古诗词

自许厝寮避贼至集集内山,次少陵「北征」韵

陈肇兴

皇帝元年秋,闰八月初吉。huáng dì yuán nián qiū,rùn bā yuè chū jí。
我遁于内山,潜伏野番室。wǒ dùn yú nèi shān,qián fú yě fān shì。
深林暗无光,白昼不见日。shēn lín àn wú guāng,bái zhòu bù jiàn rì。
破屋两三间,茅茨杂蓬荜。pò wū liǎng sān jiān,máo cí zá péng bì。
闭户深藏匿,逢人未敢出。bì hù shēn cáng nì,féng rén wèi gǎn chū。
涕泣望烽烟,皇皇如有失。tì qì wàng fēng yān,huáng huáng rú yǒu shī。
自顾流离中,有生不如勿。zì gù liú lí zhōng,yǒu shēng bù rú wù。
破产购一锥,报国心空切。pò chǎn gòu yī zhuī,bào guó xīn kōng qiè。
至今一回首,精神犹恍惚。zhì jīn yī huí shǒu,jīng shén yóu huǎng hū。
不知历险艰,奔走何时毕。bù zhī lì xiǎn jiān,bēn zǒu hé shí bì。
侧身万峰巅,秋风吹瑟瑟。cè shēn wàn fēng diān,qiū fēng chuī sè sè。
但见阵云飞,川原日流血。dàn jiàn zhèn yún fēi,chuān yuán rì liú xuè。
人烟半萧条,鬼火互明灭。rén yān bàn xiāo tiáo,guǐ huǒ hù míng miè。
行行集集山,夙称生番窟。xíng xíng jí jí shān,sù chēng shēng fān kū。
浊水喷其中,日夜浪瀎潏。zhuó shuǐ pēn qí zhōng,rì yè làng mò yù。
路盘苍穹高,石迸厚地裂。lù pán cāng qióng gāo,shí bèng hòu dì liè。
一夫可当关,驷马不容辙。yī fū kě dāng guān,sì mǎ bù róng zhé。
生平耽烟霞,到此暂心悦。shēng píng dān yān xiá,dào cǐ zàn xīn yuè。
徒步随狙公,自拾枣与栗。tú bù suí jū gōng,zì shí zǎo yǔ lì。
哭类阮籍穷,狂等费贻漆。kū lèi ruǎn jí qióng,kuáng děng fèi yí qī。
一身坠蚕丛,传闻百无实。yī shēn zhuì cán cóng,chuán wén bǎi wú shí。
因思世人巧,益叹我躬拙。yīn sī shì rén qiǎo,yì tàn wǒ gōng zhuō。
徘徊望乡山,目极飞鸟没。pái huái wàng xiāng shān,mù jí fēi niǎo méi。
凉飔从东来,飒飒动木末。liáng sī cóng dōng lái,sà sà dòng mù mò。
遥想故城里,狐鼠共巢穴。yáo xiǎng gù chéng lǐ,hú shǔ gòng cháo xué。
杀人如乱麻,街衢堆白骨。shā rén rú luàn má,jiē qú duī bái gǔ。
往者擒贼王,陈兵太仓卒。wǎng zhě qín zéi wáng,chén bīng tài cāng zú。
未抽靴里刀,已失囊中物。wèi chōu xuē lǐ dāo,yǐ shī náng zhōng wù。
遂令劫运开,鬇鬡变蓬发。suì lìng jié yùn kāi,zhēng níng biàn péng fā。
使我撄不测,志气长轸结。shǐ wǒ yīng bù cè,zhì qì zhǎng zhěn jié。
同谋袖手观,含涕独呜咽。tóng móu xiù shǒu guān,hán tì dú wū yàn。
未识此时恨,何日得伸雪。wèi shí cǐ shí hèn,hé rì dé shēn xuě。
经旬宿荒崖,两脚垢不袜。jīng xún sù huāng yá,liǎng jiǎo gòu bù wà。
枯木架绳床,逼窄仅容膝。kū mù jià shéng chuáng,bī zhǎi jǐn róng xī。
