古诗词

北上感怀

刘基

倦鸟思一枝,枥马志千里。juàn niǎo sī yī zhī,lì mǎ zhì qiān lǐ。
营营劳生心,出入靡定止。yíng yíng láo shēng xīn,chū rù mí dìng zhǐ。
伊余朽钝材,懒拙更无比。yī yú xiǔ dùn cái,lǎn zhuō gèng wú bǐ。
才疏乏世用,嗜僻惟书史。cái shū fá shì yòng,shì pì wéi shū shǐ。
虽非济时具,颇识素餐耻。suī fēi jì shí jù,pǒ shí sù cān chǐ。
既怀黎民忧,妄意古人企。jì huái lí mín yōu,wàng yì gǔ rén qǐ。
宁知乖圆方,举足辄伤趾。níng zhī guāi yuán fāng,jǔ zú zhé shāng zhǐ。
尘埃百病侵,贫窭万感累。chén āi bǎi bìng qīn,pín jù wàn gǎn lèi。
艰难幸息肩,迟莫窃所喜。jiān nán xìng xī jiān,chí mò qiè suǒ xǐ。
明时登骥騄,驽马但垂耳。míng shí dēng jì lù,nú mǎ dàn chuí ěr。
自非冀北姿,莫羡追风驶。zì fēi jì běi zī,mò xiàn zhuī fēng shǐ。
便欲解衣冠,躬耕向桑梓。biàn yù jiě yī guān,gōng gēng xiàng sāng zǐ。
终怀葵藿恋,不慕沮溺诡。zhōng huái kuí huò liàn,bù mù jǔ nì guǐ。
潜阳动原隰,白日暧兰芷。qián yáng dòng yuán xí,bái rì ài lán zhǐ。
埘鸡戒晨鸣,客子驾行李。shí jī jiè chén míng,kè zi jià xíng lǐ。
萦纡越巘崿,浩荡涉风水。yíng yū yuè yǎn è,hào dàng shè fēng shuǐ。
淹留具区北,信宿沧江圯。yān liú jù qū běi,xìn sù cāng jiāng yí。
维时连年歉,道路多流徙。wéi shí lián nián qiàn,dào lù duō liú xǐ。
官司职抚字,黔首皆赤子。guān sī zhí fǔ zì,qián shǒu jiē chì zi。
陈红太仓米,丰年所储偫。chén hóng tài cāng mǐ,fēng nián suǒ chǔ zhì。
为民备乏困,朝廷岂私此。wèi mín bèi fá kùn,cháo tíng qǐ sī cǐ。
推馀补不足,兹实王政始。tuī yú bǔ bù zú,zī shí wáng zhèng shǐ。
臣子宜奉承,天威不违咫。chén zi yí fèng chéng,tiān wēi bù wéi zhǐ。
柰何簿书曹,暴慢蔑至理。nài hé bù shū cáo,bào màn miè zhì lǐ。
苟云出纳吝,当闵觳觫死。gǒu yún chū nà lìn,dāng mǐn hú sù sǐ。
呜呼草莽露,惨恻沟渎委。wū hū cǎo mǎng lù,cǎn cè gōu dú wěi。
闻之犹鼻酸,见者宜颡泚。wén zhī yóu bí suān,jiàn zhě yí sǎng cǐ。
逾淮入大河,凄凉更难视。yú huái rù dà hé,qī liáng gèng nán shì。
黄沙渺茫茫,白骨积荒藟。huáng shā miǎo máng máng,bái gǔ jī huāng lěi。
哀哉耕食场,尽作狐兔垒。āi zāi gēng shí chǎng,jǐn zuò hú tù lěi。
太平戢干戈,景物未应尔。tài píng jí gàn gē,jǐng wù wèi yīng ěr。
意者斯人徒,纵欲扰天纪。yì zhě sī rén tú,zòng yù rǎo tiān jì。
鬼神赫震怒,咎戾良有以。guǐ shén hè zhèn nù,jiù lì liáng yǒu yǐ。
去年人食人,不识弟与姊。qù nián rén shí rén,bù shí dì yǔ zǐ。
至今盗贼辈,啸聚如蜂蚁。zhì jīn dào zéi bèi,xiào jù rú fēng yǐ。
长戈耀白雪,健马突封豕。zhǎng gē yào bái xuě,jiàn mǎ tū fēng shǐ。
岂惟横山泽,巳敢剽城市。qǐ wéi héng shān zé,sì gǎn piāo chéng shì。
途行绝稀少,空车但墙倚。tú xíng jué xī shǎo,kōng chē dàn qiáng yǐ。
身行须结集,一寐四五起。shēn xíng xū jié jí,yī mèi sì wǔ qǐ。
牧民岂无人,司寇亦有氏。mù mín qǐ wú rén,sī kòu yì yǒu shì。
阵车不驱驰,大田无耒耜。zhèn chē bù qū chí,dà tián wú lěi sì。
邦家禄食恩,岂为臣奉己。bāng jiā lù shí ēn,qǐ wèi chén fèng jǐ。
山东古要地,燕赵犹唇齿。shān dōng gǔ yào dì,yàn zhào yóu chún chǐ。
况兹南北冲,津梁通远迩。kuàng zī nán běi chōng,jīn liáng tōng yuǎn ěr。
属当全盛时,四海同一轨。shǔ dāng quán shèng shí,sì hǎi tóng yī guǐ。
庙堂多稷契,振举无遗弛。miào táng duō jì qì,zhèn jǔ wú yí chí。
勿云疥癣微,不足成疮痏。wù yún jiè xuǎn wēi,bù zú chéng chuāng wěi。
滔天起滥觞,炎冈发星炬。tāo tiān qǐ làn shāng,yán gāng fā xīng jù。
虞朝有分北,汉庭烦直指。yú cháo yǒu fēn běi,hàn tíng fán zhí zhǐ。
农夫植嘉谷,所务诛稂秕。nóng fū zhí jiā gǔ,suǒ wù zhū láng bǐ。
耕耘苟失时,雨露空沾洒。gēng yún gǒu shī shí,yǔ lù kōng zhān sǎ。
威怀岂异任,守令职非痹。wēi huái qǐ yì rèn,shǒu lìng zhí fēi bì。
端能慎黜陟,此辈何足弭。duān néng shèn chù zhì,cǐ bèi hé zú mǐ。
故乡隔山川,前途塞荆枳。gù xiāng gé shān chuān,qián tú sāi jīng zhǐ。
青徐气萧索,河济俱泥滓。qīng xú qì xiāo suǒ,hé jì jù ní zǐ。
痛哭贾生狂,长叹漆室悝。tòng kū jiǎ shēng kuáng,zhǎng tàn qī shì kuī。
何当天门开,清问逮下俚。hé dāng tiān mén kāi,qīng wèn dǎi xià lǐ。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

