lí zhēn chéng xī yè zhú,gǎn tàn gèng zhí gē cháo yǔ。
行看入侍玉皇案,与进不待金刚杵。xíng kàn rù shì yù huáng àn,yǔ jìn bù dài jīn gāng chǔ。
劝公慎勿学孔光,荐士何妨似张禹。quàn gōng shèn wù xué kǒng guāng,jiàn shì hé fáng shì zhāng yǔ。

陈与义

退之高文仰东岱,籍湜传盟其足赖。tuì zhī gāo wén yǎng dōng dài,jí shí chuán méng qí zú lài。
固知法嗣要龙象,先生端是毗陵派。gù zhī fǎ sì yào lóng xiàng,xiān shēng duān shì pí líng pài。
方驾曹刘盖馀力,压倒元白聊一快。fāng jià cáo liú gài yú lì,yā dào yuán bái liáo yī kuài。
向来班门收众材,宾履费公珠几琲。xiàng lái bān mén shōu zhòng cái,bīn lǚ fèi gōng zhū jǐ bèi。
三熏会有堪此事,群犬未免惊所怪。sān xūn huì yǒu kān cǐ shì,qún quǎn wèi miǎn jīng suǒ guài。
但知楼仰百尺颠,岂觉波涵千顷外。dàn zhī lóu yǎng bǎi chǐ diān,qǐ jué bō hán qiān qǐng wài。
南州短簿令公喜,巍峨峨冠陆离佩。nán zhōu duǎn bù lìng gōng xǐ,wēi é é guān lù lí pèi。
有如若士那可无,笔势已超声律界。yǒu rú ruò shì nà kě wú,bǐ shì yǐ chāo shēng lǜ jiè。
相将问道留十日,满座真成折床会。xiāng jiāng wèn dào liú shí rì,mǎn zuò zhēn chéng zhé chuáng huì。
清诗忽复堕华笺,要使握瑜夸等辈。qīng shī hū fù duò huá jiān,yào shǐ wò yú kuā děng bèi。

某蒙示咏家弟所撰班史属辞长句三叹之馀辄用元韵以示家弟谨布师席

陈与义

隽永杂俎虽甚旨,何似三冬足文史。juàn yǒng zá zǔ suī shén zhǐ,hé shì sān dōng zú wén shǐ。
羡子皮里西京书,议论逼人惊亹亹。xiàn zi pí lǐ xī jīng shū,yì lùn bī rén jīng wěi wěi。
戏为语韵网所遗,人皆百能子千之。xì wèi yǔ yùn wǎng suǒ yí,rén jiē bǎi néng zi qiān zhī。
虽非张巡遍记诵,岂与李翰争毫厘。suī fēi zhāng xún biàn jì sòng,qǐ yǔ lǐ hàn zhēng háo lí。
不待区区隶古定,便令景宗知去病。bù dài qū qū lì gǔ dìng,biàn lìng jǐng zōng zhī qù bìng。
掇要虚烦四十篇,三卷之博能拟圣。duō yào xū fán sì shí piān,sān juǎn zhī bó néng nǐ shèng。
儒林丈人摛藻春,作诗印可融心神。rú lín zhàng rén chī zǎo chūn,zuò shī yìn kě róng xīn shén。
我亦从今悔迂学,不须更辨瓒称臣。wǒ yì cóng jīn huǐ yū xué,bù xū gèng biàn zàn chēng chén。

蒙再示属辞三叹之馀赞

陈与义

书如嘉殽要知旨,区区太冲空咏史。shū rú jiā xiáo yào zhī zhǐ,qū qū tài chōng kōng yǒng shǐ。
百年能挂几牛角,火急编摩时亹亹。bǎi nián néng guà jǐ niú jiǎo,huǒ jí biān mó shí wěi wěi。
柳家文类今无遗,可忍行事空违之。liǔ jiā wén lèi jīn wú yí,kě rěn xíng shì kōng wéi zhī。
此书真是群玉府,事辞所不遗毫厘。cǐ shū zhēn shì qún yù fǔ,shì cí suǒ bù yí háo lí。
子不见刘协书成要人定,岂但令人愈头病。zi bù jiàn liú xié shū chéng yào rén dìng,qǐ dàn lìng rén yù tóu bìng。
偶向车前问沈公,果符梦里随先圣。ǒu xiàng chē qián wèn shěn gōng,guǒ fú mèng lǐ suí xiān shèng。
两诗入手喜生春,从今护持知有神。liǎng shī rù shǒu xǐ shēng chūn,cóng jīn hù chí zhī yǒu shén。
便可缮写持献御,注解不须烦五臣。biàn kě shàn xiě chí xiàn yù,zhù jiě bù xū fán wǔ chén。

