古诗词

自许厝寮避贼至集集内山,次少陵「北征」韵

陈肇兴

皇帝元年秋,闰八月初吉。huáng dì yuán nián qiū,rùn bā yuè chū jí。
我遁于内山,潜伏野番室。wǒ dùn yú nèi shān,qián fú yě fān shì。
深林暗无光,白昼不见日。shēn lín àn wú guāng,bái zhòu bù jiàn rì。
破屋两三间,茅茨杂蓬荜。pò wū liǎng sān jiān,máo cí zá péng bì。
闭户深藏匿,逢人未敢出。bì hù shēn cáng nì,féng rén wèi gǎn chū。
涕泣望烽烟,皇皇如有失。tì qì wàng fēng yān,huáng huáng rú yǒu shī。
自顾流离中,有生不如勿。zì gù liú lí zhōng,yǒu shēng bù rú wù。
破产购一锥,报国心空切。pò chǎn gòu yī zhuī,bào guó xīn kōng qiè。
至今一回首,精神犹恍惚。zhì jīn yī huí shǒu,jīng shén yóu huǎng hū。
不知历险艰,奔走何时毕。bù zhī lì xiǎn jiān,bēn zǒu hé shí bì。
侧身万峰巅,秋风吹瑟瑟。cè shēn wàn fēng diān,qiū fēng chuī sè sè。
但见阵云飞,川原日流血。dàn jiàn zhèn yún fēi,chuān yuán rì liú xuè。
人烟半萧条,鬼火互明灭。rén yān bàn xiāo tiáo,guǐ huǒ hù míng miè。
行行集集山,夙称生番窟。xíng xíng jí jí shān,sù chēng shēng fān kū。
浊水喷其中,日夜浪瀎潏。zhuó shuǐ pēn qí zhōng,rì yè làng mò yù。
路盘苍穹高,石迸厚地裂。lù pán cāng qióng gāo,shí bèng hòu dì liè。
一夫可当关,驷马不容辙。yī fū kě dāng guān,sì mǎ bù róng zhé。
生平耽烟霞,到此暂心悦。shēng píng dān yān xiá,dào cǐ zàn xīn yuè。
徒步随狙公,自拾枣与栗。tú bù suí jū gōng,zì shí zǎo yǔ lì。
哭类阮籍穷,狂等费贻漆。kū lèi ruǎn jí qióng,kuáng děng fèi yí qī。
一身坠蚕丛,传闻百无实。yī shēn zhuì cán cóng,chuán wén bǎi wú shí。
因思世人巧,益叹我躬拙。yīn sī shì rén qiǎo,yì tàn wǒ gōng zhuō。
徘徊望乡山,目极飞鸟没。pái huái wàng xiāng shān,mù jí fēi niǎo méi。
凉飔从东来,飒飒动木末。liáng sī cóng dōng lái,sà sà dòng mù mò。
遥想故城里,狐鼠共巢穴。yáo xiǎng gù chéng lǐ,hú shǔ gòng cháo xué。
杀人如乱麻,街衢堆白骨。shā rén rú luàn má,jiē qú duī bái gǔ。
往者擒贼王,陈兵太仓卒。wǎng zhě qín zéi wáng,chén bīng tài cāng zú。
未抽靴里刀,已失囊中物。wèi chōu xuē lǐ dāo,yǐ shī náng zhōng wù。
遂令劫运开,鬇鬡变蓬发。suì lìng jié yùn kāi,zhēng níng biàn péng fā。
使我撄不测,志气长轸结。shǐ wǒ yīng bù cè,zhì qì zhǎng zhěn jié。
同谋袖手观,含涕独呜咽。tóng móu xiù shǒu guān,hán tì dú wū yàn。
未识此时恨,何日得伸雪。wèi shí cǐ shí hèn,hé rì dé shēn xuě。
经旬宿荒崖,两脚垢不袜。jīng xún sù huāng yá,liǎng jiǎo gòu bù wà。
枯木架绳床,逼窄仅容膝。kū mù jià shéng chuáng,bī zhǎi jǐn róng xī。
