古诗词

北上感怀

刘基

倦鸟思一枝,枥马志千里。juàn niǎo sī yī zhī,lì mǎ zhì qiān lǐ。
营营劳生心,出入靡定止。yíng yíng láo shēng xīn,chū rù mí dìng zhǐ。
伊余朽钝材,懒拙更无比。yī yú xiǔ dùn cái,lǎn zhuō gèng wú bǐ。
才疏乏世用,嗜僻惟书史。cái shū fá shì yòng,shì pì wéi shū shǐ。
虽非济时具,颇识素餐耻。suī fēi jì shí jù,pǒ shí sù cān chǐ。
既怀黎民忧,妄意古人企。jì huái lí mín yōu,wàng yì gǔ rén qǐ。
宁知乖圆方,举足辄伤趾。níng zhī guāi yuán fāng,jǔ zú zhé shāng zhǐ。
尘埃百病侵,贫窭万感累。chén āi bǎi bìng qīn,pín jù wàn gǎn lèi。
艰难幸息肩,迟莫窃所喜。jiān nán xìng xī jiān,chí mò qiè suǒ xǐ。
明时登骥騄,驽马但垂耳。míng shí dēng jì lù,nú mǎ dàn chuí ěr。
自非冀北姿,莫羡追风驶。zì fēi jì běi zī,mò xiàn zhuī fēng shǐ。
便欲解衣冠,躬耕向桑梓。biàn yù jiě yī guān,gōng gēng xiàng sāng zǐ。
终怀葵藿恋,不慕沮溺诡。zhōng huái kuí huò liàn,bù mù jǔ nì guǐ。
潜阳动原隰,白日暧兰芷。qián yáng dòng yuán xí,bái rì ài lán zhǐ。
埘鸡戒晨鸣,客子驾行李。shí jī jiè chén míng,kè zi jià xíng lǐ。
萦纡越巘崿,浩荡涉风水。yíng yū yuè yǎn è,hào dàng shè fēng shuǐ。
淹留具区北,信宿沧江圯。yān liú jù qū běi,xìn sù cāng jiāng yí。
维时连年歉,道路多流徙。wéi shí lián nián qiàn,dào lù duō liú xǐ。
官司职抚字,黔首皆赤子。guān sī zhí fǔ zì,qián shǒu jiē chì zi。
陈红太仓米,丰年所储偫。chén hóng tài cāng mǐ,fēng nián suǒ chǔ zhì。
为民备乏困,朝廷岂私此。wèi mín bèi fá kùn,cháo tíng qǐ sī cǐ。
推馀补不足,兹实王政始。tuī yú bǔ bù zú,zī shí wáng zhèng shǐ。
臣子宜奉承,天威不违咫。chén zi yí fèng chéng,tiān wēi bù wéi zhǐ。
柰何簿书曹,暴慢蔑至理。nài hé bù shū cáo,bào màn miè zhì lǐ。
苟云出纳吝,当闵觳觫死。gǒu yún chū nà lìn,dāng mǐn hú sù sǐ。
呜呼草莽露,惨恻沟渎委。wū hū cǎo mǎng lù,cǎn cè gōu dú wěi。
闻之犹鼻酸,见者宜颡泚。wén zhī yóu bí suān,jiàn zhě yí sǎng cǐ。
逾淮入大河,凄凉更难视。yú huái rù dà hé,qī liáng gèng nán shì。
黄沙渺茫茫,白骨积荒藟。huáng shā miǎo máng máng,bái gǔ jī huāng lěi。
哀哉耕食场,尽作狐兔垒。āi zāi gēng shí chǎng,jǐn zuò hú tù lěi。
太平戢干戈,景物未应尔。tài píng jí gàn gē,jǐng wù wèi yīng ěr。
意者斯人徒,纵欲扰天纪。yì zhě sī rén tú,zòng yù rǎo tiān jì。
鬼神赫震怒,咎戾良有以。guǐ shén hè zhèn nù,jiù lì liáng yǒu yǐ。
去年人食人,不识弟与姊。qù nián rén shí rén,bù shí dì yǔ zǐ。
至今盗贼辈,啸聚如蜂蚁。zhì jīn dào zéi bèi,xiào jù rú fēng yǐ。
长戈耀白雪,健马突封豕。zhǎng gē yào bái xuě,jiàn mǎ tū fēng shǐ。
岂惟横山泽,巳敢剽城市。qǐ wéi héng shān zé,sì gǎn piāo chéng shì。
途行绝稀少,空车但墙倚。tú xíng jué xī shǎo,kōng chē dàn qiáng yǐ。
身行须结集,一寐四五起。shēn xíng xū jié jí,yī mèi sì wǔ qǐ。
牧民岂无人,司寇亦有氏。mù mín qǐ wú rén,sī kòu yì yǒu shì。
阵车不驱驰,大田无耒耜。zhèn chē bù qū chí,dà tián wú lěi sì。
邦家禄食恩,岂为臣奉己。bāng jiā lù shí ēn,qǐ wèi chén fèng jǐ。
山东古要地,燕赵犹唇齿。shān dōng gǔ yào dì,yàn zhào yóu chún chǐ。
况兹南北冲,津梁通远迩。kuàng zī nán běi chōng,jīn liáng tōng yuǎn ěr。
属当全盛时,四海同一轨。shǔ dāng quán shèng shí,sì hǎi tóng yī guǐ。
庙堂多稷契,振举无遗弛。miào táng duō jì qì,zhèn jǔ wú yí chí。
勿云疥癣微,不足成疮痏。wù yún jiè xuǎn wēi,bù zú chéng chuāng wěi。
滔天起滥觞,炎冈发星炬。tāo tiān qǐ làn shāng,yán gāng fā xīng jù。
虞朝有分北,汉庭烦直指。yú cháo yǒu fēn běi,hàn tíng fán zhí zhǐ。
农夫植嘉谷,所务诛稂秕。nóng fū zhí jiā gǔ,suǒ wù zhū láng bǐ。
耕耘苟失时,雨露空沾洒。gēng yún gǒu shī shí,yǔ lù kōng zhān sǎ。
威怀岂异任,守令职非痹。wēi huái qǐ yì rèn,shǒu lìng zhí fēi bì。
端能慎黜陟,此辈何足弭。duān néng shèn chù zhì,cǐ bèi hé zú mǐ。
故乡隔山川,前途塞荆枳。gù xiāng gé shān chuān,qián tú sāi jīng zhǐ。
青徐气萧索,河济俱泥滓。qīng xú qì xiāo suǒ,hé jì jù ní zǐ。
痛哭贾生狂,长叹漆室悝。tòng kū jiǎ shēng kuáng,zhǎng tàn qī shì kuī。
何当天门开,清问逮下俚。hé dāng tiān mén kāi,qīng wèn dǎi xià lǐ。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

