古诗词

自许厝寮避贼至集集内山,次少陵「北征」韵

陈肇兴

皇帝元年秋,闰八月初吉。huáng dì yuán nián qiū,rùn bā yuè chū jí。
我遁于内山,潜伏野番室。wǒ dùn yú nèi shān,qián fú yě fān shì。
深林暗无光,白昼不见日。shēn lín àn wú guāng,bái zhòu bù jiàn rì。
破屋两三间,茅茨杂蓬荜。pò wū liǎng sān jiān,máo cí zá péng bì。
闭户深藏匿,逢人未敢出。bì hù shēn cáng nì,féng rén wèi gǎn chū。
涕泣望烽烟,皇皇如有失。tì qì wàng fēng yān,huáng huáng rú yǒu shī。
自顾流离中,有生不如勿。zì gù liú lí zhōng,yǒu shēng bù rú wù。
破产购一锥,报国心空切。pò chǎn gòu yī zhuī,bào guó xīn kōng qiè。
至今一回首,精神犹恍惚。zhì jīn yī huí shǒu,jīng shén yóu huǎng hū。
不知历险艰,奔走何时毕。bù zhī lì xiǎn jiān,bēn zǒu hé shí bì。
侧身万峰巅,秋风吹瑟瑟。cè shēn wàn fēng diān,qiū fēng chuī sè sè。
但见阵云飞,川原日流血。dàn jiàn zhèn yún fēi,chuān yuán rì liú xuè。
人烟半萧条,鬼火互明灭。rén yān bàn xiāo tiáo,guǐ huǒ hù míng miè。
行行集集山,夙称生番窟。xíng xíng jí jí shān,sù chēng shēng fān kū。
浊水喷其中,日夜浪瀎潏。zhuó shuǐ pēn qí zhōng,rì yè làng mò yù。
路盘苍穹高,石迸厚地裂。lù pán cāng qióng gāo,shí bèng hòu dì liè。
一夫可当关,驷马不容辙。yī fū kě dāng guān,sì mǎ bù róng zhé。
生平耽烟霞,到此暂心悦。shēng píng dān yān xiá,dào cǐ zàn xīn yuè。
徒步随狙公,自拾枣与栗。tú bù suí jū gōng,zì shí zǎo yǔ lì。
哭类阮籍穷,狂等费贻漆。kū lèi ruǎn jí qióng,kuáng děng fèi yí qī。
一身坠蚕丛,传闻百无实。yī shēn zhuì cán cóng,chuán wén bǎi wú shí。
因思世人巧,益叹我躬拙。yīn sī shì rén qiǎo,yì tàn wǒ gōng zhuō。
徘徊望乡山,目极飞鸟没。pái huái wàng xiāng shān,mù jí fēi niǎo méi。
凉飔从东来,飒飒动木末。liáng sī cóng dōng lái,sà sà dòng mù mò。
遥想故城里,狐鼠共巢穴。yáo xiǎng gù chéng lǐ,hú shǔ gòng cháo xué。
杀人如乱麻,街衢堆白骨。shā rén rú luàn má,jiē qú duī bái gǔ。
往者擒贼王,陈兵太仓卒。wǎng zhě qín zéi wáng,chén bīng tài cāng zú。
未抽靴里刀,已失囊中物。wèi chōu xuē lǐ dāo,yǐ shī náng zhōng wù。
遂令劫运开,鬇鬡变蓬发。suì lìng jié yùn kāi,zhēng níng biàn péng fā。
使我撄不测,志气长轸结。shǐ wǒ yīng bù cè,zhì qì zhǎng zhěn jié。
同谋袖手观,含涕独呜咽。tóng móu xiù shǒu guān,hán tì dú wū yàn。
未识此时恨,何日得伸雪。wèi shí cǐ shí hèn,hé rì dé shēn xuě。
经旬宿荒崖,两脚垢不袜。jīng xún sù huāng yá,liǎng jiǎo gòu bù wà。
枯木架绳床,逼窄仅容膝。kū mù jià shéng chuáng,bī zhǎi jǐn róng xī。