昨日侍巾钵饭于天宁蒙示

陈与义

朱门未知禅悦义,富不期奢奢自至。zhū mén wèi zhī chán yuè yì,fù bù qī shē shē zì zhì。
二韭虽寒故是公,万羊贾祸徒封卫。èr jiǔ suī hán gù shì gōng,wàn yáng jiǎ huò tú fēng wèi。
我公居尘不染尘,便随一钵遗甘辛。wǒ gōng jū chén bù rǎn chén,biàn suí yī bō yí gān xīn。
出家虽非将相事,食菜要是英雄人。chū jiā suī fēi jiāng xiāng shì,shí cài yào shì yīng xióng rén。
臞儒一生用心苦,何曾梦见鸡映黍。qú rú yī shēng yòng xīn kǔ,hé céng mèng jiàn jī yìng shǔ。
中丞惜福幸见分,晚食从公当羔羜。zhōng chéng xī fú xìng jiàn fēn,wǎn shí cóng gōng dāng gāo zhù。

蒙再示佳什不敢虚辱厚赐谨再用韵

陈与义

先生明经今蔡义,念佛仍师大势至。xiān shēng míng jīng jīn cài yì,niàn fú réng shī dà shì zhì。
食菜不待周颙书,要断贪杀兼自卫。shí cài bù dài zhōu yóng shū,yào duàn tān shā jiān zì wèi。
颜回平生拾堕尘,蓼虫食蓼忘其辛。yán huí píng shēng shí duò chén,liǎo chóng shí liǎo wàng qí xīn。
先生种福我无祸,成佛定是同功人。xiān shēng zhǒng fú wǒ wú huò,chéng fú dìng shì tóng gōng rén。
两诗见戒言甚苦,肯赋黄鸡啄秋黍。liǎng shī jiàn jiè yán shén kǔ,kěn fù huáng jī zhuó qiū shǔ。
从今但见懒残芋,不敢求尝鉴虚羜。cóng jīn dàn jiàn lǎn cán yù,bù gǎn qiú cháng jiàn xū zhù。

承知府待制诞生之辰辄广善怀

陈与义

岁星欲吐芒不开,昴星避次光低佪。suì xīng yù tǔ máng bù kāi,mǎo xīng bì cì guāng dī huí。
麒麟鸑鷟纷夹侍,善怀菩萨当重来。qí lín yuè zhuó fēn jiā shì,shàn huái pú sà dāng zhòng lái。
仙公风流今几岁,再托高门瑞当世。xiān gōng fēng liú jīn jǐ suì,zài tuō gāo mén ruì dāng shì。
买香趁浴惊众聋,要识此僧今我是。mǎi xiāng chèn yù jīng zhòng lóng,yào shí cǐ sēng jīn wǒ shì。
金粟后身何足言,释迦亲送非虚传。jīn sù hòu shēn hé zú yán,shì jiā qīn sòng fēi xū chuán。
稽首西来大菩萨,住世小劫须千年。jī shǒu xī lái dà pú sà,zhù shì xiǎo jié xū qiān nián。
宰官说法聊应会,馀事文章亦三昧。zǎi guān shuō fǎ liáo yīng huì,yú shì wén zhāng yì sān mèi。
世间底物堪寿公,本自金刚无可坏。shì jiān dǐ wù kān shòu gōng,běn zì jīn gāng wú kě huài。