燕歌行

刘基

霜飞动地燕草凋,沙飞石走天萧条。shuāng fēi dòng dì yàn cǎo diāo,shā fēi shí zǒu tiān xiāo tiáo。
江河倒影陵谷摇,白日惨淡昼为宵。jiāng hé dào yǐng líng gǔ yáo,bái rì cǎn dàn zhòu wèi xiāo。
美人迢迢隔云霄,青冥无梯海无桥。měi rén tiáo tiáo gé yún xiāo,qīng míng wú tī hǎi wú qiáo。
鱼枯雁死星芒消,沉沉思君不自憀。yú kū yàn sǐ xīng máng xiāo,chén chén sī jūn bù zì liáo。
愁如惊风鼓春潮,岁云暮矣山寂寥,梧桐叶落空乾条。chóu rú jīng fēng gǔ chūn cháo,suì yún mù yǐ shān jì liáo,wú tóng yè luò kōng qián tiáo。
昆仑层城阻且辽,苍梧九疑烟雾遥。kūn lún céng chéng zǔ qiě liáo,cāng wú jiǔ yí yān wù yáo。
琼田瑶草芟刍荛,江蓠泽兰成艾萧。qióng tián yáo cǎo shān chú ráo,jiāng lí zé lán chéng ài xiāo。
登高望远肝肺焦,安得羽翼抟长飙?dēng gāo wàng yuǎn gān fèi jiāo,ān dé yǔ yì tuán zhǎng biāo?

步出夏门行

刘基

步出夏门,遥望沧海。bù chū xià mén,yáo wàng cāng hǎi。
九河茫茫,碣石安在?鱼龙瀺灂,日月晻蔼。jiǔ hé máng máng,jié shí ān zài?yú lóng chán zhuó,rì yuè àn ǎi。
三山何所,弱水浼浼。sān shān hé suǒ,ruò shuǐ měi měi。
羲和曷往,鳌极孰宰。xī hé hé wǎng,áo jí shú zǎi。
发鸠之羽,其心不改。fā jiū zhī yǔ,qí xīn bù gǎi。
安期不死,桃实可待。ān qī bù sǐ,táo shí kě dài。
悠哉沛乎,歌以未慨。yōu zāi pèi hū,gē yǐ wèi kǎi。