有时抱书眠,肱曲腰又折。yǒu shí bào shū mián,gōng qū yāo yòu zhé。
有时泽畔行,青衫换短褐。yǒu shí zé pàn xíng,qīng shān huàn duǎn hè。
父老两三人,坐谈辄终日。fù lǎo liǎng sān rén,zuò tán zhé zhōng rì。
道及当时事,满座皆战慄。dào jí dāng shí shì,mǎn zuò jiē zhàn lì。
延我至其家,鸡黍竞罗列。yán wǒ zhì qí jiā,jī shǔ jìng luó liè。
一饭等千金,大义高巾栉。yī fàn děng qiān jīn,dà yì gāo jīn zhì。
回顾狮子峰,蛾眉才一抹。huí gù shī zi fēng,é méi cái yī mǒ。
有弟滞牛山,多时悲契阔。yǒu dì zhì niú shān,duō shí bēi qì kuò。
老母缺晨昏,思之如饥渴。lǎo mǔ quē chén hūn,sī zhī rú jī kě。
路逢负戈侣,撞胸不敢喝。lù féng fù gē lǚ,zhuàng xiōng bù gǎn hē。
所闻多异辞,两耳乱喧聒。suǒ wén duō yì cí,liǎng ěr luàn xuān guā。
彼众而我寡,有口向谁说。bǐ zhòng ér wǒ guǎ,yǒu kǒu xiàng shuí shuō。
桓桓林总戎,昨日方简卒。huán huán lín zǒng róng,zuó rì fāng jiǎn zú。
万骑出罗城,军容甚开豁。wàn qí chū luó chéng,jūn róng shén kāi huō。
猛如出柙虎,捷若搏云鹘。měng rú chū xiá hǔ,jié ruò bó yún gǔ。
行见扫妖氛,贼徒争豕突。xíng jiàn sǎo yāo fēn,zéi tú zhēng shǐ tū。
况有斗六门,天堑险无匹。kuàng yǒu dòu liù mén,tiān qiàn xiǎn wú pǐ。
背城鼓而东,一战胜可决。bèi chéng gǔ ér dōng,yī zhàn shèng kě jué。
威过摧枯芒,势成破竹疾。wēi guò cuī kū máng,shì chéng pò zhú jí。
屈指旬日内,匹夫可以夺。qū zhǐ xún rì nèi,pǐ fū kě yǐ duó。
又闻募乡兵,朝暮尤斯拔。yòu wén mù xiāng bīng,cháo mù yóu sī bá。
横海戮长鲸,万弩伺俱发。héng hǎi lù zhǎng jīng,wàn nǔ cì jù fā。
此谋如得就,大功可书碣。cǐ móu rú dé jiù,dà gōng kě shū jié。
指日见升平,乾坤收肃杀。zhǐ rì jiàn shēng píng,qián kūn shōu sù shā。
嗟予走空山,于今已五月。jiē yǔ zǒu kōng shān,yú jīn yǐ wǔ yuè。
一息气尚存,此念未容绝。yī xī qì shàng cún,cǐ niàn wèi róng jué。
如何蝼蚁辈,偏觉肝肠别。rú hé lóu yǐ bèi,piān jué gān cháng bié。
甘心为异类,不复忧荡析。gān xīn wèi yì lèi,bù fù yōu dàng xī。
攘攘著黄巾,为厉及妪{女目}。rǎng rǎng zhù huáng jīn,wèi lì jí yù nǚ mù。
四顾遍豺狼,保身慎明哲。sì gù biàn chái láng,bǎo shēn shèn míng zhé。
岂不思请缨,空手难为烈。qǐ bù sī qǐng yīng,kōng shǒu nán wèi liè。
抚景自酸辛,吟诗聊度活。fǔ jǐng zì suān xīn,yín shī liáo dù huó。
寂寂红叶山,遥遥紫薇闼。jì jì hóng yè shān,yáo yáo zǐ wēi tà。
此身虽在野,此心唯向阙。cǐ shēn suī zài yě,cǐ xīn wéi xiàng quē。
安危大臣在,金瓯岂患缺。ān wēi dà chén zài,jīn ōu qǐ huàn quē。
只忧道路长,献策终不达。zhǐ yōu dào lù zhǎng,xiàn cè zhōng bù dá。