有时抱书眠,肱曲腰又折。yǒu shí bào shū mián,gōng qū yāo yòu zhé。
有时泽畔行,青衫换短褐。yǒu shí zé pàn xíng,qīng shān huàn duǎn hè。
父老两三人,坐谈辄终日。fù lǎo liǎng sān rén,zuò tán zhé zhōng rì。
道及当时事,满座皆战慄。dào jí dāng shí shì,mǎn zuò jiē zhàn lì。
延我至其家,鸡黍竞罗列。yán wǒ zhì qí jiā,jī shǔ jìng luó liè。
一饭等千金,大义高巾栉。yī fàn děng qiān jīn,dà yì gāo jīn zhì。
回顾狮子峰,蛾眉才一抹。huí gù shī zi fēng,é méi cái yī mǒ。
有弟滞牛山,多时悲契阔。yǒu dì zhì niú shān,duō shí bēi qì kuò。
老母缺晨昏,思之如饥渴。lǎo mǔ quē chén hūn,sī zhī rú jī kě。
路逢负戈侣,撞胸不敢喝。lù féng fù gē lǚ,zhuàng xiōng bù gǎn hē。
所闻多异辞,两耳乱喧聒。suǒ wén duō yì cí,liǎng ěr luàn xuān guā。
彼众而我寡,有口向谁说。bǐ zhòng ér wǒ guǎ,yǒu kǒu xiàng shuí shuō。
桓桓林总戎,昨日方简卒。huán huán lín zǒng róng,zuó rì fāng jiǎn zú。
万骑出罗城,军容甚开豁。wàn qí chū luó chéng,jūn róng shén kāi huō。
猛如出柙虎,捷若搏云鹘。měng rú chū xiá hǔ,jié ruò bó yún gǔ。
行见扫妖氛,贼徒争豕突。xíng jiàn sǎo yāo fēn,zéi tú zhēng shǐ tū。
况有斗六门,天堑险无匹。kuàng yǒu dòu liù mén,tiān qiàn xiǎn wú pǐ。
背城鼓而东,一战胜可决。bèi chéng gǔ ér dōng,yī zhàn shèng kě jué。
威过摧枯芒,势成破竹疾。wēi guò cuī kū máng,shì chéng pò zhú jí。
屈指旬日内,匹夫可以夺。qū zhǐ xún rì nèi,pǐ fū kě yǐ duó。
又闻募乡兵,朝暮尤斯拔。yòu wén mù xiāng bīng,cháo mù yóu sī bá。
横海戮长鲸,万弩伺俱发。héng hǎi lù zhǎng jīng,wàn nǔ cì jù fā。
此谋如得就,大功可书碣。cǐ móu rú dé jiù,dà gōng kě shū jié。
指日见升平,乾坤收肃杀。zhǐ rì jiàn shēng píng,qián kūn shōu sù shā。
嗟予走空山,于今已五月。jiē yǔ zǒu kōng shān,yú jīn yǐ wǔ yuè。
一息气尚存,此念未容绝。yī xī qì shàng cún,cǐ niàn wèi róng jué。
如何蝼蚁辈,偏觉肝肠别。rú hé lóu yǐ bèi,piān jué gān cháng bié。
甘心为异类,不复忧荡析。gān xīn wèi yì lèi,bù fù yōu dàng xī。
攘攘著黄巾,为厉及妪{女目}。rǎng rǎng zhù huáng jīn,wèi lì jí yù nǚ mù。
四顾遍豺狼,保身慎明哲。sì gù biàn chái láng,bǎo shēn shèn míng zhé。
岂不思请缨,空手难为烈。qǐ bù sī qǐng yīng,kōng shǒu nán wèi liè。
抚景自酸辛,吟诗聊度活。fǔ jǐng zì suān xīn,yín shī liáo dù huó。
寂寂红叶山,遥遥紫薇闼。jì jì hóng yè shān,yáo yáo zǐ wēi tà。
此身虽在野,此心唯向阙。cǐ shēn suī zài yě,cǐ xīn wéi xiàng quē。
安危大臣在,金瓯岂患缺。ān wēi dà chén zài,jīn ōu qǐ huàn quē。
只忧道路长,献策终不达。zhǐ yōu dào lù zhǎng,xiàn cè zhōng bù dá。