有时抱书眠,肱曲腰又折。yǒu shí bào shū mián,gōng qū yāo yòu zhé。
有时泽畔行,青衫换短褐。yǒu shí zé pàn xíng,qīng shān huàn duǎn hè。
父老两三人,坐谈辄终日。fù lǎo liǎng sān rén,zuò tán zhé zhōng rì。
道及当时事,满座皆战慄。dào jí dāng shí shì,mǎn zuò jiē zhàn lì。
延我至其家,鸡黍竞罗列。yán wǒ zhì qí jiā,jī shǔ jìng luó liè。
一饭等千金,大义高巾栉。yī fàn děng qiān jīn,dà yì gāo jīn zhì。
回顾狮子峰,蛾眉才一抹。huí gù shī zi fēng,é méi cái yī mǒ。
有弟滞牛山,多时悲契阔。yǒu dì zhì niú shān,duō shí bēi qì kuò。
老母缺晨昏,思之如饥渴。lǎo mǔ quē chén hūn,sī zhī rú jī kě。
路逢负戈侣,撞胸不敢喝。lù féng fù gē lǚ,zhuàng xiōng bù gǎn hē。
所闻多异辞,两耳乱喧聒。suǒ wén duō yì cí,liǎng ěr luàn xuān guā。
彼众而我寡,有口向谁说。bǐ zhòng ér wǒ guǎ,yǒu kǒu xiàng shuí shuō。
桓桓林总戎,昨日方简卒。huán huán lín zǒng róng,zuó rì fāng jiǎn zú。
万骑出罗城,军容甚开豁。wàn qí chū luó chéng,jūn róng shén kāi huō。
猛如出柙虎,捷若搏云鹘。měng rú chū xiá hǔ,jié ruò bó yún gǔ。
行见扫妖氛,贼徒争豕突。xíng jiàn sǎo yāo fēn,zéi tú zhēng shǐ tū。
况有斗六门,天堑险无匹。kuàng yǒu dòu liù mén,tiān qiàn xiǎn wú pǐ。
背城鼓而东,一战胜可决。bèi chéng gǔ ér dōng,yī zhàn shèng kě jué。
威过摧枯芒,势成破竹疾。wēi guò cuī kū máng,shì chéng pò zhú jí。
屈指旬日内,匹夫可以夺。qū zhǐ xún rì nèi,pǐ fū kě yǐ duó。
又闻募乡兵,朝暮尤斯拔。yòu wén mù xiāng bīng,cháo mù yóu sī bá。
横海戮长鲸,万弩伺俱发。héng hǎi lù zhǎng jīng,wàn nǔ cì jù fā。
此谋如得就,大功可书碣。cǐ móu rú dé jiù,dà gōng kě shū jié。
指日见升平,乾坤收肃杀。zhǐ rì jiàn shēng píng,qián kūn shōu sù shā。
嗟予走空山,于今已五月。jiē yǔ zǒu kōng shān,yú jīn yǐ wǔ yuè。
一息气尚存,此念未容绝。yī xī qì shàng cún,cǐ niàn wèi róng jué。
如何蝼蚁辈,偏觉肝肠别。rú hé lóu yǐ bèi,piān jué gān cháng bié。
甘心为异类,不复忧荡析。gān xīn wèi yì lèi,bù fù yōu dàng xī。
攘攘著黄巾,为厉及妪{女目}。rǎng rǎng zhù huáng jīn,wèi lì jí yù nǚ mù。
四顾遍豺狼,保身慎明哲。sì gù biàn chái láng,bǎo shēn shèn míng zhé。
岂不思请缨,空手难为烈。qǐ bù sī qǐng yīng,kōng shǒu nán wèi liè。
抚景自酸辛,吟诗聊度活。fǔ jǐng zì suān xīn,yín shī liáo dù huó。
寂寂红叶山,遥遥紫薇闼。jì jì hóng yè shān,yáo yáo zǐ wēi tà。
此身虽在野,此心唯向阙。cǐ shēn suī zài yě,cǐ xīn wéi xiàng quē。
安危大臣在,金瓯岂患缺。ān wēi dà chén zài,jīn ōu qǐ huàn quē。
只忧道路长,献策终不达。zhǐ yōu dào lù zhǎng,xiàn cè zhōng bù dá。

