古诗词

陆游

偶与客话峡中旧游

陆游

我昔旅游秋雨细,建平城东门欲闭。wǒ xī lǚ yóu qiū yǔ xì,jiàn píng chéng dōng mén yù bì。
主人迎劳语蝉联,小妇舂炊缟衣袂。zhǔ rén yíng láo yǔ chán lián,xiǎo fù chōng chuī gǎo yī mèi。
长年三老半醉醒,蜀估峡商工算计。zhǎng nián sān lǎo bàn zuì xǐng,shǔ gū xiá shāng gōng suàn jì。
须臾灯暗人欲眠,泊船卸驮犹相继。xū yú dēng àn rén yù mián,pō chuán xiè tuó yóu xiāng jì。
山深水崄近蛮獠,往往居民杂椎髻。shān shēn shuǐ xiǎn jìn mán liáo,wǎng wǎng jū mín zá chuí jì。
即今屈指四十年,怀抱凄凉真隔世。jí jīn qū zhǐ sì shí nián,huái bào qī liáng zhēn gé shì。

读老子次前韵

陆游

平生好大忽琐细,焚香读书户常闭。píng shēng hǎo dà hū suǒ xì,fén xiāng dú shū hù cháng bì。
少年曾预老聃役,晚岁欲挹浮丘袂。shǎo nián céng yù lǎo dān yì,wǎn suì yù yì fú qiū mèi。
力探玄门穷众妙,肯学阴谋画奇计。lì tàn xuán mén qióng zhòng miào,kěn xué yīn móu huà qí jì。
言狂不独人共排,志大仍忧后难继。yán kuáng bù dú rén gòng pái,zhì dà réng yōu hòu nán jì。
君看淡扫出茧眉,岂比一尺春风髻。jūn kàn dàn sǎo chū jiǎn méi,qǐ bǐ yī chǐ chūn fēng jì。
著书勿恤饱蠹鱼,会有子云生后世。zhù shū wù xù bǎo dù yú,huì yǒu zi yún shēng hòu shì。

作篱

陆游

生世八十馀,日夜迫衰老。shēng shì bā shí yú,rì yè pò shuāi lǎo。
中年所筑舍,倾坏当官道。zhōng nián suǒ zhù shě,qīng huài dāng guān dào。
每逢风雨夕,性命凛莫保。měi féng fēng yǔ xī,xìng mìng lǐn mò bǎo。
况此芦竹藩,何恃不摧倒。kuàng cǐ lú zhú fān,hé shì bù cuī dào。
今朝手自葺,不暇避涂潦。jīn cháo shǒu zì qì,bù xiá bì tú lǎo。
鸡豚有限隔,门巷得锄扫。jī tún yǒu xiàn gé,mén xiàng dé chú sǎo。
岂惟御盗窃,亦足慰怀抱。qǐ wéi yù dào qiè,yì zú wèi huái bào。
阴云忽四垂,见事幸差早。yīn yún hū sì chuí,jiàn shì xìng chà zǎo。

寓叹

陆游

老生读书百绝编,日晏忘食夜废眠。lǎo shēng dú shū bǎi jué biān,rì yàn wàng shí yè fèi mián。
孝经一生行不尽,况有六籍陈吾前。xiào jīng yī shēng xíng bù jǐn,kuàng yǒu liù jí chén wú qián。
华轩玉食非素愿,广厦高墉实邮传。huá xuān yù shí fēi sù yuàn,guǎng shà gāo yōng shí yóu chuán。
经营归计笑时人,我老但须书数卷。jīng yíng guī jì xiào shí rén,wǒ lǎo dàn xū shū shù juǎn。