陈肇兴

陈肇兴,字伯康,号陶村。台湾府彰化县治(今彰化市)人。咸丰三年(1853)入庠邑,补廪膳生。从鹿港拔贡廖春波读书于彰化白沙书院,学习四始六义及唐宋明清诗,表现极为突出。和蔡德芳、曾惟精、廖景瀛合称「白沙书院四杰」。咸丰九年(1859)中举,曾建古香楼作为书房及居处,以读书歌咏自娱。同治元年(1862)戴潮春起事,陈肇兴拒绝戴氏之拉拢,遂遁入武西堡(今南投县集集)之牛牯岭山中。是年七月谋刺戴氏不成,几度濒于险境。闰八月避入集集山中,虽身在军旅,夜晚得閒时,往往秉烛赋诗,追悼阵亡战士,详录戴案经过,题为《咄咄吟》,乃台湾重要的历史文献。同治三年(1864)事平,陈肇兴返回乡里,设帐授学,门生有杨馨兰、杨春华、吴德功、许尚贤等,多为俊才之士。著有《陶村诗稿》六卷,并《咄咄吟》二卷合刊。  陈肇兴的《陶村诗稿》写至戴案结束止,由此作可见清代中叶崛起的台湾士子,思想取向与价值判断。不仅有个人心灵世界及理想抱负的抒写,诗作的关怀重心亦往往与生民百姓密切相关。在形式上,陈氏习惯以长篇歌行来抒怀、言志,诗作风格雄健豪迈。门人吴德功在《陶村诗稿》序文中谓,肇兴之诗胎息于杜甫,可视为清中叶台湾文坛之「诗史」。《陶村诗稿》最早由门人林宗衡等校刊,光绪四年(1878)夏季初刻,乙未之役,版毁于兵燹。后彰化人杨珠浦在大正元年(1912)得抄本于书肆,遂于昭和二年(1937)重刊。民国五十一年(1962)台湾文献丛刊本据杨抄本排印;1971年郑喜夫以连横所藏原刊本为底本〖编者按:据连横《台湾诗荟》创刊号〈遗集待刊预告〉云:「彰化陈伯康孝廉著有《陶村诗稿》八卷,版久毁失,印本亦亡。全台仅存二部,一在余处,一为云林黄君丕承所藏。」〗,另以杨氏本、文丛本合校,是为郑校本。1992年龙文出版社据杨珠浦本重印,而将郑氏校本标注于眉批以供参考,编为「台湾先贤诗文集汇刊」第一集第四册。以下作品以杨珠浦版本(以下简称「杨本」)为底本,郑校本(以下简称「郑本」、「郑注」)为辅,进行编校。(施懿琳撰) 陈肇兴的作品>>

猜您喜欢

班定远

陈肇兴

不受毛锥误一生,天教投笔取功名。bù shòu máo zhuī wù yī shēng,tiān jiào tóu bǐ qǔ gōng míng。
千秋事业留沙漠,一代文章让父兄。qiān qiū shì yè liú shā mò,yī dài wén zhāng ràng fù xiōng。
壮岁孤身探虎穴,暮年匹马返龙城。zhuàng suì gū shēn tàn hǔ xué,mù nián pǐ mǎ fǎn lóng chéng。
由来万里封侯事,只在忠贞翊圣明。yóu lái wàn lǐ fēng hóu shì,zhǐ zài zhōng zhēn yì shèng míng。

闲居

陈肇兴

呼马呼牛任毁誉,抛残世事自闲居。hū mǎ hū niú rèn huǐ yù,pāo cán shì shì zì xián jū。
飞觞月可邀斟酒,举叶风如劝读书。fēi shāng yuè kě yāo zhēn jiǔ,jǔ yè fēng rú quàn dú shū。
旧业重温知学退,新交渐广觉心虚。jiù yè zhòng wēn zhī xué tuì,xīn jiāo jiàn guǎng jué xīn xū。
年来却悔吟诗少,欲买青山赋遂初。nián lái què huǐ yín shī shǎo,yù mǎi qīng shān fù suì chū。

闲居

陈肇兴

百尺高楼接太荒,开门时对远山苍。bǎi chǐ gāo lóu jiē tài huāng,kāi mén shí duì yuǎn shān cāng。
断云归岫形千变,圆月入窗影四方。duàn yún guī xiù xíng qiān biàn,yuán yuè rù chuāng yǐng sì fāng。
古砚墨留铜雀瓦,熏炉火热宝猊香。gǔ yàn mò liú tóng què wǎ,xūn lú huǒ rè bǎo ní xiāng。
幽居不少娱心处,一卷唐诗味已长。yōu jū bù shǎo yú xīn chù,yī juǎn táng shī wèi yǐ zhǎng。