陈肇兴

陈肇兴,字伯康,号陶村。台湾府彰化县治(今彰化市)人。咸丰三年(1853)入庠邑,补廪膳生。从鹿港拔贡廖春波读书于彰化白沙书院,学习四始六义及唐宋明清诗,表现极为突出。和蔡德芳、曾惟精、廖景瀛合称「白沙书院四杰」。咸丰九年(1859)中举,曾建古香楼作为书房及居处,以读书歌咏自娱。同治元年(1862)戴潮春起事,陈肇兴拒绝戴氏之拉拢,遂遁入武西堡(今南投县集集)之牛牯岭山中。是年七月谋刺戴氏不成,几度濒于险境。闰八月避入集集山中,虽身在军旅,夜晚得閒时,往往秉烛赋诗,追悼阵亡战士,详录戴案经过,题为《咄咄吟》,乃台湾重要的历史文献。同治三年(1864)事平,陈肇兴返回乡里,设帐授学,门生有杨馨兰、杨春华、吴德功、许尚贤等,多为俊才之士。著有《陶村诗稿》六卷,并《咄咄吟》二卷合刊。  陈肇兴的《陶村诗稿》写至戴案结束止,由此作可见清代中叶崛起的台湾士子,思想取向与价值判断。不仅有个人心灵世界及理想抱负的抒写,诗作的关怀重心亦往往与生民百姓密切相关。在形式上,陈氏习惯以长篇歌行来抒怀、言志,诗作风格雄健豪迈。门人吴德功在《陶村诗稿》序文中谓,肇兴之诗胎息于杜甫,可视为清中叶台湾文坛之「诗史」。《陶村诗稿》最早由门人林宗衡等校刊,光绪四年(1878)夏季初刻,乙未之役,版毁于兵燹。后彰化人杨珠浦在大正元年(1912)得抄本于书肆,遂于昭和二年(1937)重刊。民国五十一年(1962)台湾文献丛刊本据杨抄本排印;1971年郑喜夫以连横所藏原刊本为底本〖编者按:据连横《台湾诗荟》创刊号〈遗集待刊预告〉云:「彰化陈伯康孝廉著有《陶村诗稿》八卷,版久毁失,印本亦亡。全台仅存二部,一在余处,一为云林黄君丕承所藏。」〗,另以杨氏本、文丛本合校,是为郑校本。1992年龙文出版社据杨珠浦本重印,而将郑氏校本标注于眉批以供参考,编为「台湾先贤诗文集汇刊」第一集第四册。以下作品以杨珠浦版本(以下简称「杨本」)为底本,郑校本(以下简称「郑本」、「郑注」)为辅,进行编校。(施懿琳撰) 陈肇兴的作品>>

猜您喜欢

忆故居

陈肇兴

迁乔曾为赋闲居,五载经营奉板舆。qiān qiáo céng wèi fù xián jū,wǔ zài jīng yíng fèng bǎn yú。
近市盘餐多异味,承欢菽水有新储。jìn shì pán cān duō yì wèi,chéng huān shū shuǐ yǒu xīn chǔ。
玻瓈牖下安吟榻,锦绣堂前挂报书。bō lí yǒu xià ān yín tà,jǐn xiù táng qián guà bào shū。
四壁只今何所有,空闻鸟雀噪阶除。sì bì zhǐ jīn hé suǒ yǒu,kōng wén niǎo què zào jiē chú。

忆故居

陈肇兴

小筑吟楼号古香,半储书画半巾箱。xiǎo zhù yín lóu hào gǔ xiāng,bàn chǔ shū huà bàn jīn xiāng。
山横定寨青排闼,树接丰亭绿过墙。shān héng dìng zhài qīng pái tà,shù jiē fēng tíng lǜ guò qiáng。
几度栖迟同燕雀,一经离乱又豺狼。jǐ dù qī chí tóng yàn què,yī jīng lí luàn yòu chái láng。
帑金掠尽门窗圮,惟有青苔对夕阳。tǎng jīn lüè jǐn mén chuāng pǐ,wéi yǒu qīng tái duì xī yáng。

忆故居

陈肇兴

传闻狐鼠据为巢,薪木摧残去又抛。chuán wén hú shǔ jù wèi cháo,xīn mù cuī cán qù yòu pāo。
世乱佣奴多背主,途穷邻里乏知交。shì luàn yōng nú duō bèi zhǔ,tú qióng lín lǐ fá zhī jiāo。
登楼王粲非吾土,破屋杜陵恋旧茅。dēng lóu wáng càn fēi wú tǔ,pò wū dù líng liàn jiù máo。
自恨不如梁上燕,巡檐犹得到花梢。zì hèn bù rú liáng shàng yàn,xún yán yóu dé dào huā shāo。