陈肇兴

陈肇兴,字伯康,号陶村。台湾府彰化县治(今彰化市)人。咸丰三年(1853)入庠邑,补廪膳生。从鹿港拔贡廖春波读书于彰化白沙书院,学习四始六义及唐宋明清诗,表现极为突出。和蔡德芳、曾惟精、廖景瀛合称「白沙书院四杰」。咸丰九年(1859)中举,曾建古香楼作为书房及居处,以读书歌咏自娱。同治元年(1862)戴潮春起事,陈肇兴拒绝戴氏之拉拢,遂遁入武西堡(今南投县集集)之牛牯岭山中。是年七月谋刺戴氏不成,几度濒于险境。闰八月避入集集山中,虽身在军旅,夜晚得閒时,往往秉烛赋诗,追悼阵亡战士,详录戴案经过,题为《咄咄吟》,乃台湾重要的历史文献。同治三年(1864)事平,陈肇兴返回乡里,设帐授学,门生有杨馨兰、杨春华、吴德功、许尚贤等,多为俊才之士。著有《陶村诗稿》六卷,并《咄咄吟》二卷合刊。  陈肇兴的《陶村诗稿》写至戴案结束止,由此作可见清代中叶崛起的台湾士子,思想取向与价值判断。不仅有个人心灵世界及理想抱负的抒写,诗作的关怀重心亦往往与生民百姓密切相关。在形式上,陈氏习惯以长篇歌行来抒怀、言志,诗作风格雄健豪迈。门人吴德功在《陶村诗稿》序文中谓,肇兴之诗胎息于杜甫,可视为清中叶台湾文坛之「诗史」。《陶村诗稿》最早由门人林宗衡等校刊,光绪四年(1878)夏季初刻,乙未之役,版毁于兵燹。后彰化人杨珠浦在大正元年(1912)得抄本于书肆,遂于昭和二年(1937)重刊。民国五十一年(1962)台湾文献丛刊本据杨抄本排印;1971年郑喜夫以连横所藏原刊本为底本〖编者按:据连横《台湾诗荟》创刊号〈遗集待刊预告〉云:「彰化陈伯康孝廉著有《陶村诗稿》八卷,版久毁失,印本亦亡。全台仅存二部,一在余处,一为云林黄君丕承所藏。」〗,另以杨氏本、文丛本合校,是为郑校本。1992年龙文出版社据杨珠浦本重印,而将郑氏校本标注于眉批以供参考,编为「台湾先贤诗文集汇刊」第一集第四册。以下作品以杨珠浦版本(以下简称「杨本」)为底本,郑校本(以下简称「郑本」、「郑注」)为辅,进行编校。(施懿琳撰) 陈肇兴的作品>>

猜您喜欢

送人赴任和韵

陈肇兴

天涯明日送征鞍,银烛金尊向夜阑。tiān yá míng rì sòng zhēng ān,yín zhú jīn zūn xiàng yè lán。
万里烽烟惊岁暮,一年风雨怯春寒。wàn lǐ fēng yān jīng suì mù,yī nián fēng yǔ qiè chūn hán。
才高不肯埋尘牍,肠热何妨就冷官。cái gāo bù kěn mái chén dú,cháng rè hé fáng jiù lěng guān。
莫道此乡多宝玉,知君已作白云看。mò dào cǐ xiāng duō bǎo yù,zhī jūn yǐ zuò bái yún kàn。

捒中感事

陈肇兴

谕蜀文驰道路开,先声早自夺人来。yù shǔ wén chí dào lù kāi,xiān shēng zǎo zì duó rén lái。
不锄薤本知宽政,略示蒲鞭见治才。bù chú xiè běn zhī kuān zhèng,lüè shì pú biān jiàn zhì cái。
几处儿童迎郭伋,一时宾从尽邹、枚。jǐ chù ér tóng yíng guō jí,yī shí bīn cóng jǐn zōu méi。
运筹敢道参帷幄,桑梓情深感事哀。yùn chóu gǎn dào cān wéi wò,sāng zǐ qíng shēn gǎn shì āi。