衡门感旧

陆游

苍烟屯不散,疋素横郊原。cāng yān tún bù sàn,pǐ sù héng jiāo yuán。
雨细不湿衣,著水始见痕。yǔ xì bù shī yī,zhù shuǐ shǐ jiàn hén。
踌躇意自佳,未遽掩衡门。chóu chú yì zì jiā,wèi jù yǎn héng mén。
一一送归鸦,枫林犹未昏。yī yī sòng guī yā,fēng lín yóu wèi hūn。
念昔寿州归,绍兴初纪元。niàn xī shòu zhōu guī,shào xīng chū jì yuán。
阖门过百口,一身今独存。hé mén guò bǎi kǒu,yī shēn jīn dú cún。
不死实有命,送老三家村。bù sǐ shí yǒu mìng,sòng lǎo sān jiā cūn。
躬耕幸得食,万事不足论。gōng gēng xìng dé shí,wàn shì bù zú lùn。

客中作

陆游

江天雨霁秋光老,野气川云净如扫。jiāng tiān yǔ jì qiū guāng lǎo,yě qì chuān yún jìng rú sǎo。
投空飞鸟杂落叶,极目斜阳衬衰草。tóu kōng fēi niǎo zá luò yè,jí mù xié yáng chèn shuāi cǎo。
平沙争渡人鹄立,长亭下马障泥湿。píng shā zhēng dù rén gǔ lì,zhǎng tíng xià mǎ zhàng ní shī。
累累红果络青篾,未霜先摘犹酸涩。lèi lèi hóng guǒ luò qīng miè,wèi shuāng xiān zhāi yóu suān sè。
客中虽云贪路程,买薪籴米常留行。kè zhōng suī yún tān lù chéng,mǎi xīn dí mǐ cháng liú xíng。
茆檐独坐待僮仆,不闻人声闻碓声。máo yán dú zuò dài tóng pū,bù wén rén shēng wén duì shēng。

读书示子遹

陆游

我性苦爱书,未始去几案。wǒ xìng kǔ ài shū,wèi shǐ qù jǐ àn。
生虽后三代,意尚卑两汉。shēng suī hòu sān dài,yì shàng bēi liǎng hàn。
世衰道术裂,年往朋友散。shì shuāi dào shù liè,nián wǎng péng yǒu sàn。
泽居贫至骨,霜冷衣露骭。zé jū pín zhì gǔ,shuāng lěng yī lù gàn。
犹能乐其乐,肯发穷苦叹。yóu néng lè qí lè,kěn fā qióng kǔ tàn。
尔来更可笑,身籴儿炊爨。ěr lái gèng kě xiào,shēn dí ér chuī cuàn。
一饱辄欣然,弦诵等雍泮。yī bǎo zhé xīn rán,xián sòng děng yōng pàn。
望古虽天渊,视俗亦冰炭。wàng gǔ suī tiān yuān,shì sú yì bīng tàn。
阿遹可怜生,相守忘夜旦。ā yù kě lián shēng,xiāng shǒu wàng yè dàn。
孤学当世传,岁月不可玩。gū xué dāng shì chuán,suì yuè bù kě wán。

客从城中来

陆游

客从城中来,相视惨不悦。kè cóng chéng zhōng lái,xiāng shì cǎn bù yuè。
引杯抚长剑,慨叹胡未灭。yǐn bēi fǔ zhǎng jiàn,kǎi tàn hú wèi miè。
我亦为悲愤,共论到明发。wǒ yì wèi bēi fèn,gòng lùn dào míng fā。
向来酣斗时,人情愿少歇。xiàng lái hān dòu shí,rén qíng yuàn shǎo xiē。
及今数十秋,复谓须岁月。jí jīn shù shí qiū,fù wèi xū suì yuè。
诸将尔何心,安坐望旄节。zhū jiāng ěr hé xīn,ān zuò wàng máo jié。