静夜思

刘基

静夜思,一思肠百转。jìng yè sī,yī sī cháng bǎi zhuǎn。
啼螀当户听不闻,明月在庭看不见。tí jiāng dāng hù tīng bù wén,míng yuè zài tíng kàn bù jiàn。
方将入海剸猛蛟,复欲度岭邀飞猱。fāng jiāng rù hǎi tuán měng jiāo,fù yù dù lǐng yāo fēi náo。
胸中倏忽乱忧喜,得丧纷纷竟何是。xiōng zhōng shū hū luàn yōu xǐ,dé sàng fēn fēn jìng hé shì。
静夜思,思无穷。jìng yè sī,sī wú qióng。
天鸡一声海日红,满头白发吹秋风。tiān jī yī shēng hǎi rì hóng,mǎn tóu bái fā chuī qiū fēng。

华山畿

刘基

华山畿,劳劳渚,割弃父母恩,相随黄泉去。huá shān jī,láo láo zhǔ,gē qì fù mǔ ēn,xiāng suí huáng quán qù。
男婚女嫁当及时,标梅不见周南诗。nán hūn nǚ jià dāng jí shí,biāo méi bù jiàn zhōu nán shī。
王风荡荡散荆棘,帷薄日夕生狂痴。wáng fēng dàng dàng sàn jīng jí,wéi báo rì xī shēng kuáng chī。
当歌怅然有所思,华山畿,何足悲。dāng gē chàng rán yǒu suǒ sī,huá shān jī,hé zú bēi。

冬暖行

刘基

孟冬十月暖,桃李花盛开。mèng dōng shí yuè nuǎn,táo lǐ huā shèng kāi。
胡蝶草间出,飞上花枝来。hú dié cǎo jiān chū,fēi shàng huā zhī lái。
蝶知爱花为花出,不知冬暖无多日。dié zhī ài huā wèi huā chū,bù zhī dōng nuǎn wú duō rì。
霜风一夕花作尘,坠粉飘黄愁杀人。shuāng fēng yī xī huā zuò chén,zhuì fěn piāo huáng chóu shā rén。