捒中感事

陈肇兴

平畴计日绿云黄,监割纷纷诉讼堂。píng chóu jì rì lǜ yún huáng,jiān gē fēn fēn sù sòng táng。
话到桑麻情似水,判成虞芮笔如霜。huà dào sāng má qíng shì shuǐ,pàn chéng yú ruì bǐ rú shuāng。
干戈扰扰传三楚,车马劳劳走四方。gàn gē rǎo rǎo chuán sān chǔ,chē mǎ láo láo zǒu sì fāng。
我有一言参末议,古来擒贼必擒王。wǒ yǒu yī yán cān mò yì,gǔ lái qín zéi bì qín wáng。

捒中感事

陈肇兴

鸡虫得失了何因,扰攘难逃局外身。jī chóng dé shī le hé yīn,rǎo rǎng nán táo jú wài shēn。
缩手未能求省事,解悬无力误因人。suō shǒu wèi néng qiú shěng shì,jiě xuán wú lì wù yīn rén。
功名路绝官奴侮,仕宦交疏父老亲。gōng míng lù jué guān nú wǔ,shì huàn jiāo shū fù lǎo qīn。
剩有此心堪自信,焚香夜夜告明神。shèng yǒu cǐ xīn kān zì xìn,fén xiāng yè yè gào míng shén。

捒中感事

陈肇兴

二十年前此寄居,今来犹认旧茅庐。èr shí nián qián cǐ jì jū,jīn lái yóu rèn jiù máo lú。
江山信美非吾土,富贵时还读我书。jiāng shān xìn měi fēi wú tǔ,fù guì shí hái dú wǒ shū。
胸有甲兵期自试,手无柯斧欲何如。xiōng yǒu jiǎ bīng qī zì shì,shǒu wú kē fǔ yù hé rú。
等闲忽起闻鸡舞,国计民瘼恨有馀。děng xián hū qǐ wén jī wǔ,guó jì mín mò hèn yǒu yú。

捒中感事

陈肇兴

书空咄咄只心知,大雅真难只手持。shū kōng duō duō zhǐ xīn zhī,dà yǎ zhēn nán zhǐ shǒu chí。
当局何尝轻竖子,此生原不合时宜。dāng jú hé cháng qīng shù zi,cǐ shēng yuán bù hé shí yí。
农桑课俗都成画,风雨怀人祗赋诗。nóng sāng kè sú dōu chéng huà,fēng yǔ huái rén zhī fù shī。
珍重宰官推毂意,诸君何术起疮痍!zhēn zhòng zǎi guān tuī gǔ yì,zhū jūn hé shù qǐ chuāng yí!

捒中感事

陈肇兴

乾坤莽莽又今朝,忧愤填胸郁不消。qián kūn mǎng mǎng yòu jīn cháo,yōu fèn tián xiōng yù bù xiāo。
杀运未终天道渺,生机才转吏人骄。shā yùn wèi zhōng tiān dào miǎo,shēng jī cái zhuǎn lì rén jiāo。
只闻攘臂争金帛,可有惊心到斗刁。zhǐ wén rǎng bì zhēng jīn bó,kě yǒu jīng xīn dào dòu diāo。
坐拥貔貅空束手,连营将帅已无聊。zuò yōng pí xiū kōng shù shǒu,lián yíng jiāng shuài yǐ wú liáo。

捒中感事

陈肇兴

休歌口燥与唇乾,来日非难此日难。xiū gē kǒu zào yǔ chún qián,lái rì fēi nán cǐ rì nán。
画地偶成名士饼,普天谁好鲁儒冠。huà dì ǒu chéng míng shì bǐng,pǔ tiān shuí hǎo lǔ rú guān。
无根毁誉闲中得,有定升沉梦里看。wú gēn huǐ yù xián zhōng dé,yǒu dìng shēng chén mèng lǐ kàn。
忽听故人谈直北,百年人事感长安。hū tīng gù rén tán zhí běi,bǎi nián rén shì gǎn zhǎng ān。

捒中感事

陈肇兴

请缨无路扣重阍,报国心情托暮云。qǐng yīng wú lù kòu zhòng hūn,bào guó xīn qíng tuō mù yún。
筹饷几时劳大吏,徵兵此地拜将军。chóu xiǎng jǐ shí láo dà lì,zhēng bīng cǐ dì bài jiāng jūn。
貂蝉狗尾皆承宠,封豕长蛇竞策勋。diāo chán gǒu wěi jiē chéng chǒng,fēng shǐ zhǎng shé jìng cè xūn。
却笑腐儒忧社稷,年年辛苦送穷文。què xiào fǔ rú yōu shè jì,nián nián xīn kǔ sòng qióng wén。