暮秋中夜起坐次前韵

陆游

东吴秋令迟,得雨亦良悦。dōng wú qiū lìng chí,dé yǔ yì liáng yuè。
中庭有流萤,烈风吹不灭。zhōng tíng yǒu liú yíng,liè fēng chuī bù miè。
披衣起坐久,鼓角参差发。pī yī qǐ zuò jiǔ,gǔ jiǎo cān chà fā。
西成虽作劳,农事亦渐歇。xī chéng suī zuò láo,nóng shì yì jiàn xiē。
老怯岁律残,俯仰忽九月。lǎo qiè suì lǜ cán,fǔ yǎng hū jiǔ yuè。
蟋蟀鸣壁间,愧汝知时节。xī shuài míng bì jiān,kuì rǔ zhī shí jié。

雨夜枕上作

陆游

雨点滴我心,雨气伤我魂。yǔ diǎn dī wǒ xīn,yǔ qì shāng wǒ hún。
但忧草庐破,敢思布被温。dàn yōu cǎo lú pò,gǎn sī bù bèi wēn。
市垆酒如山,不湿老瓦盆。shì lú jiǔ rú shān,bù shī lǎo wǎ pén。
天其遂吾心,穷死三家村。tiān qí suì wú xīn,qióng sǐ sān jiā cūn。

文章

陆游

文章如弈棋,分量固有极。wén zhāng rú yì qí,fēn liàng gù yǒu jí。
学不尽其才,识者为太息。xué bù jǐn qí cái,shí zhě wèi tài xī。
古来名世士,亦或堕此域。gǔ lái míng shì shì,yì huò duò cǐ yù。
至今读其文,曷尝不追惜。zhì jīn dú qí wén,hé cháng bù zhuī xī。
士生千载后,夙慕当自力。shì shēng qiān zài hòu,sù mù dāng zì lì。
如其不能然,归哉事耕织。rú qí bù néng rán,guī zāi shì gēng zhī。

夜闻埭东卖酒鼓声哗甚

陆游

乌桕森疏照溪赤,寒鸦翩翻蔽天黑。wū jiù sēn shū zhào xī chì,hán yā piān fān bì tiān hēi。
鲜鲈出网重兼斤,新蟹登盘大盈尺。xiān lú chū wǎng zhòng jiān jīn,xīn xiè dēng pán dà yíng chǐ。
年年此际清霜夜,饭罢读书声满舍。nián nián cǐ jì qīng shuāng yè,fàn bà dú shū shēng mǎn shě。
岂惟父子讲家学,亦有朋侪结经社。qǐ wéi fù zi jiǎng jiā xué,yì yǒu péng chái jié jīng shè。
谁令屠沽聚里中,鼓声终夜聒老翁。shuí lìng tú gū jù lǐ zhōng,gǔ shēng zhōng yè guā lǎo wēng。
呜呼安得寐无聪,不但杜老左耳聋。wū hū ān dé mèi wú cōng,bù dàn dù lǎo zuǒ ěr lóng。

灯下晚餐示子遹

陆游

家贫短衣不掩骭,空庖凄凄灶不爨。jiā pín duǎn yī bù yǎn gàn,kōng páo qī qī zào bù cuàn。
老翁八十忍饥熟,兀坐空堂日常旰。lǎo wēng bā shí rěn jī shú,wù zuò kōng táng rì cháng gàn。
今年闰馀九月寒,那敢遽议南山炭。jīn nián rùn yú jiǔ yuè hán,nà gǎn jù yì nán shān tàn。
艰难幸复致一餐,餔歠灯前百忧散。jiān nán xìng fù zhì yī cān,bù chuò dēng qián bǎi yōu sàn。
遹子挟册于于来,时与乃翁相论难。yù zi xié cè yú yú lái,shí yǔ nǎi wēng xiāng lùn nán。
但令歆向竟同归,门前籍湜何忧畔。dàn lìng xīn xiàng jìng tóng guī,mén qián jí shí hé yōu pàn。