感事漫兴

陈肇兴

几回叹息复吟呻,积愤填胸泪满巾。jǐ huí tàn xī fù yín shēn,jī fèn tián xiōng lèi mǎn jīn。
患难文章原易古,乱离消息苦难真。huàn nán wén zhāng yuán yì gǔ,luàn lí xiāo xī kǔ nán zhēn。
干戈草草将周岁,衣食劳劳渐累人。gàn gē cǎo cǎo jiāng zhōu suì,yī shí láo láo jiàn lèi rén。
欲献刍荛愁路隔,偷将诗句哭风尘。yù xiàn chú ráo chóu lù gé,tōu jiāng shī jù kū fēng chén。

感事漫兴

陈肇兴

黄符岁岁下瀛东,万里烽烟信息通。huáng fú suì suì xià yíng dōng,wàn lǐ fēng yān xìn xī tōng。
民为徵兵多聚铁,官因省事讳修戎。mín wèi zhēng bīng duō jù tiě,guān yīn shěng shì huì xiū róng。
妖谋诡秘三更里,贼势绵延七载中。yāo móu guǐ mì sān gèng lǐ,zéi shì mián yán qī zài zhōng。
为虺弗摧蛇又放,争教海水不流红。wèi huī fú cuī shé yòu fàng,zhēng jiào hǎi shuǐ bù liú hóng。

感事漫兴

陈肇兴

莽莽乾坤劫运开,如蛾赴火万人来。mǎng mǎng qián kūn jié yùn kāi,rú é fù huǒ wàn rén lái。
腥风十里笳声乱,阴雨千山鬼哭哀。xīng fēng shí lǐ jiā shēng luàn,yīn yǔ qiān shān guǐ kū āi。
射虏有书空议抚,望洋无援浪惊猜。shè lǔ yǒu shū kōng yì fǔ,wàng yáng wú yuán làng jīng cāi。
饱鹰饥虎皆难驭,辜负推恩起将才。bǎo yīng jī hǔ jiē nán yù,gū fù tuī ēn qǐ jiāng cái。

感事漫兴

陈肇兴

处处迎降类犬羊,千秋谁复顾纲常。chù chù yíng jiàng lèi quǎn yáng,qiān qiū shuí fù gù gāng cháng。
壶浆白昼供蛇豕,香火深宵拜虎狼。hú jiāng bái zhòu gōng shé shǐ,xiāng huǒ shēn xiāo bài hǔ láng。
城破犹闻官索米,兵来唯见吏徵粮。chéng pò yóu wén guān suǒ mǐ,bīng lái wéi jiàn lì zhēng liáng。
纷纷文武遭诛戮,敢信捐躯尽国殇。fēn fēn wén wǔ zāo zhū lù,gǎn xìn juān qū jǐn guó shāng。

感事漫兴

陈肇兴

蕞尔孤城斗六门,几回攻击阵云屯。zuì ěr gū chéng dòu liù mén,jǐ huí gōng jī zhèn yún tún。
能防地道官多智,克守弹丸将有恩。néng fáng dì dào guān duō zhì,kè shǒu dàn wán jiāng yǒu ēn。
烽火仓皇犹筑垒,炊烟寥落不成村。fēng huǒ cāng huáng yóu zhù lěi,chuī yān liáo luò bù chéng cūn。
罗山此日萑苻盛,寇退须防盗尚存。luó shān cǐ rì huán fú shèng,kòu tuì xū fáng dào shàng cún。

感事漫兴

陈肇兴

一年弹指又秋风,苦斗平原恨未终。yī nián dàn zhǐ yòu qiū fēng,kǔ dòu píng yuán hèn wèi zhōng。
杀贼不闻诸将猛,枭渠谁录义民忠。shā zéi bù wén zhū jiāng měng,xiāo qú shuí lù yì mín zhōng。
枯髅塞断人烟白,战血销残野火红。kū lóu sāi duàn rén yān bái,zhàn xuè xiāo cán yě huǒ hóng。
寄语东征诸将吏,漫将纸上竞奇功。jì yǔ dōng zhēng zhū jiāng lì,màn jiāng zhǐ shàng jìng qí gōng。