节妇吟

刘基

凄切复凄切,绿萍初生池水竭。qī qiè fù qī qiè,lǜ píng chū shēng chí shuǐ jié。
兰根压霜芽不茁,春风泠泠逐秋月。lán gēn yā shuāng yá bù zhuó,chūn fēng líng líng zhú qiū yuè。
蓼虫食苦甘如酒,卷葹虽生心巳朽。liǎo chóng shí kǔ gān rú jiǔ,juǎn shī suī shēng xīn sì xiǔ。
扬州青镜蚀土花,玉匣琼台复何有?yáng zhōu qīng jìng shí tǔ huā,yù xiá qióng tái fù hé yǒu?
君不见人间日月如飞梭,地下相从应始多。jūn bù jiàn rén jiān rì yuè rú fēi suō,dì xià xiāng cóng yīng shǐ duō。

登高丘而望远海

刘基

登高丘,望远海。dēng gāo qiū,wàng yuǎn hǎi。
长风簸浪高于山,蓬莱宫阙无光采。zhǎng fēng bǒ làng gāo yú shān,péng lái gōng quē wú guāng cǎi。
云雾翳阳谷,羲和安所之?鲸鲵作队行,鳞鬣如朱旗。yún wù yì yáng gǔ,xī hé ān suǒ zhī?jīng ní zuò duì xíng,lín liè rú zhū qí。
精卫衔石空有心,口角流血天不知。jīng wèi xián shí kōng yǒu xīn,kǒu jiǎo liú xuè tiān bù zhī。
登高丘,望远海。dēng gāo qiū,wàng yuǎn hǎi。
弱水浩荡不可航,一望令人玄发改。ruò shuǐ hào dàng bù kě háng,yī wàng lìng rén xuán fā gǎi。

江上曲

刘基

江上风吹沙石走,江中涛浪如牛吼。jiāng shàng fēng chuī shā shí zǒu,jiāng zhōng tāo làng rú niú hǒu。
鄂君绣被寒无香,江水不如残夜长。è jūn xiù bèi hán wú xiāng,jiāng shuǐ bù rú cán yè zhǎng。

北风行

刘基

城外萧萧北风起,城上健儿吹落耳。chéng wài xiāo xiāo běi fēng qǐ,chéng shàng jiàn ér chuī luò ěr。
将军玉帐貂鼠衣,手持酒杯看雪飞。jiāng jūn yù zhàng diāo shǔ yī,shǒu chí jiǔ bēi kàn xuě fēi。

铜爵台

刘基

高台突兀连苍穹,中有艳质如花红。gāo tái tū wù lián cāng qióng,zhōng yǒu yàn zhì rú huā hóng。
君王巳作西陵土,穗帷王座空秋风。jūn wáng sì zuò xī líng tǔ,suì wéi wáng zuò kōng qiū fēng。
向陵舞罢寒月白,苍狐夜啼松泪滴。xiàng líng wǔ bà hán yuè bái,cāng hú yè tí sōng lèi dī。
冢中枯骨宁有知,翠袖珠袍为谁色。zhǒng zhōng kū gǔ níng yǒu zhī,cuì xiù zhū páo wèi shuí sè。
当其奋臂谯许间,手挥群雄如刈菅。dāng qí fèn bì qiáo xǔ jiān,shǒu huī qún xióng rú yì jiān。
横矛赋诗逞豪杰,猛气可以移南山。héng máo fù shī chěng háo jié,měng qì kě yǐ yí nán shān。
宁知暮年壮心死,遗教但闻令卖履。níng zhī mù nián zhuàng xīn sǐ,yí jiào dàn wén lìng mài lǚ。
唏嘘涕泣儿女态,遗臭至今犹未已。xī xū tì qì ér nǚ tài,yí chòu zhì jīn yóu wèi yǐ。
君不见永安宫中顾命时,天下英雄人得知。jūn bù jiàn yǒng ān gōng zhōng gù mìng shí,tiān xià yīng xióng rén dé zhī。