游紫逻洞

陈与义

我不愿封万户侯,愿向紫逻从公游。wǒ bù yuàn fēng wàn hù hóu,yuàn xiàng zǐ luó cóng gōng yóu。
郓州溪堂虢州洞,未有退之诗可留。yùn zhōu xī táng guó zhōu dòng,wèi yǒu tuì zhī shī kě liú。
水近山流清澈底,竹饱千霜节如此。shuǐ jìn shān liú qīng chè dǐ,zhú bǎo qiān shuāng jié rú cǐ。
廊庙之具千金躯,底事便著山岩里。láng miào zhī jù qiān jīn qū,dǐ shì biàn zhù shān yán lǐ。
蒲鞭挂壁一事无,环佩声中了朝晡。pú biān guà bì yī shì wú,huán pèi shēng zhōng le cháo bū。
祝融不到林深处,客至五月怀貂狐。zhù róng bù dào lín shēn chù,kè zhì wǔ yuè huái diāo hú。
徇华大夫无此乐,从渠遮山用翠幕。xùn huá dà fū wú cǐ lè,cóng qú zhē shān yòng cuì mù。
若问此间奇绝处,但道胸中有丘壑。ruò wèn cǐ jiān qí jué chù,dàn dào xiōng zhōng yǒu qiū hè。

研铭

陈与义

无住庵,老居士。wú zhù ān,lǎo jū shì。
紫玉池,娱晚岁。zǐ yù chí,yú wǎn suì。
不出庵,书诵偈。bù chū ān,shū sòng jì。
谁使之,践朝市。shuí shǐ zhī,jiàn cháo shì。
入承明,司帝制。rù chéng míng,sī dì zhì。
如眢井,久不治。rú yuān jǐng,jiǔ bù zhì。
百尺泉,来莫冀。bǎi chǐ quán,lái mò jì。
古之人,轻百计。gǔ zhī rén,qīng bǎi jì。
惟出处,不敢易。wéi chū chù,bù gǎn yì。
嗟已晚,觉非是。jiē yǐ wǎn,jué fēi shì。
勒斯铭,戒后世。lēi sī míng,jiè hòu shì。

火蛾

陈与义

阳光不照临,积阴生此类。yáng guāng bù zhào lín,jī yīn shēng cǐ lèi。
非无惜死心,素有贼明意。fēi wú xī sǐ xīn,sù yǒu zéi míng yì。
粉穿红焰燋,翅扑兰膏沸。fěn chuān hóng yàn jiāo,chì pū lán gāo fèi。
为尔一伤嗟,自弃非天弃。wèi ěr yī shāng jiē,zì qì fēi tiān qì。

烧香

陈与义

明窗延静昼,默坐息诸缘。míng chuāng yán jìng zhòu,mò zuò xī zhū yuán。
聊将无穷意,寓此一炷烟。liáo jiāng wú qióng yì,yù cǐ yī zhù yān。
当时戒定慧,妙供均人天。dāng shí jiè dìng huì,miào gōng jūn rén tiān。
我岂不清□,于今醒心然。wǒ qǐ bù qīng,yú jīn xǐng xīn rán。
炉香袅孤碧,云缕飞数千。lú xiāng niǎo gū bì,yún lǚ fēi shù qiān。
悠然凌空去,缥缈随风还。yōu rán líng kōng qù,piāo miǎo suí fēng hái。
世事有过现,薰性无变迁。shì shì yǒu guò xiàn,xūn xìng wú biàn qiān。
应如水中月,波定还自丸。yīng rú shuǐ zhōng yuè,bō dìng hái zì wán。