闲居

陈肇兴

暑气全收木叶乾,可人天气爱新寒。shǔ qì quán shōu mù yè qián,kě rén tiān qì ài xīn hán。
攻愁酒每灯前饮,引睡书多枕上看。gōng chóu jiǔ měi dēng qián yǐn,yǐn shuì shū duō zhěn shàng kàn。
地隔中原无雁过,天高沧海有雕盘。dì gé zhōng yuán wú yàn guò,tiān gāo cāng hǎi yǒu diāo pán。
玻璃四面围吟榻,也抵仙家白玉栏。bō lí sì miàn wéi yín tà,yě dǐ xiān jiā bái yù lán。

闲居

陈肇兴

一镫澹对睡常迟,寂寂西窗有所思。yī dèng dàn duì shuì cháng chí,jì jì xī chuāng yǒu suǒ sī。
小饮最宜冬至日,苦吟偏爱夜长时。xiǎo yǐn zuì yí dōng zhì rì,kǔ yín piān ài yè zhǎng shí。
梦回纸帐人初倦,春到梅梢蝶不知。mèng huí zhǐ zhàng rén chū juàn,chūn dào méi shāo dié bù zhī。
却怪寒蛩情似我,连宵唧唧伴吟诗。què guài hán qióng qíng shì wǒ,lián xiāo jī jī bàn yín shī。

十八日,秋雁臣司马殉节大墩

陈肇兴

越境偏将死事勤,英雄肝胆迥超群。yuè jìng piān jiāng sǐ shì qín,yīng xióng gān dǎn jiǒng chāo qún。
威行虎豹声如震,血洒郊原气夺云。wēi xíng hǔ bào shēng rú zhèn,xuè sǎ jiāo yuán qì duó yún。
杀贼犹期为厉鬼,断头还不到将军。shā zéi yóu qī wèi lì guǐ,duàn tóu hái bù dào jiāng jūn。
九重他日逢褒恤,青史千年姓氏芬。jiǔ zhòng tā rì féng bāo xù,qīng shǐ qiān nián xìng shì fēn。

二十日,彰化城陷

陈肇兴

卦山何处拥旌旗,烽火连朝上翠微。guà shān hé chù yōng jīng qí,fēng huǒ lián cháo shàng cuì wēi。
定寨城空夸犄角,望洋援已绝重围。dìng zhài chéng kōng kuā jī jiǎo,wàng yáng yuán yǐ jué zhòng wéi。
优柔养寇机先失,仓卒陈兵计又非。yōu róu yǎng kòu jī xiān shī,cāng zú chén bīng jì yòu fēi。
从此瀛壖无乐土,荆榛塞路乱蓬飞。cóng cǐ yíng ruán wú lè tǔ,jīng zhēn sāi lù luàn péng fēi。

端午饮家与三茂才舍中,闻大军登岸,口占示喜

陈肇兴

故园回首遍狼狐,端午因君醉一壶。gù yuán huí shǒu biàn láng hú,duān wǔ yīn jūn zuì yī hú。
益智未能聊食粽,辟灾无术只悬蒲。yì zhì wèi néng liáo shí zòng,pì zāi wú shù zhǐ xuán pú。
风尘飘泊年将老,世故周旋兴不孤。fēng chén piāo pō nián jiāng lǎo,shì gù zhōu xuán xīng bù gū。
且喜王师登海岸,倒悬早晚慰来苏。qiě xǐ wáng shī dēng hǎi àn,dào xuán zǎo wǎn wèi lái sū。

夏日偶成

陈肇兴

寂寂柴门昼不开,山花零落满苍苔。jì jì chái mén zhòu bù kāi,shān huā líng luò mǎn cāng tái。
蟏蛸在户风初定,蝼蚁迁家雨欲来。xiāo shāo zài hù fēng chū dìng,lóu yǐ qiān jiā yǔ yù lái。
乱后文章多散失,穷来人事废追陪。luàn hòu wén zhāng duō sàn shī,qióng lái rén shì fèi zhuī péi。
关心只有忧时泪,欲扫黄巾苦不才。guān xīn zhǐ yǒu yōu shí lèi,yù sǎo huáng jīn kǔ bù cái。