薤露歌

刘基

蜀琴且勿弹,齐竽且莫吹。shǔ qín qiě wù dàn,qí yú qiě mò chuī。
四筵并寂听,听我薤露诗。sì yán bìng jì tīng,tīng wǒ xiè lù shī。
昨日七尺躯,今日为死尸。zuó rì qī chǐ qū,jīn rì wèi sǐ shī。
亲戚空满堂,魂气安所之。qīn qī kōng mǎn táng,hún qì ān suǒ zhī。
金玉素所爱,弃捐箧笥中。jīn yù sù suǒ ài,qì juān qiè sì zhōng。
佩服素所爱,凄凉挂悲风。pèi fú sù suǒ ài,qī liáng guà bēi fēng。
妻妾素所爱,洒泪空房栊。qī qiè sù suǒ ài,sǎ lèi kōng fáng lóng。
宾客素所爱,分散各西东。bīn kè sù suǒ ài,fēn sàn gè xī dōng。
雠者自相快,亲者自相悲。chóu zhě zì xiāng kuài,qīn zhě zì xiāng bēi。
有耳不复闻,有目不复窥。yǒu ěr bù fù wén,yǒu mù bù fù kuī。
譬彼烛上火,一灭无光辉。pì bǐ zhú shàng huǒ,yī miè wú guāng huī。
譬彼空中云,散去绝馀姿。pì bǐ kōng zhōng yún,sàn qù jué yú zī。
人生无百岁,百岁复如何。rén shēng wú bǎi suì,bǎi suì fù rú hé。
谁能将两手,挽彼东逝波。shuí néng jiāng liǎng shǒu,wǎn bǐ dōng shì bō。
古来英雄士,俱巳归山阿。gǔ lái yīng xióng shì,jù sì guī shān ā。
有酒且尽欢,听我薤露歌。yǒu jiǔ qiě jǐn huān,tīng wǒ xiè lù gē。

沭浴子

刘基

沭发不如清神,浴身不如洗心。shù fā bù rú qīng shén,yù shēn bù rú xǐ xīn。
仁义非外铄,矜容防内淫。rén yì fēi wài shuò,jīn róng fáng nèi yín。
登山望汉京,楼观蔚嵚岑。dēng shān wàng hàn jīng,lóu guān wèi qīn cén。
轩车拥衡禹,几杖尊雄歆。xuān chē yōng héng yǔ,jǐ zhàng zūn xióng xīn。
著书拟周孔,吐论跻骞参。zhù shū nǐ zhōu kǒng,tǔ lùn jī qiān cān。
青衿来济济,白日去骎骎。qīng jīn lái jì jì,bái rì qù qīn qīn。
驱车泗水曲,揽辔长淮阴。qū chē sì shuǐ qū,lǎn pèi zhǎng huái yīn。
悠悠黄石略,杳杳天风吟。yōu yōu huáng shí lüè,yǎo yǎo tiān fēng yín。
盛时不可再,感叹为沾襟。shèng shí bù kě zài,gǎn tàn wèi zhān jīn。

秋闺曲

刘基

天上伤心月,秋来情更亲。tiān shàng shāng xīn yuè,qiū lái qíng gèng qīn。
那能照幽独,不照远行人。nà néng zhào yōu dú,bù zhào yuǎn xíng rén。

莲塘曲

刘基

落日下莲塘,轻舟赴晚凉。luò rì xià lián táng,qīng zhōu fù wǎn liáng。
偶然花片落,飞出两鸳鸯。ǒu rán huā piàn luò,fēi chū liǎng yuān yāng。

促织词

刘基

草间小虫名促织,夜夜隔窗鸣不息。cǎo jiān xiǎo chóng míng cù zhī,yè yè gé chuāng míng bù xī。
小儿侧足潜听声,雕笼铁栅闭尔形。xiǎo ér cè zú qián tīng shēng,diāo lóng tiě zhà bì ěr xíng。
金钱纵斗争相妒,得胜转多扃转固。jīn qián zòng dòu zhēng xiāng dù,dé shèng zhuǎn duō jiōng zhuǎn gù。
高秋九月严霜飞,开笼却放枯蔓归。gāo qiū jiǔ yuè yán shuāng fēi,kāi lóng què fàng kū màn guī。
旧穴无踪故帷去,生死凄凉向何处?jiù xué wú zōng gù wéi qù,shēng sǐ qī liáng xiàng hé chù?

衔泥燕

刘基

衔泥燕,尾涎涎,衔泥点污几席间,更捉飞虫扑人面。xián ní yàn,wěi xián xián,xián ní diǎn wū jǐ xí jiān,gèng zhuō fēi chóng pū rén miàn。
衔泥燕,人言尔巢长满尺,主人仓廪多蓄积。xián ní yàn,rén yán ěr cháo zhǎng mǎn chǐ,zhǔ rén cāng lǐn duō xù jī。
借尔华屋好安居,年年垒巢生尔雏。jiè ěr huá wū hǎo ān jū,nián nián lěi cháo shēng ěr chú。

蒿里曲

刘基

涧草萋萋泉汩汩,紫兰香老棠梨发。jiàn cǎo qī qī quán gǔ gǔ,zǐ lán xiāng lǎo táng lí fā。
山中无人松柏寒,卧听狐狸啸明月。shān zhōng wú rén sōng bǎi hán,wò tīng hú lí xiào míng yuè。