长干行

陈与义

妾家长干里,春慵晏未起。qiè jiā zhǎng gàn lǐ,chūn yōng yàn wèi qǐ。
花香袭梦回,略略事梳洗。huā xiāng xí mèng huí,lüè lüè shì shū xǐ。
妆台罢窥镜,盛色照江水。zhuāng tái bà kuī jìng,shèng sè zhào jiāng shuǐ。
郎帆十幅轻,浑不闻橹声。láng fān shí fú qīng,hún bù wén lǔ shēng。
曲岸转掀篷,一见兮目成。qū àn zhuǎn xiān péng,yī jiàn xī mù chéng。
羞闻媒致辞,心许郎深情。xiū wén méi zhì cí,xīn xǔ láng shēn qíng。
一床两年少,相看悔不早。yī chuáng liǎng nián shǎo,xiāng kàn huǐ bù zǎo。
酒欢娱藏阄,园嬉索斗草。jiǔ huān yú cáng jiū,yuán xī suǒ dòu cǎo。
含笑盟春风,同心以偕老。hán xiào méng chūn fēng,tóng xīn yǐ xié lǎo。
郎行有程期,郎知妾未知。láng xíng yǒu chéng qī,láng zhī qiè wèi zhī。
鹢首生羽翼,蛾眉无光辉。yì shǒu shēng yǔ yì,é méi wú guāng huī。
寄来纸上字,不尽心中事。jì lái zhǐ shàng zì,bù jǐn xīn zhōng shì。
问遍相逢人,不如自见真。wèn biàn xiāng féng rén,bù rú zì jiàn zhēn。
心苦泪更苦,滴烂闺中土。xīn kǔ lèi gèng kǔ,dī làn guī zhōng tǔ。
寄语里中儿,莫作商人妇。jì yǔ lǐ zhōng ér,mò zuò shāng rén fù。

以玉刚卯为向伯共生朝

陈与义

仲冬吉日,风穆气休。zhòng dōng jí rì,fēng mù qì xiū。
我出刚卯,以寿元侯。wǒ chū gāng mǎo,yǐ shòu yuán hóu。
祝融之玉,莫此离方。zhù róng zhī yù,mò cǐ lí fāng。
元侯佩之,如玉之刚。yuán hóu pèi zhī,rú yù zhī gāng。
攘除厉凶,以迪明王。rǎng chú lì xiōng,yǐ dí míng wáng。
南门不键,有室则强。nán mén bù jiàn,yǒu shì zé qiáng。
三肃元侯,既赠既祷。sān sù yuán hóu,jì zèng jì dǎo。
曷以报我,当以刚卯。hé yǐ bào wǒ,dāng yǐ gāng mǎo。

甘泉吴使君使画史作简斋居士像居士见之大笑如洞山过水睹影时也戏书三十二

陈与义

两眉轩然,意像无寄。liǎng méi xuān rán,yì xiàng wú jì。
而服如此,又不离世。ér fú rú cǐ,yòu bù lí shì。
鉴中壁上,处处皆是。jiàn zhōng bì shàng,chù chù jiē shì。
简斋虽传,文殊无二。jiǎn zhāi suī chuán,wén shū wú èr。

六言二首

陈与义

莫赋涧松郁郁,但吟陂麦青青。mò fù jiàn sōng yù yù,dàn yín bēi mài qīng qīng。
为妇读刘伶传,教儿书宁戚经。wèi fù dú liú líng chuán,jiào ér shū níng qī jīng。

六言二首

陈与义

种竹可侔千户,拥书不假百城。zhǒng zhú kě móu qiān hù,yōng shū bù jiǎ bǎi chéng。
何必思之烂熟,热官无用分明。hé bì sī zhī làn shú,rè guān wú yòng fēn míng。

又六言

陈与义

未央宫里红杏,羯鼓三声打开。wèi yāng gōng lǐ hóng xìng,jié gǔ sān shēng dǎ kāi。
大庾岭头梅萼,管城呼上屏来。dà yǔ lǐng tóu méi è,guǎn chéng hū shàng píng lái。

不见梅花六言

陈与义

荆楚岁时经尽,今年不见梅花。jīng chǔ suì shí jīng jǐn,jīn nián bù jiàn méi huā。
想得苍烟玉立,都藏江上人家。xiǎng dé cāng yān yù lì,dōu cáng jiāng shàng rén jiā。

登岳阳楼

陈与义

洞庭之东江水西,帘旌不动夕阳迟。dòng tíng zhī dōng jiāng shuǐ xī,lián jīng bù dòng xī yáng chí。
登临吴蜀横分地,徙倚湖山欲暮时。dēng lín wú shǔ héng fēn dì,xǐ yǐ hú shān yù mù shí。
万里来游还望远,三年多难更凭危。wàn lǐ lái yóu hái wàng yuǎn,sān nián duō nán gèng píng wēi。
白头吊古霜风里,老木沧波无限悲。bái tóu diào gǔ shuāng fēng lǐ,lǎo mù cāng bō wú xiàn bēi。