重阳

陈肇兴

登高何处禳兵灾,独上青山望更哀。dēng gāo hé chù ráng bīng zāi,dú shàng qīng shān wàng gèng āi。
白发乍随秋草长,黄花空傍战场开。bái fā zhà suí qiū cǎo zhǎng,huáng huā kōng bàng zhàn chǎng kāi。
已无租吏催诗兴,且向村翁索酒杯。yǐ wú zū lì cuī shī xīng,qiě xiàng cūn wēng suǒ jiǔ bēi。
见说乱离今又甚,故园回首遍蒿莱。jiàn shuō luàn lí jīn yòu shén,gù yuán huí shǒu biàn hāo lái。

次韵酬曾汝泉秀才

陈肇兴

斫地谁怜偪仄吟,瑶华远贲翠微岑。zhuó dì shuí lián bī zè yín,yáo huá yuǎn bēn cuì wēi cén。
遥情似击渐离筑,古调真成叔夜琴。yáo qíng shì jī jiàn lí zhù,gǔ diào zhēn chéng shū yè qín。
家国抚膺同洒泪,风尘回首几伤心。jiā guó fǔ yīng tóng sǎ lèi,fēng chén huí shǒu jǐ shāng xīn。
只应共抱忧时愤,敲遍铜壶感不禁。zhǐ yīng gòng bào yōu shí fèn,qiāo biàn tóng hú gǎn bù jìn。

次韵酬曾汝泉秀才

陈肇兴

岂有才如李谪仙,漫劳纸上赏云烟。qǐ yǒu cái rú lǐ zhé xiān,màn láo zhǐ shàng shǎng yún yān。
穷途得句歌当哭,多难逢君喜欲颠。qióng tú dé jù gē dāng kū,duō nán féng jūn xǐ yù diān。
万里关河飞叶候,千山戎马订交年。wàn lǐ guān hé fēi yè hòu,qiān shān róng mǎ dìng jiāo nián。
谁知铁炮轰鸣处,夜夜谈诗到晓天。shuí zhī tiě pào hōng míng chù,yè yè tán shī dào xiǎo tiān。

次韵酬曾汝泉秀才

陈肇兴

海上何人鉴苦衷,空山今日始逢公。hǎi shàng hé rén jiàn kǔ zhōng,kōng shān jīn rì shǐ féng gōng。
干戈路隔千峰外,忧愤情深一纸中。gàn gē lù gé qiān fēng wài,yōu fèn qíng shēn yī zhǐ zhōng。
终古浮云迷直北,凭谁只手障瀛东?zhōng gǔ fú yún mí zhí běi,píng shuí zhǐ shǒu zhàng yíng dōng?
多惭知己高相许,不朽殷勤劝立功。duō cán zhī jǐ gāo xiāng xǔ,bù xiǔ yīn qín quàn lì gōng。

次韵酬曾汝泉秀才

陈肇兴

直卷银河倒地流,如君诗笔已凌洲。zhí juǎn yín hé dào dì liú,rú jūn shī bǐ yǐ líng zhōu。
敢因科第居先达,合把文章让上头。gǎn yīn kē dì jū xiān dá,hé bǎ wén zhāng ràng shàng tóu。
人为江山思管、乐,我欣萍水识应、刘。rén wèi jiāng shān sī guǎn lè,wǒ xīn píng shuǐ shí yīng liú。
蓬门有约呼僮扫,莫学高人径不由。péng mén yǒu yuē hū tóng sǎo,mò xué gāo rén jìng bù yóu。

葭月二十六日喜晤石庄,兼话大甲官军捷信

陈肇兴

干戈何处不蜂屯,万劫逃来喜尚存。gàn gē hé chù bù fēng tún,wàn jié táo lái xǐ shàng cún。
徒跣我藏木屐岭,全家君走草鞋墩。tú xiǎn wǒ cáng mù jī lǐng,quán jiā jūn zǒu cǎo xié dūn。
人皆欲杀生原幸,口不言兵道更尊。rén jiē yù shā shēng yuán xìng,kǒu bù yán bīng dào gèng zūn。
意外相逢欢已极,况兼捷信报官军。yì wài xiāng féng huān yǐ jí,kuàng jiān jié xìn bào guān jūn。