丹霞蔽日行

刘基

彤霞何煌煌,蔽此白日色。tóng xiá hé huáng huáng,bì cǐ bái rì sè。
炎埃被九野,照灼后土赤。yán āi bèi jiǔ yě,zhào zhuó hòu tǔ chì。
朱陵开火府,熺烂相荡射。zhū líng kāi huǒ fǔ,xī làn xiāng dàng shè。
山蒸绛红气,川泻丹砂液。shān zhēng jiàng hóng qì,chuān xiè dān shā yè。
穹玄变光曜,众草相烜赫。qióng xuán biàn guāng yào,zhòng cǎo xiāng xuǎn hè。
迥迷河林茜,高夺昆仑碧。jiǒng mí hé lín qiàn,gāo duó kūn lún bì。
郁华不能神,玄乌巳化魄。yù huá bù néng shén,xuán wū sì huà pò。
女娲在青天,岁莫还鍊石。nǚ wā zài qīng tiān,suì mò hái liàn shí。

江南弄七首

刘基

江南细水缃绮波,江南彩女雏凤歌,凝颦引睇纡青蛾。jiāng nán xì shuǐ xiāng qǐ bō,jiāng nán cǎi nǚ chú fèng gē,níng pín yǐn dì yū qīng é。
纡青蛾,舒窈窕,网轩绣户锁娇春,不放杜鹃来木杪。yū qīng é,shū yǎo tiǎo,wǎng xuān xiù hù suǒ jiāo chūn,bù fàng dù juān lái mù miǎo。

江南弄七首

刘基

雄龙呼雌江底鸣,山摇谷殷江波惊,馀音不断随风征。xióng lóng hū cí jiāng dǐ míng,shān yáo gǔ yīn jiāng bō jīng,yú yīn bù duàn suí fēng zhēng。
随风征,入湘竹,截玉钻星吹向天,楚江六月无炎燠。suí fēng zhēng,rù xiāng zhú,jié yù zuān xīng chuī xiàng tiān,chǔ jiāng liù yuè wú yán yù。

江南弄七首

刘基

湖波澄明日色鲜,画鹢相随出采莲,娇红曼绿斗春妍。hú bō chéng míng rì sè xiān,huà yì xiāng suí chū cǎi lián,jiāo hóng màn lǜ dòu chūn yán。
斗春妍,倚徘徊,今朝花尽且归去,明日更有新花开。dòu chūn yán,yǐ pái huái,jīn cháo huā jǐn qiě guī qù,míng rì gèng yǒu xīn huā kāi。

江南弄七首

刘基

河曲悬匏渭滨竹,碧鲜削出蓝田玉,轻翎参差飞羽谡。hé qū xuán páo wèi bīn zhú,bì xiān xuē chū lán tián yù,qīng líng cān chà fēi yǔ sù。
飞羽谡,幽簧含,丹樱瑶笋调清吹,月明紫凤来??。fēi yǔ sù,yōu huáng hán,dān yīng yáo sǔn diào qīng chuī,yuè míng zǐ fèng lái。

江南弄七首

刘基

采菱女子木兰船,翠裙红袖青玉钿,摇光荡影惜婵娟。cǎi líng nǚ zi mù lán chuán,cuì qún hóng xiù qīng yù diàn,yáo guāng dàng yǐng xī chán juān。
惜婵娟,愁夕晖,拔蒲歌断鲤鱼入,归去芰荷香满衣。xī chán juān,chóu xī huī,bá pú gē duàn lǐ yú rù,guī qù jì hé xiāng mǎn yī。

江南弄七首

刘基

江草萋萋春渺渺,江皋出游多窈窕,轻霞衣裳碧云袅。jiāng cǎo qī qī chūn miǎo miǎo,jiāng gāo chū yóu duō yǎo tiǎo,qīng xiá yī shang bì yún niǎo。
碧云袅,红日斜,鸳鸯飞过绿渚去,东风吹落菖蒲花。bì yún niǎo,hóng rì xié,yuān yāng fēi guò lǜ zhǔ qù,dōng fēng chuī luò chāng pú huā。

江南弄七首

刘基

巫山岧峣巫峡长,瑶姬出舞朝云翔,翠葩婹袅金支光。wū shān tiáo yáo wū xiá zhǎng,yáo jī chū wǔ cháo yún xiáng,cuì pā yǎo niǎo jīn zhī guāng。
金支光,丹叶赩,宝鸡为使凤为骖,去雨来风乐无极。jīn zhī guāng,dān yè xì,bǎo jī wèi shǐ fèng wèi cān,qù yǔ lái fēng lè wú jí。