七夕示内

陈肇兴

世路干戈感未休,天涯容易又新秋。shì lù gàn gē gǎn wèi xiū,tiān yá róng yì yòu xīn qiū。
一家离散悲戎马,万古团圞羡女牛。yī jiā lí sàn bēi róng mǎ,wàn gǔ tuán luán xiàn nǚ niú。
有巧任从儿辈乞,无钱长替内人愁。yǒu qiǎo rèn cóng ér bèi qǐ,wú qián zhǎng tì nèi rén chóu。
私心默向双星祝,早扫欃枪慰白头。sī xīn mò xiàng shuāng xīng zhù,zǎo sǎo chán qiāng wèi bái tóu。

柴关

陈肇兴

清泉白石锁柴关,豪气销残梦寐间。qīng quán bái shí suǒ chái guān,háo qì xiāo cán mèng mèi jiān。
屈指百年惊渐老,回头万事不如闲。qū zhǐ bǎi nián jīng jiàn lǎo,huí tóu wàn shì bù rú xián。
悠悠落日牛羊下,策策空林倦鸟还。yōu yōu luò rì niú yáng xià,cè cè kōng lín juàn niǎo hái。
唯有丹心依旧在,浮云望断海中山。wéi yǒu dān xīn yī jiù zài,fú yún wàng duàn hǎi zhōng shān。

寄林文翰舍人

陈肇兴

□炮连宵枕上听,可怜豺虎尚奇零。pào lián xiāo zhěn shàng tīng,kě lián chái hǔ shàng qí líng。
一身作客如张俭,四海为家类管宁。yī shēn zuò kè rú zhāng jiǎn,sì hǎi wèi jiā lèi guǎn níng。
衔石有心悲怨羽,负山无力泣秋螟。xián shí yǒu xīn bēi yuàn yǔ,fù shān wú lì qì qiū míng。
思量欲献平戎策,独立檐前看将星。sī liàng yù xiàn píng róng cè,dú lì yán qián kàn jiāng xīng。

寄林文翰舍人

陈肇兴

同病相怜鬓欲华,战场回首骨如麻。tóng bìng xiāng lián bìn yù huá,zhàn chǎng huí shǒu gǔ rú má。
心羞秦帝思投海,义激韩仇已破家。xīn xiū qín dì sī tóu hǎi,yì jī hán chóu yǐ pò jiā。
萧索山林愁日暮,飘零弟妹感天涯。xiāo suǒ shān lín chóu rì mù,piāo líng dì mèi gǎn tiān yá。
艰难一样藏身苦,忍泪吞声避虎牙。jiān nán yī yàng cáng shēn kǔ,rěn lèi tūn shēng bì hǔ yá。

寄林文翰舍人

陈肇兴

蔓延贼势正猖披,大厦真非一木支。màn yán zéi shì zhèng chāng pī,dà shà zhēn fēi yī mù zhī。
民不聊生嗟已晚,天如此醉醒何时。mín bù liáo shēng jiē yǐ wǎn,tiān rú cǐ zuì xǐng hé shí。
投胶莫止黄河浊,破产难求博浪锥。tóu jiāo mò zhǐ huáng hé zhuó,pò chǎn nán qiú bó làng zhuī。
自愧杜陵空痛哭,先鞭望汝快驱驰。zì kuì dù líng kōng tòng kū,xiān biān wàng rǔ kuài qū chí。

忆故居

陈肇兴

黯黯愁云四望遥,故园回首总魂消。àn àn chóu yún sì wàng yáo,gù yuán huí shǒu zǒng hún xiāo。
张良去国家初破,杜甫游秦盗正骄。zhāng liáng qù guó jiā chū pò,dù fǔ yóu qín dào zhèng jiāo。
万卷图书归浩劫,一年文武毕今朝。wàn juǎn tú shū guī hào jié,yī nián wén wǔ bì jīn cháo。
可怜呕尽心头血,千首诗都付火烧。kě lián ǒu jǐn xīn tóu xuè,qiān shǒu shī dōu fù huǒ shāo。