新开小室

陆游

并檐开小室,仅可容一几。bìng yán kāi xiǎo shì,jǐn kě róng yī jǐ。
东为读书窗,初日满窗纸。dōng wèi dú shū chuāng,chū rì mǎn chuāng zhǐ。
衰眸顿清澈,不畏字如蚁。shuāi móu dùn qīng chè,bù wèi zì rú yǐ。
琅然弦诵声,和答有稚子。láng rán xián sòng shēng,hé dá yǒu zhì zi。
馀年犹几何,此事殊可喜。yú nián yóu jǐ hé,cǐ shì shū kě xǐ。
山童报炊熟,束卷可以起。shān tóng bào chuī shú,shù juǎn kě yǐ qǐ。

书巢五咏砚滴

陆游

铜之在人间,细大各有境。tóng zhī zài rén jiān,xì dà gè yǒu jìng。
散为五铢货,聚作九牧鼎。sàn wèi wǔ zhū huò,jù zuò jiǔ mù dǐng。
天禄与辟邪,乃复参泓颖。tiān lù yǔ pì xié,nǎi fù cān hóng yǐng。
致用孰相须,寒泉出金井。zhì yòng shú xiāng xū,hán quán chū jīn jǐng。

书巢五咏砚滴

陆游

古者贝为货,庶物赖以通。gǔ zhě bèi wèi huò,shù wù lài yǐ tōng。
后世贵铜臭,退处书几中。hòu shì guì tóng chòu,tuì chù shū jǐ zhōng。
楮生借光辉,文字传亡穷。chǔ shēng jiè guāng huī,wén zì chuán wáng qióng。
言利古所羞,孰谓汝不逢。yán lì gǔ suǒ xiū,shú wèi rǔ bù féng。

书巢五咏砚滴

陆游

时来偶见收,过时自当退。shí lái ǒu jiàn shōu,guò shí zì dāng tuì。
岂惟裁纸尾,亦或用牍背。qǐ wéi cái zhǐ wěi,yì huò yòng dú bèi。
人情有贵贱,志士感兴废。rén qíng yǒu guì jiàn,zhì shì gǎn xīng fèi。
库中九万张,视我犹前辈。kù zhōng jiǔ wàn zhāng,shì wǒ yóu qián bèi。

书巢五咏砚滴

陆游

鸾胶捣松烟,成此金石姿。luán jiāo dǎo sōng yān,chéng cǐ jīn shí zī。
虽以刚故折,挺特终不移。suī yǐ gāng gù zhé,tǐng tè zhōng bù yí。
微功在简册,敢惜身蹈危。wēi gōng zài jiǎn cè,gǎn xī shēn dǎo wēi。
虽非破砚文,永世亦有辞。suī fēi pò yàn wén,yǒng shì yì yǒu cí。

书巢五咏砚滴

陆游

铜壶受五升,中贮太古醇。tóng hú shòu wǔ shēng,zhōng zhù tài gǔ chún。
相从亦已久,一朝委流尘。xiāng cóng yì yǐ jiǔ,yī cháo wěi liú chén。
我岂少恩哉,白头乃如新。wǒ qǐ shǎo ēn zāi,bái tóu nǎi rú xīn。
谁知矮道士,亦作斥仙人。shuí zhī ǎi dào shì,yì zuò chì xiān rén。

感遇六首

陆游

士方贫贱时,藜藿苦不足。shì fāng pín jiàn shí,lí huò kǔ bù zú。
一朝得富贵,奴仆餍粱肉。yī cháo dé fù guì,nú pū yàn liáng ròu。
大胾食亚夫,空器馈荀彧。dà zì shí yà fū,kōng qì kuì xún yù。
何如茆檐下,父子共饘粥。hé rú máo yán xià,fù zi gòng zhān zhōu。
我生有至愿,世世谢寸禄。wǒ shēng yǒu zhì yuàn,shì shì xiè cùn lù。
有子复有孙,无荣亦无辱。yǒu zi fù yǒu sūn,wú róng yì wú rǔ。