乌生八九子

刘基

树上乌,一生八九子,相呼哑哑聒人耳。shù shàng wū,yī shēng bā jiǔ zi,xiāng hū yǎ yǎ guā rén ěr。
何不学衔泥燕,和鸣集桃李。hé bù xué xián ní yàn,hé míng jí táo lǐ。
又不学鹰与隼,奋翅高飞碧云里。yòu bù xué yīng yǔ sǔn,fèn chì gāo fēi bì yún lǐ。
胡为巢此庭树间,啄腐吞腥饕吻觜。hú wèi cháo cǐ tíng shù jiān,zhuó fǔ tūn xīng tāo wěn zī。
少年挟弹如流星,祸机潜发不见形。shǎo nián xié dàn rú liú xīng,huò jī qián fā bù jiàn xíng。
翅翎槯析身首磔,蝼蚁伤残谁女惜。chì líng cuī xī shēn shǒu zhé,lóu yǐ shāng cán shuí nǚ xī。

猛虎行

刘基

君不见昔者牛哀病,七日化作猛虎形。jūn bù jiàn xī zhě niú āi bìng,qī rì huà zuò měng hǔ xíng。
躨跜衣裳佩带换毛尾,弃置衽席眠茅茨。kuí ní yī shang pèi dài huàn máo wěi,qì zhì rèn xí mián máo cí。
怒牙出吻目闪电,顷刻不识妻与儿。nù yá chū wěn mù shǎn diàn,qǐng kè bù shí qī yǔ ér。
昨日灯前相笑语,岂意今朝化为虎。zuó rì dēng qián xiāng xiào yǔ,qǐ yì jīn cháo huà wèi hǔ。
呜呼,世上茫茫化虎人,只应化心不化身。wū hū,shì shàng máng máng huà hǔ rén,zhǐ yīng huà xīn bù huà shēn。

野田黄雀行

刘基

野田雀,觜啄啄,朝食山下禾,暮食山上粟。yě tián què,zī zhuó zhuó,cháo shí shān xià hé,mù shí shān shàng sù。
千百为群丛薄里,忽然惊飞若蜂起。qiān bǎi wèi qún cóng báo lǐ,hū rán jīng fēi ruò fēng qǐ。
飞飞却落稻田中,众口齐啄稻为空。fēi fēi què luò dào tián zhōng,zhòng kǒu qí zhuó dào wèi kōng。
农夫力田望秋至,沐雨梳风尽劳瘁。nóng fū lì tián wàng qiū zhì,mù yǔ shū fēng jǐn láo cuì。
王租未了私债多,况复尔辈频经过。wáng zū wèi le sī zhài duō,kuàng fù ěr bèi pín jīng guò。
野田雀鹰隼,高翔不汝击,农夫田父愁何极!yě tián què yīng sǔn,gāo xiáng bù rǔ jī,nóng fū tián fù chóu hé jí!

何当行

刘基

念离莫悲歌,悲歌惨于哭。niàn lí mò bēi gē,bēi gē cǎn yú kū。
思乡莫望远,望远伤心目。sī xiāng mò wàng yuǎn,wàng yuǎn shāng xīn mù。
九疑迢迢隔湘川,空山落日啼杜鹃。jiǔ yí tiáo tiáo gé xiāng chuān,kōng shān luò rì tí dù juān。
梧桐摧折凤凰去,蛟蜃出没波滔天。wú tóng cuī zhé fèng huáng qù,jiāo shèn chū méi bō tāo tiān。
令我四顾心茫然,泪如悬崖泻流泉。lìng wǒ sì gù xīn máng rán,lèi rú xuán yá xiè liú quán。
樊桐有路到玄圃,何当飞堕王母前。fán tóng yǒu lù dào xuán pǔ,hé dāng fēi duò wáng mǔ qián。

行路难

刘基

君不见水上澌,往来倏忽随波移。jūn bù jiàn shuǐ shàng sī,wǎng lái shū hū suí bō yí。
又不见花上蜂,东枝飘落寻西枝。yòu bù jiàn huā shàng fēng,dōng zhī piāo luò xún xī zhī。
世人食葵不食檗,莫倚结交心匪石。shì rén shí kuí bù shí bò,mò yǐ jié jiāo xīn fěi shí。
君不见避席武安人,即是当年窦家客。jūn bù jiàn bì xí wǔ ān rén,jí shì dāng nián dòu jiā kè。