捒中感事

陈肇兴

不因案牍也劳形,来往朝朝混白丁。bù yīn àn dú yě láo xíng,lái wǎng cháo cháo hùn bái dīng。
一事无成双鬓白,几人相见两眸青。yī shì wú chéng shuāng bìn bái,jǐ rén xiāng jiàn liǎng móu qīng。
荷花过雨香成海,修竹迎风绿满庭。hé huā guò yǔ xiāng chéng hǎi,xiū zhú yíng fēng lǜ mǎn tíng。
对此应惭居近市,当年辜负子云亭。duì cǐ yīng cán jū jìn shì,dāng nián gū fù zi yún tíng。

捒中感事

陈肇兴

历历乡村午梦初,稻花香里度篮舆。lì lì xiāng cūn wǔ mèng chū,dào huā xiāng lǐ dù lán yú。
有怀竹帛思投笔,无补生灵耻上书。yǒu huái zhú bó sī tóu bǐ,wú bǔ shēng líng chǐ shàng shū。
瘴雨千峰迷客路,烽烟万里阻公车。zhàng yǔ qiān fēng mí kè lù,fēng yān wàn lǐ zǔ gōng chē。
算来只觉逃名好,日对青山愧有馀。suàn lái zhǐ jué táo míng hǎo,rì duì qīng shān kuì yǒu yú。

捒中感事

陈肇兴

手捧文书暗自惊,非官非吏逐人行。shǒu pěng wén shū àn zì jīng,fēi guān fēi lì zhú rén xíng。
宦场领略科名贱,世事消磨意气平。huàn chǎng lǐng lüè kē míng jiàn,shì shì xiāo mó yì qì píng。
笑骂由他宜自检,睚眦于我本无争。xiào mà yóu tā yí zì jiǎn,yá zì yú wǒ běn wú zhēng。
城狐社鼠多奇拓,谁信冰壶彻底清。chéng hú shè shǔ duō qí tuò,shuí xìn bīng hú chè dǐ qīng。

捒中感事

陈肇兴

呼牛呼马总凭他,抱此冰心欲奈何。hū niú hū mǎ zǒng píng tā,bào cǐ bīng xīn yù nài hé。
南海薏珠悲马援,中原旌旆望廉颇。nán hǎi yì zhū bēi mǎ yuán,zhōng yuán jīng pèi wàng lián pǒ。
非关独鹤招群忌,底事飞鸮在泮多?fēi guān dú hè zhāo qún jì,dǐ shì fēi xiāo zài pàn duō?
拟作解嘲才力薄,一樽相属且高歌。nǐ zuò jiě cháo cái lì báo,yī zūn xiāng shǔ qiě gāo gē。

忆简荣卿孝廉同年

陈肇兴

罗山道上赤嵌东,几度联床雨又风。luó shān dào shàng chì qiàn dōng,jǐ dù lián chuáng yǔ yòu fēng。
一枕梦魂唯我共,十年科第与君同。yī zhěn mèng hún wéi wǒ gòng,shí nián kē dì yǔ jūn tóng。
话从小别添离绪,交到中年忆少童。huà cóng xiǎo bié tiān lí xù,jiāo dào zhōng nián yì shǎo tóng。
最是关心文字友,裁笺岁岁寄诗筒。zuì shì guān xīn wén zì yǒu,cái jiān suì suì jì shī tǒng。

忆简荣卿孝廉同年

陈肇兴

买笑千金撤手轻,青楼当日久知名。mǎi xiào qiān jīn chè shǒu qīng,qīng lóu dāng rì jiǔ zhī míng。
青樽绿酒春修禊,铁板铜槽夜选声。qīng zūn lǜ jiǔ chūn xiū xì,tiě bǎn tóng cáo yè xuǎn shēng。
万事让君先得子,几人因我误怜卿。wàn shì ràng jūn xiān dé zi,jǐ rén yīn wǒ wù lián qīng。
如今颔下都如戟,老大何堪话旧情。rú jīn hàn xià dōu rú jǐ,lǎo dà hé kān huà jiù qíng。